Franz Kafka: Die Bäume

Die Bäume

Franz Kafka (1883-1924)

Denn wir sind wie Baumstämme im Schnee. Scheinbar liegen sie glatt auf, und mit kleinem Anstoß sollte man sie wegschieben können. Nein, das kann man nicht, denn sie sind fest mit dem Boden verbunden. Aber sieh, sogar das ist nur scheinbar.

Franz Kafka: Betrachtung 1913 – Für M.B.

fleursdumal.nl magazine

More in: Franz Kafka, Kafka, Franz, Kafka, Franz

James Joyce: 4 Poems

James Joyce

(1882-1941)

Dear Heart

Dear heart, why will you use me so?
Dear eyes that gently me upbraid,
Still are you beautiful — – but O,
How is your beauty raimented!

Through the clear mirror of your eyes,
Through the soft sigh of kiss to kiss,
Desolate winds assail with cries
The shadowy garden where love is.

And soon shall love dissolved be
When over us the wild winds blow —
But you, dear love, too dear to me,
Alas! why will you use me so?

Gentle Lady, Do Not Sing

Gentle lady, do not sing
Sad songs about the end of love;
Lay aside sadness and sing
How love that passes is enough.

Sing about the long deep sleep
Of lovers that are dead, and how
In the grave all love shall sleep:
Love is aweary now.

Though I Thy Mithridates Were

Though I thy Mithridates were,
Framed to defy the poison-dart,
Yet must thou fold me unaware
To know the rapture of thy heart,
And I but render and confess
The malice of thy tenderness.

For elegant and antique phrase,
Dearest, my lips wax all too wise;
Nor have I known a love whose praise
Our piping poets solemnize,
Neither a love where may not be
Ever so little falsity.

Thou Leanest to the Shell of Night

Thou leanest to the shell of night,
Dear lady, a divining ear.
In that soft choiring of delight
What sound hath made thy heart to fear?
Seemed it of rivers rushing forth
From the grey deserts of the north?

That mood of thine
Is his, if thou but scan it well,
Who a mad tale bequeaths to us
At ghosting hour conjurable — –
And all for some strange name he read
In Purchas or in Holinshed.

James Joyce poetry

kempis poetry magazine

Monica Richter: Die Tür -3-

Monica Richter: Die Tür -3-

Onze-Lieve-Vrouwe-Basiliek Maastricht 2009

kempis poetry magazine

Jane Austen: Oh! Mr Best You’re Very Bad

J a n e A u s t e n
(1775 – 1817)

Oh! Mr Best You’re Very Bad

Oh! Mr. Best, you’re very bad
And all the world shall know it;
Your base behaviour shall be sung
By me, a tunefull Poet.–
You used to go to Harrowgate
Each summer as it came,
And why I pray should you refuse
To go this year the same?–

The way’s as plain, the road’s as smooth,
The Posting not increased;
You’re scarcely stouter than you were,
Not younger Sir at least.–

If e’er the waters were of use
Why now their use forego?
You may not live another year,
All’s mortal here below.–

It is your duty Mr Best
To give your health repair.
Vain else your Richard’s pills will be,
And vain your Consort’s care.

But yet a nobler Duty calls
You now towards the North.
Arise ennobled–as Escort
Of Martha Lloyd stand forth.

She wants your aid–she honours you
With a distinguished call.
Stand forth to be the friend of her
Who is the friend of all.–

Take her, and wonder at your luck,
In having such a Trust.
Her converse sensible and sweet
Will banish heat and dust.–

So short she’ll make the journey seem
You’ll bid the Chaise stand still.
T’will be like driving at full speed
From Newb’ry to Speen hill.–

Convey her safe to Morton’s wife
And I’ll forget the past,
And write some verses in your praise
As finely and as fast.

But if you still refuse to go
I’ll never let your rest,
Buy haunt you with reproachful song
Oh! wicked Mr. Best!–

Jane Austen poetry

k e m p i s p o e t r y m a g a z i n e

Hans Hermans photos: Paris 2009 – 1

H a n s H e r m a n s p h o t o s

P a r i s 2 0 0 9 – 1

k e m p i s p o e t r y m a g a z i n e

More in: FDM in Paris, Hans Hermans Photos

Geboortehuis Paul van Ostaijen in Antwerpen

Paul van Ostaijen

(1896-1928)

Zelfmoord des Zeemans

De zeeman

hij hoort de stem der Loreley

hij ziet op zijn horloge

en springt het water in

Loreley

Kom aan mijn borst

kom aan mijn borst

daar rust gij aan een lijf

dat eenzaam is een bedden van uw eenzaamheid

en eenzaam spelen uwe vingers

langs het ontwarren van lange wier

Achter de spiegel die verdrijft

de onbestendigheid der dingen

valt van uw handen het verlangen

aan mijn opalen huid verglijdend

een wezenloze droom

kom aan mijn borst

bed in mijn eenzaam’ armen

uw eenzaam lijf

Geboortehuis Paul van Ostaijen

Lange Leemstraat, Antwerpen

kempis poetry magazine

More in: Historia Belgica, Museum of Literary Treasures, Ostaijen, Paul van

Gérard de Nerval: Les Écrivains

Gérard de Nerval

(1808-1855)

Les Écrivains

Où fuir ? Où me cacher ? Quel déluge d’écrits,
En ce siècle falot vient infecter Paris,
En vain j’ai reculé devant le Solitaire,
Ô Dieu du mauvais goût ! Faut-il donc pour te plaire
Entasser des grands mots toujours vides de sens,
Chanter l’homme des nuits, ou l’esprit des torrents,
Mais en vain j’ai voulu faire entrer dans ma tête,
La foudre qui soupire au sein de la tempête,
Devant le Renégat j’ai pâli de frayeur ;
Et je ne sais pourquoi les esprits me font peur.

Ô grand Hugo, poète et raisonneur habile,
Viens me montrer cet art et grand et difficile,
Par lequel, le talent fait admirer aux sots,
Des vers, peut-être obscurs, mais riches de grands mots.
Ô Racine, Boileau ! vous n’étiez pas poètes,
Déposez les lauriers qui parèrent vos têtes,
Laissez à nos auteurs cet encens mérité,
Qui n’enivra jamais la médiocrité ;
Que vos vers relégués avec ceux de Virgile,
Fassent encore l’ennui d’un Public imbécile,
lis sont plats, peu sonnants, et souvent ennuyeux,
C’était peut-être assez pour nos tristes ayeux,
Esprits lourds et bornés, sans goût et sans usage,
Mais tout se perfectionne avec le temps et l’âge.

C’est comme vous parlez, ô sublimes auteurs,
Il ne faut pas, dit-on, disputer des couleurs,
Cependant repoussant le style Romantique
J’ose encor, malgré vous, admirer le classique
Je suis original, je le sais, j’en conviens,
Mais vous du Romantisme, ô glorieux soutiens,
Allez dans quelques clubs ou dans l’Académie
Lire les beaux produits de votre lourd génie,
Sans doute ce jour-là vous serez mis à neuf,
Paré d’un long jabot et d’un habit d’Elbeuf
Vous ferez retentir dans l’illustre assemblée,
Les sons lourds et plaintifs d’une muse ampoulée.

Quoi, misérable auteur que vieillit le travail,
Voilà donc le motif de tout cet attirail,
Surnuméraire obscur du Temple de la gloire,
Tu cherches les bravos d’un nombreux auditoire.
Eh quoi, tu ne crains pas que quelques longs sifflets,
Remplissent le salon de leurs sons indiscrets
Couvrant ta lourde voix au sortir de l’exorde,
En te faisant crier, grâce, Miséricorde !
Et c’était pour l’appât des applaudissements ?
Que dans ton cabinet tu séchas si longtemps ;
Voilà donc le motif de ta longue espérance
Quoi tout fut pour la gloire, et rien pour la science ?
Le savoir n’aurait donc aucun charme puissant
S’il n’était pas suivi d’un triomphe brillant,
Et tu lui préféras une vaine fumée,
Qui n’est pas la solide et bonne renommée
Sans compter direz-vous combien il est flatteur
D’entendre murmurer : C’est lui, ce grand auteur,
D’entendre le publie en citer des passages,
Et même après la mort admirer ses ouvrages ;
Pour le défunt, dis-tu, quel triomphe éclatant,
Sans doute pour le mort c’est un grand agrément
Sa gloire embellira sa demeure dernière,
La terre qui le couvre en est bien plus légère.

Ah ! C’est trop vous moquer de nos auteurs nouveaux,
Dis-tu, lorsque vous-même avez tous leurs défauts,
Mais en vain vous voulez censurer leurs ouvrages,
Vous les verrez toujours postuler des suffrages
Vous les verrez toujours occupés tout entiers,
A tirer leurs écrits des mains des Épiciers.
Mais vous, qui paraissez faire le moraliste,
De l’état d’Apollon ennuyeux rigoriste
Que retirez-vous de vos discours moraux ?
La haine des auteurs, et l’amitié des sots.

Ô toi qui me tint lieu jusqu’ici d’auditoire
Me crois-tu donc vraiment insensible à la gloire !
Si ma Plume jamais produisait des écrits ;
Qui ravissent la palme à tous nos beaux esprits.
J’aimerais à gagner un hommage sincère,
Mais je plains ton orgueil, Écrivain téméraire
Qui crois que les bravos qu’à dîner tu reçois,
Témoignent ton mérite, et sont de bon aloi.

Et cet Auteur encor qui sur la Place invite
A son maigre dîner, un maigre Parasite
Et qui lui dit ensuite à la fin du repas,
” Amis, parlez sans fraude, et ne me flattez pas,
” Trouvez-vous mes vers bons ? Dites en conscience ”
Peut-il à votre avis dire ce qu’il en pense ?

En plein barreau Damis est traité de voleur
Il prend pour sa défense un célèbre orateur
Comment défendra-t-il une cause pareille ?
Par des mots, de grands mots, et l’on dira, Mervei11e !

Eh ! Quoi peuple ignorant, vous gardez vos bravos,
Et vos cris répétés pour encenser les sots,
Croyez-vous qu’en chantant une chanson risible,
Un Pauvre à ses malheurs me rende bien sensible
Non, à d’autres plus sots il pourra s’adresser,
Et le vrai, le vrai seul pourra m’intéresser.

(1825)

Gérard de Nerval: Les Écrivains

fleursdumal.nl magazine

More in: Archive M-N, Nerval, Gérard de, Nerval, Gérard de

Gemeentemuseum Den Haag: Expositie Kandinsky & Der Blaue Reiter

Wassiliy Kandinsky, Rijdend paar, 1907, olie op doek, 55 x 55,5 cm, collectie Lenbachhaus München

Gemeentemuseum Den Haag

Kandinsky & Der Blaue Reiter

6 februari 2010 t/m 24 mei 2010

In het begin van de 20ste eeuw zette een groep kunstenaars de kunstwereld in München volledig op zijn kop. Met hun expressieve, lyrische schilderijen vol felle kleuren stond Der Blaue Reiter, zoals zij zichzelf noemden, aan de bron van het ontstaan van het expressionisme in Duitsland. Kern vormden de Russische Wassily Kandinsky en zijn geestverwant Franz Marc. Voor het eerst in Nederland toont het Gemeentemuseum Den Haag in het voorjaar van 2010 een groot overzicht van deze expressionistische stroming die zo belangrijk is geweest voor de ontwikkeling van de moderne kunst. Een groot aantal werken maakte eerder deel uit van de succesvolle Kandinskytentoonstelling in het Guggenheim Museum in New York en het Centre Pompidou in Parijs.

Wassily Kandinsky (1866-1944) speelt een belangrijke voortrekkersrol in de vernieuwing van de schilderkunst. Zijn explosieve composities, waarbij hij zich laat inspireren door experimentele muziek en primitieve volkskunst, roepen heftige emoties en onbegrip op bij kunstcritici, publiek en medekunstenaars. Wanneer hij kennis maakt met Franz Marc, ontmoet Kandinsky een zielsverwant die zijn interesse en opvattingen deelt in schilderkunst en muziek. Twee dagen na hun eerste ontmoeting gaan ze al samen naar een concert van Arnold Schönberg. Dit is het begin van een hechte vriendschap en in 1911 richten ze Der Blaue Reiter op waarbij kunstenaars als Gabriele Münter, Alexej von Jawlensky, August Macke, Marianne von Werefkin en Heinrich Campendonck zich aansluiten.

August Macke, Promenade, 1913, olieverf op karton, 51 x 57 cm, collectie Lenbachhaus München

Deze groep kunstenaars is zeer gedifferentieerd, zowel wat stijl als wat samenstelling betreft. Toch zijn er ook gemeenschappelijke kenmerken; het expressionisme van Der Blaue Reiter is poëtisch en verraadt invloeden van Russische sprookjes en oude volksverhalen. De kunstenaars werken vanuit hun gevoel, gebruiken veelal felle kleuren en zijn gefascineerd door de natuur en dieren. Dit uit zich bijvoorbeeld in de met liefde weergegeven imposante paarden van Franz Marc die als trots, beeldvullend onderwerp van een schilderij een grote empathie oproepen bij de toeschouwer.

Kandinsky volgt binnen de groep zijn eigen pad. Volgens hem bestaat er een duidelijke gevoelsrelatie tussen klank en vorm. Deze bevinding wordt een belangrijk uitgangspunt van zijn werk en leidt uiteindelijk tot wat algemeen beschouwd wordt als het eerste abstracte schilderij ter wereld. Een mooi voorbeeld van Kandinskys zoektocht naar de ultieme versmelting van schilderkunst en muziek zijn de reeksen Improvisaties en Composities waarin de klanken van de muziek bijna hoorbaar zijn bij het kijken naar de schilderijen.

Gabriële Münter, Jawlensky und Werefkin, 1909, olieverf op karton, 32,7 x 44,5 cm,

collectie Lenbachhaus München

Met het begin van de Eerste Wereld Oorlog in 1914 valt de groep uit elkaar. Kandinsky gaat terug naar Rusland en verlaat zijn vriendin Gabriele Münter. Macke en Marc worden opgeroepen door het leger om te vechten aan het front, waar zij in de loopgraven sneuvelen. In de schilderijen die in de aanloop en tijdens de oorlog gemaakt worden, is de spanning en de onzekerheid die in de lucht hing goed voelbaar.

Ook voor de persoonlijke verhalen van de kunstenaars en hun onderlinge relaties is er plaats in de tentoonstelling. Zo is er bijzondere historische documentatie, waaronder nooit eerder getoonde foto’s van Kandinsky en Gabriele Münter tijdens hun reis naar Nederland in 1904.

Franz Marc, De tijger, 1912, olieverf op doek, 111 x 101 cm, collectie Lenbachhaus München

Deze tentoonstelling vol hoogtepunten uit het oeuvre van Kandinsky en Der Blaue Reiter komt tot stand in nauwe samenwerking met de Städtische Galerie im Lenbachhaus in München. Bij de expositie verschijnt een rijk geïllustreerde catalogus met bijdragen van Doede Hardeman, Annegret Hoberg, Helmut Friedel en Franz Kaiser. De tentoonstelling is onderdeel van Holland Art Cities.

Alexej von Jawlensky, Murnauer Landschaft, 1909, olieverf op karton, 50,5 x 54,5 cm,

collectie Lenbachhaus München

fleursdumal.nl magazine

More in: Art & Literature News, Expressionisme, Galerie Deutschland

P.A. de Génestet: ‘T was toch de Hovenier

P. A. d e G é n e s t e t

(1829 – 1861)

‘T was toch de Hovenier

Zij, meenende dat het de hovenier was.

Joh. XX: 15.

’t Was toch de Hovenier, Hij, die in Jozefs gaarde

Uw schreiend oog verscheen, o droeve, teedre vrouw,

Toen niets meer dan een lijk uw schat was op deez’ aarde,

En alles wat gij zocht in groote zielerouw!

’t Was toch de Hovenier, Hij, die begon te vragen:

Wien zoekt gij? – die u straks Maria! tegenriep,

En met zijn woord het licht deed in uw ziele dagen

En in een paradijs uw woestenij herschiep!

’t Was toch de Hovenier! De knoppen gingen open,

Gereed te sterven op den akker van ’t gemoed,

De knoppen van geloof en liefde en vreugde en hope,

Bij ’t ruischen van zijn uchtendgroet.

Zij wachtten op zijn dauw, zij smachtten naar zijn zegen,

De kiemen aller deugd, de bloemen van het hart:

Zijn woord was voor haar groei de wondre lenteregen,

Zijn blik de milde zon, na winterkoude en smart!

Ze ontloken om niet weër te sterven, maar te bloeien,

o Langer dan een lente-, een schoonen zomerdag,

Om, door Zijn zorg gekweekt, in ’t diepst der ziel te groeien,

Hoe menig bloem der aard het oog verwelken zag!

’t Was toch de Hovenier! En, wie in ’s levens gaarde

Dien Man niet heeft ontmoet, Maria, zoo als gij,

Zijn ziele schreit en smacht, al bloeit de zonnige aarde,

En zoekend waart hij om in ’t lentefeestgetij.

1859

P.A. de Génestet gedichten

k e m p i s p o e t r y m a g a z i n e

Willem Kloos: Elk kloppen van mijn bloed is een gebed

W i l l e m K l o o s

(1859-1938)

Elk kloppen van mijn bloed is een gebed

Elk kloppen van mijn bloed is een gebed,
Wanneer ‘k de handen samen-vouwend smeke
Om één, Onkenbaar Wezen! – één, één teken
Van U, mijn God, mijn Eénge Heer, Die let

Op elke daad, gedachte of woord, o Het
Aller-aller-onkenbaarst Zijn, die ‘t weke
Bewegen mijner ziel hebt doorgekeken,
Hoe het zich-zelf in zich-zelf steeds verzet, –

O God, mijn God, Gij zijt wel gans-almachtig,
Schoon ‘k niet begrijp hoe ‘t slechte kan op de aard zijn,
Maar Gij zijt God, God-zelf, voor Wie ik, krachtig

Mens, door Uw Wil, deemoedig buig in prachtig
Vernederen mijns-zelfs in diep-vervaard zijn.
O! ‘t echte slechte nimmer kan iets waard zijn.

kempis poetry magazine

150 jaar Max Havelaar: Tentoonstelling rond het meesterwerk van Multatuli

‘Het is geen roman, ‘t is een aanklacht!’

150 jaar Max Havelaar

Tentoonstelling rond het meesterwerk van Multatuli

woensdag 3 februari, 10:00 – zondag 16 mei 2010, 17:00 uur

Honderdvijftig jaar geleden schreef Multatuli zijn beroemde boek Max Havelaar: een werk van uitzonderlijke literaire kwaliteit, dat bovendien een enorme maatschappelijke en politieke impact heeft gehad. Het is dan ook opgenomen in de Canon van de Nederlandse Geschiedenis. De uitgave van dit belangrijke boek wordt herdacht met de tentoonstelling ‘Het is geen roman, ‘t is een aanklacht!’ 150 jaar Max Havelaar. Deze tentoonstelling is te zien bij de Bijzondere Collecties van de Universiteit van Amsterdam, de plek waar de handschriften van Multatuli worden bewaard.

Op 15 mei 1860 verscheen bij uitgeverij De Ruyter in Amsterdam het boek dat de Nederlandse geschiedenis een andere wending zou geven: Max Havelaar of de koffij-veilingen van de Nederlandsche Handel-Maatschappij. Multatuli, pseudoniem van Eduard Douwes Dekker (1820–1887), wilde met het boek de misstanden aan de kaak stellen die hij had meegemaakt toen hij van 1838 tot 1856 als ambtenaar diende in Nederlands-Indië.

Tentoonstelling

In de tentoonstelling wordt het politieke, maatschappelijke en literaire belang van Max Havelaar in beeld gebracht. Centraal staat de aanklacht tegen onderdrukking, een boodschap die nog steeds actueel is. De tentoonstelling is gemaakt door de Bijzondere Collecties van de Universiteit van Amsterdam in samenwerking met het Multatuli Genootschap.

Over Max Havelaar en Multatuli wordt nog steeds veel geschreven en gesproken. De aanklacht tegen onderdrukking en strijd voor rechtvaardige en eerlijke handel (fair trade) is een boodschap die nog altijd actueel is. Het internationale keurmerk voor fair trade-producten heet in een aantal Europese landen dan ook Max Havelaar. Ook hiervoor aandacht in de tentoonstelling.

Multatuli hekelde in zijn boek de koopman en de dominee, klaagde het koloniale wanbestuur aan en rechtvaardigde de ambtenaar die wel voor de verdrukten opkwam. Na het verschijnen van Max Havelaar kon men niet meer ontkennen dat er in de kolonie veel mis was. Het boek had een sturende werking, zowel voor het ambtelijke apparaat in Nederlands-Indië als voor de koloniale politiek, en veranderde definitief het denken over het kolonialisme in Nederland.

De uitzonderlijke literaire kwaliteit van Max Havelaar is altijd geroemd. Met recht geldt Multatuli als een van de belangrijkste schrijvers uit onze literatuur. Maar het was hem niet te doen om de kunst, hij wilde vooral de publieke opinie beïnvloeden. Hoewel hij zijn boodschap verpakte als roman, was het een vlijmscherpe politieke satire.

‘Het is geen roman, ‘t is een aanklacht!’

Op 13 oktober 1859 schreef Multatuli aan zijn vrouw Tine: ‘Lieve hart, mijn boek is af, mijn boek is af! Hoe vind je dat? (…) Het zal als een donderslag in het land vallen dat beloof ik je.’ En aan tekstbezorger Jacob van Lennep, die met zijn ingrepen de angel uit het boek haalde, liet hij weten: ‘(…) het is geen roman. ‘t Is eene geschiedenis. ‘t Is eene memorie van grieven, ‘t Is eene aanklagt, ‘t Is eene sommatie!’

Max Havelaar Academie

Ter gelegenheid van 150 jaar Max Havelaar hebben de Bijzondere Collecties de Max Havelaar Academie opgericht. Zes studenten krijgen de gelegenheid om als stage, tussen januari en mei 2010, een ‘nieuwe Max Havelaar’ te maken. De stageopdracht luidt: ‘Verplaats de thema’s uit de Max Havelaar naar de 21ste eeuw en maak nieuwe verhalen, met moderne (geschreven en audiovisuele) media, die eenzelfde effect willen hebben als het oorspronkelijke boek heeft gehad.’ Een serie publiekslezingen/’masterclasses’ over de actuele betekenis van het boek is onderdeel van de Max Havelaar Academie.