Fleurs du Mal Magazine
P.C. Hooft
(1581-1647)
Leonoor
Leonoor, mijn lieve licht,
Voor uw oog de zonne zwicht
Met haar blonde stralen,
Die gansch niet, in mijn gezigt,
Bij zijn glorie halen.
Vonken, foelie aan die git,
Gitjes met uw gouden pit,
Bliksemt niet zoo fellik
Dat het hart, dat u aanbidt,
Te eenemaal verwellik.
Lieve Leonoor, gij moordt,
‘t Harte dat u toebehoort,
Met die lieve lonken,
Zoo mij niet een troostig woord
Komt in ‘t hart geklonken.
Woordjes kunt gij duizend smên,
Die daar geestig, aardig, heen-
Vliên als minnegoodjes.
Maar tot troost en komt er geen
Uit de ivoren slootjes.
Houdt uw eigen slaaf te râ.
Zalig kunt ge’em maken dra,
Zoo gij slechts laat slippen
Op zijn bede een gunstig ja
Uit die lieve lippen.
P.C. Hooft gedicht
kempis poetry magazine
More in: Archive G-H
Israel Zangwill
(1864-1926)
Oliver Singing
Oliver’s singing
Comes down to my study,
As I sit in the twilight
Poring the problem
Of this old battered planet,
This universe tragical,
Bloodily twirling.
Nearly all his small span
And through both of his birthdays
This senseless hell-fury,
This horror has hurtled,
Yet he lies in his cot,
Happy, sleepy and singing.
Thus – I muse – at the core –
Of our battered old planet,
Something young and untainted.
Something gay and undaunted,
Like a bud in its whiteness
Like a bird in its joy.
Through the foul-smelling darkness,
Through the muck and the slaughter,
Pushes steadily forward.
Singing.
Israel Zangwill poetry
kempis poetry magazine
More in: Archive Y-Z
.jpg)
Anton K. photos: Nature Morte (7)
fleursdumal.nl magazine
More in: Anton K. Photos & Observations, Dutch Landscapes
(Heinrich Ludwig Christian) Fritz Reuter
(1810 – 1874)
De Ümgang mit Damen
Schriwerbengels, dat is wiß,
De sünd unplumpsch von Natur,
Wat so ‘n rechten Schriwer is,
Dat’s ‘ne grave Kreatur.
Utnahm mak ick girn mit Freuden,
Un nich ümmer paßt de Fall!
Männigein, de is bescheiden;
Un ick mein sei ok nich all.
Ne, ick mein de Grotmulsprekers,
Mein de rechten, echten Sloms,
Mein de rechten, echten Bräkers;
För gewöhnlich heiten ‘s Stroms.
Wenn des’ Ort so up en Hof is,
Ach wat sünd sei denn so dünn!
Wenn de Herr man ‘n beten groww is,
Krupen s’ nah en Muslock ‘rin.
Ach, wo männigein hett seten
An ‘n Bedeintendisch un et,
Ebenso as’t Stuwenmäten,
Wat de Herrschaft äwrig let.
Wenn hei äwerst denn einmalen
Kümmt tau Stadt ‘rin, na, denn geiht’t,
Grad as wenn so’n jöhrig Fahlen
Vörn un hinnen utslahn deiht.
»Süh dor, Brauder, büst du hir?
Is de Voß dor buten din?
Heda! Hir! Markür! Markür!
Bring mi mal ‘ne Buddel Win.«
Mit de Dalers smiten s’ rümmer,
Grad as wir dat Geld man Dreck,
Un »Markür!« so geiht dat ümmer,
Un »Markür!« in einem weg.
»Bräuding, kumm, nu will w’ mal danzen!
Hir is baben hüt en Ball.
Will’n de Dirns mal ‘rümkuranzen,
Dat ehr glik dat Wedder sall!«
In den Saal, dor kamen s’ ‘rinner.
(Ach, wo nüdlich büst du, Strom!)
»Na, Muskant, geswinn, geswinner!
Dat geiht just as in en Drom.«
Wenn sei sick ‘ne Dam denn halen,
Sünd sei zierlich as en Oß;
Führen sei den Saal hendalen,
Just as leddten s’ ehren Voß.
Sei schenier’n sick nich en Happen,
Ehr gehürt de ganze Saal,
Un sei springen ‘rüm un trappen,
Talpsen ümmer up un dal.
In sin Fett is nu en jeder.
»Brauder, hüt danz ick mi dod!«
Pedden de Damen up de Kleder,
Geiten Win ehr in den Schot.
»Kumm, wi will’n mal drinken, Brauder!
Un Champagne möt dat sin.
Un, Markür, wat giwwt för Fauder?
Bring’ mal ‘n gauden Arm vull ‘rin.
Na, nu, Brauder, will’n wi supen! –
Giww mi mal de Ahntenbrad –,
Bet wi nich mihr känen krupen,
Bet wi nich mihr sitten grad.
Ja, un Prügel möt’t noch gewen,
Ogen, Puckel, brun un swart.
Ball ahn Prügel is kein Lewen,
Is grad as en Hund ahn Start.«
Doch, as ick segg, so sünd s’ nich all.
De weck, de weiten up den Ball
Un ok in allen andern Fällen
Sick uterorndlich fin tau nehmen,
De bruken nahrens sick tau schämen.
Un so ‘n Geschicht will ick jug jetzt vertellen.
Ick hadd mal einen Strom, en rechten finen,
De redt nich anners as »zu dienen«,
Un denn ok mal »ich danke Ihnen«,
Un wenn hei so recht höflich wesen wull,
Säd hei tau mi: »Heww’n S’ doch de Ihr, Herr Krull!«
Na, desen Strom, den’n müßt dat mal mallüren,
Dat hei sick müßt mit min Mamsell vertüren,
Un ‘t müßt em so unglücklich gahn,
Dat hei sin Finheit ganz verget
Un up dat Mäten anfung lostauslahn,
Bet ick sei utenanner ret.
Na, de Mamsell, de lep nu nah’t Gericht.
»Hei slog mi äwer’n Puckel, äwer’n Bregen,
Un ‘n Stück’ner drütteihn heww ick kregen«.
So slöt sei ehre Klag’geschicht.
De Amtmann ded nu minen Ströming fragen:
»Mein lieber Herr, Sie sind verklagt,
Die Wirtschaftsmamsell Müller sagt,
Sie hätten schändlich sie geschlagen
Und dreizehn Hiebe ihr gegeben,
Ich frag Sie nun, ob solches Sie getan?«
»Herr Amtmann, ne, dat nenn’ ick äwerdrewen.
Dat nenn ick utgestunk’ne Lägen!
Ick strid dat nich, ick heww sei slahn;
Doch drütteihn? Ne! Söß hett s’ man kregen,
Ick weit mit Damens ümtaugahn.«
Fritz Reuter poetry
kempis poetry magazine
More in: Archive Q-R
Museum De Pont Tilburg
Werner Moonen
A r n o l f i n i
29 mei tm 18 juli 2010
De tentoonstelling met tekeningen van Werner Moonen (Gent, 1940) in de projectzaal van De Pont is een hommage aan deze Tilburgse kunstenaar, ter gelegenheid van zijn zeventigste verjaardag. In de jaren ’60 maakte Moonen naam als een fijnzinnig graficus, die vaak experimenteerde met bijzondere technieken. Vanaf het midden van de jaren ’80 kregen de schilder- en tekenkunst een steeds belangrijker plek in zijn oeuvre. Ook hield hij zich bezig met fotografie, die hij ‘opnieuw uitvond’ met zijn aan de Fransman Joseph Nièpce (1765-1833) ontleende methode van de pinhole fotografie. Van 1982 tot 2000 was Moonen docent aan de Academie St. Joost in Breda. Daar gaf hij onder meer les aan Marc Mulders, Reinoud van Vught en Rob Birza, kunstenaars van wie De Pont werken in de collectie heeft.
De tekeningen van Werner Moonen zou je eigenlijk moeten bekijken op de plek waar vele ervan zijn ontstaan; op de hoek van de eettafel. Bladerend in verjaarde wetboeken en in de door hem bij antiquariaten op de kop getikte kasboeken duiken ze terloops op tussen de onbewerkte bladzijden. Die bijna achteloze presentatievorm -verspreid in een boek en tegen de achtergrond van bedrukt papier- versterkt het karakter van de tekeningen als intieme verkenningen. Meestal zijn ze gemaakt met penseel in waterverf, inkt of bister, een enkele keer met balpen. Soms blijven de intuïtieve lijnen krachtige tekens, vaak ook verdichten ze zich tot ruimtes, een plattegrond of geabstraheerde menselijke figuren.
Een terugkerend thema is Jan van Eycks portret van Arnolfini en zijn jonge bruid. Moonen is al ruim vijftien jaar gefascineerd door dit uit 1434 daterende schilderij in de National Gallery in Londen. In een groot aantal tekeningen heeft hij geprobeerd om het perspectief, de kleur en de bedoelingen ervan te doorgronden. Soms zoomt hij in op de figuren en verbaast zich over Arnolfini’s mantel die de vorm heeft van Duchamps flessenrek, soms ook concentreert hij zich op het sacrale midden van de ruimte of maakt hij een achterwaartse beweging en probeert hij de plek te bepalen waar Jan op zijn stoel zat, in het tegenlicht van een raam. Tot je buiten bent en waarschijnlijk zonnebloemen ziet, want als je heel goed kijkt naar het uitzicht uit het raam, staan ze er.
De feitelijkheid waarmee Moonen Van Eycks schilderij benadert, is geworteld in de verwondering over hoe het schilderij zich toch altijd aan je onttrekt.
De tekeningen van Moonen gaan over de intensiteit van het maken en kijken; over de wonderlijke wisselwerking tussen beeld en oog. Dat proces brengt de vlekken, lijnen en kleuren tot leven en maakt ze veel minder grijpbaar dan hun concrete aanwezigheid zou doen vermoeden. Sprekend over zijn tekeningen zegt Moonen: ‘Het gaat er niet om of het goed is, maar hoe komt het zo ver? Ik ben daar niet zeker van: het ontstaat. Je ogen hebben veel te doen.’
fleursdumal.nl magazine
More in: Exhibition Archive, Jan van Eyck
.jpg)
Multatuli
(1820-1887)
Ideën (7 delen, 1862-1877)
|
Idee Nr. 600 ‘t Weinige dat ik er van weet, was me steeds een der rykste en zuiverste bronnen van poëzie. Aan de inspanning om waarheid te zoeken op ‘t terrein van exakte wetenschap, heb ik de heerlykste oogenblikken van m’n leven te danken, en de kracht die my tot-nog-toe staande hield. Ik noem niemand ‘n dichter, die dit niet begrypt. Men versta my wel. Ik beweer niet dat de beoefening der wiskunde iemand tot poëet maakt – in hoogen zin altyd. Verzenmaken heeft hiermee niets, totaal niets uittestaan – ik beweer dat ‘n dichter poëzie vindt in de wiskunde, en van de beste soort! Eigenlyke mathematici – vakmenschen – zyn zelden dichters en dit hebben ze gemeen met de vele anderen die zich gewoonlyk niet aan wiskunde te-buiten-gaan. Reeds elders – in de wouter-geschiedenis – heb ik gewezen op ‘t verband tusschen de drift tot uitvinden, ontdekken, indringen, bezitten en exploiteeren, en: wellust. ‘t Zou me aangenaam wezen, lezers te treffen die in-staat zyn deze synthetische eigenaardigheid van de natuur der dingen wysgeerig optevatten. Ook in deze zaak blykt ons dat gelyksoortige oorzaken de schynbaar-meest-uiteenloopende gevolgen hebben. Misschien is ‘t de ideale taak der wysbegeerte alle waargenomen verschynsels tot ‘t kleinst-mogelyk getal oorzaken terug te brengen, en wie weet of er niet eenmaal blyken zal dat dit getal… géén getal en slechts ‘n eenheid is: het zyn. Het zyn, met al z’n eigenschappen, die wellicht zullen kunnen worden teruggebracht tot één hoofdwet, waarvan de tallooze, door óns geklassificeerde eigenschappen onderdeelen zyn, of misschien slechts verkeerd begrepen verschynselen, welker gelyksoortigheid aan ons gebrekkig opmerkingsvermogen ontsnapt. (491) Dàt we zooveel klassificeeren, is ‘n gevolg van ons weinig weten en beperkt verstand. Om over ‘t weinige, dat onder ons waarnemingsvermogen valt, te heerschen, hebben wy de toepassing van ‘t divide et impera noodig. |
|
kempis poetry magazine
More in: DICTIONARY OF IDEAS, Multatuli, Multatuli
foto jefvankempen
In Memoriam Driek van Wissen (1943-2010)
Driek van Wissen werd in 1943 geboren in de stad Groningen, waar hij nog steeds woonachtig was. Hij studeerde er Nederlands aan de Rijksuniversiteit en van 1968 tot 2005 was hij werkzaam als docent Nederlands aan het Dr. Aletta Jacobs College te Hoogezand. Van 1975 tot 1977 was hij redacteur van het Groningse tijdschrift “De Nieuwe Clercke”. Vanaf 1976 verschenen bundels van zijn hand bij verschillende uitgeverijen.
Driek van Wissen was een vormvast dichter. Hij schreef onder meer kwatrijnen, rondelen en ollekebollekes, maar het sonnet had zijn bijzondere voorkeur. Zijn gedichten zijn over het algemeen vrij luchtig van toon, hij wordt dan ook meestal tot de light-verse-dichters gerekend. In 1987 werd Driek van Wissen onderscheiden met de Kees Stip Prijs voor light verse.
In 2005 werd Van Wissen verkozen tot Dichter des Vaderlands als opvolger van Gerrit Komrij. In 2009 werd hij opgevolgd door Ramsey Nasr.
Driek van Wissen overleed op 20 mei 2010 op 66-jarige leeftijd in Istanbul aan de gevolgen van een hersenbloeding.
Moeder en kind
Mijn moeder leefde voor zichzelf te lang;
Vandaar dat zij haar laatste grijze dagen
Veelal verdeed met mopperen en klagen,
Een vruchteloze, zure zwanenzang.
Toch schepte zij een kinderlijk behagen
In onze dagelijkse ommegang
Als ik weg uit het huis, uit haar gevang
Haar rondreed in haar invalidenwagen.
De vreugde was niet altijd onverdeeld:
Ik deed het half uit liefde, half verveeld,
Maar ik kwam in het park soms halverwege
Een moeder met een kinderwagen tegen
En zag dan het verdraaide spiegelbeeld
Hoe ik ooit in haar wagen had gelegen.
Driek van Wissen, uit: Voor het vaderland weg, 2009
Photo: kemp=mag 2005
fleursdumal.nl magazine
More in: Archive W-X, City Poets / Stadsdichters, LIGHT VERSE
Piet Paaltjens
(François HaverSchmidt, 1835-1894)
De zelfmoordenaar
In het diepst van het woud
– ‘t Was al herfst en erg koud –
Liep een heer in zijn eentje te dwalen.
Och, zijn oog zag zoo dof!
En zijn goed zat zoo slof!
En hij tandknerste, als was hij aan ‘t malen.
“Harriot!” dus riep hij verwoed,
“‘k Heb een adder gebroed,
Neen, erger, een draak aan mijn borst hier!”
En hij sloeg op zijn jas,
En hij trapte in een plas;
‘t Spattend slik had zijn boordjes bemorst schier.
En meteen zocht zijn blik
Naar een eiketak, dik
Genoeg om zijn lichaam te torschen.
Daarna haalde hij een strop
Uit zijn zak, hing zich op,
En toen kon hij zich niet meer bemorsen.
Het werd stil in het woud
En wel tienmaal zo koud,
Want de wintertijd kwam. En intusschen
Hing maar steeds aan zijn tak,
Op zijn doode gemak,
Die mijnheer, tot verbazing der musschen.
En de winter vlood heen,
Want de lente verscheen,
Om opnieuw voor den zomer te wijken.
Toen dan zwierf – ‘t was erg warm –
Er een paar arm in arm
Door het woud. Maar wat stond dát te kijken!
Want, terwijl het, zoo zacht
Koozend, voortliep en dacht:
Hier onder deez’ eik is ‘t goed vrijen,
Kwam een laars van den man,
Die daar boven hing, van
Zijn reeds lang verteerd linkerbeen glijen.
“Al mijn leven! van waar
Komt die laars?” riep het paar,
En werktuigelijk keek het naar boven.
En daar zag het met schrik
Dien mijnheer, eens zo dik
En nu tot een geraamte afgekloven.
Op zijn grijzende kop
Stond zijn hoed nog rechtop,
Maar de rand was er af. Al zijn linnen
Was gerafeld en grauw.
Door een gat in zijn mouw
Blikten mieren en wurmen en spinnen.
Zijn horloge stond stil,
En één glas van zijn bril
Was kapot en het ander beslagen.
Op den rand van een zak
Van zijn vest zat een slak,
Een erg slijmrige slak, stil te knagen.
In een wip was de lust
Om te vrijen gebluscht
Bij het paar. Zelfs geen woord dorst het te spreken.
‘t Zag van schrik zóó spierwit
Als een laken, wen dit
Reeds een dag op het gras ligt te bleeken.
Piet Paaltjens (François HaverSchmidt) gedicht
• fleursdumal.nl magazine
More in: # Classic Poetry Archive, Archive G-H, Archive O-P, Archive O-P, Suicide
Jan Gielkens:
Originele editie
Baudelaire in het veilinghuis
Berichten over dure boeken op veilingen in de pers: meestal is het bladvulling. Zoals het stukje van net vijftig woorden in NRC Handelsblad, dat er op een veiling in Parijs op 1 december 2009 een ‘originele editie’ uit 1857 van Les Fleurs du mal van Charles Baudelaire is verkocht voor 775.000 euro.
Een ‘originele editie’? Eentje met feestmuts en een pikante foto van Carla Sarkozy? ‘Edition originale’ zal er in het persbericht van Agence France-Presse hebben gestaan: en dat is correct vertaald ‘eerste druk’. Waarom is deze eerste druk zo bijzonder is dat hij net zoveel kost als een bescheiden bankiers-bonus? De website van het in het berichtje niet genoemde Parijse veilinghuis Gros & Delettrez geeft, eenmaal gevonden, helderheid. In een aparte Baudelaire-catalogus met 176 lots wordt lot 80 uitgebreid beschreven. Deze ‘édition originale’ van Les Fleurs du mal is opgedragen aan Narcisse Anselle, Baudelaires vriend en latere curator, en bovendien heeft de auteur er een aantal handschriftelijke correcties in aangebracht. Een ‘gewoon’ exemplaar van deze eerste druk, die in elfhonderd exemplaren verscheen, bracht, ter vergelijking, in juni 2009 € 11.000 op bij Christie’s in Parijs.
Bij de New Yorkse Christie’s-collega’s werd op 4 december een exemplaar van Edgar Allan Poe’s bundel Tamerlane and other poems uit 1827 geveild voor omgerekend bijna € 450.000, zo meldt de teletekst van de VRT, en ook zij noemen het veilinghuis niet. Maar nu wordt in het berichtje wel aangegeven waarom dit zo’n bijzonder boek is: er waren er tot nu toe maar twaalf van bekend. Wie een mooie beschrijving van een boek wil lezen kan hier terecht, maar dat mag dan ook wel met een verwachte opbrengst waarvan het opgeld een aanzienlijk deel van het jaarsalaris van de medewerker betaalt die zich met dit boek bezighield. Deze Tamerlane is niet in vetvrij papier bewaard in een brandkast, maar gelezen, verplaatst en gebruikt. Dat heet in de beschrijving heel mooi: ‘An entirely unsophisticated copy’.
De catalogus van Christie geeft een overzicht van alle acht de voormalige eigenaren en van de huidige vindplaatsen van de overige twaalf exemplaren. De British Library heeft er een, de rest is in de Verenigde Staten, maar een van deze elf is kwijt. Er zijn waarschijnlijk maar vijftig exemplaren van Tamerlane gedrukt, en dit boek is het enige dat van de drukker-uitgever, Calvin F.S. Thomas, bekend is.
Hoe zit het eigenlijk met Nederlandse negentiende-eeuwse auteurs op veilingen? Lot 2861 van de laatste veiling van Bubb Kuyper in Haarlem, eind november 2009, bestond uit 13 boeken: het debuut van François HaverSchmidt/Piet Paaltjens in de Leidse Studenten-Almanak voor het jaar 1856, een tweede druk van Snikken en Grimlachjes uit 1871 en nog 11 boeken van en over HaverSchmidt. Opbrengst inclusief opgeld: € 260. In lot 2869 zat van J. Kneppelhout een eerste druk van de Studenten-typen uit 1841, een van De studenten en hun bijloop (1844) en nog 3 andere Klikspanen, samen voor nog geen € 140. Een net exemplaar van de beroemdste Nederlandse roman uit de negentiende eeuw, Max Havelaar, samen aangeboden met een eerste druk van Minnebrieven (1861) en Dik van der Meulens Multatuli-biografie, bracht als lot 2879 € 660 op en was het duurste negentiende-eeuwse literaire boek op de veiling.
De 176 lots van de Parijse Baudelaire-veiling hadden een totale opbrengst van 4 miljoen euro. Er zaten nog meer leuke stukken bij, zoals het opdracht-exemplaar van Baudelaires roesboek Les Paradis Artificiels. Opium et Haschisch (1860) aan, nota bene, zijn moeder, dat ongeveer de helft van Les Fleur du mal deed, en een brief uit 1845 van Baudelaire aan Narcisse Ancelle die als ‘zelfmoordbrief’ bekend staat, geschreven tweeëentwintig jaar vóór de werkelijke en alsnog vroege dood van de zesenveertigjarige Baudelaire. Deze brief bracht € 65.000 euro op. Voor 1 procent van dit bedrag waren bij Bubb Kuyper drie brieven van Willem Frederik Hermans aan Jaap Goedegebuure te koop. Wat zou de Baudelaire-fan Hermans hiervan nou gevonden hebben?
Jan Gielkens over bibliofiele vondsten en typografische bijzonderheden
Links: http://www.gros-delettrez.com/
http://www.christies.com/
Eerder gepubliceerd op: www.teksteditie.org
fleursdumal.nl magazine
More in: - Book Stories, Baudelaire, Charles, Jan Gielkens, Les Fleurs du Mal
.jpg)
Camera Obscura: Shoes
fleursdumal.nl magazine
photo jef van kempen
More in: Camera Obscura, Jef van Kempen, Jef van Kempen Photos & Drawings, Kempen, Jef van, Photography
.jpg)
William Shakespeare
(1564-1616)
THE SONNETS
35
No more be grieved at that which thou hast done,
Roses have thorns, and silver fountains mud,
Clouds and eclipses stain both moon and sun,
And loathsome canker lives in sweetest bud.
All men make faults, and even I in this,
Authorizing thy trespass with compare,
My self corrupting salving thy amiss,
Excusing thy sins more than thy sins are:
For to thy sensual fault I bring in sense,
Thy adverse party is thy advocate,
And ‘gainst my self a lawful plea commence:
Such civil war is in my love and hate,
That I an accessary needs must be,
To that sweet thief which sourly robs from me.
.jpg){kind=small}
kempis poetry magazine
More in: -Shakespeare Sonnets
Harry ‘Breaker’ Morant
(1865-1902)
When The Light Is As Darkness
The morning-tide is fair and bright,
With golden sun up-springing;
The cedars glowed in the new-born light,
And the bell-bird’s note was ringing;
While diamonds dropped by dusky Night,
Were yet to the gidyas clinging.
The morning waned-the sun rose high
O’erhead, until ’twas seeming
But a dazzling disc, and the fiery sky
Like an opal sea was gleaming;
And languorous flowers – of morn gone by,
And coming eve – fell dreaming.
And now the moon above does creep
To laugh at red Sol sinking;
While wakening from their sunlit sleep,
A few wan stars are blinking,
And thirsty, drooping flowers deep
Of evening dews are drinking.
The birds will soon their carols cease,
And crows are homeward hieing;
The gloaming deepens, stars increase,
The weary day is dying –
Its requiem, murmurous of peace,
The vesper winds are, sighing.
This night is near! Are you waiting friend,
That Night? – we’re drawing nigh it –
When we to the Restful Land shall wend,
And leave life’s feverish riot –
When the gods to each tired soul shall send
Eternal, dreamless quiet.
Harry ‘Breaker’ Morant poetry
kempis poetry magazine
.jpg)
More in: Archive A-B, Archive M-N
Thank you for reading Fleurs du Mal - magazine for art & literature