Fleurs du Mal Magazine
Or see the index
Theo van Doesburg (1883 – 1931)
was behalve beeldend kunstenaar ook criticus, tijdschriftredacteur, architect, dichter en wat al niet. en wat al niet.
Alles in zijn leven deed hij met een enorme gedrevenheid en doorzettingsvermogen. Steeds verkondigde hij luidruchtig zijn visie, en hij was niet gediend van tegenspraak.
Voortdurend was hij bezig zijn leven en dat van anderen richting te geven.
Als redacteur van De Stijl, het tijdschrift dat hij in 1917 met Piet Mondriaan en andere geestverwanten had opgericht, kwam hij in contact met iedereen die er in het modernistische Europa toe deed.
Over Van Doesburg zijn duizenden publicaties verschenen, maar deze monumentale biografie, waarvoor de auteurs talloze archieven in Europa en Amerika raadpleegden, is de eerste die alle facetten van dit veelkantige leven belicht.
Hans Renders (1957), verbonden aan de Rijksuniversiteit Groningen, schreef de geruchtmakende biografie van Jan Hanlo en is als criticus werkzaam voor Het Parool en Vrij Nederland. In 2000 publiceerde hij bij De Bezige Bij het boek Braak, over het vermaarde tijdschrijft van de Vijftigers waarin onder meer Remco Campert en Lucebert publiceerden. In 2004 verscheen zijn biografie van Jan Campert, Wie weet slaag ik in de dood en een bloemlezing uit het dichterlijke oeuvre van Jan Campert. Datzelfde jaar verscheen de door hem samengestelde uitgave Gevaarlijk Drukwerk. Een vrije uitgeverij in oorlogstijd. Renders is mede-oprichter van de Jan Hanlo-Essayprijs, redacteur van ZL (Literair-Historisch Tijdschrift) en medewerker van Histoire des Médias; Revue d’histoire en American Journalism History.
Sjoerd van Faassen is geassocieerd onderzoeker bij rkd- Nederlands Instituut voor Kunstgeschiedenis en werkte mee aan Van Doesburgs Oeuvrecatalogus. Hij bezorgde twee uitgaven met Van Doesburgs correspondentie, en publiceerde onder meer een monografie over Nederlands-Belgische modernistische netwerken in het interbellum. Hij is redacteur van het cultuurhistorische tijdschrift Rode Haring. Onder zijn redactie verscheen onder meer Roomse ruzie, over het literaire tijdschrift De Gemeenschap (1925-1941).
Ik sta helemaal alleen
Biografie Theo van Doesburg
Auteur(s): Hans Renders, Sjoerd van Faassen
ISBN: 9789403134314
NUR: 641
Type: Gebonden
Aantal pagina’s: 784
Uitgever: De Bezige Bij
Verschijningsdatum: 29-09-2022
Prijs: 49,99
• fleursdumal.nl magazine
More in: #Biography Archives, - Book News, Agnita Feis, Antony Kok, Antony Kok, Archive E-F, Archive Q-R, Constuctivisme, Dadaïsme, De Stijl, Doesburg, Theo van, Essays about Van Doesburg, Kok, Mondriaan, Schwitters, Milius & Van Moorsel, Evert en Thijs Rinsema, Kok, Antony, Kurt Schwitters, Piet Mondriaan, Theo van Doesburg, Theo van Doesburg, Theo van Doesburg (I.K. Bonset)
Pour la première fois en France depuis 1953, le Centre Pompidou consacre une exposition au cubisme au travers d’un vaste panorama de l’histoire du mouvement à Paris entre 1907 et 1917.
L’originalité du projet consiste à élargir la vision traditionnellement concentrée sur les grands noms du mouvement, Georges Braque, Juan Gris, Fernand Léger et Pablo Picasso, aux cubistes secondaires, comme Gleizes et Metzinger, ou différents tels Robert et Sonia Delaunay, Marcel Duchamp ou Francis Picabia, qui exposaient dans les salons officiels parisiens lorsque les pionniers réservaient leurs créations expérimentales à un seul jeune marchand inconnu, Daniel-Henry Kahnweiler.
Riche de trois cents œuvres et de documents significatifs de son rayonnement, la présentation s’articule chronologiquement en quatorze chapitres où se détachent des chefs-d’œuvre comme le Portrait de Gertrude Stein (1905-1906) ou ceux d’Ambroise Vollard (1909) et de Daniel-Henry Kahnweiler (1910) par Picasso et des ensembles de peintures et de sculptures, jamais réunies. Elles mettent en valeur l’évolution à rebondissements du cubisme, remontant aux sources primitivistes (avec des sculptures tribales collectionnées par les artistes), et à la fascination des cubistes pour Gauguin et Cézanne. Elles reflètent la progression formelle du mouvement, d’une première étape cézannienne (avec la présence de l’exceptionnelle nature morte de Picasso, Pains et compotier sur une table, 1909) vers une transcription analytique hermétique (1910-1912) transformée en version plus synthétique (1913-1917), qui marque le retour de la représentation et de la couleur.
La part la plus révolutionnaire du cubisme – l’invention des papiers collés, des collages et des constructions de Braque, Picasso, Gris et Henri Laurens – est représentée par des grandes icônes de l’art du 20e siècle, comme la Nature morte à la chaise cannée de Picasso (1912) ou sa Guitare en tôle et fils de fer (1914). D’autres aspects illustrent l’importance et le prestige de la constellation cubiste : les liens avec la littérature sont retracés dans une salle dédiée aux critiques et aux poètes, incarnés par les portraits les plus marquants de Max Jacob ou d’Apollinaire, par le Douanier Rousseau et Marie Laurencin, les éditions Kahnweiler de livres cubistes, la collaboration entre les Delaunay et Blaise Cendrars autour de La Prose du Transsibérien en 1913, etc. La tragédie de la Grande Guerre (1914-1918) qui mobilise ou exile les artistes et leurs soutiens est retracée par des œuvres des artistes du front (Raymond Duchamp-Villon, Fernand Léger) ou de l’arrière parce qu’étrangers (Pablo Picasso, Cartes à jouer, verres, bouteille de rhum, « Vive la France », 1914-1915) qui témoignent de l’inévitable stérilisation du mouvement frappé par l’histoire (Marc Chagall, Les Portes du cimetière, 1917). La fin du parcours témoigne à la fois de la renaissance des rescapés comme Braque (La Musicienne, 1917-1918) et de l’influence exercée par le cubisme sur ses contemporains, comme Henri Matisse (Porte-fenêtre à Collioure, 1914) et ses héritiers abstraits (Piet Mondrian, Composition n°IV, 1914), Kasimir Malévitch, Croix noire, 1915 ou contestataires (Marcel Duchamp, Roue de bicyclette, 1913/1964), tous tributaires de la révolution cubiste.
Avec le soutien exceptionnel du Musée national Picasso-Paris
L’exposition est coproduite avec le Kunstmuseum de Bâle
Expositions
Le cubisme
17 oct. 2018 – 25 févr. 2019 de 11h à 21h
Galerie 1 – Centre Pompidou, Paris
Centre Pompidou
Place Georges Pompidou, 75004 Paris
# Le Cubisme
Exposition Centre Pompidou
fleursdumal.nl magazine
More in: Art & Literature News, Art Criticism, Exhibition Archive, Gertrude Stein, Kubisme, Marcel Duchamp, Pablo Picasso, Piet Mondriaan, Sculpture
From the beginning of 1914 until his death in 1944, Mondrian wrote more than a hundred essays on the subject of art and society.
He wrote in Dutch, French and English, his choice of language often depending on his place of residence.
All of Mondrian’s writings proclaim his conviction that art paves the way to a better society.
Many of his texts have been published, but the original versions were often translated, edited, and polished.
This book aims to present the painter’s words as he wrote them, going back to the original sources of all of Mondrian’s manuscripts, typescripts, and personal papers.
Piet Mondrian
The Complete Writings
Louis Veen Ed.
Publisher Primavera Pers
ISBN 9789059972384
640 p,
ills colour & bw,
18 x 25 cm, hb,
Dutch/French/English
€49.50
Piet Mondrian / Mondriaan
new books
fleursdumal.nl magazine
More in: - Book News, - Bookstores, Archive M-N, Art & Literature News, Constuctivisme, Dadaïsme, De Stijl, Piet Mondriaan, Piet Mondriaan
In Mondriaan en Steiner – wegen naar Nieuwe Beelding – wordt het werk van Piet Mondriaan bekeken vanuit het gedachtegoed van Rudolf Steiner.
Deze esoterische bron is tot op heden vrijwel veronachtzaamd in kunsthistorische publicaties over Mondriaan. Voor deze publicatie is gebruik gemaakt van Mondriaans bundel transcripties van de voordrachten die Steiner in 1908 in Nederland hield en deel uitmaakte van de nalatenschap van Mondriaan. Van belang is dat Mondriaan Steiners voordrachten niet alleen koesterde maar ook van potloodmarkeringen voorzag.
In het onderzoek zijn deze voordrachten verbonden aan Mondriaans creatieve zoektocht naar abstractie. Dit levert verrassend nieuwe inzichten op. Gaandeweg wordt zichtbaar gemaakt hoe hij aan dat universele proces individueel uitdrukking gaf.
Titel: Mondriaan en Steiner
Author: Jacqueline van Paaschen
Year: 2017
Language: nederlands
Size: 20 x 27 cm
Pages: 192
Edition: Hardcover
ISBN10 9491525646
ISBN13 9789491525643
Illustrations
Publ.: Komma, Uitgeverij
€ 34,00
new books
fleursdumal.nl magazine
More in: - Book News, Archive O-P, Art & Literature News, De Stijl, FDM Art Gallery, MONTAIGNE, Piet Mondriaan, Piet Mondriaan
Mondriaan werd in 1872 geboren in Amersfoort. Toen hij in 1944 in New York stierf, was hij een van de beroemdste kunstenaars van de westerse wereld. Hij schonk ons schitterende beelden van het Nederlandse platteland. Hij werkte in Winterswijk, langs het Gein en de Amstel, in Domburg en in Laren en hij trok naar Brabant, Twente en Arnhem. Ook toen hij de natuur en de zichtbare werkelijkheid niet meer afbeeldde, bleef hij zich vernieuwen. Waardering voor de abstracte Mondriaan ontstond in Nederland moeizaam. Maar toen dat eenmaal gebeurde, was hij van ons. Zijn werk is net zo Hollands als de polder.
Kunsthistoricus Marcel van Ool, in dienst bij Staatsbosbeheer, neemt ons mee langs de plekken waar Mondriaan werkte. Hij ontdekte zijn spiritualiteit én de humor. Hij zocht ook naar de invloed van Mondriaan op het nieuwe Nederland: na de Tweede Wereldoorlog werd zeventig procent van ons land heringericht. Critici hadden het over de ‘Mondrianisering van het landschap’. Wat betekent dat? En is dat terecht? Van Ool komt tot verrassende conclusies. En hij toont zijn gelijk aan de hand van vele prachtige werken van de grote schilder.
Marcel van Ool (1970) is kunsthistoricus en werkt bij Staatsbosbeheer. Hij was initiatiefnemer van de tentoonstelling WereldNatuurKunst (2005). Van Ool schreef in 2008 Het verlangen naar buiten, een geschiedenis van het Nederlandse buitenleven. Sinds 2012 houdt hij voor Staatsbosbeheer het blog BuitenPlaatsen bij, over alle terreinen waar kunst en natuur elkaar raken.
Marcel van Ool
Mondriaan.
Uit de natuur
Uitgever Athenaeum
non-fictie
beeldende kunst
Gebonden
Geïllustreerd
16 x 24 cm
272 pp.
€ 24,99
Omslag: Anneke Germers
ISBN 9789025307981
Verschijnt 02-06-2017
fleursdumal.nl magazine
More in: - Book News, Art & Literature News, De Stijl, FDM Art Gallery, Modernisme, Piet Mondriaan, Piet Mondriaan
De Stijl bestaat 100 jaar en dat kan bijna niemand ontgaan zijn. Door Utrecht staat De Stijl volop in de aandacht: op de Stadshuisbrug staat een enorme Rietveldstoel, vrijwel elke etalageruit is versierd in Mondriaanstijl en het Centraal Museum heeft een tentoonstelling gewijd aan Rietveld. Maar tussen al dit Stijlgeweld mist er iets: aandacht voor de literaire kant van De Stijl. Beleef het in de expositie “Het vergif van den nieuwen geest” – De Stijl literair van 9 mei tot en met 7 juli in de Universiteitsbibliotheek.
Wanneer de naam Mondriaan valt denkt vrijwel iedereen aan zijn schilderijen. Toch heeft hij niet alleen een penseel ter hand genomen, maar ook de pen. Bekijk Mondriaan’s lussen van de L en hoe hij heeft gesleuteld aan zijn zinnen in het verhaal Klein Restaurant – Palmzondag, dat nog nooit eerder vertoond is.
De Letterklankbeelden van Theo van Doesburg oftewel I.K. Bonset hebben veel weg van de Snellenkaart van de oogarts, maar wees niet misleid want deze Letterklankbeelden waren een vernieuwing in de poëzie. Neem de Leesteekens en leesregels door en draag de Letterklankbeelden hardop voor. Ervaar zelf het gedicht van Van Doesburg!
De Stijl had een duidelijke visie en stond voor verandering. Dit is dan ook terug te lezen in de manifesten die geschreven zijn. De Stijl beperkte zich niet alleen tot Nederland. De manifesten verschenen in meerdere talen. De Nederlandse en Franse versie zijn voor deze expositie voor het eerst bijeen gebracht. Verwacht verder werk van o.a. Kurt Schwitters, Til Brugman, Agnita Feis, Antony Kok, Paul van Ostaijen, H. Marsman, Bert Schierbeek en Jan Hanlo.
Deze tweetalige expositie is samengesteld door Niels Bokhove, filosofie- en literatuurhistoricus en mede-auteur van ‘Utrecht Dada’ (2013), in opdracht van Het Literatuurhuis.
Expositie: “Het vergif van den nieuwen geest” – De Stijl literair
10 mei t/m 7 juli, gratis toegang
Universiteitsbibliotheek Binnenstad, Drift 27, Utrecht
Openingstijden: ma t/m vrij: 08.00 – 22.30 uur |za & zo: 10.00 – 22.30 uur
(let op: U heeft in het weekend, op feestdagen en na 17.00 uur alleen toegang op vertoon van een geldig legitimatiebewijs: rijbewijs, paspoort, identiteitskaart of een (digitale) UU-collegekaart mét pasfoto)
# meer info op website ILFU (International Literature Festival Utrecht)
fleursdumal.nl magazine
More in: Antony Kok, Antony Kok, Apollinaire, Guillaume, Art & Literature News, Baargeld, Johannes Theodor, Ball, Hugo, Constuctivisme, Dadaïsme, De Stijl, Doesburg, Theo van, Exhibition Archive, Kok, Antony, Kurt Schwitters, Kurt Schwitters, Literary Events, Majakovsky, Vladimir, Morgenstern, Christian, Ostaijen, Paul van, Piet Mondriaan, Piet Mondriaan, Schwitters, Kurt, Theo van Doesburg, Theo van Doesburg, Theo van Doesburg (I.K. Bonset), Tzara, Tristan
Foto Antony Kok – Archief JVK Tilburg
GESCHIEDENIS VAN EEN BIOGRAFIE
Over Antony Kok
Door Jef en Hanneke van Kempen
‘De wereld van heden raast door in Dada’s voetspoor’ is een veel geciteerd aforisme van de dichter Antony Kok, dat hij schreef toen hij al oud was. Maar was Kok ook de Dada-dichter die auteur K. Schippers in hem zag, in zijn lezing ter gelegenheid van de opening van de grote Kok-tentoonstelling in de Stadsschouwburg / Kultureel Sentrum van Tilburg begin 1985? Bedoelde Kok, zoals K. Schippers zei, dat Dada niet behoorde tot een tijd of een plaats? Dat Dada niet gebonden was aan een beweging. Dat Antony Kok met zijn aforisme moet hebben bedoeld, dat Dada stond voor een mentaliteit, die van alle tijden was en van de hele wereld? 1)
Of was Antony Kok de man die alleen door toeval, door het feit dat hij beste vrienden zou worden met enkele van de grootste kunstenaars van de 20ste Eeuw, Theo van Doesburg( (1883 – 1931) en Kurt Schwitters, en in navolging van hen Dada-dichter werd, zoals J.A. Dautzenberg (1944 – 2009) in 1985 – in een paginagroot artikel- in De Volkskrant schreef: Een Dada-dichter die op latere leeftijd verstrikt zou raken in mystiek. 2)
Of is het allebei waar? Wat helpt het de biograaf die al 35 jaar probeert het leven van een ander te ontrafelen? Is het niet zo dat zowel Hugo Bal als Theo van Doesburg aan het eind van hun leven Rooms-katholiek zijn geworden? Daar hoor je nooit veel over.
Ottevanger haalt in haar zeer degelijke, maar weinig empathische brievenboek, zelfs meer dan eens dichter Til Brugman aan, die Antony Kok omschreef als een : ‘Een wezensvreemde man, die hij altijd al geweest was’. Is dat echt zo? 3)
Zoveel schrijvers, zoveel meningen. Kok is de afgelopen jaren gekenschetst als een wereldvreemde, een absurdist, een socialist, een pacifist, een religieus fanaat, een middeleeuwer, een dadaïst en nog zoveel meer.
# LEES HIER VERDER GeschiedenisVanEenBiografie PDF
Jaargang 35 – 2017 – nummer 1
Tijdschrift Tilburg
Jef van Kempen en Hanneke van Kempen:
Geschiedenis van een biografie. Over Antony Kok
En verder o.a.
Petra Robben: Mijmering over een Mondriaan in Tilburg. Internationale Tentoonstelling van Nijverheid, Handel en Kunst, 1913
Niko de Wit: ‘Den Does’, een uitkijktoren voor Tilburg. Een hommage aan Theo van Doesburg
fleursdumal.nl magazine
More in: - Book News, Antony Kok, Art & Literature News, Bauhaus, BIOGRAPHY, Dada, De Stijl, Doesburg, Theo van, Hanneke van Kempen, Jef van Kempen, Kok, Antony, Kurt Schwitters, Piet Mondriaan, Piet Mondriaan, Schwitters, Kurt, Theo van Doesburg, Theo van Doesburg
Op woensdag 5 april verschijnt het eerste nummer van 2017 van ‘Tilburg. Tijdschrift voor geschiedenis, monumenten en cultuur’ met daarin uitgebreid aandacht voor Antony Kok, Theo van Doesburg, Piet Mondriaan en De Stijl.
Jef van Kempen en Hanneke van Kempen schrijven een ‘Geschiedenis van een biografie’ over hun op handen zijnde biografie van Antony Kok. Zij doen verslag van 35 jaar onderzoek naar het leven van Antony Kok, de dichter en spoorwegbeambte uit Tilburg die aan het begin van de Eerste Wereldoorlog vriendschap sloot met de Amsterdamse schrijver en schilder Theo van Doesburg. De omvangrijke briefwisseling tussen Van Doesburg en Kok is een van de belangrijkste bronnen met betrekking tot de geschiedenis van de beweging rond het tijdschrift De Stijl, dat een grote invloed had op de Nederlandse en internationale kunst.
Petra Robben gaat in haar artikel ‘Mijmering over een Mondriaan in Tilburg’ in op de Internationale Tentoonstelling van Nijverheid, Handel en Kunst in 1913. Niko de Wit vertelt over ‘Den Does’, een uitkijktoren voor Tilburg en een hommage aan Theo van Doesburg.
Losse nummers van Tijdschrift Tilburg zijn verkrijgbaar in de Tilburgse boekhandels Gianotten-Mutsaers en Livius de Zevensprong in Tilburg en bij boekhandel Buitelaar in Goirle.
‘Tilburg. Tijdschrift voor geschiedenis, monumenten en cultuur’ verschijnt drie keer per jaar en kost € 5,50
DE STIJL in Tilburg: voorpublicatie biografie Antony Kok
# Zie ook: website tijdschrift Tilburg
fleursdumal.nl magazine
More in: - Book News, Antony Kok, Art & Literature News, BIOGRAPHY, Constuctivisme, Dada, Dadaïsme, De Stijl, Doesburg, Theo van, Essays about Van Doesburg, Kok, Mondriaan, Schwitters, Milius & Van Moorsel, Hanneke van Kempen, Jef van Kempen, Kok, Antony, Kurt Schwitters, Piet Mondriaan, Piet Mondriaan, Schwitters, Kurt, Theo van Doesburg, Theo van Doesburg
Nieuw kunstprentenboek over De Stijl door Joost Swarte
In 2017 is het honderd jaar geleden dat het tijdschrift De Stijl werd opgericht. Nederland viert dit met het feestjaar Mondriaan tot Dutch design. 100 jaar De Stijl. Met ’s werelds grootste Mondriaan-collectie – en tevens een van de grootste De Stijl-collecties – is het Gemeentemuseum Den Haag het middelpunt van dit feestelijke jaar. Op 11 februari trapt het museum dit jaar af met een tentoonstelling over de ontstaansgeschiedenis van een nieuwe kunst die de wereld voorgoed heeft veranderd. Bij Uitgeverij Leopold verschijnt op 11 februari het prentenboek dat Joost Swarte voor dit jubileumjaar maakte: En toen De Stijl.
Joost Swarte is Nederlands bekendste striptekenaar. Zijn werk is vertaald in het Engels, Frans, Spaans, Noors, Italiaans en Duits en zijn illustraties verschenen in toonaangevende magazines met The New Yorker als belangrijkste blikvanger. Naast striptekenaar is Swarte ook illustrator, architect en vormgever.
En toen De Stijl is een hommage aan de kunstenaars, architecten en ontwerpers die bij De Stijl betrokken waren of erdoor werden beïnvloed. Joost Swarte laat een kat een kijkje nemen in hun ateliers. Die zitten vol verwijzingen naar hun ontwikkeling: van de oprichting van De Stijl door Theo van Doesburg, tot de weg naar abstractie die Van der Leck doormaakte, de ultieme abstractie van Mondriaan, de meubels van Gerrit Rietveld, het door Rietveld geïnspireerde houten speelgoed van Ko Verzuu, tot het grafische werk en de bekende Bruynzeelkeuken van Piet Zwart. Een feest van ontdekking voor jong en oud. –
Joost Swarte:
En toen De Stijl.
Op bezoek in het atelier
Pagina’s 32
ISBN 978-90-258-7238-0
Prijs € 14,99
Uitg.Leopold
fleursdumal.nl magazine
More in: - Book News, Constructivism, Constuctivisme, De Stijl, Illustrators, Illustration, Piet Mondriaan, Piet Mondriaan, Theo van Doesburg, Theo van Doesburg
Het themajaar Mondriaan tot Dutch Design begint in Museum Dr8888 op 29 januari 2017 met de tentoonstelling César Domela, De Stijl in kunst en typografie. César Domela Nieuwenhuis (1900-1992) was graficus, fotograaf, typograaf, edelsmid en lid van kunstbeweging De Stijl. Hij heeft een belangrijke bijdrage geleverd aan de kunstbeweging door de introductie van reliëfs en door elementen uit De Stijl en constructivisme toe te passen op de vormgeving van advertenties en typografie. Hij was de jongste zoon van politicus en grondlegger van de socialistische beweging in Nederland, Ferdinand Domela Nieuwenhuis (1846-1919). De herinnering aan Ús Ferlosser, zoals deze laatste door de Friezen in de Zuidoosthoek genoemd wordt, wordt levend gehouden in Museum Heerenveen.
Over de tentoonstelling: Museum Dr8888 toont een dwarsdoorsnede van deze duizendpoot: van zijn ontwerpen voor tijdschriften tot zijn reliëfs. Naast werken van César Domela zijn op de tentoonstelling werken te zien van collega-kunstenaars Theo van Doesburg en Thijs Rinsema, 
alsmede Piet Zwart, Jac Jongert en andere vormgevers en typografen die zowel door het constructivisme als De Stijl zijn beïnvloed.
César Domela, De Stijl in kunst en typografie is de eerste van vier tentoonstellingen die het museum in het kader van de landelijke viering van 100 jaar De Stijl organiseert. Naast Museum Dr8888 doen ook Keramiekmuseum Princessehof Leeuwarden en de voormalig Rijksluchtvaartschool in Eelde als vertegenwoordigers van Noord-Nederland mee aan het themajaar Mondriaan tot Dutch Design.
César Domela, De Stijl in kunst en typografie
(29 januari – 2 april 2017)
Dr8888
Museum Drachten
Museumplein 2
Drachten 9203 DD
tel. 0512 515 647
# Meer informatie op website Dr8888
fleursdumal.nl magazine
More in: Art & Literature News, César Domela, Constructivism, De Stijl, Exhibition Archive, FDM Art Gallery, Piet Mondriaan, Piet Mondriaan, Theo van Doesburg, Theo van Doesburg
Rondom 1920 vinden de nieuwe kunststromingen De Stijl en Dada hun weg naar Drachten door een bijzondere vriendschap tussen architect en schilder Theo van Doesburg en twee broers uit Drachten: Evert en Thijs Rinsema.
Theo van Doesburg
Theo van Doesburg is een van de oprichters van De Stijl, een belangrijke avant-garde beweging in Europa. De Stijl omvat een groep kunstenaars die nieuwe eisen stelt aan alle vormen van kunst, maar vooral aan architectuur. Uitgangspunt is dat vorm en materiaal worden teruggebracht tot de meeste elementaire constructie. Kleur wordt gebruikt om de lijnen van de architectuur te doorbreken en om een evenwicht te brengen tussen horizontaal en verticaal.
Gebroeders Rinsema
Evert Rinsema is dichter. In 1920 verschijnen zijn aforismen ‘Verzamelde volzinnen’ als uitgave van De Stijl. Thijs Rinsema is schilder. Hij schildert het liefst eenvoudige alledaagse voorwerpen die hij modelleert naar de principes van het kubisme en De Stijl. Thijs is net als zijn broer Evert autodidact. Evert en Thijs Rinsema leren de Duitse dadaïst Kurt Schwitters kennen via Theo van Doesburg. In het voorjaar van 1923 staat er een kleine advertentie in de Drachtster Courant met de tekst: ‘Een Dada avond, door K. Schwitters, vrijdag 13 april, 8 uur ’s avonds, entree Fl. 1,-. De Phoenix in Drachten’. Het is een kleine maar opvallende advertentie, die net als het Dada-affiche van Van Doesburg, is gedrukt in een mengeling van hoofdletters en kleine letters. Die avond klinkt de Ur-sonate van Kurt Schwitters.
Door de vriendschap met de gebroeders Rinsema komt Theo van Doesburg in contact met de gemeente-architect Cees Rienks de Boer. Theo van Doesburg ontwerpt voor 16 middenstandswoningen aan de Torenstraat en de Landbouwwinterschool een kleuroplossing. Ook ontwerpt Van Doesburg op verzoek van De Boer glas-in-loodramen voor de Christelijke ULO en de Landbouwwinterschool.
Museum Dr8888
Museum Dr8888 bezit een belangrijke verzameling werken van deze roemruchte avant-gardestromingen van de 20ste eeuw. Deze collectie mag zich tegenwoordig ook verheugen in internationale belangstelling. In 2009 en 2010 waren een groot aantal werken van Van Doesburg en Schwitters te zien in exposities in de Tate Modern in Londen en Centre Pompidou in Parijs.
100 jaar De Stijl
In 2017 is het honderd jaar geleden dat de Nederlandse kunstbeweging De Stijl is opgericht. Nederland viert dit met het themajaar Mondriaan tot Dutch Design. 100 jaar De Stijl. Gedurende het hele jaar vinden er door heel Nederland tal van inspirerende tentoonstellingen en evenementen plaats. Van 29 januari t/m 2 april 2017 vindt de eerste grote tentoonstelling in het kader van 100 jaar de Stijl plaats in Museum Dr8888: César Domela, De Stijl in kunst en typografie. Naast Museum Dr8888 doen ook Keramiekmuseum Princessehof Leeuwarden en de voormalig Rijksluchtvaartschool in Eelde als vertegenwoordigers van Noord-Nederland mee.
Exposities Museum Dr8888 in 2017
César Domela: De Stijl in kunst en typografie
28 januari – 2 april 2017
César Domela was een Nederlands kunstschilder, graficus, fotograaf, typograaf en lid van kunstbeweging De Stijl. Museum Dr8888 toont een dwarsdoorsnede van het werk van deze creatieve duizendpoot.
De Stijl in Drachten: Theo van Doesburg, kleur in architectuur
16 april – 25 juni 2017
Deze tentoonstelling bestaat uit o.a. kleurontwerpen, glas-in-loodramen, schilderijen en poëzie van kunstenaars als Theo van Doesburg, Thijs Rinsema en Evert Rinsema. Bijna alle ontwerpen van Theo van Doesburg in Drachten voor het eerst bij elkaar te zien.
De Stijl en expressionisme in de tropen: Sandberg, Rietveld, Chris en Lucila Engels op Curaçao
9 juli 2017 – 17 september 2017
Expositie van de projecten die Gerrit Rietveld heeft uitgevoerd op Curaçao. Daar heeft hij o.a. het interieur van Villa Stroomzigt mede ontworpen en een tehuis voor kinderen met een beperking. Daarnaast een uitgebreide selectie werken uit de collectie van kunstenaarsechtpaar Chris en Lucila Engels en hun adviseur en vriend Willem Sandberg.
Museum Dr8888 en RLS Eelde: De Stijl & constructivisme in Noord-Nederland
30 september 2017- 7 januari 2018
Een overzicht van (Stijl)kunstenaars die actief waren tijdens het Interbellum in Noord-Nederland, maar ook hedendaagse kunstenaars uit die zich laten inspireren door De Stijl en het constructivisme. In Drachten ligt het accent op De Stijl in ontwerp en architectuur. In RLS Eelde hedendaagse kunst geïnspireerd op De Stijl en constructivisme, met o.a. Jan van der Ploeg en Krijn de Koning.
Dada & 100 jaar Kunstbeweging DE STIJL in Museum Dr8888
Vier exposities in 2017
Museum Drachten (Dr8888)
Museumplein 2
Drachten 9203 DD
tel. 0512 515 647
# Meer informatie op website Dr8888
fleursdumal.nl magazine
More in: Antony Kok, Art & Literature News, Bauhaus, Bauhaus, César Domela, Constructivism, Constuctivisme, Dada, Dadaïsme, De Ploeg, De Stijl, Design, Doesburg, Theo van, Dutch Landscapes, Evert en Thijs Rinsema, Exhibition Archive, FDM Art Gallery, Futurism, Futurisme, Gerrit Rietveld, Gerrit Rietveld, Kok, Antony, Kubisme, Kurt Schwitters, Kurt Schwitters, Piet Mondriaan, Piet Mondriaan, Schwitters, Kurt, Theo van Doesburg, Theo van Doesburg, Werkman, Hendrik Nicolaas
Rond het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog waart er een vernieuwingsdrang door het neutrale Nederland. Kunstenaars willen de heersende traditie van gemeenschapskunst verder ontwikkelen, maar in een compleet nieuwe beeldtaal. De bruine bakstenen van de decoratieve architectuur van de populaire Amsterdamse School vinden zij ongeschikt voor de moderne wereld. Een aantal jonge kunstenaars en architecten propageert daarom een ver doorgevoerde abstractie. Alleen die kunst kan de moderne tijd inluiden en het leven transformeren tot kunst. Hun visie leidt tot de wereldwijd bekende kunst en architectuur van De Stijl. De Stijl vormt – samen met het Duitse Bauhaus – de invloedrijkste avant-gardebeweging uit de eerste helft van de twintigste eeuw.
In 1917 begint het in eerste instantie allemaal met een tijdschrift. Schilder, dichter en criticus Theo van Doesburg verzamelt een aantal vernieuwende kunstenaars zoals Piet Mondriaan, Bart van der Leck en Vilmos Huszar die in het tijdschrift willen publiceren. Ook al denken zij op sommige punten anders over kunst, zij geloven allen dat abstracte kunst de weg vooruit is. In oktober 1917 verschijnt uiteindelijk het eerste nummer van De Stijl. Op de cover staat dat De Stijl een bijdrage wil leveren aan “de ontwikkeling van het nieuwe schoonheidsbewustzijn,” met als bedoeling “den modernen mensch ontvankelijk [te] maken voor het nieuwe in de Beeldende Kunst.” Niet alleen schilderkunst, beeldhouwkunst, literatuur en architectuur zijn daartoe in staat. Juist design, typografie, reclame-uitingen, verpakkingen en modeontwerpen zijn bepalend in het straatbeeld. In tegenstelling tot een beweging als Bauhaus, die gestandaardiseerde oplossingen nastreeft, houdt De Stijl wel altijd maatwerk en vakmanschap hoog in het vaandel. Iedere specifieke omgeving vraagt om specifieke oplossingen. De Stijl is als een groep jonge jongens, die de wereld willen bestormen; en verbeteren.
Na de Eerste Wereldoorlog waart er een vernieuwingsdrang door Nederland. Kunstenaars keren zich af van de traditionele kunst, zoals de Amsterdamse School en de Haagse School. In 1917 richt kunstenaar, architect en criticus Theo van Doesburg, samen met de Tilburgse dichter Antony Kok, het tijdschrift ‘De Stijl’ op, waarin kunstenaars, vormgevers en architecten hun vernieuwende ideeën over kunst kunnen publiceren. In een mum van tijd weet hij onder andere Gerrit Rietveld, Bart van der Leck en Vilmos Huszar aan het tijdschrift te verbinden. Een aantal van deze kunstenaars tekent later ook een Manifest. Ook Piet Mondriaan doet mee. Met zijn abstracte kunst, primaire kleuren en zwart-witte lijnenspel is hij het grote voorbeeld voor De Stijl. De kunstenaars, architecten en vormgevers geloven dat zij met innovatieve en abstracte kunst de samenleving kunnen moderniseren. Daarvoor moeten wel alle kunstvormen samenwerken; en alles om ons heen moet opnieuw worden vormgegeven. Van de meubels waarop we zitten. De huizen waarin we wonen. En de steden die we bouwen. Zo groeit De Stijl uit tot een internationale beweging vergelijkbaar met het latere Bauhaus.
In 2017 is het honderd jaar geleden dat De Stijl is opgericht. Nederland viert dit met het feestjaar Mondriaan tot Dutch design. 100 jaar De Stijl. Met ’s werelds grootste Mondriaan-collectie – en tevens een van de grootste De Stijl-collecties – is het Gemeentemuseum het middelpunt van dit feestelijke jaar. Drie tentoonstellingen zetten de groep hemelbestormers op het erepodium dat zij verdienen. Op 11 februari trapt het museum af met een tentoonstelling over de ontstaansgeschiedenis van een nieuwe kunst die de wereld voorgoed heeft veranderd.
In de mode of de vormgeving van magazines. Op verpakkingen, in advertenties of in videoclips. De kleurencombinatie van rood, geel en blauw die De Stijl iconische status heeft gegeven, is nog steeds heel geliefd. Maar wie heeft deze kenmerkende signature style eigenlijk bedacht? Het antwoord vindt u vanaf februari in het Gemeentemuseum Den Haag. De tentoonstelling Piet Mondriaan en Bart van der Leck. De uitvinding van een nieuwe kunst vertelt het verhaal van de vriendschap en wederzijdse beïnvloeding tussen twee schilders die heeft geleid tot het inhoudelijk fundament van De Stijl.
Piet Mondriaan en Bart van der Leck ontmoeten elkaar in 1917 in Laren. Een dorpje waar zich op dat moment veel kunstenaars verzamelen. Mondriaan heeft dan al even in Parijs gewoond, maar kan door het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog na een familiebezoek in Nederland tijdelijk niet terug naar Parijs. Bart van der Leck heeft veel in Nederland gewerkt, waaronder in Den Haag.
Van der Leck en Mondriaan zijn er allebei van overtuigd dat er een nieuwe kunst voor een moderne wereld moet komen. Van der Leck bouwt voort op zijn ervaringen als glasschilder en zijn bewondering van de simpele vormgeving van Egyptische kunst. Mondriaan is direct geboeid door het kleurgebruik van Van der Leck. Van der Leck op zijn beurt is onder de indruk van Mondriaans zoektocht naar abstractie. In navolging van Mondriaan begint hij zijn doeken ook ‘composities’ te noemen en durft hij de figuratie los te laten.
In Parijs vindt Mondriaan de sleutel tot de abstractie in het kubisme. Tijdens zijn eerste jaren daar maakt hij voornamelijk kubistische bewerkingen van eerder gemaakt figuratief werk. Van der Leck legt een andere route af. Hij maakt gebruik van een methode die hij doorbeelding noemt. Beginnend bij een schets van een situatie uit de werkelijkheid, een persoon of een dier, brengt hij deze stap voor stap terug tot geometrische vormen. Zo komen beide kunstenaars onafhankelijk van elkaar tot een manier om abstracte kunst te maken.
Niet eerder waren de onderlinge relatie en blijvende invloed van Mondriaan en Van der Leck onderwerp van een tentoonstelling. De presentatie ontrafelt het verhaal van de vriendschap aan de hand van schilderijen, historische foto’s en ander archiefmateriaal. Met prachtige bruiklenen uit het Museum of Modern Art (MoMa) en het Solomon R. Guggenheim Museum.
Rembrandt, Van Gogh en Mondriaan. Het zijn de drie Nederlandse kunstenaars die wereldberoemd zijn. 2015 was het Van Gogh jaar. En in 2016 keek de wereld naar het Rijksmuseum voor Rembrandt van Rijn. Nu is het tijd voor een groots internationaal eerbetoon aan Piet Mondriaan. Het Gemeentemuseum is daarvoor de best denkbare plek. De collectie telt maar liefst 300 kunstwerken uit alle fases van Mondriaans baanbrekende oeuvre en in 2017 zijn deze allemaal te zien in één grote tentoonstelling. Al die kunstwerken bij elkaar vormen een unieke tijdreis door de moderne kunst én door Mondriaans boeiende leven in de metropolen Amsterdam, Parijs, Londen en New York. Mondriaans werk is als een tijdreis door de moderne kunst.
Waar veel mensen denken dat De Stijl heel serieus en kil was; alsof hun kunst met de liniaal op de tekentafel is gemaakt, ontdekt u in Den Haag dat het tegendeel waar is. Met het gebruik van heldere, primaire kleuren geven De Stijl-kunstenaars vorm aan hun levendige, vrije en vrolijke visie op de toekomst: een wereld vol kunst. U ziet schilderijen, meubels, reclameposters, mode en maquettes van schilders, ontwerpers en architecten zoals Vilmos Huszár, Bart van der Leck en Gerrit Rietveld, die de wereld voorgoed hebben veranderd.
Al hoewel veel mensen denken dat Mondriaan een strenge man was, die zich opsloot in zijn atelier om zich te wijden aan zijn kunst, is niets minder waar. Mondriaan was een levensgenieter die woonde in de wereldsteden Amsterdam, Parijs, Londen en New York. Overal waar hij kwam behoorde hij al snel tot de crème de la crème van de kunstwereld en omarmde hij de nieuwste uitvindingen en het leven. Zo was hij gek op jazz, en bezocht hij avond na avond de Parijse ‘Bar Americains’. Hij woonde zelfs een optreden met cheetah van de beroemde Josephine Baker bij. Hij volgde de laatste mode op de voet en gaf al zijn geld uit aan muziek, pakken, dansen en vrouwen. In Londen rekende hij Peggy Guggenheim en Naum Gabo tot zijn vrienden en eenmaal in New York danste hij de sterren van de hemel op zijn favoriete dans: de boogie Woogie. Zijn levensenergie en ‘swing’ bleven waren de ultieme vertaling van alles waar De Stijl voor stond: energiek, positief, het nieuwe omarmend en hemelbestormend.
Zaterdag 11 februari 2017
De Koning opent viering van 100 jaar De Stijl
Zijne Majesteit de Koning opent op zaterdag 11 februari 2017
de tentoonstelling ‘Piet Mondriaan en Bart van der Leck –
De uitvinding van een nieuwe kunst’ in het Gemeentemuseum Den Haag.
11 februari 2017 t/m 21 mei 2017
Piet Mondriaan en Bart van der Leck
De uitvinding van een nieuwe kunst
03 juni 2017 t/m 24 september 2017
De ontdekking van Mondriaan
Amsterdam – Parijs -Londen – New York
10 juni 2017 t/m 17 september 2017
De architectuur en interieurs van De Stijl
De basis voor het design van nu
Doorlopend Gemeentemuseum Den Haag
Mondriaan & De Stijl
Ontdek de wereld van Mondriaan en De Stijl
Gemeentemuseum Den Haag
Stadhouderslaan 41
2517 HV Den Haag
# Meer informatie op website Gemeentemuseum Den Haag
fleursdumal.nl magazine
More in: - Book News, Antony Kok, Antony Kok, Art & Literature News, Bauhaus, Bauhaus, Constructivism, Constuctivisme, Dada, Dadaïsme, De Ploeg, De Stijl, Design, DICTIONARY OF IDEAS, Doesburg, Theo van, Dutch Landscapes, Essays about Van Doesburg, Kok, Mondriaan, Schwitters, Milius & Van Moorsel, Evert en Thijs Rinsema, Exhibition Archive, Futurism, Futurisme, Kok, Antony, Kurt Schwitters, Magazines, Piet Mondriaan, Schwitters, Kurt, Theo van Doesburg, Theo van Doesburg, Theo van Doesburg (I.K. Bonset), Werkman, Hendrik Nicolaas
Thank you for reading Fleurs du Mal - magazine for art & literature