Or see the index
Joris-Karl Huysmans
(1848-1907)
Poèmes en Prose
L’extase
La nuit était venue, la lune émergeait de l’horizon, étalant
sur le pavé bleu du ciel sa robe couleur soufre. J’étais
assis près de ma bien-aimée, oh ! bien près ! Je serrais ses
mains, j’aspirais la tiède senteur de son cou, le souffle
enivrant de sa bouche, je me serrais contre son épaule,
j’avais envie de pleurer ; l’extase me tenait palpitant,
éperdu, mon âme volait à tire d’aile sur la mer de l’infini.
Tout à coup elle se leva, dégagea sa main, disparut dans la
charmoie, et j’entendis comme un crépitement de pluie dans
la feuillée.
Le rêve délicieux s’évanouit… ; je retombais sur la terre,
sur l’ignoble terre. O mon Dieu ! c’était donc vrai, elle,
la divine aimée, elle était, comme les autres, l’esclave de
vulgaires besoins !
Le hareng saur
Ta robe, ô hareng, c’est la palette des soleils couchants,
la patine du vieux cuivre, le ton d’or bruni des cuirs de
Cordoue, les teintes de santal et de safran des feuillages
d’automne !
Ta tête, ô hareng, flamboie comme un casque d’or, et l’on
dirait de tes yeux des clous noirs plantés dans des cercles
de cuivre !
Toutes les nuances tristes et mornes, toutes les nuances
rayonnantes et gaies amortissent et illuminent tour à tour
ta robe d’écailles.
A côté des bitumes, des terres de Judée et de Cassel, des
ombres brûlées et des verts de Scheele, des bruns Van Dyck
et des bronzes florentins, des teintes de rouille et de
feuille morte, resplendissent, de tout leur éclat, les ors
verdis, les ambres jaunes, les orpins, les ocres de rhu,
les chromes, les oranges de mars !
Ô miroitant et terne enfumé, quand je contemple ta cotte de
mailles, je pense aux tableaux de Rembrandt, je revois
ses têtes superbes, ses chairs ensoleillées, ses scintil-
lements de bijoux sur le velours noir ; je revois ses jets
de lumière dans la nuit, ses traînées de poudre d’or dans
l’ombre, ses éclosions de soleils sous les noirs arceaux !
Rococo japonais
Ô toi dont l’oeil est noir, les tresses noires, les chairs
blondes, écoute-moi, ô ma folâtre louve !
J’aime tes yeux fantasques, tes yeux qui se retroussent
sur les tempes ; j’aime ta bouche rouge comme une baie
de sorbier, tes joues rondes et jaunes ; j’aime tes pieds
tors, ta gorge roide, tes grands ongles lancéolés, brillants comme
des valves de nacre.
J’aime, ô mignarde louve, ton énervant nonchaloir, ton
sourire alangui, ton attitude indolente, tes gestes mièvres.
J’aime, ô louve câline, les miaulements de ta voix, j’aime
ses tons ululants et rauques, mais j’aime par-dessus tout,
j’aime à en mourir, ton nez, ton petit nez qui s’échappe
des vagues de ta chevelure, comme une rose jaune éclose
d’ans un feuillage noir.
Joris-Karl Huysmans: Le drageoir aux épices 1874
Peintures de Odilion Redon
kemp=mag poetry magazine = www.kempis.nl
More in: Huysmans, Joris-Karl, Joris-Karl Huysmans
Paul van Ostaijen
B E Z E T T E S T A D 1 9 2 1
Paul van Ostaijen
(1896 – 1928) was a Flemish poet and writer
Bezette stad
(Occupied city, 1921)
kemp=mag poetry magazine = www.kempis.nl
More in: *Concrete + Visual Poetry K-O, Ostaijen, Paul van, Paul van Ostaijen, Paul van Ostaijen
A l i c e N a h o n
(1896-1933)
MASKERS
De mensen doen hun maskers af,
ze kijken vreemd elkander aan
verwonderd dat ze naast elkaar
lijk vreemden staan.
Nochtans ze stonden zij aan zij
in zelfde strijd voor zelfde brood;
sleepten zij niet dezelfde sleur
van zorg en nood?
Viel niet dezelfde klacht en scherts
van uit hun bitter blije mond?
Was ’t niet of men de hele dag
elkaar verstond?
De mensen gaan zover vaneen
wanneer de schemering is nabij;
ze worden er niet triestig om
of ook niet blij.
Ze speelden immers maar een spel
waarin de ziel geen teken gaf;
ze deden enkel met elkaar
wat lief, wat laf.
En met een gauw-vergeten groet
een scheiding zonder lach of leed,
gaat ieder naar zijn eigen huis
dat stilte heet.
Daar zijn er die te dromen gaan
langs paden mul van schemering,
naar ’t land dat ’s avonds schoner wordt,
herinnering.
En velen worden stil-devoot
om rein profiel van lief gelaat
dat in de voorhal van hun ziel
gebeeldhouwd staat.
Ik weet er ook die sprakeloos
en moede van d’ondankbare strijd
de avond danken om zijn uur
van eenzaamheid.
De mensen doen hun masker af,
hun mooie-spelen moe-gedaan
och arme, zij die levenslang
gemaskerd gaan.
Gemaskerd door hun eigen trots,
vergulde lach of kranke lust.
Zij krijgen van geen enkle dag
wat avondrust.
Ze gaan, ‘lijk zwervers, altijd door
langs dageraad, en avondrood;
ze vinden nergens ’t eigen huis
dan in de dood.
Alice Nahon poetry
fleursdumal.nl magazine
More in: Archive M-N, Nahon, Alice
George Gordon Lord Byron
(1788-1824)
My Soul is Dark
My soul is dark – Oh! quickly string
The harp I yet can brook to hear;
And let thy gentle fingers fling
Its melting murmurs o’er mine ear.
If in this heart a hope be dear,
That sound shall charm it forth again:
If in these eyes there lurk a tear,
‘Twill flow, and cease to burn my brain.
But bid the strain be wild and deep,
Nor let thy notes of joy be first:
I tell thee, minstrel, I must weep,
Or else this heavy heart will burst;
For it hath been by sorrow nursed,
And ached in sleepless silence, long;
And now ’tis doomed to know the worst,
And break at once – or yield to song.
Poem of the week
September 28, 2008
kemp=mag poetry magazine = www.kempis.nl
More in: Archive A-B, Byron, Lord
William Wordsworth
(1770-1850)
B e g g a r s
She had a tall Man’s height, or more;
No bonnet screen’d her from the heat;
A long drab-colour’d Cloak she wore,
A Mantle reaching to her feet:
What other dress she had I could not know;
Only she wore a Cap that was as white as snow.
In all my walks, through field or town,
Such Figure had I never seen:
Her face was of Egyptian brown:
Fit person was she for a Queen,
o head those ancient Amazonian files:
Or ruling Bandit’s Wife, among the Grecian Isles.
Before me begging did she stand,
Pouring out sorrows like a sea;
Grief after grief:–on English Land
Such woes I knew could never be;
And yet a boon I gave her; for the Creature
Was beautiful to see; a Weed of glorious feature!
I left her, and pursued my way;
And soon before me did espy
A pair of little Boys at play,
Chasing a crimson butterfly;
The Taller follow’d with his hat in hand,
Wreath’d round with yellow flow’rs, the gayest of the land.
The Other wore a rimless crown,
With leaves of laurel stuck about:
And they both follow’d up and down,
Each whooping with a merry shout;
Two Brothers seem’d they, eight and ten years old;
And like that Woman’s face as gold is like to gold.
They bolted on me thus, and lo!
Each ready with a plaintive whine;
Said I, “Not half an hour ago
Your Mother has had alms of mine.”
“That cannot be,” one answer’d, “She is dead.”
“Nay but I gave her pence, and she will buy you bread.”
“She has been dead, Sir, many a day.”
“Sweet Boys, you’re telling me a lie”;
“It was your Mother, as I say–“
And in the twinkling of an eye,
“Come, come!” cried one; and, without more ado,
Off to some other play they both together flew.
POEM OF THE WEEK
September 21, 2008
kemp=mag poetry magazine
More in: Archive W-X, Wordsworth, William
Museum of Lost Concepts
Disclosure 6-10
(1968-2008)
jef van kempen © kemp=mag poetry magazine 2008
More in: *Concrete + Visual Poetry K-O, Conceptual writing, FLUXUS LEGACY, Kempen, Jef van, Visual & Concrete Poetry, ZERO art
C l e m e n s B r e n t a n o
(1778-1842)
Romanzen vom Rosenkranz
Viel war ich krank, kam wenig an die Sonne,
Die bunte Decke war mein Frühlinggarten,
Der Mutter Pflege war mir Frühlingswonne.
Ich konnte oft den Abend nicht erwarten,
Wenn sie die Wundermärchen uns gesungen,
Daß rings die Kinder in Erstaunen starrten.
Und keines ist mir so ins Herz gedrungen,
Als von des süßen Jesus schweren Leiden,
Wie des Herodes Kindermord mißlungen,
Maria durch Ägypten mußte reiten,
Und was sie da erfuhr in schweren Nöten,
Da focht ich in Gedanken gen die Heiden.
Und sah ihr Blut in allen Abendröten. —
Oft kam ein alter Diener mich besuchen,
Mit kräftgen Reden meine Zeit zu töten,
Die Tasche leer vom oft versprochnen Kuchen,
Ein Meister im Versprechen und Beteuern,
Was oft sich falsch bewärt; dazu ohn Fluchen
Konnt er mit seinen Augen Glaub erneuern.
Vom Antichrist tät er mir prophezeien,
Und hat zum Held gen ihn in Abenteuern
Vor allem mich mit einem Schlag geweihet,
Den scherzhaft er mir auf das Haupt gegeben;
Doch meine Seele ihn des Ernstes zeihet;
Nichts traf so ernsthaft mich in meinem Leben;
Der Antichrist erfüllet mich mit Schrecken,
Und täglich mußt ich vor dem Trüger beben.
Ich sah ihn stets gen mich die Hand ausstrecken:
Allmächtiger, erleuchte meine Tage
Und wolle mich vor meinem Feind verstecken!
Und da dem Alten ich die Angst so klage,
Sprach er: “Wenn du drei Tage ohne Weinen
Geduldig bleibst, ich dich zur Kirche trage,
Da sollst du dir ein großer Held erscheinen,
Man wird dich singend bei dem Eintritt grüßen.”
Ich glaubte ihm. Bei aller Krankheit Peinen
Ließ keine Trän ich von den Augen fließen.
Und als die Stunde endlich war erschienen,
Ward ich geschmückt vom Kopf bis zu den Füßen.
Ich ließ mich stolz, gleich einem Herrn, bedienen;
Der Alte selbst trug mich auf seinen Armen
Und machte übertrieben ernste Mienen.
Ich fühlte mich von Sonnenschein erwarmen,
Und als wir uns dem alten Kloster nahten,
Gab an der Pforte ich den frommen Armen,
Die barhaupt bittend uns entgegentraten,
Was ich besaß: sechs neue blanke Heller.
Mein Träger ging auf wohlbekannten Pfaden;
Er zeigte links hinab: “Dies ist dein Keller”,
Sprach er, “da hast du deine vollen Fässer
Mit allen Sorten besten Muskateller!”
Ich glaubte ihm, und mit dem blanken Messer
Uns da ein schwarz und weißer Mönch begegnet.
Der Alte sprach: “Nun sieh, stets kommt es besser!”
Und als: “Wer war es?” ich ihm scheu entgegnet —
“Dies war dein heilger Pater Küchenmeister,
Was er am Spieße brät, das ist gesegnet.
Er ist aus Schwaben und Marcellus heißt er;
Er soll den Antichrist zum Spieße stecken,
Er ist ein Zauberer, beschwöret Geister.”
Nun hörte ich durch blühnde Gartenhecken
Die Orgel aus der Kirche rührend klingen;
Mich faßte da ein nie gefühlt Erschrecken.
Als endlich zu der Kirche wir eingingen,
Des Weihrauchs süße Wolken mich umwallten,
An hohen Säulen goldne Engel hingen,
Der vielen Bilder seltsame Gestalten,
So stille und so kühl die hohen Bogen,
Wie unsre Schritte in den Hallen schallten,
Die Orgeltöne jubilierend zogen,
Und wie die Mönche zu den Stühlen schlichen —
So wunderbar hat nie mein Herz geflogen.
Der Alte machte mir des Kreuzes Zeichen,
Mit Weihewasser er mich tüchtig sprengte,
Befahl mir dann, zu horchen und zu schweigen.
Die Seele sich in meine Ohren drängte.
Als laut im Chor sie meinen Namen sagen,
Entzücken sich mit tiefer Angst vermengte.
Die Worte mir wie Feu’r zur Seele klangen:
“|O clemens, o pia, o dulcis virgo Maria!|”
Ein ewiges Gefühl hab ich empfangen.
Ruft man mich Clemens, sprech ich still: “|o pia!|
In meiner letzten Stund dich mein erbarme;
|O clemens, o pia, o dulcis virgo Maria,|
Empfange meine Seel in deine Arme!”
Poem of the week
September 14, 2008
kemp=mag poetry magazine
More in: Archive A-B
Monica Richter poetry:
What
(from: Roots 1968)
kemp=mag poetry magazine
More in: Monica Richter, Richter, Monica
J.-K. Huysmans
1848-1907
SONNET LIMINAIRE
Croquis de concert et de bals de barrière;
La reine Marguerite, un camaïeu pourpré;
Des naïades d’égout au sourire éploré,
Noyant leur long ennui dans des pintes de bière;
Des cabarets brodés de pampres et de lierre;
Le poète Villon, dans un cachot, prostré;
Ma tant douce tourmente, un hareng mordoré,
L’amour d’un paysan et d’une maraîchère:
Tels sont les principaux sujets que j’ai traités:
Un choix de bric-à-brac, vieux médaillons sculptés,
Emaux, pastels pâlis, eau-forte, estampe rousse,
Idoles aux grands yeux, aux charmes décevants,
Paysans de Brauwer, buvant, faisant carrousse,
Sont là. Les prenez-vous? A bas prix je les vends.
Poem of the week
September 7, 2008
kemp=mag poetry magazine
More in: Archive G-H, Huysmans, Joris-Karl, Joris-Karl Huysmans
P a l e i s
door Frank van Pamelen
Als fundering een vergeeld
“Katholiek Tilburg in Beeld”
En een zwaar beduimeld archeologieverslag van Kleij
Dan als buitenmuur een reeks
Heemartikelen van Beex
En haast alle Puk en Mukken op een rij
Afgevoegd met de memoires van de vakbondsman Van Pelt
En “De chirurgijnsfamilie Wijters” van Van Mosselveld
Verder nog het boek ”Roomsch Leven” om de kieren af te sluiten
En Frans Walchs biografie van Roothaert als een raam naar buiten
“Koning Willem II” van Steijns
En “De Zandgronden” van Crijns
Mengen zich met meters Peeters voor vertrekken en balkons
Met een bundeltje of twee
Van Piet Heerkens, S.V.D.
Ter bepleistering van muren en plafonds
“In de wol geverfd” van B. van Spaendonck als het dakbeschot
Met “De Paap van Gramschap” overkapt en “Lachen mag van God”
“Bij ons op de Heuvel “ is de toren links, van Ed. de Nève
En als toren rechts het liedboek “Ik zal zinge, hil men lèève”
Wie weet waar hij op het Willemsplein moet zoeken
Bouwt zich op één zondag een paleis van boeken
KEMP=MAG poetry
Paleis van Frank van Pamelen
Geschreven voor Stichting Dr PJ Cools msc Tilburg ter gelegenheid van de 11e editie van
BOEKEN ROND HET PALEIS TILBURG
op zondag 31 augustus 2008
tekst © frank van pamelen – foto’s © harrie janssens
More in: City Poets / Stadsdichters, Frank van Pamelen, LIGHT VERSE
T I N E
door Peter IJsenbrant
Uit mijn middelbare schooltijd herinner ik me vooral de gedichten die van regeringswege tijdens de lessen Nederlands met het fileermes ontleed moesten worden. Om toch vooral in die gesloten wereld van woorden de mogelijke bedoelingen van de schrijver te ontdekken. Maar er waren gelukkig uitzonderingen, ook toen. Nog onlangs moest ik terugdenken aan die tijd. Op een druilerige zondagochtend las ik in een onooglijk bundeltje van Slauerhoff zijn gedicht ‘Billet Doux’: ‘Ik wilde een gedicht op een waaier schrijven zoodat je de woorden je kunt toewuiven, en de strophen, wanneer je wilt blijven mijmeren, weer achteloos dicht kunt schuiven. Maar liever wilde ik dat ze binnen in je gewaad geschreven stonden zodat tegelijk met batist of linnen mijn gedachten je streelen konden’. En die laatste zin bracht mij in een klap terug naar 1974, vier atheneum. Ik herinnerde me plotseling heel sterk het overweldigende gevoel dat ik had toen ik voor het eerst dat fameuze werk van Multatuli, de Max Havelaar las. Wat een openbaring zo door teksten ontroerd te kunnen worden! En vooral dat ene gedicht dat me tot in mijn diepste vezels beroerde: Het lied van ‘Saidjah, ik weet niet waar ik sterven zal’. Daarin lezen we over Saidjah’s liefde voor Adinda, zo sterk, dat hij veronderstelt zelfs na zijn dood in zijn grafsponde het ruisen van haar sarong te zullen horen. De werking van het associatieve geheugen: via Slauerhoff’s batist en linnen linea recta naar Multatuli’s sarong.
Max Havelaar, vertaald in veertig talen en als een van de weinige Nederlandse werken opgenomen in de Engelstalige Penguin Classics-reeks. Het staat hoog genoteerd in mijn lijstje favoriete boeken. Multaluli schreef zijn chef d’oeuvre eind 1859 op een tochtig zolderkamertje in de Rue de la Montagne te Brussel. Berooid was hij daar terecht gekomen nadat hij gedurende ongeveer twee jaar als een onbestorven weduwnaar door Europa had getrokken, veel geld achterlatend in casino’s en bordelen. En ver verwijderd van zijn vrouw Tine die op Java was achtergebleven. Tine: baronesse Everdina Huberta van Wijnbergen, eerste vrouw van Douwes Dekker en een leven lang ernstig beproefd. Na hun gelukkige tijd in Indie leefde zij gedwongen de rest van haar bestaan gescheiden van haar man. Maar wat een prachtige stukken tekst en poëzie in die Max Havelaar, stukken die Multatuli reeds tijdens het schrijven van dit boek in een reeks van brieven aan zijn Tine citeerde. Voor mij een evidentie dat de schrijver zich toch vooral door de liefde voor deze vrouw liet inspireren!
Venetië, oktober 2000. Een prachtige najaarsdag, nog bijna 20 graden en een waterig zonnetje dat doorbreekt. Met de vampetta steken we over naar het Cimetero San Michele, het eilandje waar Venetië de afgelopen tweehonderd jaar zijn doden begraaft. Als we van de boot stappen, lopen we over het prachtig wit marmer langs het water dat hier en daar over de kade stroomt en tegen het drempeltje van het kleine San Michele in Isola klotst. Behoedzaam gaan we door het lage water het kerkje binnen en nadat we de uit hagelwitte steen opgetrokken koorgang zijn doorgestoken, komen we op het dodeneiland. Een grote weelderige tuin, begroeid met cipressen en door hoge terracottamuren omgeven; grafmuren die je het idee geven in een bibliotheek te zijn. Na enig speurwerk in het Registro seppellimenti nel cimitero communale della citta di Venezia 1871-1874, komen we uiteindelijk met een klein plattegrondje in de hand bij de protestantse afdeling Evangelisti en vinden we na tien minuten zoeken het graf van Tine. Ze stierf op 54-jarige leeftijd, ‘na een korte pijnlijke ziekte’, zo meldde het Italiaans overlijdensbericht. Als we een bloemetje op haar graf plaatsen bedenken we dat Multatuli nooit de moeite heeft genomen aan dit graf te staan. De korte pijnlijke ziekte was het sluitstuk van een leven waarin geen einde leek te komen aan de misère. Multatuli, een groot schrijver maar een hardvochtiger houding van een man jegens zijn vrouw is niet denkbaar. Wat een contrast tussen de in zijn werk beleden idealen en de harde werkelijkheid voor Tine. Op het isola dei morte vond zij uiteindelijk haar perpetuo, de eeuwige rust. We lezen de tekst op haar steen: ‘Son souvenir vit dans le coeur de ceux qui l’ont aimee’ en in de verte horen we het zachte ruisen van de golven in de lagune. Ons eerbetoon betreft nu even niet de schrijver maar zijn muze, de vrouw van.
Peter IJsenbrant: Tine
k e m p = m a g poetry magazine
More in: Multatuli, Multatuli, Peter IJsenbrant
Debuut van de Poetry Slamkampioen 2006
Krijn Peter Hesselink
ALS GEEN ANDER
Krijn Peter Hesselink is dichter, voordrachtskunstenaar en vertaler. In 2006 won hij het Nederlands kampioenschap Poetry Slam. Hij publiceerde onder meer in Hollands Maandblad, Krakatau, Lava, Armada en nrc.next. Ook was hij een van de oprichters van Wonder, een gezelschap dat plezier maakt met de samenleving, en hielp hij als projectleider de Burgerbuddy lanceren, een programma waarbij burgers een politicus of ambtenaar adopteren. Samen met Crooked Line wekt hij zijn gedichten tot leven in computeranimaties.
Een brief aan het object li 158
uit het depot
van het Utrechtse Universiteitsmuseum
Object li 158
hoe hadden we je ook beter kunnen noemen
we weten niet wat je bent
we weten niet wat je doet
we hebben je net zolang bewaard
in ons stoffige depot
tot die hele verzameling
aan bolletjes, staafjes en latjes
die jou maakt tot wat je bent
– object li 158 –
van elke betekenis verstoken is geraakt
Nee dan die duif die gisteren
vanuit de gang mijn kamer binnen kwam vliegen
het raam aan de voorzijde
de schoorsteen
het trapgat
waar hij ook vandaan kwam
ik wist alleen maar dat
dat vleesgeworden symbool van vrede
van heilige geest, van wat niet al
met zijn tumor aan zijn pootje
en zijn onrust in zijn ogen
hier niets te zoeken had
Ik smeet hem een kussen naar het hoofd, hij kirde
ik smeet hem een verwensing naar het hoofd, hij kirde
ik rukte me de haren uit het hoofd, hij vloog
pats, tegen het schuifraam, die onzichtbare scheidslijn
tussen de lege blauwe hemel en dit ongedurig mensbeest
manmoedig bleef hij met zijn vleugels wapperen
duwde hij zijn hoofd tegen het glas, ik schoof
het raam omhoog, hij schoof
mee omhoog, en dat was dat
© 2008 Krijn Peter Hesselink
Leeft de dichter in een ivoren toren? Sluit hij zich op in een woordenbouwsel van eigen makelij? In zijn debuutbundel probeert Krijn Peter Hesselink zich juist een weg te banen door zijn eigen woorden, in de hoop dat de lezer hem vanuit een onverwachte hoek ineens direct in het gezicht ziet.
Hesselinks gedichten zijn soms verraderlijk toegankelijk, wagen zich dan weer op het randje van het sentiment, maar dagen de lezer altijd uit om het spel vrolijk mee te spelen, zich de gedichten eigen te maken, als was de lezer de dichter, als was de dichter geen ander.
‘Dichten is kijken naar/ wat niet ter zake doet en daar/ een zaak van maken,’ schrijft hij in een van zijn gedichten, maar of hij daarmee het achterste van zijn tong laat zien… Met deze debuutbundel geeft hij in ieder geval blijk van een sprankelende intelligentie, een speels gevoel voor humor en een ingetogen maar daarom niet minder indringende emotionaliteit.
Uitgeverij Nieuw Amsterdam , ISBN: 978 90 468 0434 6
Weblog Krijn Peter Hesslink Zomerfestivaltour
Bron: Uitg. Nw Amsterdam
fleursdumal.nl magazine
More in: Archive G-H, Hesselink, Krijn Peter
Thank you for reading Fleurs du Mal - magazine for art & literature