Fleurs du Mal Magazine
Or see the index
Overvloed
In de naslaap waad ik langzaam water
in. Dat doe ik nooit. Als ik me druipend
afvraag wat ik hier te doen sta verrijs jij.
Met het jonge slanke lichaam dat ik ken
van oude foto’s, gekartelrand en al, maar
met het hoofd dat ik zo zachtjes streelde
toen je bijna aan je laatste adem. Weet je
nog? Je glimlacht. “Wat krijgen we nou?
Jij gaf toch helemaal niets om zwemmen,
jongen?” zeg je. En je drukt me nat tegen
je borst die zo op de mijne lijkt. “Dag pa,”
zeg ik. “Dag papa. Waar ben je al die tijd?”
Bert Bevers
Overflod
I eftersøvnen vader jeg langsomt ud i
vand. Det gør jeg aldrig. Når jeg dyngvåd
spørger mig selv hvad jeg laver her, genopstår du.
Met den unge slanke krop som jeg kender
fra gamle fotoer, takket og det hele, men
med hovedet som jeg så blidt aede,
da du var næsten ved dit sidste åndedrag. Husker
du stadig? Du smiler. “Hvad er det her for noget?
Du var aldrig særlig ivrig efter at svømme, vel,
dreng?” siger du. Og du trykker mig våd mod
dit bryst, som så udpræget ligner mit. “Davs, far,”
siger jeg. “Davs, farmand. Hvor er du hele tiden?”
Gedicht ‘Overvoed’ van Bert Bevers
Vertaald naar het Deens door John Irons
fleursdumal.nl magazine
More in: Archive A-B, Overvloed, TRANSLATION ARCHIVE
Bert Bevers (1954) is dichter en beeldend kunstenaar. Hij werd geboren in Bergen op Zoom maar woont al sedert de vorige eeuw aan de andere kant van de landsgrens, in hartje Antwerpen.
Bij Uitgeverij WEL verschenen twee uitgebreide bloemlezingen uit zijn werk: Afglans (Gedichten 1972-1997) en Eigen terrein (Gedichten 1998-2013). Werk van zijn hand werd opgenomen in diverse bloemlezingen en literaire tijdschriften. Bert Bevers is medewerker aan de Nederlandse Poëzie Encyclopedie, lector van Uitgeverij Kleinood & Grootzeer en lid van de raad van bestuur van de Vereniging van Vlaamse Letterkundigen. Voor meer informatie: www.bertbevers.com
In deze bijdrage een reeks vertalingen van het gedicht ‘Overvloed’ van Bert Bevers.
Overvloed
In de naslaap waad ik langzaam water
in. Dat doe ik nooit. Als ik me druipend
afvraag wat ik hier te doen sta verrijs jij.
Met het jonge slanke lichaam dat ik ken
van oude foto’s, gekartelrand en al, maar
met het hoofd dat ik zo zachtjes streelde
toen je bijna aan je laatste adem. Weet je
nog? Je glimlacht. “Wat krijgen we nou?
Jij gaf toch helemaal niets om zwemmen,
jongen?” zeg je. En je drukt me nat tegen
je borst die zo op de mijne lijkt. “Dag pa,”
zeg ik. “Dag papa. Waar ben je al die tijd?”
Bert Bevers
Oorvloed
In die naslaap waad ek stadig die water
in. Dit doen ek nooit nie. As ek myself druipend
afvra wat ek hier staan en doen, verrys jy.
Met die jong slanke liggaam wat ek ken
uit ou foto’s, met kartelrandjes en al, maar
met die kop wat ek so saggies gestreel
het toe jy byna op jou laaste asem was. Onthou jy
nog? Jy glimlag. “Wat gaan nou hier aan?”
Jý hou tog glad nie van swem nie,
jongman?” sê jy. En jy druk my nat teen
jou bors wat soos my eie bors lyk. “Dag pa,”
sê ek. “Dag pappa. Waar is jy die hele tyd?”
Gedicht Bert Bevers
Vertaald naar het Afrikaans door Carina van der Walt
fleursdumal.nl magazine
More in: Archive A-B, Carina van der Walt, Overvloed, TRANSLATION ARCHIVE
Het even verguisde als bewierookte enfant terrible van de Franse letteren: Michel Houellebecq treedt zaterdag 16 mei op tijdens City2Cities 2015! Met zijn vertaler Martin de Haan spreekt Houellebecq over zijn nieuwe boek Onderworpen (Soumission) waarin een moslim in 2022 president wordt van Frankrijk. Het boek veroorzaakte al voor verschijnen ophef, die alleen nog maar werd aangewakkerd door de aanslag op Charlie Hebdo in Parijs.
Michel Houellebecq debuteerde begin jaren negentig als dichter, maar brak in 1998 door met de roman Elementaire deeltjes. Met dat boek en later nogmaals met Mogelijkheid van een eiland greep hij net naast de belangrijkste Franse literatuurprijs. In 2010 ontving hij de Prix Goncourt wel, voor De kaart en het gebied. In 2011 ‘verdween’ Houellebecq vlak voor een promotietournee door Nederland en België. Bijna een week later dook hij weer op, met als excuus dat hij de tour vergeten was. Nooit werd helemaal duidelijk wat de werkelijke reden was om niets van zich te laten horen. Begin dit jaar ging de film The kidnapping of Michel Houellebecq in première. In deze komische nep-documentaire wordt uit de doeken gedaan waarom hij destijds zo onverwacht verdween.
Onderworpen (De Arbeiderspers), de zesde roman van Michel Houellebecq, speelt zich af in het Frankrijk van 2022. Bij de presidentverkiezingen kiest het land voor het eerst in de geschiedenis voor een islamitische president. Om het Front National van een verkiezingsoverwinning af te houden, steunen de linkse en rechtse partijen de populaire en charismatische Mohammed Ben Abbes. Op die manier krijgt Frankrijk een moslimpresident, ondanks dat nog altijd een grote meerderheid van de bevolking niet islamitisch is. De bevolking gaat al snel wat merken van de macht van de moslims: vrouwen moeten hoofddoekjes dragen en minirokjes verdwijnen uit het straatbeeld. De hoofdpersoon in de roman, de 44-jarige universitair docent Francois, ziet zijn land steeds verder polariseren.
Over Michel Houellebecq: Michel Houellebecq (1958) is Frankrijks onbetwiste sterschrijver van dit moment. Hij publiceerde essays en poëzie voordat hij zich in 1994 met de roman De wereld als markt en strijd opwierp als belofte van de Franse letteren. Die status bevestigde hij met Elementaire deeltjes , dat hem terecht de faam van groot schrijver bezorgde, en Platform. In 2011 verscheen zijn grote nieuwe roman De kaart en het gebied. Zijn veelvuldig bekroonde en wereldwijd vertaalde werk is naar het Nederlands vertaald door Martin de Haan.
Over Martin de Haan: Martin de Haan (Middelburg, 1966) werkte na zijn studies Frans en literatuurwetenschap enkele jaren aan een proefschrift over de poëzie van Raymond Queneau, maar zei in 1995 de wetenschap vaarwel om zelf literair actief te worden. Hij was lange tijd recensent Franse literatuur voor de Volkskrant en schreef essays voor diverse Nederlandse en Vlaamse tijdschriften. Martin de Haan is de vaste vertaler van o.a. Milan Kundera en Michel Houellebecq.
City2Cities 2015 – Met Michel Houellebecq, Michel Faber e.v.a. op 15 & 16 mei 2015
Twee avonden vult het Postkantoor Neude zich met internationale literatuur. Onder de bogen van de indrukwekkende hal – waar men vroeger in de rij stond voor postzegels en briefkaarten – klinkt twee dagen proza, poëzie en muziek. Net als voorgaande jaren gaat ook deze editie bijzondere aandacht uit naar de literatuur uit twee wereldsteden. Dit jaar zijn dat Krakau en Parijs.
City2Cities 2015 – Vrijdagavond 15 mei – Met Eleanor Catton, Jens Christian Grøndahl e.v.a. – Postkantoor Neude, Utrecht, programma:
– Eleanor Catton over haar met de Man Booker Prize bekroonde roman Al wat schittert.
– De grote Deense schrijver Jens Christian Grøndahl (Portret van een man) in gesprek met de Nederlandse romancier Stephan Enter.
– Marie Darrieussecq (Zeugzoenen & Je moet veel van mannen houden), een van de origineelste en opmerkelijkste Franse schrijvers, in gesprek met Niña Weijers.
– Olga Tokarczuk (De rustelozen), een van de meest bejubelde én best verkopende Poolse schrijvers van dit moment, in gesprek met de Vlaamse Annelies Verbeke, schrijver van o.a. Slaap! en Dertig dagen.
– Karol Lesman en Olga Tokarczuk over dé Poolse literaire klassieker: De pop (1890) van Bolesław Prus.
– Jo Govaerts, Sławomir Shuty en anderen over literair Krakau.
– Alle genomineerden voor de C.C.S. Crone Stipendia 2015.
Met zaterdag 16 mei 19:30 – Postkantoor Neude, Utrecht, op het programma:
– MICHEL HOUELLEBECQ in gesprek met zijn vertaler Martin de Haan over Onderworpen (Soumission).
– MICHEL FABER over zijn nieuwste en laatste roman Het boek van wonderlijke nieuwe dingen.
– JAN SIEBELINK over Parijs
– Rokus Hofstede & Martin de Haan over MARCEL PROUST
– Alle genomineerden voor de FILTER VERTAALPRIJS.
– Writer in Residence THOMAS CLERC
– ŁUKASZ KOTERBA en VROUWKJE TUINMAN over het Polenhotel
– RUBEN VAN GOGH over zijn Parijse roots
# Meer informatie website City2Cities
fleursdumal.nl magazine
More in: Art & Literature News, Michel Houellebecq, TRANSLATION ARCHIVE
Emily Dickinson
(1830-1886)
The Martyr Poets
The Martyr Poets did not tell,
But wrought their Pang in syllable:
That, when their mortal name be numb,
Their mortal fate encourage Some.
The Martyr Painters never spoke,
Bequeathing—rather—to their Work:
That when their conscious fingers cease,
Some seek in Art the Art of Peace.
[4-voetige jambische regels, rijmschema aabb, 1 halfrijm]
De Dichter Martelaars
De Dichter Martelaars spraken niet,
Hun pijn bleek sprekend uit hun lied:
Dat men, hun naam gedood voorgoed,
Soms uit hun noodlot put voor moed.
De Schilder Martelaars, spraken nooit,
Vermaakten— veeleer—Werk voltooid;
Dat men, hun hand zijn vormkracht kwijt,
Uit Kunst, soms Vredeskunst bereidt.
Vertaling Cornelis W. Schoneveld
fleursdumal.nl magazine
More in: Archive C-D, Dickinson, Dickinson, Emily, TRANSLATION ARCHIVE
Oek de Jong
en dialogue avec Geneviève Brisac et Guy Walter
Maison de la Poésie, Mercredi 17 décembre 2014
Rencontre animée par Margot Dijkgraaf, critique littéraire aux Pays-Bas
Lecture par Sophie Bourel
À l’occasion de la parution de son deuxième roman traduit en français, Robes d’été flottant au vent, l’écrivain néerlandais Oek de Jong dialoguera avec deux auteurs français : Geneviève Brisac, qui vient de publier Dans les yeux des autres (L’Olivier) et Guy Walter, auteur d’Outre mesure (Verdier).
Oek de Jong, dont chaque livre est un événement aux Pays-Bas, grand admirateur de Proust, nous offre avec Robes d’été flottant au vent un roman de formation très riche sur l’adolescence et la sexualité.
Une rencontre internationale sur les thèmes de l’enfance, de la poésie, de la nature et de la folie, une conversation sur le thème du conflit entre raison et sentiments et les différents chemins que peut prendre une éducation sentimentale.
Soirée organisée en collaboration avec l’Ambassade des Pays-Bas et avec le soutien de Thalys.
Oek De Jong
Robes d’été flottant au vent
[Opwaaiende zomerjurken]
Trad. du néerlandais par Philippe Noble
Collection Du monde entier, Gallimard
Mercredi 17 décembre 2014 – 19H00
Maison de la Poésie
Passage Molière
157, rue Saint-Martin – 75003 Paris
# Website Maison de la Poésie Paris
fleursdumal.nl magazine
More in: - Book News, Art & Literature News, Margot Dijkgraaf, TRANSLATION ARCHIVE
Literaire Salon in’t Wevershuisje het op woensdag 20 Augustus sy tweede aflewering in Tilburg beleef. Die eerste aflewering was op 30 Junie 2013 met die Afrikaanse digteres Heilna du Plooy as hoofgas. Intussen het haar nuutste digbundel, Die stilte opgeskort (2014) by Protea Boekhuis verskyn. Die salon wens haar graag as vorige gas geluk met hierdie mooi ontwikkeling. Op die oomblik lyk dit asof hierdie privaat inisiatief een maal per jaar aangebied sal word.
Vanjaar was die hoofgas die Afrikaanse digter Charl-Pierre Naudé.
Literaire Salon in’t Wevershuisje bly getrou aan sy doel om ’n klein en intieme ontmoetingsruimte te skep ter wille van kontak en inspirasie tussen digters, kortverhaal- of kinderboekskrywers uit drie lande: Suid-Afrika, Nederland en België. Tot dusver is nog net digters uitgenooi – vanjaar ses. Tuis by Carina van der Walt en haar man, Geno Spoormans, word méér as voorlesings uit eie werk verwag. Dit is die waarderende deel. In deel twee van die program word daar van die deelnemers verwag om mekaar se werk te vertaal. Dit is die inspirerende deel. Vertalings sal deur die loop van die volgende jaar op hierdie webwerf gepubliseer word en ook in Ambrozijn – ’n Belgiese literêre blad uit Ieper.
Links Charl-Pierre Naudé en Carina van der Walt. Rechts, zittend, Willy Martin
In kleiner kring is die publikasie van Charl-Pierre Naudé se volgende bundel hier vooruit gevier. Al die lieflike dade (2014) sal in September by uitgewery Tafelberg verskyn. Op die oomblik werk Naudé as as een van die organisasie DAAD se beurshouers in Berlyn. Die Nederlandse gas was K. Michel uit Amsterdam. Albei die digters het gedigte voorgelees wat nog nie in bundels verskyn het nie. Van hierdie gedigte word nou vertaal.
Die derde stadsdigter van Tilburg, Frank van Pamelen, het onderweg terug van sy nuwe uitgewer vinnig ingeval by die Literaire Salon in’t Wevershuisje om ekstra luister daaraan te verleen. Sy ervaring op die podium het na die ander digters toe deurgesyfer en het gesorg vir ’n gemoedelike stemming. Die interessante ooreenkoms tussen Naudé en Van Pamelen is dat albei op die oomblik hulle digterskap uitbrei na ’n ander genre. Naudé werk aan ‘n roman en Van Pamelen se eerste riller sal in die voorjaar van 2015 verskyn.
Digteres Emma Crebolder was vir die tweede agtereenvolgende jaar op besoek by die Literaire Salon in’t Wevershuisje. Nommer drie van haar trilogie Vergeten (2010), Vallen (2012) en nou Verzoening (2014) by uitgewery Nieuw Amsterdam word op 12 September in boekwinkel De Tribune bekend gestel in Maastricht. Uit België was die digter uit Leuven, Willy Martin, ook vir die tweede agtereen voldende jaar op besoek. Nuus vars uit die oond is dat Martin en Van der Walt pas te hore gekry het dat hulle ’n klein, maar bekende uitgewer met ’n goeie reputasie gekry het vir hulle eksperimentele duobundel. Die lang pad wat voorlê is die bevestiging van reeds beloofde borge en redaksionele afronding. Dit demp nie hulle opgewondenheid nie! Webmeester Jef van Kempen uit Tilburg was as waarnemer en as deelnemende digter ook vir ’n tweede maal teenwoordig. Alle vertalings wat voortkom uit Literaire Salon in’t Wevershuisje sal in ’n nuwe stroom publikasies op fleursdumal.nl verskyn.
Laaste maar beslis nie die minste nie was die optrede van Cora van Lierop. As violis reis sy die wêreld rond en is pas terug uit Tsjeggië, waar sy die afgelope agt jaar ’n intensiewe tiendag kursus saam met ander simfonie orkeslede uit Europa gevolg het. Van Lierop het die Literaire Salon in’t Wevershuisje geopen met ’n Siciliaanse dans van Vivaldi. Aan die einde van de middag se eerste deel het Van Lierop en Van der Walt saam twee gedigte onder vioolbegeleiding uitgevoer: Wevershuisje saam met Drobnosti van Antonín Dvořák en Welkom saam met Romanza, ook van Antonín Dvořák.
Dvořák was ’n Tsjeggiese komponis wat Amerika toe geëmmigreer het en lieflike miniature vol heimwee en verlange terug na sy vaderland toe gekomponeer het. Dit het die stemming van die salon pragtig saamgevat. Op 31 Augustus speel Van Lierop as simfonie-orkeslid die nuut gekomponeerde stuk Horses, a gift to mankind. Dit is gekomponeer deur Paul van Gülick na aanleiding van War Horse en die herdenking van die eerste wêreldoorlog. Die uitvoering sal in die Laurentius-kerk in Ulvenhout plaasvind.
Die Literaire Salon in’t Wevershuisje sidder van kreatiewe energie. Van der Walt en Spoormans hoop om in die toekoms hierdie salon én sy besonder inspirerende karakter in stand te kan hou.
fleursdumal.nl magazine
More in: Carina van der Walt, Charl-Pierre Naudé, Crebolder, Emma, Frank van Pamelen, Jef van Kempen, Literaire Salon in 't Wevershuisje, TRANSLATION ARCHIVE, VERTAALVRUCHT, Willy Martin
My Voice
Editor: Sarah Maguire
Translators: Various
Original language: Various
Published by: Bloodaxe Books, 2014
As this gloriously diverse, revelatory selection of translations from the Poetry Translation Centre’s first decade proves, nothing has invigorated poetry in English more than translation.
Here you will find 111 brilliant poems translated from 23 different languages (ranging from Arabic to Zapotec: all the original scripts are included) by 45 of the world’s leading poets. Arranged on a journey from exile to ecstasy, these powerful poems have been co-translated by some of the UK’s best-loved poets including Jo Shapcott, Sean O’Brien, Lavinia Greenlaw, W N Herbert, Mimi Khalvati and Nick Laird.
Founded by Sarah Maguire, the Poetry Translation Centre aims to transform English verse through engaging with the rich poetic traditions of the UK’s recent immigrant communities for whom poetry is of overwhelming importance. Reading these Somali, Afghan, Sudanese and Kurdish poets (26 countries are represented), you will understand why their scintillating and heartbreaking poems inspire such devotion.
‘This groundbreaking anthology extends the territory of English poetry through a series of generous translations that make welcome the magnificent poetic traditions of many communities now settled here’ – Carol Ann Duffy.
# More information on website English PEN
See also on website PEN: Leading international poets visit the UK.
Celebrated poets from across the globe come to UK to celebrate launch of MYVOICE this July.
fleursdumal.nl magazine
More in: #More Poetry Archives, - Book News, Art & Literature News, REPRESSION OF WRITERS, JOURNALISTS & ARTISTS, TRANSLATION ARCHIVE
45ste Poetry International 2014
“Meisjes zijn het allermooist op aard”
door Carina van der Walt
2014 – 06 – 17
Woensdag 11 juni was een stralend zonnige dag in Rotterdam. Een dag voor mooie meisjes à la Raymond van het Groenewoud de Belgische zanger. Het was de eerste volle dag bij Poetry International na de Vlaggenparade en Festivalopening de vorige avond. Het dagprogramma werd uitgedeeld met een citaat van Jules Deelder als kop: Hoe langer je leeft / hoe korter het duurt. Jules is zeker het gezicht van de Rotterdamse dichterswereld als nachtburgemeester en na tien deelnames aan Poetry International tussen 1970 en 2000. Hij was ook op deze avond de gast van een programma met dezelfde titel. Daarom was het ook gepast dat de gasten bij binnenkomst direct met deze dichtregel uit zijn hand verwelkomd werden. De meerderheid van de activiteiten was gelokaliseerd in de Rotterdamse Schouwburg. In de stad waren fiets- en kunstroutes die alles te maken hadden met poëzie in de wijdste betekenis. Maar wie op een dag bezoek komt, moest keuzes maken.
In het Douw Egberts Café (DE Café) naast de tramhalte en 150 meter van de gloednieuw gerenoveerde stationshal, gingen we op het eerste programma af. Dit programma is een initiatief van Dean Bowen, die ook als gastheer optrad. De eerste twee gasten om 14:00 waren Véronique Pitollo uit Frankrijk en Antoine de Kom, VSB Poëzieprijswinnaar. We krijgen elk een hand out met een vertaling van Pitollos werk door Rokus Hofstede. Heel handig. Pitollo vertelde tijdens de introductie dat haar voorlezing niet het palet geeft van haar stijl, maar speciaal voor Poetry International geschreven is. Zij las voor uit HET MEISJE EN UTOPIEëN:
p.1
Kinderloze koningen en koninginnen krijgen aan het eind meestal een meisje.
Een meisje!
De kreet van teleurstelling weerklinkt in het hele koninkrijk. Ze zijn teleurgesteld.
Dat kind moet een belofte zijn van geschenken, voorspellingen rond de wieg, een prins en alles wat daaruit volgt. Men schat ziektes in, somt successen op.
Een levensweg, wat is dat? Grote verwachtingen in de lijnen van de hand, ja… Maar verder? Wie de slechte kaart trekt als de rollen van ‘vader, moeder, kind’ worden vergeven, zal het zich heugen.
p.2
Is ze eenmaal tot wasdom gekomen, dan stelt men zich het meisje voor aan de arm van een cavalier. Maar cavaliers gaan voorbij en meisjes blijven… het leven vliegt heen aan het stuur van een cabriolet.
(Geboren worden als meisje is een handicap die erop neerkomt dat je twee keer zo levend bent als een jongen).
p.3
Als zelfbevrijding de droom van de mensheid is, dan maakt het meisje er deel van uit.
Ze maakt deel uit van dat grote voorwaartse streven: die trage overtocht.
Voor knappe meisjes met een smalle taille is het makkelijker: volkomen onafhankelijke als ze zijn, worden ze bevoorrecht. Toch is de grond wankel voor een vurig jong ding, toch zijn de muren scheef.
Wat het meisje verklaart, zijn de gemiste treden.
De andere voegen zich bij de onbehoorlijke massa, de zusjes voor de spiegels.
Het is verbijsterend. Voor haar weerschijn grimas het lelijke wicht. Om dat ene mooie meisje te zijn tussen alle andere, moet je bedrog plegen met je spiegelbeeld.
In een prozagedicht van veertien pagina’s vertelde Pitollo van alle ongemakken, verwachtingen en teleurstellingen van een koningsdochter. Uit het kleine publiek in DE Café merkte iemand achteraf overeenkomsten en verschillen op in het meisjesperspectief van de poëzie van Kreek Daey Ouwens. Er worden contactgegevens uitgeruild.
De tweede gast was Antoine de Kom. Hij las onder andere zijn gedichten made in honduras en hafez bashar maher voor uit de bekroonde bundel Ritmisch zonder string (2014). Op mijn vraag hoe hij zijn bezoek aan Zuid-Afrika ervoer, antwoordde hij met een lezing uit sea point:
ah tamanrasset zuidwaarts oh dood
geheel absurd ubuntu door de ander levend uwe dood
heeft hier ter hoogte van tamanrassat zijn grote voeten in het zand gelobd
en korstig ook zie ik een heel grote wrat. verder kan ik melden
dat dood luid snurkt. hij kan het niet helpen. tot diep in de nacht
zat hij te mailen en nu plagen hem talloze overlevenden
die hem slapeloos in hun sahara vrezen
klein zusje van dood is een woestijn die soms en langzaamaan sahel
wat groener wordt zodat je voeten zo te zien vanuit de hoogte hier of daar
wat nat wanneer ze aan de oever van een meer of meer rivier.
het mist. en je verwacht hem ieder ogenblik. waaraan herken
je hem? wat is zijn teken of besluit zodat hij aan je komt?
zijn zusje zwijgt. je weet nog wel: dood heeft een smoel
en wie weet is die kaaps in kaapstad
nu wordt dood toerist van alle kleuren thuis
erg druk was het tussen de vissen en heel warm toen de piloot opeens
zei: dat schip zinkt! het zinkt en daalde hij verder naar de haven
verderop. we hebben gevlogen rond de tafelberg de dichtheid van de townships
vastgesteld. na de vlekkeloze landing zagen we de waarheid onder ogen.
geen commissie die het na kan doen: dit is een verdrietig land
waar medemensen als verschrikte vogels uiteenstuiven wanneer
dood als mijn wit van deze bladzij hen te na komt
Het personage dood van dit gedicht van Antoine de Kom is “alive and well” aan de zuidpunt van Afrika. Wat kan ik erop zeggen? Behalve dat ook hierin een meisje voorkomt: het zusje van dood die zwijgt.
Ik ben eigenlijk gegaan voor mijn landgenoot Charl-Pierre Naudé, maar in de schouwburg van Rotterdam was hij nog nergens te zien. Tijdens de Poëziecafe met Daniël Dee (huidige stadsdichter van Rotterdam, maar geboren in Zuid-Afrika) kijk ik even bij De Huisdrukker rond. Zou Naudé ondertussen (na onze laatste ontmoeting in Maastricht) zo een grote snor hebben gekweekt? Ik stap op een man af met dezelfde postuur als Naudé en spreek hem aan. Nee, hij is de Turkse dichter Roni Margulies uit Istanbul. Hij is in NU aan de beurt bij Dee. Ik moet hem excuseren.
Zo leerde ik tijdens zijn zeer dynamische optrede over het programma A View with a Room. De initiatiefnemer is Eric Dullaert. Hij werkte samen met Poetry International. Margulies is nu zes weken “writer in residence” in Rotterdam Zuid. Hij is gefascineerd door thema’s als identiteit, migratie, grenzen, taal en onderdrukking. Hij heeft in deze tijd zeventien gedichten geschreven over het gebied rond de Maas. Voor Poetry International heeft Margulies een prachtig linnen doosje met tien van zijn zeventien gedichten samengesteld. Ik herkende de typische blik en vragen van iemand in de marge van een nieuwe samenleving. Ook Margulies heeft het over meisjes, kassa meisjes, in zijn gedicht Burcu, Yonca en Defne vertaald door Sytske Sötemann.
Burcu, Yonca en Defne
Om de dag loop ik de Dortselaan af
en koop bij Albert Hein brood en sigaretten,
en oude Franse kaas, diverse dranken,
en allerlei soorten varkensproducten.
De laatste keer zat Burcu achter de kassa,
daarvoor was het Yonca, een andere keer Defne.
Op hun kraag hebben ze allemaal een naamkaartje.
Ik zeg alleen “Dank je wel.”
Gisteren keek Burca naar de pakjes ham,
ze aarzelde, keek naar mij, twijfelde,
ten slotte was ze ervan overtuigd dat ik Turks was.
“Meneer,” zei ze, “wat u daar heeft gekocht is varken.”
“Dat weet ik,” zei ik, “Wij hebben dat niet,
daarom ben ik het gekocht. Soms heb ik er zin in.”
“Wie zijn wij?” dacht ik later,
toen ik op m’n gemak naar huis liep.
Zou Burca dat ook gedacht hebben,
toen ze me enigszins bezorgd nakeek:
“Hij is duidelijk geen Nederlander, maar
wat dan wel, is een beetje moeilijk te zeggen.”
Uiteindelijk was het de tijd voor de avondprogramma’s. In de Kleine Zaal kwamen vroeg ’s avonds Adam Dickinson (Canada), Alfred Schaffer (Nederland), Charl-Pierre Naudé (Zuid-Afrika) en Habib Tengour (Algerije / Frankrijk) bijeen om elk ongeveer vijftien minuten uit hun werk voor te lezen. Al snel kwam ik zeer onder de indruk van Dickinsons gedichten uit zijn bundel The Polymers. Hij combineerde literatuur en wetenschap. In zijn gedichten onderzoekt hij de structuur en het gedrag van “polymers” of grote moleculen met identieke vormen in verschillende combinaties.
Het poëziepubliek genoot van de virtuositeit van Naudé als dichter. Ze horen half bekende en half vreemde woorden in zijn voordracht; bekende verwijzingen als “Stonehenge” en onbekende verwijzingen als “samekoms-met-handradio’s”. Ik zie voor me een andere Naudé dan bijna twintig jaar geleden. Hij debuteerde toen met Die nomadiese oomblik (1995). Het was een nogal intellectualistische bundel waarvoor hij de Ingrid Jonker Prijs ontving. Hoewel de sociale en politieke toestanden in Zuid-Afrika vaak op een persoonlijk niveau een plaats in zijn gedichten krijgen, is Naudé geen activist. Hij sloot ons dagje Rotterdam af met:
Nawoord
I
Miskien, toentertyd,
was daar tafels gedek
by Stonehedge:
kliptafels
met godewette daarop
’n banket
van smeulende offerandes
wat in geplette bordjes
rondgedra is
in ’n kring van die feromone
– soos popdeuntjies
wat rook uit ’n samekoms-met-handradio’s
van die maagde.
Die windjie slinger
en neurie deur die gras,
soos borduurwerk
met some langs,
en skielik moker
die weerlig alles plat
tot op ’n verpulpte neusbrug,
tot ín die tydlose skerwe
van die erdewerk,
waar argeoloë
duisend jaar later ’n prentjie bymekaar skraap
van ene Pete Townshend,
van The Who.
II
Jy sou skaars dink dié formule
het Afrika toe gehink
oor die tydelike vlaksee –
of was die rigting andersom?
……
Dáár
sien ek die tiara,
die halfsirkel-waterval
Victoria,
wat al hoe dieper in die aarde wegsink,
en skitterend na binne kolk
sonder om iets
koninkliks en verswelgends na buite
uit te vaardig.
Zo was het genoeg voor één dag. De ingeperkte koningsdochter “als verlengstuk van de moeder” (p. 14 in de voordracht van Pitollo eerder op de dag) groeide in Naudés voordracht onbedoeld uit tot een grandioze waterval met de naam Victoria. Mijn verstand zei nog: ga luisteren naar Jules Deelder, maar mijn beker was vol. Die dichters die op deze dag uitkwamen als de lievelingen van de pers waren Naudé en Deelder, elk met een artikel in het NRC Handelsblad. In het najaar van 2014 zal Naudés Al die lieflike dade bij Uitgeverij Tafelberg verschijnen. De laatste bundel van Deelders was Ruisch (De Bezige Bij, 2011).
Foto’s: Carina van der Walt
1 – Dichteressen Kreek Daey Ouwens en Emma Crebolder aan de zij van deelnemende dichter Antoine de Kom
2 – De Franse dichteres Veronique Pitollo in gesprek met Dean Bowen in DE Café
3 – De Turkse dichter Roni Margulies vertelt van zijn ervaringen als “writer in residence” de afgelopen zes weken in Rotterdam Zuid.
4 – Charl-Pierre Naudé en zijn vertaler Robert Dorsman.
5 – De Zuid-Afrikaanse dichter Charl-Pierre Naudé op het podium.
Carina van der Walt over Poetry International 2014
fleursdumal.nl magazine
More in: Archive W-X, Archive W-X, Art & Literature News, Carina van der Walt, Poetry International, TRANSLATION ARCHIVE, Walt, Carina van der
Thank you for reading Fleurs du Mal - magazine for art & literature