Fleurs du Mal Magazine
Het Nederlands Fotomuseum presenteert in het voorjaar van 2016 de tentoonstelling Crime Scenes | Honderd jaar foto als bewijs (t.m. 21 Aug. 2016)
Kan een foto iets aantonen, bewijzen of onthullen? Al sinds de uitvinding van de fotografie wordt de fotocamera gezien als een vooral mechanisch instrument om de werkelijkheid af te beelden. Wat op een foto is te zien, is ooit zo geweest. Maar is wat op een foto staat daarom ook ‘waar’?
Foto’s kunnen ook een subjectief beeld van de werkelijkheid geven en ze kunnen zijn gemanipuleerd of in scène gezet. De fascinerende wijze waarop foto’s in de afgelopen 150 jaar in rechtszaken zijn gebruikt, en de discussies die er over fotografie werden gevoerd, brengt Crime Scenes voor het eerst in kaart.
Crime Scenes presenteert elf case studies uit de geschiedenis van de ‘foto als bewijsstuk’, met de nadruk op zaken van groot humanitair en/of volkenrechtelijk belang: van begin 1900 tot aan vandaag. Beginnend met de beroemde crime scene foto’s van de Franse politiefotograaf Alphonse Bertillion, via de luchtfoto’s van gebombardeerde steden tijdens de Eerste Wereldoorlog en de films van de concentratiekampen in de Neurenberger processen tegen de Nazi’s, eindigt de tentoonstelling met de problematiek rond de bewijsvoering van drone-aanslagen in Waziristan en de pogingen om aan te tonen dat de Bedouïnen in de Negev woestijn in vroeger tijden niet louter nomaden waren – met als inzet hun claim om er ook vandaag nog te mogen wonen. De tentoonstelling brengt een grote variatie aan historisch beeldmateriaal bijeen. De context van iedere casus wordt daarbij helder uiteengezet.
Nieuwe boekuitgave:
Images of conviction.
The construction of visual evidence
Photography Catalogue of the Year, winner of the 2015 Paris Photo-Aperture Foundation Photobook Awards
Each of these eleven case studies spanning the period from the invention of ‘metric’ photography of crime scenes in the nineteenth century to the reconstruction of a drone attack in Pakistan in 2012, offers an ‘archaeological’ analysis of the historical and geopolitical context in which the images appeared, as well as their purpose, the way they were produced and the specific framework of their reception.
The nature and the gravity of the facts described mean that no fallacious comparison must be allowed to simplify or reduce the ambit of such images. Coming not long after the invention of the medium, everyday use of photographs in the courtroom made the image’s power as truth an essential tool of conviction in the service of justice. This power as truth has been ardently debated, sometimes legitimately contested and often contradicted.
How does the image take shape in truth-seeking scientific and historical discourse?
Tekst: Jennifer L. Mnookin, Anthony Petiteau, Tomasz Kizny, Thomas Keenan, and Eric Stover
Aantal pagina’s: 240
Foto’s: 280 zwart wit foto’s
Formaat: 22 x 28.5 cm (staand)
Hardcover, € 44,95
Taal: Engels
Uitgever: Éditions Xavier Barral
ISBN: 9782365110839
Nederlands Fotomuseum
Gebouw Las Palmas
Wilhelminakade 332
3072 AR Rotterdam
# Meer info website Nederlands Fotomuseum
fleursdumal.nl magazine
More in: - Book News, Art & Literature News, CRIME & PUNISHMENT, Galerie des Morts, Photography
Mythische Dieren
Expositie Afrika Museum
Te zien t/m 2 oktober 2016Mythische Dieren
Al eeuwen lang leven mens en dier met elkaar samen. En al net zo lang is de mens gefascineerd door dieren. Want wat zou het internet zijn zonder kattenfilmpjes en Fantasy verhalen zonder draken? Waarom blijven dieren zo tot onze verbeelding spreken? En waarom zien wij draken en griffioenen als statussymbolen? Ontdek de antwoorden in de tentoonstelling MYTHISCHE DIEREN.
Jakhalzen, draken en mummies
Aan de hand van verschillende thema’s maak je kennis met dieren en dierfiguren. Dieren die ons helpen, ontzag inboezemen, soms zelfs een beetje bang maken. Van de jakhalzen uit de tijd van de farao’s, vijfklauwige draken van de Chinese keizers tot heilige kattenmummies en Afrikaanse doodskisten in de vorm van enorme beesten.
Anansi de spin – speciaal voor jonge bezoekers
Kinderen kunnen op pad met Anansi de spin. In de tentoonstelling kunnen zij naar verhalen over mythische dieren luisteren en vragen beantwoorden over de dieren die ze om zich heen zien. Een ritje op de rug van een draak maken, digitaal een kat mummificeren of een eigen mythisch dier maken? Het kan allemaal in MYTHISCHE DIEREN.
AFRIKA MUSEUM
bezoekadres
Postweg 6,
Berg en Dal
openingstijden: dinsdag tot en met zondag en feestdagen 10 – 17 uur
e-MAIL: info@afrikamuseum.nl
telefoon: +31 (0)88 0042800
# Meer info op website Afrika Museum
fleursdumal.nl magazine
More in: African Art, Art & Literature News, FDM in Africa, Natural history
Ze zag dat hij zijn vuisten kapot had geslagen. Het zweet stond dik op zijn voorhoofd. Zijn hele lijf trilde. Ze liep met hem het plein op, terug naar zijn plaats onder de meidoorn. Angela zat daar nog steeds. Met zijn drieën bleven ze in het donker zitten. Wakker geschrokken zag de buizerd dat al het volk zich verzameld had in de caféhof om naar het drietal onder de boom te kijken. Hij vloog van zijn plek uit de meidoorn en streek neer op de kop van de pompbak. De timmerman zag hoe de vogel binnen zijn bereik kwam. Zo dichtbij had hij dat beest nog nooit gehad. Hij greep een stuk hout en gooide het naar de vogel.
Nog voor de buizerd in de gaten had wat er gebeurde en weg kon vliegen, trof het projectiel hem tegen de kop. Hij viel van de pomp op de grond. De kleine heks Josanna holde naar de buizerd om hem te redden. Maar de timmerman was al bij het dier. Hij greep de buizerd bij de strot en draaide hem de nek om, briesend van geluk omdat hij met de rover had afgerekend. De kleine heks raapte de dode vogel op. De tranen schoten haar in de ogen toen ze het slappe lichaam voelde. Ze huilde, hoewel de buizerd nooit erg vriendelijk voor haar was geweest. Ze had hem te vaak gepest. Zoals ze iedereen treiterde van wie ze hield. Haar moeder kwam naar buiten om het kind te troosten, maar ze bleef vlak voor de deur van haar huis in het donker staan, alsof ze bang was voor al die mensen in de caféhof. De vrouwen uit de straatjes, die ‘s avonds zelden of nooit hun huis uit kwamen, liepen nu het plein op en trachtten hun kerels over te halen om mee naar huis te gaan. Ze waren bang dat Kaffa opnieuw in razernij zou uitbarsten. Met die gek wist je het nooit. Hij was net als onweer. Zijn wilde buien verdwenen maar waren onberekenbaar en konden zich snel herhalen. Deze nacht zou het dorp in de ban van de angst gaan slapen. Alleen de slager hield zich groot. Hij daagde de anderen uit een partijtje landverbeuren tegen hem te spelen. Plotseling zag Céleste dat Azurri het mes toonde dat hij van Kaffa gewonnen had. Hij wilde laten zien dat hij geen angst had voor de gek. Eén ogenblik bleef de cafémeid kijken, maar ze maakte zich zo kwaad dat ze opsprong en woedend op Azurri afging. Vol verbazing hoorden de cafégasten dat ze de slager toeriep dat hij Kaffa het mes moest teruggeven. Azurri was echter helemaal niet van plan het mes af te staan. Het was een goed mes. Het heft was met paarlemoer ingelegd en het lag uitstekend in de hand. Hij zei tegen de meid dat hij het mes gewonnen had en dat hij er niet aan dacht het die zwerver terug te geven.
Woedend voegde Céleste hem toe dat ze om het mes wilde spelen. De verbazing kende geen grenzen. Een vrouw die speelde om een mes? En dan nog wel tegen Azurri, die zich voor de nieuwe kampioen uitgaf? De slager probeerde vrolijk te lachen. Zijn grote bek trok tot zijn oren open. Het was niet meer dan een vuile grijns. Toen hij zijn twee dochters tussen het volk zag, brulde hij tegen hen dat ze naar huis moesten gaan. De twee meisjes weken alleen een beetje terug in het donker. De vrouw van de slager, die nog altijd buiten stond, deed een paar passen naar voren, om alles beter te kunnen zien. Terwijl hij het gezicht van de cafémeid goed in de gaten hield, tekende Azurri een grote cirkel in het zand en deelde hem in twee gelijke delen. Hij liet het mes tussen zijn vingers tollen, wierp het hoog in de lucht, ving het handig op en gooide het in dezelfde beweging naar Céleste, om haar te verrassen. Ze ving het mes op aan het heft. De mannen die rond hen kwamen staan, zagen verbaasd hoe handig ze met het mes omging. Azurri legde twee koningen in de landen. Twee lucifers. De eerste worp van Céleste was niet goed. Ze won slechts een klein deel van het land van de slager en was vlug af. Azurri vond het een beetje gênant om tegen een meid te spelen. Het zag er te gemakkelijk voor hem uit. Die verrekte griet. Waarom haalde ze zich zulke dingen in het hoofd? Welke meid speelde tegen een vent? Ze vroeg erom op haar nummer te worden gezet. Moest ze het maar voelen ook. Dan zou ze eens en voor altijd van haar kuren genezen zijn.
Ton van Reen: Landverbeuren (73)
wordt vervolgd
fleursdumal.nl magazine
More in: - Landverbeuren, Reen, Ton van
Pina Bausch en het danstheater
Expositie t/m 24 juli 2016
Kunst- und Ausstellungshalle der Bundesrepublik Deutschland GmbH – Museumsmeile Bonn DE
Pina Bausch (1940-2009) wordt gezien als een pionier van het moderne danstheater en als een van de meest invloedrijke choreografen van de twintigste eeuw. De tentoonstelling in de Bundeskunsthalle is de eerste die haar werk aan een breder publiek presenteert. Samen met haar gezelschap ontwikkelde Pina Bausch de artistieke vorm van danstheater waarin theater, dans en performance worden ghttp://www.bundeskunsthalle.de/en/home.htmlecombineerd. Haar vernieuwende aanpak verwierp niet alleen ronduit de conventies van het klassieke ballet, maar oversteeg ook de preoccupatie met de formele principes die de meeste moderne dans karakteriseert.
De objecten, installaties, foto’s en video’s die worden voorgesteld gepresenteerd zijn afkomstig uit de unieke collectie van het Pina Bausch Archief. Het hart van de tentoonstelling is de reconstructie van de ‘Lichtburg’, de legendarische repetitieruimte in een oude bioscoop Wuppertal waar Pina Bausch, in samenwerking met haar dansers, het grootste deel van haar stukken ontwikkelde. Buitenstaanders worden zelden toegelaten tot deze intieme ruimte. In de Bundeskunsthalle wordt het een platform voor inspiratie en uitwisseling. Leden van het gezelschap laten de bezoekers kennismaken met de kwaliteit van de beweging in het danstheater en met korte sequenties van dansbewegingen.
Voorstellingen, dansworkshops, openbare repetities, gesprekken, films en nog veel meer transformeren de repetitieruimte in een levendige, experimentele ruimte voor bezoekers.
Deze tentoonsteling kwam tot stand i.s.m. de Pina Bausch Foundation, Wuppertal.
Kunst- en tentoonstellingshal van de Bondsrepubliek Duitsland
(Kunst- und Ausstellungshalle der Bundesrepublik Deutschland GmbH)
Museumsmeile Bonn
Friedrich-Ebert-Allee 4
53113 Bonn
tel. +49 228 9171–200
# meer info website Bundeskunsthalle – Bonn
Als museumhuis voor wisseltentoonstellingen biedt de Kunst- en tentoonstellingshal van de Bondsrepubliek Duitsland (Bundeskunsthalle) een gevarieerd programma van internationale betekenis. Kunst en cultuurgeschiedenis, wetenschap en techniek zijn daarbij de onderwerpen waar het om draait. Op een oppervlak van 5.600 m2 kunnen tot wel vijf exposities van verschillende grootte gelijktijdig gepresenteerd worden. Er staan per jaar zo’n acht grote tentoonstellingen op het programma. Sinds de opening in 1992 konden er meer dan 200 tentoonstellingen worden aangeboden. In deze periode hebben al meer dan 16 miljoen gasten uit de hele wereld de Bundeskunsthalle bezocht.
Openingstijden:
Dinsdag en woensdag 10–21 uur
Donderdag t/m zondag 10–19 uur
Maandag gesloten
Vrijdag vanaf 9 uur voor groepen geopend.
fleursdumal.nl magazine
More in: Art & Literature News, Galerie Deutschland, Pina Bausch, THEATRE
C. BUDDINGH’ PRIJS 2016
Optredens van de genomineerden voor de C. Buddingh’-Prijs 2016. Presentatie van de festivalbundel. M.m.v. Daniël Dee, Bas Kwakman, Marcel Möring en Robert van Raffe.
zondag 29 mei – 14:00 uur – podium – toegang vrij
Lokatie BOEKHANDEL DONNER
Optredens van de genomineerden voor de C. Buddingh’-Prijs 2016: Matthijs Gomperts met Zes, Joanthan Griffioen met Wijk, Sebastiene Postma met Trappen, Marieke Rijneveld met Kalfsvlies.
”Een groot deel van de nieuwe lichting dichteressen en dichters houdt het wat hun poëzie betreft dicht bij huis. Persoonlijke herinneringen of emoties worden tot gedicht opgewerkt, waarbij zaken als experiment in vorm of de kracht van muzikaliteit in een tekst veelal ontbreken. Dit ietwat sombere beeld is zeker niet van toepassing op de vier genomineerde debutanten, die zich juist door onderwerpkeuzes, vorm of een combinatie van die twee, aan de poëtische bedeesdheid van de nieuwste dichtgeneratie onttrekt.” Aldus de jury.
De C. Buddingh’-Prijs wordt sinds 1988 jaarlijks uitgereikt tijdens het Poetry International Festival. Dichters alsTonnus Oosterhoff, Anna Enquist, Joke van Leeuwen, Ilja Pfeijffer, Henk van der Waal en Maria Barnas hebben al eens eerder de prijs in ontvangst mogen nemen.
Met optredens van Daniël Dee, Bas Kwakman en Robert van Raffe. Tevens wordt de festivalbundel gepresenteerd.
Presentatie Marcel Möring.
POEZIE EN STRIPS
Tijdens het Poetry International Festival verschijnt DUPLEX, een bundeling grafische gedichten van dichters en striptekenaars. Samensteller en initiatiefnemer Stefan Nieuwenhuis nodigde acht duo’s uit Nederland en Vlaanderen uit om samen een grafisch gedicht te maken. ‘Dit project,’ vertelt tekenaar Ruben Steenman, ‘waarbij je van begin tot eind samenwerkt, is iets heel nieuws en vergt echt een nieuwe aanpak’.
De duo’s Tsead Bruinja – Lies van Gasse, Daniel Dee – Robert van Raffe, Ellen Deckwitz – Ruben Steeman, Delphine Frantzen – Maud Vanhauwaert en Maarten van der Graaff zonder tekenaar Maarten de Saeger presenteren het veelkleurige resultaat van hun samenwerkingen op vrijdag 10 juni op het festival. Het duo Daniel Dee en Robert van Raffe vertelt er in Donner alvast meer over .
FESTIVALTIPS EN BLOEMLEZING ‘NEWSPEAK’
Een god die vrouwen door een rietje drinkt, de alles-komt-goed-man van ijzer, een privé-leger van deftige zombies en Sean Penn die straalverliefd door het bos rent, wat komt er niet voorbij tijdens het 47e Poetry International Festival Rotterdam. Poetrydirecteur Bas Kwakman geeft een persoonlijke en veelkleurige rondleiding langs festivaldichters en -programma’s en leest alvast enkele gedichten ter illustratie.
Tijdens de festivalopening NEWSPEAK presenteren alle dichters zich met een geladen gedicht, vertolkt het Mondriaan Kwartet gedichten van Allen Ginsberg en maakt u kennis met de Anti-Synthpop van Rooie Waas. De gedichten van deze avond staan gebundeld in de gelijknamige bloemlezing die vandaag wordt gepresenteerd en waarmee u zich alvast kunt inlezen op uw eerste festivalbezoek. En mis dit jaar zeker de Language & Art Gallery Tour niet!
Boekhandel Donner op zondag 29 mei a.s., 14:00 uur
Preview 47th Poetry International Festival Rotterdam
fleursdumal.nl magazine
More in: - Book Lovers, - Bookstores, Art & Literature News, Literary Events, POETRY ARCHIVE, Poetry International, Rijneveld, Marieke Lucas
Op woensdag 8 juni maakt juryvoorzitter Margot Dijkgraaf de shortlist van de Europese Literatuurprijs 2016 bekend in Spui25 in Amsterdam.
De prijs bekroont de beste hedendaagse Europese roman die vorig jaar in Nederlandse vertaling is verschenen. Tijdens de feestelijke avond worden er lofredes op de genomineerde romans, auteurs en vertalers uitgesproken door lezers, schrijvers, critici en vertalers. Pers en publiek zijn van harte welkom.
De longlist van twintig titels voor de Europese Literatuurprijs 2016 werd gekozen door veertien kwaliteitsboekhandels en bevat twintig romans, vertaald uit elf talen. Hieruit heeft een vakjury onder leiding van Margot Dijkgraaf vijf titels geselecteerd die in aanmerking komen voor de prijs. Bijzonder is dat de Europese Literatuurprijs zowel de schrijver als de vertaler van de winnende roman bekroont.
Naast voorzitter Margot Dijkgraaf (literair criticus, auteur en cultureel ambassadeur), bestaat de vakjury uit Jan Postma (De Groene Amsterdammer), Wieke Rommers (Boekhandel Dekker v.d. Vegt, Nijmegen), Elly Schippers (literair vertaler en ELP-laureaat 2015) en Erwin de Vries (Boekhandel Godert Walter, Groningen).
Eerder wonnen Marie Ndiaye en vertaler Jeanne Holierhoek met Drie sterke vrouwen, Julian Barnes en vertaler Ronald Vlek met Alsof het voorbij is, Emmanuel Carrère en vertalers Katelijne de Vuyst en Katrien Vandenberghe met Limonov, Jérôme Ferrari en vertalers Jan Pieter van der Sterre en Reintje Ghoos met De preek over de val van Rome en Jenny Erpenbeck en vertaler Elly Schippers met Een handvol sneeuw. De prijs bestaat uit een geldbedrag van € 10.000 voor de schrijver en € 5.000 voor de vertaler van het bekroonde boek. De uitreiking van de Europese Literatuurprijs 2016 volgt op zaterdag 3 september.
De Europese Literatuurprijs is een initiatief van Academisch-cultureel Centrum SPUI25, Athenaeum Boekhandel, het Nederlands Letterenfonds en weekblad De Groene Amsterdammer, en wordt mede mogelijk gemaakt door het Letterenfonds, het Lira Fonds en de De Lancey & De La Hanty Foundation.
De avond in Spui25 te Amsterdam begint om 20.00; de entree is gratis. U dient zich echter wel vooraf via deze link aan te melden bij Spui25.
De volgende twintig titels zijn genomineerd voor de Europese Literatuurprijs 2016 (Longlist, in alfabetische volgorde van de auteursnamen):
De Jonge Bruid van Alessandro Baricco, vertaald uit het Italiaans door Manon Smits (De Bezige Bij)
Radeloos als we waren van Bariş Biçakçi, vertaald uit het Turks door Hanneke van der Heijden (Leesmagazijn)
Het boek van wonderlijke nieuwe dingen van Michel Faber, vertaald uit het Engels door Harm Damsma en Niek Miedema (Podium)
Charlotte van David Foenkinos, vertaald uit het Frans door Marianne Kaas (Cossee)
Onderworpen van Michel Houellebecq, vertaald uit het Frans door Martin de Haan (De Arbeiderspers)
Wereld, wereld! van Régis Jauffret, vertaald uit het Frans door Rokus Hofstede en Martin de Haan (De Arbeiderspers)
De burcht van Cynan Jones, vertaald uit het Engels door Jona Hoek (Koppernik)
Waar vier wegen samenkomen van Tommi Kinnunen, vertaald uit het Fins door Sophie Kuiper (Prometheus)
De man die de taal van de slangen sprak van Andrus Kivirähk, vertaald uit het Ests door Jesse Niemeijer (Prometheus)
Vrouw van Karl Ove Knausgård, vertaald uit het Noors door Marianne Molenaar (De Geus)
Zo begint het slechte van Javier Marías, vertaald uit het Spaans door Aline Glastra van Loon (Meulenhoff)
Om niet te verdwalen van Patrick Modiano, vertaald uit het Frans door Maarten Elzinga (Querido)
De vlamberken van Lars Mytting, vertaald uit het Noors door Paula Stevens (Atlas Contact)
De aardappels en de staat van Oleg Pavlov, vertaald uit het Russisch door Els de Roon Hertoge en Paul van der Woerd (Cossee)
Misschien Esther van Katja Petrowskaja, vertaald uit het Duits door Wil Hansen (De Bezige Bij)
Een heel leven van Robert Seethaler, vertaald uit het Duits door Liesbeth van Nes (De Bezige Bij)
Nora van Colm Tóibín, vertaald uit het Engels door Anneke Bok (De Geus)
Zeldzame aarden van Sandro Veronesi, vertaald uit het Italiaans door Rob Gerritsen (Prometheus)
De Woensdagclub van Kjell Westö, vertaald uit het Zweeds door Clementine Luijten (De Geus)
Het duistere dal van Thomas Willmann, vertaald uit het Duits door Goverdien Hauth-Grubben (Meridiaan)
fleursdumal.nl magazine
More in: - Book News, - Book Stories, Art & Literature News, Julian Barnes, Literary Events, Margot Dijkgraaf, Michel Houellebecq
Genese Dada
100 Jahre Dada Zürich
bis 10. Jul 2016
“Wie erlangt man die ewige Seligkeit? Indem man Dada sagt. Wie wird man berühmt? Indem man Dada sagt. Mit edlem Gestus und mit feinem Anstand. Bis zum Irrsinn, bis zur Bewusstlosigkeit.”
Hugo Ball
Über die Ausstellung
Am 5. Februar 1916 von Hugo Ball, Emmy Hennings, Marcel Janco, Tristan Tzara und Hans Arp im »Cabaret Voltaire« in Zürich gegründet, ist Dada eine der progressivsten Kunstbewegungen des 20. Jahrhunderts. Zum 100-jährigen Jubiläum lässt das Arp Museum Bahnhof Rolandseck die bedeutenden Geburtsorte Dadas wieder aufleben: die legendäre Künstlerkneipe »Cabaret Voltaire« und die bürgerliche »Galerie Dada«. Ausgehend von diesen beiden Polen revolutionierten die Dadaisten innerhalb kürzester Zeit die internationale Kunstwelt. Neben ihren eigenen Arbeiten zeigten sie dort Werke von internationalen Avantgarde-Künstlern wie Giorgio de Chirico, Pablo Picasso, Paul Klee und Elie Nadelman, die nun auch in der Ausstellung zu sehen sind. Die Kunstwerke werden in eine lebhafte Inszenierung eingebettet, die den vielsKünstlerinnen und Künstler der Ausstellung
Genese Dada. 100 Jahre Dada Zürich
Anonym (Meister der Magdalenen-Legende)
Hans Arp
Hugo Ball
Heinrich Campendonk
Giorgio De Chirico
Jacoba van Heemskerck
Richard Huelsenbeck
Marcel Janco
Paul Klee
Oscar Lüthy
August Macke
Francois-Joseph Martin
Elie Nadelmann
Max Oppenheimer
Pablo Picasso
Hilla Rebay
Otto Van Rees
Adya Van Rees-Dutilh
Arthur Segal
Sophie Taeuber
Tristan Tzarachichtigen gesellschaftlichen und intellektuellen Nährboden verdeutlicht, aus dem Dada entstanden ist. Themengebiete wie Psychologie, Literatur und politisch-soziokulturelle Revolte spiegeln dabei den Zeitgeist wider und machen die Entstehung von Dada anschaulich.
In Zusammenarbeit mit dem Cabaret Voltaire, Zürich
“Dada ist schön wie die Nacht, die einen jungen Tag in ihren Armen wiegt.”
Hans Arp
100 Jahre Dada: Das große Fest des kultivierten Un-Sinns
“Genese Dada. 100 Jahre Dada Zürich: Das Arp Museum feiert das große Dada-Jubiläum 2016 mit einer ebenso fulminanten wie substantiellen Ausstellung, die die Entstehung der für die Moderne so wichtigen Kunstrichtung anschaulich nachverfolgt. (Ausstellungsdauer bis 10. Juli 2016)
Einen zentralen Beitrag zum europaweit gefeierten Dada-Jahr stellt die große Ausstellung »Genese Dada. 100 Jahre Dada Zürich« (14. Februar bis 10. Juli 2016) im Arp Museum Bahnhof Rolandseck dar, die in Kooperation mit dem Direktor des Cabaret Voltaire in Zürich, Adrian Notz, erarbeitet wurde. »Wie aus einer künstlerischen Laune eine revolutionäre internationale Kunstrichtung wird und welche Rolle die beiden mit Rheinland-Pfalz verbundenen Künstlerpersönlichkeiten Hugo Ball und Hans Arp spielen, ist in dieser fantastischen Ausstellung mit größtem Vergnügen zu erleben«, kommentiert der rheinland-pfälzische Kulturstaatssekretär Walter Schumacher.
Am 5. Februar 1916 von Hugo Ball, Emmy Hennings, Marcel Janco, Tristan Tzara und Hans Arp im Cabaret Voltaire in Zürich gegründet, wurde Dada zu einer der zentralen Kunstbewegungen des 20. Jahrhunderts. Anlässlich des Jubiläums widmet sich das Arp Museum Bahnhof Rolandseck den Anfangsjahren der Kunstbewegung und erweckt die bedeutenden Entstehungsorte Dadas wieder zum Leben: die legendäre Künstlerkneipe »Cabaret Voltaire« und die eher bürgerlich orientierte »Galerie Dada«. »Als Gegengewicht zum dionysischen Cabaret wurde die apollinische Galerie eingesetzt. Nur durch die beiden Komponenten Cabaret Voltaire und Galerie Dada konnte die Unruh von Dada in Schwingung gebracht werden«, bewertet Adrian Notz.
Die Abkehr vom Krieg und die Entdeckung des Nichts
Im Wechselspiel zwischen den beiden gegensätzlichen Geburtsstätten entwickelte sich im damals äußerst kosmopolitischen Zürich – einer der Flüchtlingsmetropolen Europas – der Geist Dadas. Ein wichtiger Ausgangspunkt war der überzeugte Pazifismus der Protagonisten. Selbst die Künstler, die sich anfangs dem allgegenwärtigen Kriegstaumel nicht ganz entziehen konnten, sagten sich von ihm los und versuchten, die Geschehnisse jenseits der so sicher erscheinenden Gebirgsketten zu verdrängen. Gleichzeitig waren es die Grauen des Krieges, die alles Bestehende so nichtig erscheinen ließen – und das Nichts so zum neuen Gott erhoben.
Die große Revolte gegen die Traditionen und Konventionen – ohne politische Ideologie
Zugleich wurden die bürgerliche Gesellschaft und ihr gängiger Wertekanon, die den Ersten Weltkrieg hervorgebracht hatten, zur Zielscheibe des künstlerischen Protestes erklärt. Die etablierte Kunst als Teil dieser Gesellschaft wurde als reaktionär und überholt abgelehnt.
Stattdessen suchten die Dadaisten nach neuen Ausdrucksformen, in der darstellenden wie in der bildenden Kunst. In den legendären Soireen im Cabaret Voltaire wurde gedichtet, gesungen, hinter Masken getanzt und den anarchischen Kräften von Geist und Körper Tribut gezollt. Die bisweilen absurde dadaistische Performance war durchaus mehr als eine Narretei – und doch war sie kein Akt dezidierten politischen Protestes. Die Dadaisten verweigerten sich einer klaren Zuordnung zu einer politischen Haltung. Vielmehr war es die Macht der Ratio und ihrer vermeintlichen Strategien, die nun zum Urgrund aller kollektiven Verbrechen erklärt wurde. So erteilten die Künstler der Logik eine radikale Absage.
Befreiung der Sprache und Lob des Archaischen sowie der mystischen Naturverbundenheit
Der Abgesang auf die herrschenden Mächte und ihre Propaganda führte zu neuen Formen des sinnlichen, aber unsinnigen Sprachgebrauchs. In Simultan- und Lautgedichten suchten die Dadaisten die Grenzen des Vernunftdenkens zu überwinden. In mystischen Übungen diente das Unterbewusstsein als Quelle des unmittelbar Schöpferischen, wobei zeitgenössische Theorien und wissenschaftliche Schriften der Psychoanalyse, etwa von C. G. Jung, wichtige Impulse lieferten.
In ihrer Suche nach vorsprachlichen, urwüchsigen Ausdrucksformen und einer Sehnsucht nach der vorzivilisierten Natur spiegeln die Dadaisten einen Aspekt des Zeitgeistes. Die Lebensreformer und Nudisten, die etwa zeitgleich im schweizerischen Ascona auf dem Monte Verità im Einklang mit der Natur lebten und mit den Dada-Künstlern in regem Austausch standen, sind hier beispielhaft zu nennen.
Auch das starke Interesse an der afrikanischen Kunst, die mit dem so genannten Primitivismus weithin ihre Würdigung erfuhr, fügt sich hier ein. Von Klischees geprägt, wird die so genannte »Negerkunst« in europäischen Ausstellungen gefeiert und ihre Formensprache zu adaptieren versucht. Die exotischen Rhythmen wiederum lieferten Inspiration für theatralische Darbietungen und maskierte Tänze, in denen man das Unmittelbare, Spontane und Unkontrollierbare anstrebte, das mit den Kulturpraktiken primitiver Stämme assoziiert wurde.
Vom Zürcher Kabarett zur Internationalen Bewegung
Die »wilde« Initiationsphase im Cabaret Voltaire setzte sich in der benachbarten Galerie Dada fort. Mit dem Ortswechsel lässt sich jedoch auch eine gewisse Professionalisierung erkennen. Durch öffentliche Führungen und den Kontakt zu Journalisten sollte gezielt ein kunstaffines Publikum erreicht werden. Neben den Soireen wurden in der Galerie vermehrt Ausstellungen gezeigt, bei denen auch Werke namhafter internationaler Avantgarde-Künstler zu sehen waren. Die Ablehnung der etablierten Kunst durch die Dadaisten wandelt sich hier in das Bestreben, mittels Bezügen zum Surrealismus, Futurismus oder Kubismus den Anschluss an die internationale Kunstszene zu gewinnen. Die dadaistischen Manifeste und Schriften, die Hugo Ball und seine Mitstreiter publizierten, dienten dabei als Medium der Verbreitung. Es bildeten sich Dada-Zentren in Hannover, Berlin und Köln aber auch in Paris und New York, und Dada revolutionierte innerhalb kürzester Zeit die Kunstwelt.
Dada – kein Stil, sondern . . .
Die Ausstellung widmet sich intensiv dem intellektuellen und wissenschaftlichen Nährboden der Zeit, aus dem Dada hervorging. Themen wie Mystik, Psyche, Revolte, Philosophie und Literatur stehen dabei in engem Wechselspiel zu den verschiedenen künstlerischen Formen und Praktiken, die sich unter dem Einfluss der Dadaisten in eine gänzlich neue Richtung entwickelt haben – von Tanz, Theater, Poesie und Neuer Musik bis hin zu Masken und Kostümen, Collagen, Objekten, Gemälden und Grafiken. Entscheidend ist hierbei die im Ausstellungskatalog festgehaltene Schlussfolgerung des Dada-Kenners Tobia Bezzola, dass sich der Dadaismus nicht auf einen Stil reduzieren lasse. Anders als andere Ismen der modernen Avantgarden sei Dada nicht an einer spezifischen Form zu erkennen und an ihr zu charakterisieren. Als proklamierte »Stunde Null« in der Kunst stellt Dada somit einen Bruch mit einer chronologisch nachvollziehbaren Stilentwicklung dar, wie sie die Kunstgeschichte von der Neuzeit bis zur Postmoderne konstruiert. Damit wird die Dada-Bewegung zum Modellfall für nachfolgende Strömungen wie Fluxus oder auch die Performance- und Aktionskunst.
Von der Dada-Schleuse zur Rauminszenierung
In der Ausstellung werden Werke aus dem engeren Kreis der Zürcher Dadaisten (Hans Arp, Hans Richter, Marcel Janco u. a.) in ihrem künstlerischen Umfeld (Arthur Segal, Max Oppenheimer, Adya und Otto van Rees u. a.) präsentiert. Hinzu kommen Gemälde und grafische Arbeiten von Künstlerinnen und Künstlern der internationalen Avantgarde wie Heinrich Campendonk, Giorgio de Chirico, Paul Klee, August Macke, Elie Nadelman, Pablo Picasso und Hilla von Rebay, die auch in den historischen Dada-Ausstellungen zu sehen waren. Als Leihgeber konnten hierfür renommierte Sammlungen wie das Guggenheim Museum und das Museum of Modern Art, New York, das Kunsthaus Zürich, das Folkwang Museum, Essen, u. v. a. gewonnen werden.
Die Kunstwerke sind in eine anschauliche, multi-mediale Inszenierung eingebettet: Bevor die Besucher die Ausstellung betreten, durchlaufen sie eine Bild- und Klangcollage, die sogenannte »Dada-Schleuse«, die sich von den unterirdischen Tunneln über den Aufzug bis ins 1. Obergeschoss des Richard Meier-Baus erstreckt. In zwei Ausstellungskuben werden die räumliche Situation des Cabaret Voltaire und der Galerie Dada nachempfunden, so dass die unterschiedliche Atmosphäre der beiden Lokalitäten erkennbar wird. Um diese beiden Zentren gruppieren sich verschiedene Themenfelder, die die Entstehung von Dada anhand zahlreicher Kunstwerke und Zeitdokumente greifbar machen. Ergänzt wird die Präsentation durch den Film »Dada in Nuce« und durch von Adrian Notz entwickelte Diagramme, die wie das »Firmament Dada« die internationale Vernetzung der Bewegung deutlich machen.
Kuratiert wird die vielfältige Schau von Adrian Notz (Cabaret Voltaire, Zürich) und Astrid von Asten unterstützt von Sylvie Kyeck (beide Arp Museum Bahnhof Rolandseck).
Die Ausstellung wird begleitet von einem umfangreichen Katalog (deutsch/ englisch, Verlag Scheidegger & Spiess, Preis: 38 Euro), in dem unter anderem auch die Rolle Hans Arps bei der Entstehung von Dada erläutert wird. »Unser Hauspatron Hans Arp zählt zu den
Gründungsmitgliedern jener künstlerischen Bewegung, die 1916 von Zürich aus innerhalb kürzester Zeit das Kunstgeschehen weltweit nachhaltig veränderte,« so Dr. Oliver Kornhoff, Direktor des Arp Museums Bahnhof Rolandseck und künstlerischer Leiter des
Künstlerhauses Schloss Balmoral in Rheinland-Pfalz
# More info website Arp Museum Bahnhof Rolandseck
fleursdumal.nl magazine
Fotos
-Hugo Ball im kubistischen Kostüm, 1916, unbekannter Fotograf
-Dada-Tanz mit Maske (Sophie Taeuber oder Emmy Hennings?), ca. 1917 – Stiftung Arp e.V., Berlin/Rolandswerth, unbekannter Fotograf
-Hans Arp, Tristan Tzara, Hans Richter vor dem Hotel Elite, Zürich 1918 – Stiftung Arp e.V. Rolandswerth/Berlin, unbekannter Fotograf
-Marcel Janco, Plakat der Ersten Dada-Ausstellung in der Galerie Corray, 1917
More in: - Book News, Art & Literature News, Ball, Hugo, Dada, DADA, Dadaïsme, DANCE & PERFORMANCE, Exhibition Archive, THEATRE
Thomas Carew
(1594-1640)
I Do Not Love Thee For That Fair
I do not love thee for that fair
Rich fan of thy most curious hair;
Though the wires thereof be drawn
Finer than threads of lawn,
And are softer than the leaves
On which the subtle spider weaves.
I do not love thee for those flowers
Growing on thy cheeks, love’s bowers;
Though such cunning them hath spread,
None can paint them white and red:
Love’s golden arrows thence are shot,
Yet for them I love thee not.
I do not love thee for those soft
Red coral lips I’ve kissed so oft,
Nor teeth of pearl, the double guard
To speech whence music still is heard;
Though from those lips a kiss being taken
Mighty tyrants melt, and death awaken.
I do not love thee, O my fairest,
For that richest, for that rarest
Silver pillar, which stands under
Thy sound head, that globe of wonder;
Though that neck be whiter far
Than towers of polished ivory are.
Thomas Carew poetry
fleursdumal.nl magazine
More in: Archive C-D, CLASSIC POETRY
Francisca Stoecklin
(1894-1931)
An ein Mädchen
Bist du Leda,
und wartest noch immer
auf die Rückkehr
des schimmernden Schwanes,
der allein dem Schmiegen
deiner fließenden Glieder genügt?
O, wie lange ist alles
Beglückende vergangen!
Nur wenn du tanzest,
wenn deine Blässe
vom Strahl der Mitternachtssonne
erleuchtet,
durchpulsen Jahrtausende
deine Seele, deinen Leib.
In deinem Lachen birgt sich
der Schrei der Mänade.
In dem sich wild lösenden Goldhaar
schwebt ein Schimmer
von Blut.
Dann liebst du das Feuer,
die Erde, den Wind –
und alle die um dich sind
werden empor gehoben
in ein Reich von Rausch und Traum,
– und du weißt nicht,
hält dich das Leben
oder der Tod.
Francisca Stoecklin Lyrik
fleursdumal.nl magazine
More in: Archive S-T, Stoecklin, Francisca
Vachel Lindsay
(1879 – 1931)
Buddha
Would that by Hindu magic we became
Dark monks of jeweled India long ago,
Sitting at Prince Siddartha’s feet to know
The foolishness of gold and love and station,
The gospel of the Great Renunciation,
The ragged cloak, the staff, the rain and sun,
The beggar’s life, with far Nirvana gleaming:
Lord, make us Buddhas, dreaming.
Vachel Lindsay poetry
fleursdumal.nl magazine
More in: Archive K-L, Archive K-L, CLASSIC POETRY, Lindsay, Vachel
ROOD! Heilstaatvisioenen uit de Sovjet Unie 1930-1941
VAN ABBEMUSEUM EINDHOVEN t/m 29.07.2016
Na de Russische revolutie van 1917 besloten de machthebbers in de nieuwe Sovjet-Unie hun ideeën op een unieke wijze te gaan uitdragen. De Sovjetideologie zou worden gepresenteerd via radicale avant-gardistische ontwerpen, gemaakt door de culturele elite van het land. Als vurige aanhangers van de nieuwe orde vormden schrijvers en beeldend kunstenaars als het ware een artistiek leger dat net als het Rode Leger ten dienste van de staat stond. Vooral in de jaren dertig was er geen natie ter wereld die zoveel eersteklas kunstenaars in dienst had voor propagandadoeleinden als de Sovjet-Unie. De tentoonstelling ROOD! in het Van Abbemuseum biedt van 3 mei tot en met29 juli 2016 een overzicht van meer dan 150 heilstaatvisioenen uit de Sovjet-Unie uit de periode 1930-1941.
De USSR in opbouw: De visualisering van het communistische gelijkheidsideaal was een van de hoofddoelstellingen van het tijdschrift De USSR in opbouw. Dit maandblad op groot formaat verscheen van januari 1930 tot mei 1941. Naast een Russische uitgave waren er edities in het Engels, Frans, Duits en vanaf 1938 ook in het Spaans. In de opmaak werden onder anderen foto’s en fotocollages gebruikt op een manier die radicaal vernieuwend was. Daarbij waren de grafische ontwerpen ingenieus en ook de typografie werd als het ware opnieuw gedefinieerd. Behalve fotografen als Sergej Senkin, Georgi Petroesov en Michail Seregin leverden nu wereldberoemde kunstenaars als El Lissitzky en Alexander Rodtsjenko belangrijke bijdragen aan het blad. Daarnaast was Lissitzky in 1935 ook de maker van het geweldige fotoalbum De industrie van het socialisme, een monument voor de industriële verworvenheden van de Sovjet-Unie. Samen met Vavara Stepanova maakte Rodtsjenko in 1938 het monumentale fotoalbum Moskou gereconstrueerd, waarin de modernisatie van de Russische hoofdstad naar voorbeeld van Parijs uitvoerig werd geïllustreerd en gedocumenteerd. Rodtsjenko nam zelf de foto’s, die net als de fotomontages, uitklap-platen, kaarten en diagrammen op elke nieuwe bladzijde voor een verrassing zorgden.
Paradeboeken: Tot de meest bijzondere en meest kostbare publicaties uit deze bloeitijd van de Russische propaganda behoren boeken met speciale opdrukken of zelfs metalen plaquettes en reliëfs op de omslag. Dit is bijvoorbeeld het geval bij het boek Tankbestuurders, in 1936 ontworpen door Andrej Lavrov en een van de opvallendste stukken op de tentoonstelling in Zwolle. Met dergelijke luxe uitgaven was voor de ontwerpers of uitgevers geen geld te verdienen. De productie ervan was namelijk zo duur dat de boeken alleen gemaakt konden worden omdat de Russische regering ze in opdracht gaf en zich er financieel garant voor stelde. Niet voor niets worden ze daarom ook wel ‘paradeboeken’ genoemd. De primaire functie van de boeken was inderdaad dezelfde als die van een militaire parade, dat wil zeggen: pronken en indruk maken ter meerdere eer en glorie van de communistische heilstaat.
De opzienbarende Sovjet-vormgeving uit de jaren dertig groeide uit tot een inspiratiebron voor modernisten over de hele wereld. Zoals de expositie in Museum de Fundatie duidelijk maakt, reikte haar invloed ook tot in Nederland.
De kring rond Theo van Doesburg en De Stijl was zeer geïnteresseerd in de Russische avant-gardekunst, zowel qua vormgeving als in ideologische zin. Gerrit Rietveld was als grafisch ontwerper en typograaf verbonden aan het tijdschrift Nieuw Rusland, opgericht in 1928 als orgaan van het Genootschap Nederland-Nieuw Rusland. Cineast Joris Ivens volgde voor dit tijdschrift de ontwikkelingen op het gebied van de Russische film. In maart 1931 richtte de Communistische Partij Nederland de Vereniging Vrienden van de Sovjet-Unie op, die een jaar later het tijdschrift Feiten uit de Sovjetunie lanceerde. De omslagen van de publicaties zijn veel interessanter dan de door het Kremlin gedicteerde inhoud. Ze werden ontworpen door Nico de Haas en Cas Oorthuys van de Nederlandse vereniging van Arbeiders Fotografen, afgekort tot ArFot, die zich rechtstreeks door de Russische avant-gardisten lieten beïnvloeden.
Alle werken zijn afkomstig uit de LS collectie van het Van Abbemuseum.
Bij de tentoonstelling verschijnt een Engelstalige catalogus.
Curatoren: Albert Lemmens, Serge Stommels en Diana Franssen
Openingstijden Bibliotheek: De tentoonstelling vindt plaats in de bibliotheek, deze is geopend van dinsdag tot en met vrijdag van 11.00 tot 17.00 uur. Weekends gesloten.
Van Abbemuseum: Het Van Abbemuseum in Eindhoven is een van de meest toonaangevende musea voor hedendaagse kunst in Europa. Het museum heeft een uitgebreide internationale collectie van ruim 2700 kunstwerken, waaronder sleutelwerken van Lissitzky, Picasso, Kokoschka, Chagall, Beuys, McCarthy, Daniëls en Körmeling. Vragen op het gebied van kunst en samenleving stelt het museum op een experimentele manier aan de orde.
Openheid, gastvrijheid en kennisuitwisseling zijn voor het Van Abbemuseum van belang, en prikkelen bezoekers om over onderwerpen na te denken. Bijvoorbeeld over de rol van de collectie als cultureel ‘geheugen’, of over het museum als publieke ruimte. Door internationale samenwerking en uitwisseling is het Van Abbemuseum bovendien een plaats waar creatieve kruisbestuiving plaatsvindt. Een bron van verwondering, inspiratie en verbeelding.
Openingstijden Museum: Dinsdag t/m zondag 11.00–17.00 uur. Donderdag 11.00 – 21.00 uur.
Toegang: Volwassenen: € 12,00 / Groepen van 10 of meer personen: € 9,00 / Jongeren 13-18 jaar, studenten, CJP houders: € 6,00/ Kinderen t/m 12 jaar, Museumkaart: gratis / Familiepas (2 volwassenen en max. 3 kinderen tot 18 jaar): € 18,00. Iedere dinsdagmiddag tussen 15.00-17.00 uur: gratis toegang.
Van Abbemuseum,
Bilderdijklaan 10, Eindhoven.
www.vanabbemuseum.nl
fleursdumal.nl magazine
More in: - Book Stories, Art & Literature News, Constructivism, De Stijl, Exhibition Archive, Theo van Doesburg
Hij merkte wel dat al die mensen naar hem stonden te kijken, maar dat deed hem niets, helemaal niets. Toen werd zijn dansen plotseling verstoord. Een dier trad uit de duisternis. De ezel van de waarzegger kwam naar voren, de kop laag hangend. In het donker zag hij er veel gevaarlijker uit dan hij was. Met zijn kop vlak bij de grond leek hij te willen aanvallen. Kaffa stond stil. De muziek viel weg. Zo stil was het op het plein en in de kroeg dat men op de velden de roep kon horen van beesten die door de gloed van de loofvuren naderbij waren gelokt of die in de bosranden samenschoolden.
Kaffa was geschrokken. De ezel had hem uit zijn trance gehaald. De roes viel van hem af. De werkelijkheid keerde terug. Eén moment stond hij sprakeloos naar het dier te kijken. Zijn ogen werden groot. Hij liet een schreeuw horen. De ezel, die naar het leek zo graag in de nabijheid van mensen was, voelde zich bedreigd en zette het op een lopen, terug het donker in. Even stond Kaffa daar, alsof hij naar lucht hapte, rillend op zijn benen als een slapend paard. Toen begon hij woest tegen de stam van de meidoorn te slaan. Hij sloeg zijn knokkels kapot. Alle spanningen die hij vandaag had moeten opkroppen, braken los. Allen die in de caféhof stonden, weken achteruit. Alleen Angela Azurri bleef onder de meidoorn zitten. Ze voelde haar hart hoog kloppen en besefte dat ze bang was. Maar ze wilde niet bij de mensen horen die Kaffa gevaarlijk vonden. Ze voelde aan dat ze op dit moment meer de anderen dan Kaffa moest trotseren. Kaffa was in gevecht met het grote dier waarvan híj alleen het bestaan wist. Zijn gedachten trokken dicht. Het leek of de onverzettelijkheid van de boomstam zijn woede aanwakkerde.
Hij raapte een knuppel op, rende het plein af, holde de steegjes in en viel de huizen aan, zoals hij meestal deed wanneer hij in woede uitbrak. Met het hout beukte hij op de deuren en sloeg de klinken van de raamluiken. Kinderen werden huilend wakker. Vrouwen begonnen uit angst te schreeuwen. Als een bezetene ging Kaffa van deur tot deur. De mannen in het café overwogen de gek aan te pakken en hem het dorp uit te gooien. Dit was godverdomme al de zoveelste keer dat hij deuren en ruiten vernielde. Daar moest een eind aan worden gemaakt. Hoe vastbesloten ze ook waren, allen bleven staan. Ze kenden Kaffa’s kracht. Uit angst met zijn vuisten kennis te maken bleven ze liever waar ze waren tot hij was uitgeraasd. Was vanochtend de timmerman niet aan de dood ontsnapt toen Kaffa hem een mes in zijn lijf wilde gooien? Als Céleste er niet tussen was gekomen, zou de timmerman nu zaliger zijn geweest. Alleen de cafémeid was in staat Kaffa te temmen. Alleen naar haar zou hij willen luisteren. Geschrokken van Kaffa’s woede was Céleste hem achternagelopen.
Ze begreep het waarom van zijn drift niet. Zou ze hem laten uitrazen? Ze hoorde de mannen achter haar rug roepen dat ze hem moest kalmeren, omdat hun vrouwen en kinderen niet veilig waren. Terwijl Kaffa als een dolle stier op de deur van een van de huizen ramde, ging ze naar hem toe. Rustig legde ze haar hand op zijn schouder. Ze praatte zachtjes tegen hem. Haar stem kalmeerde hem. Hij kwam tot zichzelf. Liet de knuppel zakken. Begreep niet waar hij mee bezig was. In zijn hersens vervaagde het beeld van het monster waartegen hij tekeerging. Céleste streelde zijn haren, zijn gezicht. Ze nam hem bij de hand.
Ton van Reen: Landverbeuren (72)
wordt vervolgd
fleursdumal.nl magazine
More in: - Landverbeuren, Reen, Ton van
Thank you for reading Fleurs du Mal - magazine for art & literature