Or see the index
Gustave Flaubert
(1821-1880)
DICTIONNAIRE DES IDÉES REÇUES (R-S)
R
RACINE: Polisson!
RADEAU: Toujours de la Méduse.
RADICALISME: D’autant plus dangereux qu’il est latent. La république nous mène au radicalisme.
RAMONEUR: Hirondelle de l’hiver.
RATE: Autrefois, on l’enlevait au coureur.
RATELIER: Troisième dentition. Prendre garde de l’avaler en dormant.
RECONNAISSANCE: N’a pas besoin d’être exprimée.
RELIGION (la): Fait partie des bases de la société. Est nécessaire pour le peuple, cependant pas trop n’en faut. «La religion de nos pères» , doit se dire avec onction.
RÉPUBLICAINS: Les républicains ne sont pas tous des voleurs, mais les voleurs sont tous républicains.
RESTAURANT: On doit toujours y demander les mets qu’on ne mange pas habituellement chez soi. Quand on est embarrassé, il suffit de choisir les plats que l’on sert aux voisins.
RÊVASSERIE: Les idées élevées qu’on ne comprend pas.
RÉVEILLON: C’est le boudin qui constitue le réveillon.
RICHESSE: Tient lieu de tout, même de considération.
RIME: Ne s’accorde jamais avec la raison.
RINCE-BOUCHE: Signe de richesse dans une maison.
RIRE: Toujours homérique.
ROBE: Inspire le respect.
ROMANCES: Le chanteur de romances plaît aux dames.
ROMANS: Pervertissent les masses. Sont moins immoraux en feuilletons qu’en volumes. Seuls les romans historiques peuvent être tolérés parce qu’ils enseignent l’histoire. Il y a des romans écrits avec la pointe d’un scalpel, d’autres qui reposent sur la pointe d’une aiguille.
RONSARD: Ridicule avec ses mots grecs et latins.
ROUSSEAU: Croire que J. -J. Rousseau et J. -B. Rousseau sont les deux frères, comme l’étaient les deux Corneille.
ROUSSES: V. blondes, brunes et négresses.
RUINES: Font rêver et donnent de la poésie à un paysage.
S
SABOTS: Un homme riche qui a eu des commencements difficiles est toujours venu à Paris en sabots.
SABRE: Les Français veulent être gouvernés par le sabre.
SACERDOCE: L’art, la médecine, etc. , sont des sacerdoces.
SACRILÈGE: C’est un sacrilège d’abattre un arbre.
SAIGNER: Se faire saigner au printemps.
SAINT-BARTHÉLEMY: Vieille blague.
SAINTE-BEUVE: Le Vendredi Saint, dînait exclusivement de charcuterie.
SAINTE-HÉLÈNE: Ile connue par son rocher.
SALIÈRE: La renverser porte malheur.
SALON (faire le): Début littéraire qui pose très bien son homme.
SALUTATIONS: toujours empressées.
SANTÉ: trop de santé, cause de maladie.
SAPHIQUE ET ADONIQUE (vers): Produit un excellent effet dans un article de littérature.
SATRAPE: Homme riche et débauché.
SATURNALES: Fêtes du Directoires.
SAVANTS: Les blaguer. Pour être savant, il ne faut que de la mémoire et du travail.
SBIRE: S’emploie par les Républicains farouches pour désigner les agents de police.
SCIENCE: Un peu de science écarte de la religion et beaucoup y ramène.
SCUDÉRY: On doit le blaguer, sans savoir si c’était un homme ou une femme.
SÉNÈQUE: Ecrivait sur un pupitre d’or.
SERPENT: Tous venimeux.
SERVICE: C’est rendre service aux enfants que de les calotter; aux animaux que de les battre; aux domestiques, que de les chasser; aux malfaiteurs, que de les punir.
SÉVILLE: Célèbre endroit pour son barbier. Voir Séville et mourir! (v. Naples).
SITE: Endroits pour faire des vers.
SOCIÉTÉ: Ses ennemis. Ce qui cause sa perte.
SOMBREUIL (Mlle de): rappeler le verre de sang.
SOMMEIL: Epaissit le sang.
SOUFFLET: Ne jamais s’en servir.
SOMNAMBULE: Se promène la nuit sur la crête des toits.
SOUPERS DE LA RÉGENCE: On y dépensait encore plus d’esprit que de champagne.
SOUPIR: Doit s’exhaler près d’une femme.
SPIRITUALISME: Le meilleur système de philosophie.
STOÏCISME: Est impossible.
STUART (MARIE): S’apitoyer sur son sort.
SUFFRAGE UNIVERSEL: Dernier terme de la science politique.
SUICIDE: Preuve de lâcheté.
SYBARITES: Tonner contre.
SYPHILIS: Plus ou moins, tout le monde en est affecté.
Gustave Flaubert
DICTIONNAIRE DES IDÉES REÇUES (R-S)
(Oeuvre posthume: publication en 1913)
kempis.nl poetry magazine
More in: - Dictionnaire des idées reçues, DICTIONARY OF IDEAS
Ton van Reen
DE MOORD XXVI
Langs de muren van de werkplaats stonden speelgoeddieren uit vergeeld varkensleer. Paardjes, hondjes, katjes en weet ik wat al meer. Ik had wat tegen dode beesten. Ik kon geen vlees eten van een beest dat ik had zien sterven. Ik heb nooit kunnen verdragen dat een slager zijn pistool tegen de kop van een varken zette en de hersens kapotschoot. Of dat men een varken keelde. Ik heb eens toe moeten zien hoe vier kerels op een varken zaten om het stil te houden, een vijfde boorde in het varkenslijf, met een groot stalen mes, om het hart te zoeken en het bloed op te kunnen vangen. Ik heb eens gedroomd van vijf varkens die een slager keelden. Vier varkens zaten op de rug van de slager. Het vijfde sneed gaten in het lijf van de schreeuwende slager die niet sterven kon omdat hij geen hart had. En wat ik allemaal zag bij het opzetten van beesten! De beesten van deze schoenmaker waren niet opgezet. Die waren echt. Ze waren van varkensleer. Paardjes van echt varkensleer. Aapjes van echt varkensleer. De hele varkensleren ark van Noach liep leeg. Twee aan twee kwamen de varkensleren dieren naar buiten. Niemand zou kunnen zien wie van elk stel het mannetje was en wie het wijfje. Ook Noach was van varkensleer. En zijn vrouw. En zijn zonen. En hun vrouwen. Allemaal waren ze van varkensleer. Het was opvallend hoe goed de huid van een varken paste in de gezichten van de mensen. Opvallend hoe Noach leek op de schoenmaker.
Later reden we met de bus terug naar Wrak. Reden over de brug van Kork, kwamen door Tepple, het Tepple van de forensen. We zaten achter in de bus, en zoals ik wel verwachtte, op de bank voor me zat de oude man die op een mijn van de partizanen was gelopen. Tussen Tepple en Wrak sloeg hij de vrede in de bus weer aan scherven door aan de noodrem te trekken en een verhaal over partizanen te vertellen. Zijn gal bereikte opnieuw de chauffeur. Die hield zich echter koest omdat hij een van de partizanen was geweest.
Alice had de rest van de dag geen zin meer in spelletjes. Ik bleef naar de melker kijken die met zijn harde vingernagels vormloze figuurtjes sneed in het hout van het tafelblad. Het waren allemaal dieren die hij maakte.
(wordt vervolgd)
kempis.nl poetry magazine
More in: - De moord
Arthur Conan Doyle
(1859-1930)
The Bigot
The foolish Roan fondly thought
That gods must be the same to all,
Each alien idol might be brought
Within their broad Pantheon Hall.
The vision of a jealous Jove
Was far above their feeble ken;
They had no Lord who gave them love,
But scowled upon all other men.
But in our dispensation bright,
What noble progress have we made!
We know that we are in the light,
And outer races in the shade.
Our kindly creed ensures us this–
That Turk and infidel and Jew
Are safely banished from the bliss
That’s guaranteed to me and you.
The Roman mother understood
That, if the babe upon her breast
Untimely died, the gods were good,
And the child’s welfare manifest.
With tender guides the soul would go
And there, in some Elysian bower,
The tiny bud plucked here below
Would ripen to the perfect flower.
Poor simpleton! Our faith makes plain
That, if no blest baptismal word
Has cleared the babe, it bears the stain
Which faithless Adam had incurred.
How philosophical an aim!
How wise and well-conceived a plan
Which holds the new-born babe to blame
For all the sins of early man!
Nay, speak not of its tender grace,
But hearken to our dogma wise:
Guilt lies behind that dimpled face,
And sin looks out from gentle eyes.
Quick, quick, the water and the bowl!
Quick with the words that lift the load!
Oh, hasten, ere that tiny soul
Shall pay the debt old Adam owed!
The Roman thought the souls that erred
Would linger in some nether gloom,
But somewhere, sometime, would be spared
To find some peace beyond the tomb.
In those dark halls, enshadowed, vast,
They flitted ever, sad and thin,
Mourning the unforgotten past
Until they shed the taint of sin.
And Pluto brooded over all
Within that land of night and fear,
Enthroned in some dark Judgment Hall,
A god himself, reserved, austere.
How thin and colourless and tame!
Compare our nobler scheme with it,
The howling souls, the leaping flame,
And all the tortures of the pit!
Foolish half-hearted Roman hell!
To us is left the higher thought
Of that eternal torture cell
Whereto the sinner shall be brought.
Out with the thought that God could share
Our weak relenting pity sense,
Or ever condescend to spare
The wretch who gave Him just offence!
‘Tis just ten thousand years ago
Since the vile sinner left his clay,
And yet no pity can he know,
For as he lies in hell to-day
So when ten thousand years have run
Still shall he lie in endless night.
O God of Love! O Holy One!
Have we not read Thy ways aright?
The godly man in heaven shall dwell,
And live in joy before the throne,
Though somewhere down in nether hell
His wife or children writhe and groan.
From his bright Empyrean height
He sees the reek from that abyss–
What Pagan ever dreamed a sight
So holy and sublime as this!
Poor foolish folk! Had they begun
To weigh the myths that they professed,
One hour of reason and each one
Would surely stand a fraud confessed.
Pretending to believe each deed
Of Theseus or of Hercules,
With fairy tales of Ganymede,
And gods of rocks and gods of trees!
No, no, had they our purer light
They would have learned some saner tale
Of Balaam’s ass, or Samson’s might,
Or prophet Jonah and his whale,
Of talking serpents and their ways,
Through which our foolish parents strayed,
And how there passed three nights and days
Before the sun or moon was made!
· · · ·
O Bigotry, you crowning sin!
All evil that a man can do
Has earthly bounds, nor can begin
To match the mischief done by you–
You, who would force the source of love
To play your small sectarian part,
And mould the mercy from above
To fit your own contracted heart.
Arthur Conan Doyle poetry
kempis.nl poetry magazine
More in: Archive C-D, Arthur Conan Doyle, Doyle, Arthur Conan
Ton van Reen
DE MOORD XXV
ALICE WIL KOORDDANSERES WORDEN
De volgende dag zouden we verder rijden tot Tepple, misschien zelfs tot in de Lichtstad Kork, maar Alice wilde anders. Er was iets met Alice. Ze had voor niemand en niets aandacht en wilde met de bus naar Kork.
Ik ging met haar mee. In de bus vertelde ze wat ze van plan was. Ze wilde koorddanseres worden. Ze dacht dat ze er veel geld mee kon verdienen. Voor de oorlog al had ze over touwen gelopen en op koorden gedanst. In Kork wilde ze de benodigde kleren kopen.
We stapten uit op de markt en liepen door de winkelstraten. Hoewel veel winkels weer gevuld waren met allerhande goederen waarvan een mens zich afvroeg waar het allemaal toe diende, was er in de stoffenwinkels nog niet veel te zien. Men kon er wel stof kopen, maar alleen in zwart. Of men voor de rest van het leven in de rouw ging. In een van de winkels zocht Alice in alle kasten en laden, maar de kleren van een koorddanseres hadden ze niet. Ze moest genoegen nemen met een witte blouse en een korte plooirok die eigenlijk voor meisjes van zeven waren bestemd, maar die gemakkelijk wat uitgelegd kon worden.
In een schoenwinkel zocht Alice koorddansschoenen. Natuurlijk hadden ze die niet. Andere schoenen kon Alice niet kopen. Koorddansschoenen waren heel speciaal. Waarschijnlijk had de schoenhandelaar nooit verwacht dat men hem ooit naar dergelijke schoenen zou vragen.
We moesten naar een schoenmaker. Die nam Alice de maat en Alice tekende de zolen. ‘Het komt voor elkaar,’ zei de man. Omdat hij toch niet veel anders te doen had – men kon nog maar nauwelijks schoenen kopen, want leer was na de oorlog ontzettend duur – begon hij direct te werken. Alice hechtte veel waarde aan de schoenen waarmee ze over een touw zou lopen. Ze bleef de man op de vingers kijken. Hij werd er nerveus van. Ook al omdat hij Alice mooi vond. Al was hij schoenmaker en sneed hij schoenen uit varkensleer, ook hij had behoefte aan de geur van een vrouw, de klank van een vrouwenstem, het geritsel van rokken.
Deze schoenmaker was niet te vertrouwen. Wie van de kleine middenstanders was er wel te vertrouwen? Hij was net de schoenmaker uit de sprookjes. Oud en niet oud. Een lange neus. ‘Een flinke gevel siert het huis,’ zeggen schoenmakers, maar dat is een zeer slecht excuus voor een lange neus. En natuurlijk een bult. Deze schoenmaker had een echt lange neus, was arm en had de voor een schoenmaker noodzakelijke bult. Hij was zó echt de schoenmaker uit de verhaaltjes van Moeder de Gans dat ik hem niet vertrouwde. Ik vertrouwde ook de verhalen niet, net zo min als de verhalen uit de oorlog. Ik vertrouwde zelfs de Goddelijke Overlevering niet. Die was volgens mij tweeduizend jaar te oud. Ik vertrouwde dus ook de schoenmaker niet die zo levensecht uit de verhalen over schoenmakers kwam geslopen. Om voor Alice een paar schoenen te maken uit zacht varkensleer zodat ze zou kunnen koorddansen. Ik was zelfs bereid om die speciale schoenen te wantrouwen, het varken dat het leer geleverd had en het ijzergaren waarmee deze met een bult toegeruste vakman de stukken varkensleer aan elkaar reeg. Ik wantrouwde zo nodig alles.
(wordt vervolgd)
kempis.nl poetry magazine
More in: - De moord
Gustave Flaubert
(1821-1880)
DICTIONNAIRE DES IDÉES REÇUES (P-Q)
P
PAGANINI: N’accordait jamais son violon. Célèbre par la longueur de ses doigts.
PAIN: On ne sait pas toutes les saletés qu’il y a dans le pain.
PALLADIUM: Forteresse de l’Antiquité
PALMIER: Donne de la couleur locale.
PALMYRE: Une reine d’Egypte? Des ruines? On ne sait pas.
PANTHÉISME: Tonner contre, absurde.
PARADOXE: Se dit toujours sur le boulevards des Italiens, entre deux bouffées de cigarette.
PARALLÈLE: On ne doit choisir qu’entre les suivants: César et Pompée, Horace et Virgile, Voltaire et Rousseau, Napoléon et
Charlemagne, Goethe et Schiller, Bayard et Mac-Mahon…
PARAPHE: Plus il est compliqué, plus il est beau.
PARENTS: Toujours désagréables. Cacher ceux qui ne sont pas riches.
PARIS: La grande prostituée. Paradis des femmes, enfer des chevaux.
PARRAIN: Toujours le père du filleul.
PARTIES: Sont honteuses pour les uns, naturelles pour les autres.
PAUVRES: S’en occuper tient lieu de toutes les vertus.
PAYSAGES de peintres: Toujours des plats d’épinards.
PÉDANTISME: Doit être bafoué, si ce n’est quand il s’applique à des choses légères.
PÉDÉRASTIE: Maladie dont tous les hommes sont affectés à un certain âge.
PEINTURE SUR VERRE: Le secret en est perdu.
PÉLICAN: Se perce les flancs pour nourrir ses petits. Emblème du père de famille.
PENSER: Pénible; les choses qui nous y forcent sont généralement délaissées.
PENSIONNAT: Dites Boarding school, quand c’est un pensionnat de jeunes filles.
PERMUTER: Le seul verbe conjugué par les militaires.
PÉROU: Pays où tout est en or.
PEUR: Donne des ailes.
PHAÉTON: Inventeur des voitures de ce nom.
PHÉNIX: Beau nom pour une compagnie d’assurances contre l’incendie.
PHILIPPE D’ORLÉANS – ÉGALITÉ: Tonner contre. Encore une des causes de la Révolution. A commis tous les crimes de cette époque néfaste.
PHILOSOPHIE: Toujours en ricaner.
PHOTOGRAPHIE: Détrônera la peinture (v. daguerréotype).
PIANO: Indispensable dans un salon.
PIGEON: Ne doit se manger qu’avec des petits pois.
PIPE: Pas comme il faut, sauf aux bains de mer.
PITIÉ: Toujours s’en garder.
PLACE: Toujours en demander une.
PLANÈTES: Toutes découvertes par M. Leverrier.
PLANTE: Guérit toujours les parties du corps humain auxquelles elle ressemble.
PLIQUE POLONAISE: Si on coupe les cheveux, ils saignent.
POÉSIE (la): Est tout à fait inutile: passée de mode.
POÈTE: Synonyme noble de nigaud; rêveur.
POLICE: A toujours tort.
PONSARD: Seul poète qui ait eu du bon sens.
POPILIUS: Inventeur d’une espèce de cercle.
PORTEFEUILLE: En avoir un sous le bras donne l’air d’un ministre.
PORT-ROYAL: Sujet de conversation très bien porté.
POURPRE: Mot plus noble que rouge.
PRADON: Ne pas lui pardonner d’avoir été l’émule de Racine.
PRAGMATIQUE SANCTION: On ne sait pas ce que c’est.
PRATIQUE: Supérieure à la théorie.
PRÉOCCUPATION: Est d’autant plus vive qu’étant profondément absorbé, on reste immobile.
PRÊTRES: On devrait les châtrer. Couchent avec leurs bonnes et en ont des enfants qu’ils appellent leurs neveux. C’est égal, il y en a de bons tout de même.
PRIAPISME: Culte de l’antiquité.
PRINCIPES: Toujours indiscutables; on ne peut en dire ni la nature, ni le nombre; n’importe, sont sacrés.
PROFESSEUR: Toujours savant.
PROGRÈS: Toujours mal entendu et trop hâtif.
PROMENADE: Toujours faire une promenade après dîner, ça facilite la digestion.
PROPRIÉTAIRE: Les humains se divisent en deux classes: les propriétaires et les locataires.
PROPRIÉTÉ: Une des bases de la société. Plus sacrée que la religion.
PROVIDENCE: Que deviendrons-nous sans elle?
PROSE: Plus facile à faire que les vers.
PRUNEAUX: Tiennent le ventre libre.
PUBLICITÉ: Source de fortune.
PUCELLE: Ne s’emploie que pour Jeanne d’Arc, et avec «d’Orléans» .
PUDEUR: Le plus bel ornement de la femme.
PUNCH: Convient à une soirée de garçons. Source de délire. Eteindre les lumières quand on l’allume. Et ça produit des flammes fantastiques!
PYRAMIDE: Ouvrage inutile.
Q
QUADRATURE DU CERCLE: On ne sait pas ce que c’est mais il faut lever les épaules quand on en parle.
QUESTION: La poser c’est la résoudre.
Gustave Flaubert
DICTIONNAIRE DES IDÉES REÇUES (P-Q)
(Oeuvre posthume: publication en 1913)
kempis.nl poetry magazine
More in: - Dictionnaire des idées reçues, DICTIONARY OF IDEAS
Ton van Reen
DE MOORD XXIV
God bleef wonen onder het puin en trok zich van de wereld weinig aan. Hij liet toe dat er een beetje rust was in 1946, maar hij had zijn plannen al klaarliggen voor nieuwe fronten. God in het bolletje van de gouden monstrans. In de gouden kist die het tabernakel was. Onder het puin. Onder zijn kerk. Onder zijn toren. Onder zijn oksaal. En wat meer was, onder zijn vlezig lichaam van gips, vijf meter groot, dat hoog in de koepel boven het altaar had gehangen en zich op hem had gestort, zichzelf had vermorzeld op het harde tabernakel en zich broksgewijs had verdeeld onder het puin.
Wij vertrouwden God nog. Zou er iemand komen die wat te zeggen meende te hebben over een nieuwe God, of een nieuwe godsdienst, zo van: ‘Ziet, hier is de Christus,’ of: ‘Daar is hij,’ gelooft het niet, want valse christenen zullen opstaan. Wij geloofden in onze enige en zaligmakende God die zich schuilhield in het puin van Wrak en die daar behagen in schiep. Zoals altijd geloofde God het meest in zichzelf en in de veiligheid van zijn kistjeshuis. Ik was op dat moment bereid voor zo iemand te sterven!
Later was Alice bezig met een of ander karweitje. Iets dat ze zo nodig moest doen. Iets dat vrouwelijk was en waaraan ze hard werkte. Ze zat tegen de wagen en had iets in haar handen. Ik kon het niet zien. Het leek of ze draadjes aan elkaar knoopte. Er waren geen draadjes. Ik mocht niet bij haar staan kijken naar dat onzichtbare en knopende karweitje.
Ook de melker zat tegen de wagen. Hij bood geen weerstand aan de avond, nog minder aan zijn dromerige wereld die duidelijk weer op hem toe kwam wandelen en hem weer te grazen nam. Hij stond op, begon te prevelen en liep rondjes. Hij maakte gebaren omdat er iets was dat hij liefhad en ochgod, wij wisten het niet. Van wat zou zo’n melker moeten houden? Was het de liefde voor de dieren? Cherubijn stond scheef tegen het paard. Hij hield van het paard, vooral omdat het niet van hemzelf was en hij het weer af zou moeten geven. Hij hield niet van zichzelf, Cherubijn. Hij prevelde niets. Hij streelde maar wat. Het paard liet het zich welgevallen. Het wist wat strelen betekende. Via dieren kunnen wij de zachtheid van sommige mensen leren kennen. Een paard weet hoe zacht de binnenkant van een hand kan zijn.
De marmot zat in de open deur. Keek zo maar wat rond. Het bleef de vraag of hij ook wist wat hij zag. Hij had genoeg gevreten en verder interesseerde hem niet veel. En ik had best zin om met de bus mee te rijden naar de Lichtstad Kork. Om wat door de avondstraten te lopen. Naar de winkels te kijken die zich in het afgelopen jaar weer vol hadden gevreten. Naar de buikpijn die de mensen zich gevreten hadden aan de vrijheid. Ze vierden de vrede steeds maar weer opnieuw.
Vrijheid, vrijheid. Er kwam steeds meer bier. Steeds meer vreten. En de koppen werden weer dikker.
De laatste bus naar Kork was echter al geweest.
Het donker liep zich te pletter tegen de lichten van Tepple. De jeugd had vrij spel in het duister. Vrije liefde. We sterven niet meer. Geen oorlog. Geen vrede. Geen vrede. Geen oorlog.
De velden rondom Wrak waren pas geploegd. De hele avond rook het naar verse grond en de wasem van mist.
We gingen vroeg slapen. Alice lag met haar hoofd op het kussen uit de mand van de marmot. Ik lag met mijn hoofd op Alices borst. De marmot lag tussen mijn benen. Cherubijn lag op het bed. De melker lag in een deken tegen het paard. God had goede bedoelingen met ons. En samen vormden wij een gezin.
(wordt vervolgd)
kempis.nl poetry magazine
More in: - De moord
Gustave Flaubert
(1821-1880)
DICTIONNAIRE DES IDÉES REÇUES (N-O)
N
NACELLE: Tout batelet qui porte une femme. «Viens dans ma nacelle! «
NAIN: Raconter l’histoire du général Tom Pouce et, si on lui a serré la main, le dire avec orgueil.
NAPLES: Si vous causez avec des savants, dire Parthénope. Voir Naples et mourir! (v. Yvetot).
NARINES: Relevées, signe de lubricité.
NATURE: Que c’est beau la nature! A dire chaque fois qu’on se trouve à la campagne.
NAVIGATEUR: Toujours hardi.
NAVIRE: On ne les construit bien qu’à Bayonne.
NECTAR: Le confondre avec l’ambroisie.
NÈGRE: Il faut parler nègre pour se faire comprendre d’un étranger, quelle que soit sa nationalité. S’emploie aussi dans le style télégraphique.
NÈGRES: S’étonner que leur salive soit blanche et de ce qu’ils parlent français.
NÈGRESSES: Plus chaudes que les blanches (v. brunes et blondes).
NÉOLOGISME: La perte de la langue française.
NERVEUX: Se dit à chaque fois qu’on ne comprend rien à une maladie; cette explication satisfait l’auditeur.
NOBLESSE: La mépriser et l’envier.
NOEUD GORDIEN: A rapport à l’antiquité. (Manière des anciens de nouer leur cravate.)
NOIR: Toujours suivi d’ébène. Comme un geai (pour jais).
NORMANDS: Croire qu’ils prononcent des hâvresâcs, et les blaguer sur le bonnet de coton.
NOTAIRES: Maintenant, ne pas s’y fier.
NOURRITURES: Toujours saine et abondante dans les collèges.
NUMISMATIQUE: A rapport aux hautes sciences, inspire un immense respect.
O
OASIS: Auberge dans le désert.
OBSCÉNITÉ: Tous les mots scientifiques dérivés du grec ou du latin cachent une obscénité.
OBUS: Servent à faire des pendules et des encriers.
OCTOGÉNAIRE: Se dit de tout vieillard.
OCTROI: On doit le frauder (v. douane)
ODALISQUES: Toutes les femmes de l’Orient sont des odalisques (v. bayadères).
ODÉON: Plaisanteries sur son éloignement.
ODEUR des pieds: Signe de santé.
OEUF: Point de départ pour une dissertation philosophique sur la genèse des êtres.
OFFENBACH: Dès qu’on entend son nom, il faut fermer deux doigts de la main droite pour se préserver du mauvais oeil. Très parisien, bien porté.
OISEAU: Désirer en être un, et dire en soupirant: «Des ailes! Des ailes! « Marque une âme poétique.
OMÉGA: Deuxième lettre de l’alphabet grec, puisqu’on dit toujours l’alpha et l’oméga.
OMNIBUS: On n’y trouve jamais de place. Ont été inventés par Louis XIV. «Moi, monsieur, j’ai connu les tricycles qui n’avaient que trois roues! «
OPÉRA (coulisses de l’): Paradis de Mahomet sur la terre.
OPTIMISTE: Equivalent d’imbécile.
ORAISON: Tout discours de Bossuet.
ORCHESTRE: Image de la société: chacun fait sa partie et il y a un chef.
ORCHITE: Maladie de Monsieur.
ORDRE, L’ORDRE: Que de crime on commet en ton nom! (v. liberté).
OREILLER: Ne jamais s’en servir, ça rend bossu.
ORFÈVRE: Toujours l’appeler M. Josse.
ORGUE: Elève l’âme vers Dieu.
ORIENTALISTE: Homme qui a beaucoup voyagé.
ORIGINAL: Rire de tout ce qui est original, le haïr, le bafouer, et l’exterminer si l’on peut.
ORTHOGRAPHE: Y croire comme aux mathématiques. N’est pas nécessaire quand on a du style.
OURS: S’appelle généralement Martin. Citer l’anecdote de l’invalide qui, voyant une montre tombée dans sa fosse, y est descendu et a été dévoré.
OUVRIER: Toujours honnête, quand il ne fait pas d’émeutes.
Gustave Flaubert
DICTIONNAIRE DES IDÉES REÇUES (N-O)
(Oeuvre posthume: publication en 1913)
kempis.nl poetry magazine
More in: - Dictionnaire des idées reçues, DICTIONARY OF IDEAS
Ton van Reen
DE MOORD XXIII
DE EERSTE DAG VAN DE REIS NAAR DE LICHTSTAD KORK
De eerste dag kwamen we over de brug met de turnrekken voor de vogels, we passeerden Borz en kwamen tot in Wrak, waar God woonde onder het puin van zijn kerk.
Cherubijn lag de hele dag op het bed in de schommmelende wagen. Hij kon niet ver lopen. Op zijn houten poot wankelde hij bij elke stap naar rechts. Wij liepen spelend achter de wagen. De melker zat rustig op de bok en de marmot lag in de mand en kwam af en toe kijken in de open deur. Ons eerste spelletje was vogelkijken. Wanneer we een vogel zagen, moesten we raden wat het was. Alice kende alleen de zwaluw en de mus en zei kraai tegen een merel. Daarna speelden we Cherubijn. We deden wie zo stijf mogelijk zijn been kon neerzetten en dan zo ver mogelijk kon doorzwaaien naar rechts. Dat spelletje won Alice makkelijk. Ze had een veel langer bovenlijf dan ik.
In het begin waren we nog verdrietig vanwege het gedonder met de politie. We vergaten het. We keerden Oeroe de rug toe en zouden er nooit meer terugkomen.
Op de brug rustten we uit. Ik leunde over de afrastering. We luisterden naar hoe het water knaagde aan de brugpijlers. Ik spuwde in het water en keek de kringetjes na. Er vlogen vogels tussen de turnrekken door. Sommige waren zo groot dat ze werkelijk leken te turnen. Ze maakten vreemde slagen met hun vleugels om tussen de ijzeren spanten door te kunnen vliegen. In vrije vlucht lieten ze zich op het water vallen, stegen op met een vis in de snavel en vlogen weg.
Alice gilde luidkeels, van plezier. Het klonk hol onder de brug. De vogels hoorden het, maar ze trokken er zich niets van aan. Het water hoorde het en knaagde rustig verder aan de pijlers.
Het was avond toen we Borz passeerden. De lichten gingen aan. In de oorlog waren die uit gebleven. In de oorlog waren er geen lichten in Borz. Borz lag op twintig kilometer van het front dat over Wrak liep. Gedurende de hele oorlog hield Borz zijn adem in en de lichten uit. Bereikte ermee dat er geen steen werd vernield. Geen ruit sneuvelde er.
Wrak lag dicht. Dat kwam niet alleen door de mist. Het kwam vooral door de puinhopen van de huizen. In het donker reikten ze naar elkaar als veel te vroeg oud geworden mensen die elkaar hard nodig hadden.
Er liepen mensen door de ruïnes. Wie had die daar verwacht! Er konden bezitters bij zijn van het puin, bezitters van de vroegere huizen. Ze zochten naar wat er over was gebleven. Er was niets overgebleven.
Cherubijn bakte aardappels. De melker liep met het paard langs de weg. Het dier vrat van het avondgras in de berm. De marmot lag in de open deur en vrat klaver en paardenbloem. En Alice en ik wilden God redden. We begonnen stenen weg te slepen boven de plaats waar het tabernakel moest zijn. We werkten tot het donker was, toen merkten we pas dat we niet verder konden. Er lagen brokken puin zo dik als muren. God zou in het puin moeten blijven wonen. Hij was niet uit zijn huis te krijgen. Hij zou heel oud kunnen worden in zijn huisje van goud, onder de koepel van zijn kerk die zich boven hem had toegevouwen en zich op hem had gestort. Onder het koor dat vooruit was geschoven en zijn orgel kwijt was geraakt. Het orgel was eruit gebroken om de waarde van het metaal: de eens zingende pijpen van geschuurd en glanzend metaal. God werd niet uitgebroken. Aan zijn gouden huis kwam niemand. Niemand waagde de heiligschennis om God uit te breken en in het daglicht te zetten. Om zijn kleine lijf van brood in de open lucht op te stellen en aan bederf ten prooi te laten vallen.
(wordt vervolgd)
kempis.nl poetry magazine
More in: - De moord
Gustave Flaubert
(1821-1880)
DICTIONNAIRE DES IDÉES REÇUES (M)
M
MACADAM: A supprimé les révolutions: plus moyen de faire des barricades. Est néanmoins bien incommode.
MACARONI: Doit se servie avec les doigts quand il est à l’italienne.
MACHIAVEL: Ne pas l’avoir lu, mais le regarder comme un scélérat.
MACHIAVÉLISME: Mot qu’on ne doit prononcer qu’en frémissant.
MACKINTOSH: Philosophe écossais. L’inventeur du caoutchouc.
MAESTRO: Mot italien qui veut dire pianiste.
MAGIE: S’en moquer.
MAGISTRATURE: Belle carrière pour se marier. Magistrats tous pédérastes.
MAGNÉTISME: Joli sujet de conversation et qui sert à «faire des femmes» .
MAILLOT: Très excitant.
MAIN: Avoir une belle main, c’est écrire bien.
MAIRE de village: Toujours ridicule. Se croit insulté quand on l’appelle échevin.
MAJOR: Ne se trouve plus que dans les tables d’hôte.
MALADE: Pour remonter le moral d’un malade, rire de son affection et nier ses souffrances.
MALADIE DES NERFS: Toujours des grimaces.
MAL DE MER: Pour ne pas l’éprouver, il suffit de penser à autre chose.
MALÉDICTION: Toujours donné par un père.
MALTHUS: «L’infâme Malthus» .
MAMELUKS: Ancien peuple de l’Orient (Egypte).
MANDOLINE: Indispensable pour séduire les Espagnoles.
MANTEAU: Toujours couleur de muraille pour les équipées galantes.
MARBRE: Toute statue est en marbre de Paros.
MARSEILLAIS: Tous gens d’esprit.
MARTYRS: Tous les premiers chrétiens l’ont été.
MASQUE: Donne de l’esprit.
MATELAS: Plus il est dur, plus il est hygiénique.
MATÉRIALISME: Prononcer ce mot avec horreur en appuyant chaque syllabe.
MATHÉMATIQUES: Dessèchent le coeur.
MATINAL: L’être, preuve de moralité. Si l’on se couche à 4 heures du matin et qu’on se lève à 8, on est paresseux, mais si l’on se met au lit à heures du soir, pour en sortit le lendemain à 5, on est actif.
MAXIME: Jamais neuve mais toujours consolante.
MAZARINADES: Les mépriser. Inutile d’en connaître une seule.
MÉCANIQUE: Partie inférieure des mathématiques.
MÉDAILLE: On n’en faisait que dans l’antiquité.
MÉDECINE: S’en moquer quand on se porte bien.
MÉLANCOLIE: Signe de distinction du coeur et d’élévation de l’esprit.
MÉLODRAMES: Moins immoraux que les drames.
MELON: Joli sujet de conversation à table. Est-ce un légume? Est-ce un fruit? Les Anglais les mangent au dessert, ce qui étonne.
MÉMOIRE: Se plaindre de la sienne, et même se vanter de n’en pas avoir. Mais rugir si on vous dit que vous n’avez pas de jugement.
MÉNAGE: En parler toujours avec respect.
MENDICITE: Devrait être interdite et ne l’est jamais.
MÉPHISTOPHÉLIQUE: Doit se dire de tout rire amer.
MER: N’a pas de fond. Image de l’infini. Donne de grandes pensées. Au bord de la mer il faut toujours avoir une longue vue. Quand on la contemple, toujours dire: «Que d’eau! Que d’eau! «
MERCURE: Tue la maladie et le malade.
MÉRIDIONAUX (les): Tous poètes.
MESSAGE: Plus noble que lettre.
MÉTALLURGIE: Très chic.
MÉTAMORPHOSE: Rire du temps où on y croyait. Ovide en est l’inventeur.
MÉTAPHORES: Il y en a toujours trop dans le style.
MÉTAPHYSIQUE: En rire: c’est une preuve d’esprit supérieur.
MÉTHODE: Ne sert à rien.
MEXIQUE: «La guerre du Mexique est la plus grande pensée du règne.« (Rouher.)
MIDI (cuisine du): Toujours à l’ail. Tonner contre.
MINISTRE: Dernier terme de la gloire humaine.
MINUIT: Limite du bonheur et des plaisirs honnêtes; tout ce qu’on fait au-delà est immoral.
MINUTE: On ne se doute pas comme c’est long, une minute.
MISSIONNAIRES: Sont tous mangés ou crucifiés.
MOBILIER: Tout craindre pour son mobilier.
MOINEAU: Fils de moine.
MONARCHIE: La monarchie constitutionnelle est la meilleures des républiques.
MONOPOLE: Tonner contre.
MONSTRES: On n’en voit plus.
MONTRE: N’est bonne que si elle vient de Genève. Dans les féeries,quand un personnage tire la sienne, ce doit être un oignon: cette plaisanterie est infaillible «Votre montre va-t-elle bien? – Elle règle le soleil. «
MOSAÏQUES: Le secret en est perdu.
MOUCHARDS: Tous de la police.
MOUCHES: Puer abige muscas.
MOULES: Toujours indigestes.
MOULIN: Fait bien dans un paysage.
MOUSTACHES: Donnent l’air martial.
MOUSTIQUE: Plus dangereux que n’importe quelle bête féroce.
MOUTARDE: Il n’y a de bonne moutarde qu’à Dijon. Ruine l’estomac.
MUSCLES: Les muscles des hommes forts sont toujours en acier.
MUSÉE: De Versailles: retrace les hauts faits de la gloire nationale; belle idée de Louis-Philippe. Du Louvre: à éviter pour les jeunes filles. Dupuytren: très utile à montrer aux jeunes gens.
MUSICIEN: Le propre du véritable musicien, c’est de ne composer aucune musique, de ne jouer d’aucun instrument, et de mépriser les virtuoses.
MUSIQUE: Fait penser à un tas de choses. Adoucit les moeurs. Ex.: la Marseillaise.
Gustave Flaubert
DICTIONNAIRE DES IDÉES REÇUES (M)
(Oeuvre posthume: publication en 1913)
kempis.nl poetry magazine
More in: - Dictionnaire des idées reçues, DICTIONARY OF IDEAS
Frank Wedekind
(1864-1918)
Das arme Mädchen
Böt mir einer, was er wollte,
Weil ich arm und elend bin,
Nie, und wenn ich sterben sollte,
Gäb ich meine Ehre hin!
Schaudernd eilt das Mädchen weiter,
Ohne Obdach, ohne Brot,
Das Entsetzen ihr Begleiter,
Ihre Zuversicht der Tod.
Es klappert in den Laternen
Des Winters eisig Wehn,
Am Himmel ist von den Sternen
Kein einziger zu sehn.
Wie sie nun noch eine Strecke
Weiter irrt, sieht sie von fern
An der nächsten Straßenecke
Einen ernsten, jungen Herrn.
Ihm zu Füßen auf die Steine
Bricht sie ohne einen Laut,
Hält umklammert seine Beine,
Und der Herr verwundert schaut:
»Wenn dich die Menschen verlassen,
Komm auf mein Zimmer mit mir;
Jetzt tobt in allen Gassen
Nur wilde Begier.«
Und sie folgte seinen Schritten,
Hielt sich schüchtern hinter ihm;
Jener hat es auch gelitten,
Wurde weiter nicht intim.
Angelangt auf seinem Zimmer
Zündet er die Lampe an,
Bei des Lichtes mildem Schimmer
Bald sich ein Gespräch entspann:
»Es boten mir wohl viele
Ein Obdach für die Nacht,
Doch hatten sie zum Ziele,
Was mich erschaudern macht.«
»Ferne sei mir das Verlangen«,
Sprach der ernste, junge Mann,
»Dir zu färben deine Wangen,
Wenn ich’s nicht durch Güte kann.«
Bat sie, länger nicht zu weinen,
Holte Wurst und kochte Tee,
Und am Morgen zog er einen
Taler aus dem Portemonnaie.
Sie hat ihn bescheiden genommen
Und fand, eh der Tag vorbei,
Als Plätterin Unterkommen
In einer Wäscherei.
Aber ach, die Tage gingen
Und die Nächte freudlos hin,
Bluteswallungen umfingen
Ihren frommen Kindersinn.
Immer mußt sie sein gedenken,
Der so freundlich zu ihr war,
Immer mußt den Kopf sie senken
In der muntern Mädchenschar.
Und eines Abends um neune
Hielt sie’s nicht aus,
Lief ganz alleine
Nach seinem Haus.
Er war noch nicht heimgekommen,
Sie verkroch sich unters Bett,
Bis sie seinen Schritt vernommen,
Wo sie gern gejubelt hätt.
Doch sie hielt sich still da unten,
Bis er sich zu Bett gelegt
Und den süßen Schlaf gefunden,
Dann erst hat sie sich geregt.
Leise wie eine Elfe
Schlupft sie zu ihm hinein:
»Daß Gott mir helfe –
Ich bin dein!«
Doch da hat er sich erhoben,
Wußte erst nicht, was geschah,
Hat die Kissen vorgeschoben,
Als das Kind er nackend sah:
»Nein, jetzt will ich dich nicht haben;
Wohl dir, daß du mir vertraut!
Aber spare deine Gaben,
Denn schon morgen bist du Braut!«
Er führte binnen acht Tagen
Sie wirklich zum Altar.
Es läßt sich gar nicht sagen,
Wie glücklich sie war.
Frank Wedekind poetry
kempis.nl poetry magazine
More in: Archive W-X, Frank Wedekind
Ton van Reen
DE MOORD XXII
We reden Oeroe binnen. Iedereen die op straat was, haastte zich het huis in en sloot de deuren. Je wist het maar nooit met politie. Als die lui het op hun heupen hebben!
Bij het bureau moest de melker de wagen laten staan. We moesten naar binnen. Zelfs de marmot mocht niet in de open deur van de wagen blijven zitten. Hij moest mee naar binnen. Voor een verhoor.
Als misdadigers stonden we in een rij. De melker hield gewoontegetrouw zijn armen omhoog.
Eerst kwamen er getuigen. Ik schrok. Het waren Kaïn en de Gore Kana. Ze moesten vertellen dat ik weggelopen was. Ze logen het. Ik kon niet weglopen van iemand die me in de steek liet. En de politiemannen, dat waren de twee zelf, hadden me gewoon op de hei laten zitten.
Cherubijn die net als Alice, de melker, de marmot en ik dacht een nieuwe familie gesticht te hebben, werd beschuldigd van ontvoering van een kleine jongen.
De agenten werden iedere keer kwaad als iemand van ons iets zei. We mochten alleen luisteren naar de onzin die zij uitsloegen.
Bij Kaïn kon ik niet blijven. Die zat nog in de bajes met zijn Gore Kana. Mij konden ze niet in de cel stoppen omdat ik nog te jong was. Omdat niemand voor me wilde zorgen, ook zij zelf niet, werd toch maar besloten om me weer aan Cherubijn mee te geven.
Daarna ondervroegen ze Alice over Amerikanen, Russen, Fransen, Engelsen, Canadezen. En over soldaten uit het eigen vaderland. Alice zei niets. Ze huilde alleen maar.
De melker vroegen ze naar de melk die volgens de boer verdwenen was. Er was geen bewijs.
De marmot konden ze niet ondervragen. Die luisterde niet eens naar hen.
We konden opkrassen. De melker kroop op de bok van de wagen. De marmot kroop in de mand. Cherubijn ging op bed liggen. Alice en ik liepen achter de wagen.
De mensen kwamen uit hun huis en zwaaiden naar ons. Sommigen zwaaiden alleen naar Alice. Anderen zwaaiden naar de marmot. We waren op weg naar de Lichtstad Kork. We kozen de weg over de brug van Borz, over Borz, Wrak, Gretz, Tepple, de brug van Kork. De weg die steeds zou stijgen en die niet langs het Woud van Tubbs liep. Het paard zou er moeite mee hebben. We vertrouwden op de melker die met dieren kon omgaan. Hij kon zelfs hun spijsvertering horen.
(wordt vervolgd)
kempis.nl poetry magazine
More in: - De moord
Gustave Flaubert
(1821-1880)
DICTIONNAIRE DES IDÉES REÇUES (K-L)
K
KALÉIDOSCOPE: Ne s’emploie qu’à propos des salons de peinture.
KEEPSAKE: Doit se trouver sur la table d’un salon.
KIOSQUE: Lieu de délices dans un jardin.
KNOUT: Mot qui vexe les Russes.
KORAN: Livre de Mahomet, où il n’est question que de femmes.
L
LABORATOIRE: On doit en avoir un à la campagne.
LABOUREURS: Que serions-nous sans eux?
LAC: Avoir une femme près de soi quand on se promène dessus.
LACONISME: Langue qu’on ne parle plus.
LACUSTRES (les villes): Nier leur existence, parce qu’on ne peut pas vivre sous l’eau.
LA FAYETTE: Général célèbre par son cheval blanc.
LA FONTAINE: Soutenir qu’on n’a jamais lu ses contes. L’appeler le Bonhomme, l’immortel fabuliste.
LAGUNE: Ville de l’Adriatique.
LAIT: Dissout les huîtres. Attire les serpents. Blanchit la peau; des femmes à Paris prennent un bain de lait tous les matins.
LANCETTE: En avoir toujours une dans sa poche, mais craindre de s’en servir.
LANGOUSTE: Femelle du homard.
LANGUES VIVANTES: Les malheurs de la France viennent de ce qu’on n’en sait pas assez.
LATIN: Langue naturelle à l’homme. Gâte l’écriture. Est seulement utile pour lire les inscriptions des fontaines ubliques. Se méfier des citations en latin: elles cachent toujours quelque chose de leste.
LAURIERS: Empêchent de dormir.
LAVEMENT: Ne se dit qu’en parlant de la cérémonie du lavement des pieds.
LÉGALITÉ: La légalité nous tue. Avec elle aucun gouvernement n’est possible.
LÉTHARGIES: On en a vu qui duraient des années.
LIBELLE: On n’en fait plus.
LIBERTÉ: O liberté! que de crimes on commet en ton nom! Nous avons toutes celles qui sont nécessaires. La liberté n’est pas la licence (phrase de conservateur).
LIBERTINAGE: Ne se voit que dans les grandes villes.
LIBRE-ÉCHANGE: Cause des souffrances du commerce.
LIEUE: On fait plus vite une lieue que quatre kilomètres.
LIÈVRE: Dort les yeux ouverts.
LIGUEURS: Précurseurs du libéralisme en France.
LILAS: Fait plaisir parce qu’il annonce l’été.
LINGE: On n’en montre jamais trop, jamais assez.
LION: est généreux. Jour toujours avec une boule. Bien rugi, Lion! Et dire que le lion et le tigre sont des chats!
LITTÉRATURE: Occupation des oisifs.
LITTRE: Ricaner quand on entend son nom: «Ce monsieur qui dit que nous descendons des singes. «
LIVRE: Quel qu’il soit, toujours trop long.
LORD: Anglais riche.
LORGNON: Insolent et distingué.
LOUIS XVI: Toujours dire: «Cet infortuné monarque… «
LOUTRE: Sert à faire des casquettes et des gilets.
LUMIÈRE: Toujours dire: Fiat lux! quand on allume une bougie.
LUNE: Inspire la mélancolie. Est peut-être habitée?
LUXE: Perd les Etats.
LYNX: Animal célèbre pour son oeil.
Gustave Flaubert
DICTIONNAIRE DES IDÉES REÇUES (K-L)
(Oeuvre posthume: publication en 1913)
kempis.nl poetry magazine
More in: - Dictionnaire des idées reçues, DICTIONARY OF IDEAS
Thank you for reading Fleurs du Mal - magazine for art & literature