Fleurs du Mal Magazine
Or see the index
In mei 1940 is de dichter Gerrit Kouwenaar (1923-2014) zestien jaar en schrijft hij zijn eerste gedichten.
Zes jaar later en een wereldoorlog verder is hij, zonder dat nog te beseffen, op weg om een van de meest invloedrijke Vijftigers te worden.
De Tweede Wereldoorlog, die grote ontvormer van mens en moraal, heeft hem gemaakt tot de dichter die later liever ‘men’ dan ‘ik’ schreef en die, tot zijn dood in 2014, is uitgegroeid tot een van de grootste Nederlandse dichters van de twintigste eeuw.
In zijn dankwoord bij de uitreiking van de Prijs der Nederlandse Letteren in 1989 in Brussel sprak hij over de jaren 1940-1945 als een ‘leerschool die mij heeft bijgebracht dat woorden lege hulzen zijn als ze niet gevuld worden met je eigen leven en lichaam, je eigen sterfelijkheid.’
Morgen is het voor iedereen maandag belicht op uiterst boeiende wijze de periode van de bezetting en de eerste jaren na de oorlog, wanneer de dichter als kunstredacteur in dienst is van het communistische dagblad De Waarheid. Het verhaal is doorspekt met tal van niet eerder gepubliceerde gedichten, verhaal- en brieffragmenten.
Morgen wordt het voor iedereen maandag
De oorlog van Gerrit Kouwenaar
door Wiel Kusters
Taal: NL
Cossee
Mei 2023
ISBN: 9789464520767
Hardcover
450 pagina’s
€ 39,99
• fleursdumal.nl magazine
More in: - Book News, - Bookstores, Archive K-L, Archive K-L, Gerrit Kouwenaar, Kouwenaar, Gerrit, Wiel Kusters
Het was vriendschap op het eerste gezicht, zo herinnert Anna Enquist zich haar kennismaking met Gerrit Kouwenaar. Ze bleven bijna een kwarteeuw goede vrienden, tot zijn dood in 2014.
Om de aandacht voor zijn poëzie levend te houden selecteerde Anna Enquist de mooiste gedichten van Gerrit Kouwenaar. ‘Geen literair-kritisch verantwoorde bloemlezing waarin alle aspecten van het werk aan de orde komen maar een persoonlijke selectie, gedreven door de vraag hoe Gerrit eigenlijk was en wat hij met zijn werk wilde,’ schrijft ze in haar inleiding.
Het resultaat, van woorden gemaakt, biedt een blik op zijn oeuvre – door haar ogen.
Gerrit Kouwenaar
Van woorden gemaakt
Geselecteerd en ingeleid door Anna Enquist
Poezie
Uitgeverij: Querido
Paperback 168 pp.
ISBN: 9789021402314
Prijs: € 15,00
Publicatiedatum: 13-06-2017
fleursdumal.nl magazine
More in: - Book News, Archive K-L, Art & Literature News, Gerrit Kouwenaar, Kouwenaar, Gerrit
Gerrit Kouwenaar † 4 september 2014
Gerrit Kouwenaar (Amsterdam, 9 augustus 1923 – Amsterdam, 4 september 2014) was journalist, vertaler, dichter en prozaschrijver. Hij maakte deel uit van de Vijftigers.
Gerrit Kouwenaar publiceerde talloze dichtbundels, die werden verzameld in Gedichten 1948-1978 en in Helder maar grijzer. Gedichten 1978-1996. De tijd staat open (1997) werd bekroond met de VSB Poëzieprijs, Totaal witte kamer (2003) met de Karel van de Woestijne-prijs en de KANTL-poëzieprijs. In 2005 schreef hij de Gedichtendagbundel Het bezit van een ruïne. In het najaar van 2008 verscheen Vallende stilte, een keuze uit eigen werk ter gelegenheid van zijn vijfentachtigste verjaardag. In het voorjaar van 2009 kreeg Kouwenaar de Meesterschapsprijs van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde. In 1970 was hem al de P.C. Hooftprijs toegekend, in 1989 werd hij bekroond met de Prijs der Nederlandse Letteren.
Querido rouwt om een dierbare schrijver, een fenomenale dichter, die decennialang aan de uitgeverij verbonden was.
Trager de wespen, schaarser de dazen
groenvliegen grijzer, engelen gene, niets
dat hier hemelt, alles brandt lager
dit zijn de laatste dagen, men schrijft
de laatste stilstand van de zomer, de laatste
vlammen van het jaar, van de jaren
wat er geweest is is er steeds nog even
en wat men helder ziet heeft zwarte randen
men moet zich hier uitschrijven, de tuin
in de tuin insluiten, het geopende boek
het einde besparen, men moet zich verzwijgen
verzwijg hoe de taal langs de lippen invalt
hoe de grond het gedicht overstelpt, geen mond
zal spreken wat hier overwintert –
(Gerrit Kouwenaar: ‘de laatste dagen van de zomer’)
Persbericht uitgeverij Querido Amsterdam
fleursdumal.nl magazine
More in: Gerrit Kouwenaar, In Memoriam, Kouwenaar, Gerrit
Docugast Hans Keller op Holland Doc 24
Van zaterdag 29 januari tot en met vrijdag 4 februari 2011
In het kader van Nationale Gedichtendag is documentairemaker Hans Keller te gast bij Holland Doc 24 in de serie Docugasten. Keller, onder andere bekend van het VPRO programma ‘Dode Dichters Almanak’, begon zijn loopbaan in 1957 als journalist bij de Volkskrant. Vanaf 1962 maakte hij naast informatieve programma’s zoals ‘Het gat van Nederland’ talloze documentaires over onder andere kunst, Amerika en schrijvers. In de week van 29 januari tot en met 4 februari vertoont het digitale themakanaal documentaires van Keller. Daarnaast koos hij een aantal films uit over over dichten, dichters en gedichten, die hij toelicht in gesprekken met Holland Doc 24. Van Hans Keller zendt Holland Doc 24 Het alfabet van Remco Campert en Sporen aan de kust uit.
Het alfabet van Remco Campert (VPRO, 1996) maakte Keller samen met schrijver Remco Campert. In de documentaire bezoekt Campert mensen en steden met als leidraad de letters van het alfabet. Met bezoeken aan Berlijn, Coburg, Dublin, het Gardameer en de Rivierenbuurt in Amsterdam. De schrijver praat met Hugo Claus over bloedworst en met dichter Seamus Heany over Ulysses van James Joyce. Ook ontmoet hij schilder Ysbrant, die een tentoonstelling inricht en heeft hij een gesprek met Kees Fens. Een film als een gedicht.
In Sporen aan de kust (NOS, 1987) besteedt Keller in een poëtisch reisverslag aandacht aan de legenden, geschiedenis en cultuur aan de vloedlijn tussen Rottumeroog en Breskens.
Voor Holland Doc 24 selecteerde Keller ook een aantal documentaires van andere makers:
De Russische dichter Boris Ryzhy pleegde in 2001 op 27-jarige leeftijd zelfmoord. In de gelijknamige karakterschets Boris Ryzhy (VPRO, 2008) van Aliona van der Horst, maken zijn achtergebleven zus, vrouw en zoon de kijker deel uit van Ryzhy’s wereld. Zijn leefomgeving, de ijzige en door misdaad geteisterde industriestad Jekaterinenburg, had veel invloed op zijn gedichten. De documentaire won vele prijzen, waaronder de Zilveren Wolf op IDFA 2008.
In 1984 studeerden drie filmacademiestudenten af met Stil, Jan Arends moet schrijven! (2003), een documentaire over het leven en werk van dichter en schrijver Jan Arends (1925-1974). Aan de orde komen Arends’ jeugd in een katholiek jongensinternaat, zijn eigenaardigheden, gedichten, werkwijze en de geruchten dat hij een buitenechtelijk kind was. Ook vertelt zijn uitgever Geert Lubberhuizen over de gesprekken die hij met de dichter had, vlak voordat Arends zelfmoord pleegde in 1974.
Willem Wilmink: Dichter in de Javastraat (NTR, 2004) van Dirk Jan Roeleven is een portret van dichter Willem Wilmink die in 2003 in de Javastraat in Enschede overleed. Dezelfde straat waar hij 66 jaar eerder werd geboren. Wilminks vrienden en collega’s zoals Herman Finkers, Aart Staartjes en Joost Prinsen praten over de schrijver en zijn complexe persoonlijkheid. Wilmink – bekend om zijn geniaal eenvoudige gedichten – werd geplaagd door neuroses en angsten. Volstrekte stilte om hem heen tijdens het schrijven was voor hem een vereiste.
Hoe vertaalt dichter Gerrit Kouwenaar zijn uiterst persoonlijke ervaringen in gedichten die daar volgens eigen opgave bovenuit moeten stijgen? In Totaal witte kamer: Gerrit Kouwenaar (NTR, 2003) schetst Frodo Terpstra een intiem portret van de schrijver en zijn werkwijze. Terpstra volgt onder andere de totstandkoming van Kouwenaars bundel Totaal witte kamer, een bundel die deels aan de dood van zijn vrouw Paula is gewijd.
Holland Doc maakt vanaf zaterdag 29 januari ook een aantal afleveringen – waaronder Lucebert en Cees Budding – van Kellers programma Dode Dichters Almanak online beschikbaar. Deze zijn te bekijken via www.hollanddoc.nl<http://www.hollanddoc.nl>
fleursdumal.nl magazine
More in: Art & Literature News, Kouwenaar, Gerrit, Remco Campert, Ryzhy, Boris
Thank you for reading Fleurs du Mal - magazine for art & literature