Fleurs du Mal Magazine
Or see the index
‘En toch is alles wat we doen natuur’ bevat de mooiste natuurgedichten van dichter-tekenaar-bioloog Leo Vroman.
Vroman was gefascineerd door het leven in en rondom ons, dat hij tot in de wonderbaarlijkste details observeerde en beschreef.
Tientallen bundels speelse poëzie schreef hij, een onuitputtelijke stroom gedichten van 1946 tot 2014, het jaar van zijn overlijden.
Mirjam van Hengel (auteur van het succesvolle Hoe mooi alles, over Leo en Tineke Vroman) maakte een nieuwe, ruime selectie uit de gedichten die Vroman schreef over de natuur – die van mensen, die van gras, bloemen en bomen, van orkanen en organen en van alle mogelijke dieren.
Leo Vroman (1915-2014) was dichter, prozaïst, essayist, illustrator en hematoloog. Hij studeerde biologie in Utrecht en vluchtte in 1940 naar Nederlands-Indië. In 1945 werd hij uit Japanse gevangenschap bevrijd en vestigde zich in Verenigde Staten, samen met zijn vrouw Tineke. Vroman debuteerde in 1946 met de bundel Gedichten. Vroman ontving in de loop van zijn leven zowat alle belangrijke literaire prijzen die er zijn. In 2006 verscheen het dagboek Misschien tot morgen.
En toch is alles wat we doen natuur
De mooiste gedichten over het leven in en rondom ons
Auteur: Leo Vroman
Redactie: Mirjam van Hengel
Uitgeverij: Querido
Hardcover
Taal: Nederlands
Afmetingen: 31x223x142 mm
Gewicht:481,00 gram
Verschijningsdatum: 6 maart 2018
Druk 1
ISBN10 902140902X
ISBN13 9789021409023
Prijs: € 24,99
# Voor meer informatie ga naar de website: www.vromanfoundation.com
new books
fleursdumal.nl magazine
More in: Archive U-V, Archive U-V, Art & Literature News, Natural history, Vroman, Leo
Op 23 december 2015 overleed Georgine Marina Sanders (1921 – 2015), ook bekend als Tineke Vroman-Sanders, in haar woonplaats Fort Worth (Texas, USA). Ze werd 94 jaar.
Tineke Vroman-Sanders was medisch antropologe en schrijfster. Tot aan diens dood in 2014 was ze getrouwd met de bioloog en dichter Leo Vroman. Ze publiceerde zelf ook enkele boeken (ook enkele samen met Leo Vroman).
Tineke Vroman debuteerde als dichter onder haar meisjesnaam, Georgine Sanders, met de bundel Het onvoltooid bestaan (Querido 1990). Haar laatste publicatie is de dichtbundel Een huis om in te slapen (Querido 2007).
Enkele publicaties van Georgine Sanders:
De vorming van lumisterol en van overbestralingsproducten, 1967
Het onvoltooid bestaan, 1990
Autogeografie, 1995
Alles aan elkaar, 2002
Een huis om in te slapen, 2007
fleursdumal.nl magazine
More in: Archive S-T, Archive U-V, Art & Literature News, In Memoriam, Vroman, Leo
Onthulling beeld van Leo Vroman bij zijn 100e geboortedag: Op 10 april zou Leo Vroman 100 jaar zijn geworden. Dat mocht niet zo zijn, maar zoals hij zelf zei: ‘vier dat dan toch maar’. De Vroman Foundation en het initiatief VROMAN100 hebben met behulp van de gemeente Gouda een verrassend programma voor deze dag met als hoogtepunt de onthulling van het beeld van Leo Vroman. Dit beeld van de hand van Jeroen Henneman is geplaatst op de Chocoladefabriek aan het Klein Amerika te Gouda, en wordt vanmiddag onthuld.
De middag zal om 15.00 uur starten met de opening van de reizende voorstelling VROMAN 100 in de Bibliotheek Gouda. Deze is gevestigd in de Chocoladefabriek. Dankzij de erven van Vroman, zijn vrouw Tineke en zijn dochters – die de tentoonstelling zullen openen – is de Vroman Foundation in het bezit gekomen van tekeningen en andere, bijzondere objecten uit het leven van Vroman. De expositie zal nog tot en met 21 juni in Gouda te zien zijn, en reist daarna door het land.
Uitgeverij Querido zal ook op 10 april de laatste bundel van Leo Vroman presenteren. Deze bundel is het vervolg op Die Vleugels, de bundel die in 2013 werd uitgebracht. Die Vleugels II bevat de gedichten die Vroman schreef tussen zomer 2012 en een paar weken voor zijn dood op 22 februari 2014. Hij liet drie mappen met poëzie achter. De bundel telt 160 pagina’s.
’s Avonds zal het festival de ‘Nacht van Vroman’ plaatsvinden, wederom in de Chocoladefabriek. Dit festival is een mix van poëzie, dans, muziek, beeldende kunst en wetenschap. Onder andere Mirjam van Hengel (auteur Hoe mooi alles), Léon van der Sanden (regisseur Hoe mooi alles), Frans van Deursen (zanger gedichten Vroman ‘De vogel in mijn borst’) zullen optredens verzorgen.
Na 10 april zullen de feestelijkheden nog een aantal maanden doorgaan. Er worden in Gouda verscheidene workshops en lezingen georganiseerd. Voor alle leeftijden staat er iets op het programma. Volgend theaterseizoen zal de bewerking van Hoe mooi alles, naar het boek van Mirjam van Hengel, door Léon van der Sanden te zien zijn in de Nederlandse theaters. De rollen van Leo en Tineke zullen worden vertolkt door Kees Hulst en Esther Scheldwacht.
# Meer informatie op website Leo Vroman
fleursdumal.nl magazine
More in: Archive U-V, Art & Literature News, THEATRE, Vroman, Leo
NRC Handelsblad neemt het niet zo nauw met het laatste gedicht van Leo Vroman (1915-2014)
In de NRC van 1 maart 2014 (blz 12) stond het laatste gedicht dat Leo Vroman voor zijn overlijden schreef. NRC Handelsblad drukte het gedicht foutief af. Het eerste woord van de laatste regel stond gedrukt als laatste woord van de voorafgaande regel, waardoor het rijmpaar verdwenen was.
Cornelis W. Schoneveld, oud-docent historische Engelse letterkunde en vertaalwetenschapper aan de Universiteit van Leiden èn medewerker aan fleursdumal.nl, attendeerde de redactie van NRC op de vergissing.
EINDE
Hij lijkt vast minder erg –
die lief bijeengebrachte
hoop spaanders van mijn gedachten –
op mij dan op een berg.
Waar zal die laaiende gestalte
van mij dan uit bestaan
en waar kwam die al te
late eerste vonk vandaan?
Versie NRC
(. . .)
Waar zal die laaiende gestalte
van mij dan uit bestaan
en waar kwam die al te late
eerste vonk vandaan?
De redactie van NRC liet Cornelis Schoneveld weten het niet de moeite waard te vinden om actie te ondernemen op zijn verzoek om de tekst te corrigeren.
Het is ook maar een gedicht natuurlijk.
fleursdumal.nl magazine
More in: Archive U-V, POETRY IN TRANSLATION: SCHONEVELD, The talk of the town, Vroman, Leo
Leo Vroman overleden
Leo Vroman (Gouda, 10 april 1915 – Fort Worth, 22 februari 2014) was dichter, prozaïst, essayist, illustrator en hematoloog. Hij studeerde biologie in Utrecht en vluchtte in 1940 naar Nederlands-Indië. In 1945 werd hij uit Japanse gevangenschap bevrijd en vestigde zich in Verenigde Staten, waar hij tot op de dag van vandaag woonde, samen met zijn vrouw Tineke. Vroman debuteerde in 1946 met de bundel Gedichten. Talloze publicaties en zowat alle belangrijke literaire prijzen heeft hij op zijn naam staan.
Ik wil je zo makkelijk niet kwijt,
zie je liefst een hele tijd
naliggen en zitten
alsof je zo pas nog die witte
zakdoek hebt uitgespreid
op het bolle slapende beest.
Helaas, dit zoek ik het meest:
het schadeloos besmetten
van je alledaagse leven
om je bij voorbeeld even
het optellen te beletten
van geld, het verdelen van pap.
Dit klinkt misschien als een grap,
een fladder-, een eiwitlicht,
of zelfs kodderig gedicht.
Het is mij dodelijke ernst.
(Leo Vroman 1959)
fleursdumal.nl magazine
More in: Archive U-V, In Memoriam, Vroman, Leo
.jpg)
Jan Gielkens
De lintopdracht
Bijzondere opdrachten van Leo Vroman
Leo Vroman wordt op 10 april 2010 vijfennegentig. Ik ontmoette hem één keer, in 1981 tijdens Poetry International in Rotterdam, waar hij als deelnemende dichter ook meewerkte aan het jaarlijkse vertaalproject. Dat was dat jaar gewijd aan de (Oost-)Duitse dichter en vertaler Erich Arendt (1903-1984), die voor het festivalprogramma werd vertaald door Ton Naaijkens en mij. Ik kocht een net verschenen derde druk van Vromans bundel Uit slaapwandelen en liet die signeren. Vroman maakte van de L van zijn voornaam een zelfportretje en tekende ook de Willemsbrug, die datzelfde jaar een nieuwe gedaante kreeg. Poetry International stond in 1981 in het teken van deze brug.
Onlangs vond ik in een nalatenschap nog een exemplaar van Uit slaapwandelen, en wel de eerste druk uit 1957. Ook in deze bundel schreef Vroman, namelijk op de Franse titelpagina het woord ‘hartelijke’. Omdat ik al had gehoord dat er opdrachtexemplaren van Vroman in de nagelaten bibliotheek van de voormalige Querido-medewerker Klaas Eksteen zaten ging ik op zoek naar andere bundels, en inderdaad leverde wat zoekwerk nog vijf boeken op, allemaal eerste drukken, allemaal door Querido uitgegeven en allemaal met Vroman-sporen. In een eerste druk van Twee gedichten uit 1961 staat het woord ‘voor’, in Gedichten. Vroegere en latere uit 1949 staat ‘Klaas’, in Poems in English uit 1953 staat ‘Eksteen,’, in De ontvachting en andere gedichten uit 1960 staat ‘met’, in Uit slaapwandelen dus ‘hartelijke’ en in Tineke. De adem van Mars. Snippers van Leo Vroman. Proza uit 1960 ‘dank / Leo’.
Naast elkaar gelegd levert dit een leuke opdracht op, waarschijnlijk een geschenk bij het afscheid van Eksteen. Er zitten namelijk wel meer opdrachten in de nalatenschap die ter gelegenheid van een afscheid zijn geschreven. Zou de opdracht compleet zijn?
Ongetwijfeld komt dit soort opdrachten vaker voor. Maar hebben ze eigenlijk een naam?
Jan Gielkens over bibliofiele vondsten en typografische bijzonderheden
Eerder gepubliceerd op: www.teksteditie.org
kempis poetry magazine
More in: Jan Gielkens, Vroman, Leo
.jpg)
OVER LEO VROMAN & JAN LAUWEREYNS
De Vlaming Jan Lauwereyns (1969) en de Nederlander Leo Vroman (1915) hebben veel met elkaar gemeen, ondanks het leeftijdsverschil. Ze zijn dichter maar ook wetenschapper. De een schreef al over muggen en dierproeven, de ander over bloedstolling en eiwitten. Beiden wonen en werken in het buitenland. Samen publiceerden ze in een bibliofiele uitgave ‘Ik, systeem, de werkelijkheid’, en rond die twee gedichten werd Zwelgen wij denkend rond samengesteld. Met aanvullende gedichten, een dubbelinterview, foto’s, een verhaal van Lauwereyns, en correspondentie waarin ook de wordingsgeschiedenis van het boek te volgen is. Een biograaf had het niet beter kunnen doen.
Zijn er muggen in de hemel? Dat is een boeiende suggestie in Lauwereyns’ versie van ‘Ik, systeem, de werkelijkheid’, maar omtrent het antwoord laat hij de lezer in het ongewisse. Met voelbaar genoegen roept hij vragen op om ze niet te beantwoorden. Zijn muggen dan soms gevallen engelen? Ze worden ‘benijd om hun identiteit’, maar door wie? Door het ‘systeem’ van een Schepper, of door de dichter die zich Ik noemt? Lauwereyns is een beetje, en soms een beetje veel, een treiteraar met taal. En dat is een compliment.
Leo Vroman schreef de andere helft van het duogedicht. Met evenveel genoegen geeft hij in zíjn versie antwoorden: ‘Goed, dan zal ik ditmaal pogen/ die drie begrippen te verweven/ met mijn dagelijkse leven/ voor alle vier vervlogen zijn.’ Vroman voelt zich het best thuis bij ‘de werkelijkheid’. Hij is de weldoener met woorden. In zijn hemel geen muggen. Twee regels verdienen het om tot in lengte der dagen geciteerd te worden: ‘Mijn hemel is het zoet gezicht/ van Tineke die naast mij ligt.’
Ondanks de vele overeenkomsten en de geestverwantschap tussen de auteurs zijn het juist zulke verschillen in poëtische benadering die de combinatie spannend maken, en waarbij de dichters elkaar toch in een wonderlijk evenwicht houden.
Ed Schilders
Zwelgen wij denkend rond – Leo Vroman en Jan Lauwereyns – De Bezige Bij – ISBN 978 90 234 2994 4
Eerder gepubliceerd in De Volkskrant
Ed Schilders over Leo Vroman & Jan Lauwereyns
fleursdumal.nl magazine
More in: Ed Schilders, Vroman, Leo
Thank you for reading Fleurs du Mal - magazine for art & literature