Fleurs du Mal Magazine
Or see the index
Museum Boymans Van Beuningen Rotterdam
Marcel Broodthaers
Une vipère, un vampire, une vitre
Tot en met 14 augustus 2011
Museum Boijmans Van Beuningen toont deze zomer het werk ‘Une vipère, un vampire, une vitre’ (1974) van de Belgische conceptuele kunstenaar Marcel Broodthaers. Het werk vormt een wezenlijke aanvulling op de andere werken van Broodthaers in de museumcollectie.
De nieuwe aanwinst, in 2010 met steun van de Vereniging Rembrandt verworven, bestaat uit een koffer met een schilderij erboven met daarop de tekst ‘Une vipère, un vampire, une vitre’ geschilderd. Dit sleutelwerk is een typerend voorbeeld van de kunstenaars spel met woorden, objecten en het begrip kunst. Deze aanwinst is samen met drie andere werken van Marcel Broodthaers (1924-1976) deze zomer te zien in Museum Boijmans Van Beuningen.
Het schilderij heeft wel iets weg van een ABC-lesje. Op het eerste gezicht lijkt het werk ‘Une vipère, un vampire, une vitre’ daardoor kinderlijk onschuldig, maar dit staat in contrast met de duistere betekenis van de woorden. De woorden (vertaald: ‘Een adder, een vampier, een raam’) refereren aan negatieve menselijke eigenschappen: ‘vipère’ betekent lasteraar en ‘vampire’ uitzuiger. De openstaande koffer, die zelf de vierde letter V van ‘valise’ (vertaald: ‘koffer’) vormt, maakt de bezoeker uiterst nieuwsgierig naar de inhoud. De kunst van Broodthaers, die doorspekt is met woordgrapjes en cryptische verwijzingen, geeft zijn betekenis echter nooit zomaar prijs.
Marcel Broodthaers was destijds gefascineerd door woorden, tekens en nummers: “Ik werd achtervolgd door een schilderij van Magritte waarop woorden zijn afgebeeld. Bij Magritte is er die tegenstelling tussen het geschilderde woord en het geschilderde object, een ondermijning van het taalteken en het geschilderde…”. Broodthaers nam de volgende stap door aan het geschilderde woord en beeld een beschilderd object toe te voegen.
Broodthaers en de museumcollectie
De eerste werken van Marcel Broodthaers, waaronder een serie van negen schilderijen getiteld ‘Petrus Paulus Rubens’ werden door Museum Boijmans Van Beuningen in 1973 aangekocht. Na zijn overlijden organiseerde het museum in 1981 een grote solotentoonstelling rondom zijn werk. Deze tentoonstelling was aanleiding voor de verwerving van veertien films. Deze verzameling films is uniek in Nederland. Naast het werk van Broodthaers bevat de museumcollectie werk van belangrijke inspiratoren van Broodthaers, zoals René Magritte en Marcel Duchamp. Daarnaast verzamelt het museum werk van andere conceptuele kunstenaars en van tijdgenoten uit verschillende stromingen, zoals het Amerikaanse pop-art en de Nederlandse Nul-Beweging.
fleursdumal.nl magazine
More in: FDM Art Gallery, Historia Belgica, Marcel Broodthaers, Marcel Broodthaers
Gemeentemuseum Den Haag
James Ensor
Universum van een fantast
t/m 13 juni 2011
Het indrukwekkende oeuvre van de Belgische expressionist James Ensor (1860-1949) is een ware maskerade. Een parade van groteske figuren, een dolle optocht van feestgangers met maskers, geschminkte vrouwengezichten, skeletten en carnavaleske poppen in felle- of juist pastelkleuren.
De schilderijen van Ensor zitten vol uitersten. Aanvankelijk maakte de kunstenaar furore met zijn realisme, geraffineerde natuurgetrouwe voorstellingen van interieurscènes en strandgezichten. Later vond de grote omwenteling naar zijn fantasiewereld plaats. Ensor staat bekend om zijn veelzijdig en sensitief kleurgebruik, zijn vrije manier van schilderen, zijn fantasie en zijn onthulling van de lachwekkende mensheid. Ensor is geboren en getogen in Oostende, als telg uit een middenstandsgezin met een Belgische moeder en Engelse vader. Het Gemeentemuseum Den Haag eert James Ensor met een groots overzicht in het voorjaar van 2011; een blik in het universum van een fantast.
Zijn leven lang stond Ensor in de schijnwerpers. Juist met het doorbreken van conventionele thema’s en het aanboren van nieuwe onderwerpen in de schilderkunst was James Ensor een echte pionier en vernieuwer. Vanwege het moderne karakter van zijn werk werd hij niet overal onmiddellijk geaccepteerd en werd hij zelfs geweigerd op tentoonstellingen. Om toch te kunnen exposeren, richtte hij in 1884 de tentoonstellingsvereniging Les XX op met gelijkgestemde kunstenaars. Kort na de Eerste Wereldoorlog werd Ensor al opgenomen in de canon van de moderne kunst en hoort hij met Edvard Munch, Ernst Ludwig Kirchner, Emil Nolde en Oskar Kokoschka tot de top van de Europese expressionistische kunst. Samen met René Magritte en Paul Delvaux behoort hij tot de voorhoede van de klassiek moderne Belgische kunst van internationale naam en faam.
In de eerste plaats was Ensor een uitzonderlijk colorist, met gedurfde kleurcontrasten en tonaliteit. Ensor gebruikte lichtwerking in zijn schilderijen als emotioneel en expressief onderdeel van de voorstelling. In zijn groteske schilderijen gebruikt hij het masker als instrument van een expressionistisch demasqué, waarin hij de ware boosaardige en lachwekkende aard van de mensheid onthult. Ook was Ensor een buitengewoon grafisch talent, daarvan getuigen zijn tekeningen en etsen, die ook in de tentoonstelling te zien zijn. Boeiend is het contrast tussen zijn pasteus en uit kleur opgebouwde schilderijen en zijn juist minutieus en scherp getekende werken op papier, met voorstellingen van mensenmassa’s waarbij je over de hoofden zou kunnen lopen.
In de tentoonstelling is speciale aandacht voor de binding van Ensor met Nederland. Al op jonge leeftijd reisde Ensor door Nederland en raakte er geïnspireerd door de oude Hollandse meesters. Ensor werd in die tijd veel met Rembrandt vergeleken, in zijn Oestereetsers (1882) bijvoorbeeld, zien we kenmerken van stillevens uit die tijd. Het werk van Ensor werd in Nederland al snel goed ontvangen en zelfs tentoongesteld en verzameld. Bovendien had hij een bijzondere relatie met Jan Toorop in een tijd waarin zij beiden een cruciale artistieke ontwikkeling doormaakten.
De tentoonstelling is tot stand gekomen in nauwe samenwerking met het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten in Antwerpen, met dank aan het Nationaal Archief/collectie Spaarnestad Photo en dankzij de steun van de Vlaamse Overheid.
Bij de tentoonstelling verschijnt een rijk geïllustreerde publicatie met bijdragen van Saskia de Bodt, Herwig Todts en Doede Hademan, uitgeverij Ludion, € 24,90 (softcover) en € 34,90 (hardcover)
• Website Gemeentemusenlum Den Haag
fleursdumal.mal magazine
More in: Exhibition Archive, Historia Belgica
Bert Bevers
De weg naar Rapallo
In memoriam Wouter Weylandt
(1984-2011)
Het kaarsje dat ik brandde toen je daar zo plots
op asfalt lag smeult zachtjes na. Een hard hoofd,
maar niet het jouwe. We zullen om je rouwen.
Plaatsnamen zoemen. Middelburg. Juist een jaar
geleden won je daar een etappe in de Giro, ook
een derde. Maar tevens Nokere. En Valladolid.
We zien je daar nog staan. Onder je kuifje wuif je
met je ogen een zegelied naar huis. Kruibeke.
Gullegem, weer Gullegem. Sint-Niklaas, Ichtegem.
Je moest hier niet eens zijn. Je zou naar de Vuelta.
Rapallo bleek te ver. Waarom denk ik toch vooral
aan tuinmannen en Isfahan? Ik wist niet dat
er zo veel bloed uit een jong hoofd stromen kan.
© Bert Bevers, 9 mei 2011
kempis.nl poetry magazine
More in: Archive A-B, Bevers, Bert, Historia Belgica
Feestelijke inhuldiging zesde gedicht van
Stadsdichter Peter Holvoet-Hanssen
op unieke plek in Antwerpen-Hoboken
Met zijn zesde gedicht laat Stadsdichter Peter Holvoet Hanssen zijn literaire sporen na in Hoboken. Aanleiding hiervoor is het 875 jarige bestaan van het district. Samen met dichters Bert Bevers en Frank de Vos schreef hij het gedicht ‘De Inwijkeling’. Op zondag 8 mei 2011 krijgt de eerste strofe van het gedicht een vaste plek, in de Schelde aan de aanlegsteiger van het Veer Hoboken-Kruibeke en wordt het feestelijk ingehuldigd.
Het district Hoboken bestaat 875 jaar. Ter gelegenheid van deze verjaardag schreef Stadsdichter Peter Holvoet-Hanssen samen met dichters Frank de Vos, zelf inwoner van Hoboken, en Bert Bevers het gedicht ‘De Inwijkeling’.
Op een wel zeer originele manier krijgt het collectieve vers nu een permanente plek in het district. De eerste paragraaf van de ‘De Inwijkeling’, het deel van het gedicht dat Peter Holvoet-Hanssen schreef, is bevestigd aan een betonnen constructie in de Schelde naast de aanlegsteiger van het Veer Hoboken-Kruibeke. De metalen platen waarop het gedicht gedrukt staat, komen gedeeltelijk onder water te staan bij hoog water. Ook dit keer is het ontwerp van de hand van de vaste ontwerper van de Stadsdichter, Jelle Jespers.
Op zondag 8 mei vindt de officiële inhuldiging van het gedicht plaats aan het Veer Hoboken-Kruibeke op het einde van de Leo Boschaertlaan. Om 11.45 uur maakt de veerboot de oversteek van Hoboken naar Kruibeke en keert om 12 uur terug. Stadsdichter Peter Holvoet-Hanssen staat op de kade klaar om bij aankomst van de veerboot het gedicht voor te dragen. Het hele gebeuren wordt begeleid met een dixieband en afgesloten met een drankje, aangeboden door het district Hoboken.
Het zesde stadsgedicht is geschreven in december 2010 en prijkt sindsdien al integraal op twee canvassen in Hoboken. Een grote versie van het gedicht pronkt naast de Onze-Lieve-Vrouwekerk aan de Kioskplaats, een ander canvas is te bewonderen ter hoogte van de Antwerpsesteenweg 195. Beide canvassen blijven daar minstens een jaar te zien.
Inhuldiging van het gedicht ‘De Inwijkeling’
· Op zondag 8 mei 2011
· Aan de aanlegsteiger van het Veer Hoboken-Kruibeke op het einde van de Leo Boschaertlaan in Hoboken
· Om 11.45 uur maakt de veerboot de oversteek naar Kruibeke, om 12 uur. keert hij terug naar Hoboken.
· Bij aankomst van het veer draagt Peter Holvoet-Hanssen zijn gedicht voor.
· Aansluitend wordt er een drankje aangeboden.
De Inwijkeling
Oksel van de Schelde. Stervensklaar ben ik er aangespoeld.
Landbouwers, ze baarden zeebouwers en doopten ze in naam
van de Zwarte God in het schuim van Den Beer. Geen korenaar
die nog wiegt maar in de schaduw van de volle maan een reus.
Luistert naar het polderbos, metaalmoe. Rafelig de eik
maar weerspannig als de melkkar van Patrasche. Ik schuil en hoor:
“Morgen schijnt de zon als gisteren, een ster die schiet in ‘t goud.”
Shana was hier – parkkiosk, wat groen – met Jessy en Yanice
en drie dichters, voor de foto. Een vos komt uit zijn hol. Schrijft:
Met een erehaag van woorden besmeren wij je boke
met de navel van de wereld, beetgaar, veelkleurig.
Hoe wijdbeens soms, stonden wij in verlopen tijd:
een knellende schoen, kortademig van huis tot stad gelopen.
Dan een beverhoofd. Die snor! Zijn antwoord is van ebbenhout:
Boke, bootje, Congoboot. Je bent verslavend als
een medicijn. Het hart moet rustig zijn, en kan dat
in een oude kroeg. Daar ginder achter in de polder
ligt een oot met Congob af. De oot zal nooit verloren
gaan. Ballades van inwijkelingen weerklinken er
met harde moed. Alsof je hier niet geboren hoeft te zijn
om hier vandaan te willen komen …
© stadsgedicht Antwerpen 2010, 12 december 2010,
Peter Holvoet-Hanssen, Frank De Vos en Bert Bevers
fleursdumal.nl magazine
More in: Archive G-H, City Poets / Stadsdichters, Historia Belgica
MUSEUM SMAK GENT
Marcel Broodthaers
MARCEL
Het Broodthaerskabinet
26.03-05.06.2011
Marcel Broodthaers
S.M.A.K. vatte enkele jaren geleden het plan op om de kunstwerken en archiefstukken van Marcel Broodthaers (1924, Brussel – 1976, Keulen) uit de collectie permanent en op een vaste plek in het museum te presenteren.
Sinds de Vrienden van het S.M.A.K. in 1973 het werk Miroir d’Époque Regency (1973) aankochten, heeft S.M.A.K. een blijvende aandacht gehad voor het werk van Broodthaers. Intussen werden nog verschillende belangrijke werken en documenten verworven. Zo verkreeg S.M.A.K. kort na de opening in 1999 Grande Casserole de Moules (1966), evenals een verzameling objecten, edities, boeken, films, catalogi, affiches en uitnodigingen. In 2006 werd het cruciale werk Le Pense- Bête (1964) door de Vlaamse Gemeenschap aangekocht en in permanente bruikleen aan S.M.A.K. afgestaan.
Door het toenemende belang van Broodthaers binnen de collectie groeide het idee om dit oeuvre een vaste plaats in het museum te geven. Een plek waar de Broodthaersverzameling niet alleen getoond, maar ook gedocumenteerd en omkaderd wordt. Geen monument of mausoleum dus, waarin het werk wordt opgesloten, maar eerder een intieme omgeving waarin ontmoetingen kunnen plaatsvinden en waar het werk van Broodthaers kan worden bestudeerd. Om dit te realiseren, organiseerde S.M.A.K. in 2006 een wedstrijd waarbij drie architecten werden gevraagd het project vorm te geven. Het voorstel van architecten de vylder vinck taillieu werd uiteindelijk geselecteerd. Dit ontwerp heeft ruim aandacht voor het werk van Broodthaers, maar combineert dat met de leef- en bruikbaarheid van een kabinet/studiecentrum. Vormelijk refereert het ontwerp duidelijk aan de vitrine – een verwijzing naar Broodthaers’ veelvuldige gebruik van dit soort toonkasten.
Het kabinet krijgt een plaats op de grens tussen het museum en de achterliggende Floraliahal. De plaats ook waar de tentoonstelling MARCEL/Het Broodthaerskabinet plaatsvindt. Daardoor bevindt dit kabinet zich in de marge van het museum en is het dus erg geschikt om, met Broodthaers, het museale gebeuren te overdenken en in vraag te stellen. Ter gelegenheid van deze tentoonstelling werd één kamer van het kabinet op reële schaal nagebouwd op de plek waar het bij uitvoering gepland is. De lijnen die zijn aangebracht op de grote wand in de glazen uitbouw geven aan waar de doorboringen naar het achterliggende museum zullen komen. Je kunt de architectuur verder ontdekken in een serie ontwerptekeningen en de maquette die in deze tentoonstelling worden getoond. Het werk Miroir d’Époque Regency reflecteert de ruimte die op termijn het kabinet zal vormen.
In het kader van de tentoonstelling publiceerde S.M.A.K. in samenwerking met CAHF (Contemporary Art Heritage Flanders) de catalogus Marcel: Het Broodthaerskabinet: L’Inventaire.
fleursdumal.nl magazine
More in: Exhibition Archive, Historia Belgica, Marcel Broodthaers
5de Nacht van de Poëzie
opgedragen aan Simon Vinkenoog (1928-2009)
Zaterdag 2 april 2011 Gent
‘Al die Nachten in Vlaanderen waren een gigantisch drama, en toch had het wel wat’ Tom Lanoye
‘Pas sinds een paar honderd jaar verbeeldt de dichter zich dat hij niet thuishoort op de kermis en in het circus. Maar daar heeft hij eigenlijk altijd gestaan.’ Gerrit Komrij
De eerste editie van de Nacht van de Poëzie in 1973 is inmiddels een mythe. Met een pistoolschot opende Marcel van Maele de eerste Nacht voor een uitverkocht Vorst Nationaal. Het gebeuren zelf was een ongelooflijke chaos. Het publiek liet luidkeels zijn waardering en afkeuring blijken. Guido Lauwaert schreef als organisator nog drie legendarische edities op zijn naam, in 1975, 1980 en 1984, met gasten als Allen Ginsberg, Hugo Claus, Simon Vinkenoog, William Burroughs, Johnny the Selfkicker, Gust Gils en John Massis.
Zaterdag 2 april 2011 krijgt de geschiedenis van de Vlaamse Nacht van de Poëzie in de Gentse Vooruit een nieuw hoofdstuk. Lauwaert vond in Knack (dat zich ook engageerde in de vier vorige edities) en het Vlaams-Nederlands Huis deBuren twee trekkers om een vijfde editie te realiseren. Samen met Kunstencentrum Vooruit en het Poëziecentrum en Vooruit beloven ze nieuw circus van spraakmakende dichters die zoals vanouds met entr’actes worden afgewisseld.
Het was de uitdrukkelijke wens van Guido Lauwaert om een nieuwe curator aan te stellen die de bakens uitzet voor deze vijfde editie. De keuze viel op Michaël Vandebril die voor de Stad Antwerpen reeds vele poëzie-initiatieven heeft ontplooid: van het stadsdichterschap, over de Donderdagen van de Poëzie tot het nieuwe Felix Poetry Festival. Vandebril maakt samen met Willy Tibergien (Poëziecentrum) de uiteindelijke selectie die op Gedichtendag 2011 werd bekendgemaakt.
Vandebril: “Ik wil als curator de ziel van de historische Nachten van de Poëzie bewaren: de dichter die met zijn gedichten op een podium de strijd aangaat met het publiek. Ook de lange, uitputtende duur van de originele Nachten wordt aangehouden: twaalf uur lang krijgen niet minder dan 50 dichters minder dan tien minuten tijd om een blijvende indruk na te laten. Vooruit wordt voor de gelegenheid omgetoverd tot een ‘serre chaude’, een warme broeikas vol vreemde planten, dieren en dichters, een verwijzing naar de eerste poëziebundel van Maurice Maeterlinck. In 2011 is het honderd jaar geleden dat de Gentse auteur de Nobelprijs voor literatuur ontving.”
Remco Campert – Leonard Nolens – Gerrit Komrij – Ramsey Nasr – Delphine Lecompte – Nora Gomringer – Peter Holvoet-Hanssen – Adriaan de Roover – Roger De Neef – Diana Ozon –Thomas Möhlmann – Paul Bogaert – Ingmar Heytze – Laurence Vielle – Inge Braeckman – Benno Barnard – Lies Van Gasse – Joost Zwagerman – Maarten Inghels – F.Starik – Dirk van Bastelaere – Eva Gerlach – Elvis Peeters – Didi de Paris – Saskia de Jong – Ruth Lasters – Arjen Duinker – Jess De Gruyter – Mark Insingel – Tjitske Jansen – Christophe Vekeman – Steven Grietens – ACG Vianen – NoN – Andy Fierens – Antoine Boute – Bart Stouten – Astrid Lampe – Erik Jan Harmens – Rick De Leeuw – Kenny de Thaey – Willie Verhegghe – Peter Verhelst – Coenraed de Waele – Vrouwkje Tuinman – Sylvie Marie – David Troch – Théophile de Giraud – Mustafa Stitou – Jan Mysjkin – Pjeroo Roobjee – Johan de Boose – Stijn Vranken – Menno Wigman – Johan Joos – Roland Jooris – Bart FM Droog – Pat Donnez – Jan Bucquoy – Stefan Hertmans – Jules Deelder
Eregast van de 5de Nacht van de Poëzie is de Engelse dichter Michael Horovitz (°1935), één van de laatste survivors van de legendarische poëzienacht in de Royal Albert Hall (Londen), 11 juni 1965. Op de zogenaamde International Poetry Incarnation stond ook de 36-jarige Simon Vinkenoog naast beat poets Allen Ginsberg, Lawrence Ferlinghetti, Gregory Corso en enkele andere internationale dichters. Vinkenoog was zo enthousiast over deze nacht dat hij een jaar later, in 1966, Poëzie in Carré (Amsterdam) organiseerde en dat zelfde jaar ook nog eens meewerkte aan Poëzie in het Paleis in Brussel. Deze drie nachten zijn de voorlopers van de eerste Nacht van de Poëzie die Guido Lauwaert in 1973 in Vorst Nationaal organiseerde. De 5de Nacht van de Poëzie wordt opgedragen aan gangmaker Simon Vinkenoog (1928-2009). Zijn weduwe Edith Ringnalda zal zijn gedichten laten weerklinken in Vooruit.
Horovitz, door Ginsberg “a Cockney, Albionic, New Jerusalem, Jazz Generation, Sensitive Bard” genoemd, is nog steeds als dichter en organisator actief. Hij is inspirator en organisator van de fameuze Poetry Olympics en leidt al meer dan 45 jaar New Departures, volgens Times Literary Supplement “the most substantial avant-garde magazine in Great Britain.” Dichter-troubadour Horovitz treedt op de 5de nacht van de Poëzie op met zijn band The William Blake Klezmatrix. Spot de jonge Horovitz en Vinkenoog naast Ginsberg, Corso en Ferllinghetti in de beroemde documentaire Wholly Communion van Peter Whitehead.
5de Nacht van de Poëzie en De Sprekende Ezels, organisatoren van vrije podia in Gent, Antwerpen, Brussel en Leuven, bieden dichters die de hoop koesteren het podium van de Nacht van de Poëzie te bestijgen, de kans van hun leven. Schrijf u nu in voor de voorrondes op desprekendeezels.wordpress.com en win één van de 21 plaatsen op het vrije podium in het Vooruit-café. Het publiek en een professionele dichtersjury stuurt uiteindelijk één dichter naar het grote podium in de concertzaal.
fleursdumal.nl magazine
More in: Art & Literature News, Historia Belgica
Biografie Willem Elsschot
door Vic van de Reijt
4 maart 2011
Elsschot. Leven en werken van Alfons De Ridder is het levenswerk van letterkundige Vic van de Reijt. Willem Elsschot (pseudoniem van Alfons de Ridder) (1882-1960) werd bekend als schrijver maar was vóór alles reclameman. Zijn zakelijke correspondentie overtreft in omvang vele malen zijn literaire brievenproductie. Vic van de Reijt kreeg toegang tot het zakelijke archief van Alfons De Ridder, en zocht uit hoe het zakenleven de schrijver beïnvloed heeft.
Vic van de Reijt, Elsschot. Leven en werken van Alfons De Ridder, Athenaeum – Polak & Van Gennep, Amsterdam, 2011, 400 blz., 29,95 euro, ISBN 978-90-253-6812-8
Willem Elsschot
Willem Elsschot is het pseudoniem van Alfons de Ridder. Geboren in Antwerpen als zoon van een bakker doorloopt de kleine Alfons met goed gevolg de lagere school en gaat naar het Athenée Royal. Daar blijkt hij niet goed genoeg mee te kunnen komen, omdat een groot aantal vakken in het Frans gegeven wordt, een taal die hij in tegenstelling tot veel van zijn medeleerlingen niet van huis uit heeft meegekregen. Dankzij zijn leraar Nederlands Pol de Mont ontwikkelt hij een grote liefde voor de literatuur. Dit kan niet verhinderen dat De Ridder in 1898 zonder diploma van school verwijderd wordt. Toen had hij al wel zijn eerste gedicht geschreven. In 1899 ontmoet de negentienjarige De Ridder op de kermis Fine. Zij raakt zwanger van hem. In 1901 wordt hun zoon Walter geboren. Inmiddels is De Ridder toegelaten tot het Hoger Handelsinstituut. Hij bezit nog niet de middelen om Fine te huwen. Terwijl hij zijn opleiding afmaakt, blijft Fine met Walter bij haar ouders wonen. De Ridder gaat de handel in, en vertrekt in 1906 naar Parijs. Dankzij goede handelsbetrekkingen met de Schiedamse scheepswerf Gusto kan hij in 1907 verhuizen naar Nederland. Hij trouwt met Fine en gaat met zijn gezin in Rotterdam wonen. Aan zijn collega’s vertelt hij veel over zijn periode in Parijs. Zijn collega Anna van der Tak spoort hem aan deze verhalen op te schrijven, hetgeen in 1913 resulteert in de publicatie van Villa des Roses als feuilleton in het tijdschrift Groot Nederland. De Ridder gebruikt hierbij voor het eerst zijn pseudoniem Willem Elsschot. Inmiddels is het gezin teruggekeerd naar België, Brussel. Na de Duitse inval zoeken zij een veilig onderkomen in Antwerpen, waar hij als secretaris van het Oogstbureel gaat werken. In 1933, nadat voor het eerst tien gedichten van Elsschot in Forum gepubliceerd zijn (waaronder zijn beroemdste gedicht Het huwelijk, met daarin de onvergetelijke regels: ‘Maar tussen droom en daad/ staan wetten in de weg/ en praktische bezwaren’) wordt Elsschot bezocht door Menno ter Braak, redacteur van Forum. Dichter Jan Greshoff moedigt Elsschot aan tot publicatie van Kaas (1933). In de Tweede Wereldoorlog is het voor Elsschot moeilijk zijn gezin te onderhouden. In 1941 komt hij in contact met Snoeck-Ducaju & Zoon, de uitgever van Snoeck’s Almanakken. Elsschot houdt zich bezig met de promotie van de almanakken. Zijn literaire carrière ontwikkelt zich intussen gestaag. Totdat hij in 1947 een gedicht schrijft over collaborateur August Borms. Het gedicht verwoest Elsschots reputatie. Hij breekt verbitterd zijn schrijversactiviteiten af en wijdt zich geheel aan het zakendoen. Het is voor Elsschot dan ook een complete verrassing dat hij in 1951 de Constantijn Huygensprijs toegekend krijgt voor zijn literaire oeuvre. In 1957 verschijnt Elsschots Verzameld werk, dat in korte tijd drie drukken krijgt. Op 31 mei 1960 zakt Elsschot op straat in elkaar en overlijdt korte tijd later.
Een fragment uit Elsschot. Leven en werken van Alfons de Ridder van Vic van de Reijt
DANK U, HEREN, de laatste jaren 1950-1960
Kort samengevat zijn levens altijd triest. Zo ook dat van Alfons De Ridder, bakkerszoon gezegend met grote intelligentie, die desondanks op zijn zestiende zonder diploma de middelbare school verliet. Zwierf daarna door Antwerpen, schreef middelmatige verzen en maakte op zijn achttiende een leeftijdgenote zwanger – en ongelukkig. Voltooide alsnog een studie in de handels- en consulaire wetenschappen, week uit naar Parijs en daarna naar Rotterdam. Schreef inmiddels mooie verzen, die ongepubliceerd bleven. Aanvaardde een betrekking als handelscorrespondent en huwde alsnog zijn jeugdliefde. Schreef onder het pseudoniem Willem Elsschot een mooie roman en maakte daarna carrière als directeur-uitgever van een Wereldtijdschrift, waaraan door de Eerste Wereldoorlog een einde kwam. Werd na die oorlog succesvol als vennoot bij een goedlopend reclamebureau, maar mislukte als schrijver. Begon een eigen zaak in de jaren dertig en brak alsnog door als literair auteur, totdat opnieuw een oorlog tussenbeide kwam. Bouwde tijdens en na de oorlog zijn zaak opnieuw op en kreeg wederom erkenning als schrijver. Totdat een gedicht over een collaborateur zijn reputatie besmette. Werkt sindsdien uitsluitend in de reclame.
Het schrijven verving voor De Ridder het geloof, waaraan het hem volstrekt ontbrak. Nu dat schrijverschap was weggevallen, kwam er leegte en ontevredenheid voor in de plaats. Zelfs het zakenleven, hoe succesvol ook, bood niet langer soelaas, want dat succes bestond uitsluitend bij de gratie van zijn zelfrespect als literair auteur. Maar Elsschot was uitgeschreven, zoals hij herhaaldelijk liet weten: ‘Dat ik niet schrijf betekent dat ik in schrijven geen zin heb. En dàt betekent misschien dat ik op ’t ogenblijk niet schrijven kàn.’
► Bron website Uitgeverij Athenaeum
fleursdumal.nl magazine
More in: Historia Belgica, Willem Elsschot
MARCEL BROODTHAERS,
MARCEL BROODTHAERS
door FREDDY DE VREE
Was de Belgische beeldende kunstenaar MARCEL BROODTHEARS [1924-1976] een surrealist, een dadaïst of toch vooral een volbloed ironicus? De meningen zijn verdeeld. Ongetwijfeld is de ongrijpbare Broodthaers een van de meest intrigerende en invloedrijke figuren uit de vaderlandse kunstgeschiedenis. Soms oogt zijn werk bedrieglijk eenvoudig. Opgebouwd aan de hand van de allernoodzakelijkste objecten [steenkool, eieren, mosselen, friet] wordt het vaak gemerkt door de kleuren van de Belgische vlag. Ander werk blijft dan weer even mysterieus als zijn schepper. In het nu heruitgegeven mozaïekachtige essay Marcel Broodthaers, Marcel Broodthaers, dat algauw een cultstatus kreeg, vatte Freddy de Vree voor het eerst Broodthaers’ oeuvre in al zijn nuances. Hij verwerkte ook lange gesprekken met de kunstenaar en zijn vrouw Maria Gilissen. Ludo Bekkers schreef een nawoord.
FREDDY DE VREE [1939-2004] publiceerde vanaf de jaren zestig talloze essays, vertalingen, prozateksten, pastiches en gedichten. Dertig jaar lang was hij een toonaangevend producer voor Radio 3, het huidige Radio Klara. Hij stond ook bekend als een groot kenner en vriend van auteurs als Hugo Claus en Willem Frederik Hermans [over wie hij in 2002 het hommageboek ‘De aardigste man ter wereld’ publiceerde]. Verder schreef hij monografieën over beeldende kunstenaars als Pierre Alechinsky, Andy Warhol, Roland Topor en Marcel Broodthaers. Voor zijn poëzie ontving De Vree in 1972 de Prijs van de Vlaamse Poëzie en in 1976 de Arkprijs van het Vrije Woord.
MARCEL BROODTHAERS, MARCEL BROODTHAERS door FREDDY DE VREE Op 16-05-2011 verschijnt een heruitgave bij Uitgeverij Voetnoot als deel 8 in de serie Belgica, een reeks kortere teksten en verhalen uit de Vlaamse en Franstalige Belgische literatuur. De serie Belgica staat onder redactie van Dirk Leyman, € 8,00 Paperback , 2011
fleursdumal.nl magazine
More in: Exhibition Archive, Historia Belgica, Marcel Broodthaers
Het maken van een 360° VR-panorama met opensource software
door Hans Hermans
Laat je niet afschrikken door de lengte en de vele te doorlopen stappen in deze tutorial. Met wat oefening is een complete flashpanorama in drie kwartier te maken.
Een complete omschrijving hoe je een virtual reality panorama kunt maken kun je vinden op mijn site, klik hiervoor op de link onderaan. Tevens kun je hier ook de werkwijze vinden voor het maken van een little planet.
Een 360° VR-panorama is een panorama samengesteld uit meerdere foto’s welke met een speciale viewer bekeken kan worden. Hierbij wordt het panorama op een zodanige wijze gepresenteerd dat je als kijker met de muis om je heen kunt kijken en waarbij je de indruk krijgt alsof je werkelijk op de locatie aanwezig bent.
De VR-panorama’s zijn opgebouwd uit 16 foto’s. Op deze 16 foto’s wordt de gehele omgeving vastgelegd, dus 360° rond en 180° van onder naar boven. Deze worden vervolgens met het opensourceprogramma Hugin samengevoegd tot één panorama. Meestal maak ik echter de gehele panorama in drie verschillende belichtingen welke later met HDR software samengevoegd worden tot één optimaal belichte panorama. In het laatste geval is deze dus opgebouwd uit 48 foto’s. Het aantal te maken foto’s om de gehele omgeving vast te leggen is afhankelijk van de gebruikte camera en lens. Ik gebruik een 10mm lens (komt overeen met een 15mm lens op een compact of full frame camera).
Fotograferen
Bij het fotograferen kun je de foto’s het beste in het RAW formaat fotograferen, indien dit wordt ondersteund door je camera. Als je de volledige omgeving (dus 360° rond en 180° van onder naar boven) wilt vast leggen in één enkele panorama komt het erg nauw hoe de camera ronddraait bij het maken van de verschillende foto’s. Om de verschillende foto’s naadloos aan elkaar te kunnen plakken dient de camera exact over het brandpunt van de lens te draaien (het nodal point). Hiervoor zul je een speciale statiefkop nodig hebben zoals de Nodal ninja. Indien je echter enkel 360° rond fotografeert (dus niet 180° van onder naar boven) en het onderwerp zich niet te dichtbij bevindt, is het echter goed mogelijk de foto’s uit de hand te nemen. Er zullen dan wel kleine aansluitingsfouten in de panorama zitten, maar deze zullen nauwelijks zichtbaar zijn. Hoe dichterbij het onderwerp zich bevindt, hoe groter deze afwijkingen zullen zijn.
Verder is erg belangrijk dat de instellingen van de camera bij alle foto’s exact hetzelfde zijn, de camera moet dus volledig op handmatig ingesteld worden (isowaarde, sluitertijd, diafragma, scherpstelling en witbalans). Hierbij wordt voor de belichting de gemiddelde belichting van de complete omgeving genomen. Om deze te bepalen richt je de camera op wat je denkt dat een gemiddeld belicht deel in de omgeving is. Hierop stel je de belichting van de camera in. Vervolgens richt je de camera op het lichtste deel van de omgeving en noteer je hoeveel overbelichting de camera aangeeft (meestal is dit ongeveer twee stops). Vervolgens richt je de camera op het donkerste deel van de panorama en bekijk je hoeveel onderbelichting de camera aangeeft. Als de onderbelichting overeenkomt met de overbelichting heb je de camera juist ingesteld. Tevens kun je het diafragma het beste zo klein mogelijk houden omdat dit de scherptediepte van de foto ten goede komt.
Om een volledig goed belichte panorama te krijgen kun je het beste alle foto’s drie maal nemen in drie verschillende belichtingen (-2 stops, 0 stops, +2 stops). Door deze drie belichtingen later samen te voegen kun je een panorama creëren welke zowel in de donkerste als de lichtste delen juist belicht is. Dit is echter enkel mogelijk indien je vanaf statief werkt, omdat elke drie gemaakte foto’s pixelnauwkeurig overeen moeten komen om deze later precies goed samen te kunnen voegen. Deze werkwijze wordt later besproken.
► Lees verder over VR-panorama fotografie op de website: Hans Hermans Fotografie
kempis.nl poetry magazine
More in: Hans Hermans Photos, Historia Belgica
MSK EN SMAK GENT
Hareng Saur: Ensor en de hedendaagse kunst
nog tot en met 27 februari 2011
Het Museum voor Schone Kunsten Gent en S.M.A.K. slaan de handen in elkaar en programmeren samen Hareng Saur: Ensor en de hedendaagse kunst. De tentoonstelling kadert in een reeks evenementen in binnen- en buitenland die de 150ste verjaardag van de geboorte van James Ensor (1860-1949) vieren en onderscheidt zich daarin door het oeuvre van Ensor te associëren met werk van hedendaagse kunstenaars.
James Ensor kan zonder twijfel beschouwd worden als een van de meest baanbrekende kunstenaars van de late negentiende en vroege twintigste eeuw. Recente retrospectieve tentoonstellingen in New York en Parijs bevestigen zijn internationale erkenning, doch deze is geenszins nieuw. Ensor werd al tijdens zijn leven erkend als pionier van de moderne kunst door de internationale avant-garde, getuige de atelierbezoeken van ondermeer Wassily Kandinsky en Emil Nolde in Oostende.
In Hareng Saur: Ensor en de hedendaagse kunst wordt een nieuwe stap gezet in de benadering van het oeuvre van James Ensor. Uit de tentoonstelling blijkt dat Ensors kunst ook in de huidige artistieke scène zijn actualiteit heeft behouden. De kunstenaar wordt uit zijn historische context gehaald en resoluut benaderd als een tijdloze kunstenaar, wiens thematiek en techniek onlosmakelijk zijn verbonden met de praktijk van tal van hedendaagse kunstenaars. Ensors onderwerpen en gezichtspunten blijven ook bij het begin van de 21ste eeuw brandend actueel. Thema’s als het masker en het groteske, sociale kritiek, het zelfportret, de identificatie met Christus, de massa, de satire en de dood hebben in de hedendaagse beeldende kunst immers niet aan relevantie ingeboet. De tentoonstelling legt onvermoede verbanden en toont aan dat Ensor in zijn visionaire oeuvre een doel nastreefde dat hem met tal van hedendaagse kunstenaars verbindt.
De titel van de tentoonstelling is ontleend aan Ensors schilderij Squelettes se disputant un hareng saur (Skeletten die vechten om een gerookte haring). De titel is een voorbeeld van de unieke woordspelletjes van Ensor (‘hareng saur’ = ‘art Ensor’), illustreert de zeer persoonlijke humor van de kunstenaar en toont tegelijk de gelaagdheid van zijn werk aan.
In de titel zit nog een ander facet verborgen,namelijk dat Ensors werk tijdens zijn leven bij critici voor controverse zorgde. Bij het begin van de eenentwintigste eeuw geeft zijn oeuvre onverminderd aanleiding tot discussie over de betekenis en de invloed ervan. Hareng Saur: Ensor en de hedendaagse kunst draagt bij tot een beter begrip van zijn plaats in de ontwikkeling van de actuele kunst door zijn werk naast dat van andere kunstenaars in een open, heldere en overzichtelijke tentoonstelling te plaatsen.
Naast een uitgebreide selectie van Ensors werk (schilderijen, tekeningen en grafiek) bevat de tentoonstelling hedendaagse gelijkgestemden en tegenhangers in schilderijen, beeldhouwwerken, video’s, installaties, performances, tekeningen … Op die manier wordt de beeldende wereld van Ensor verbonden met deze van onder meer Eija-Liisa Ahtila, Francis Alÿs, Huma Bhabha, Jake & Dinos Chapman, George Condo, Thierry De Cordier, Marlene Dumas, Thomas Hirschhorn, Tomasz Kowalski, Jonathan Meese, Bruce Nauman, Ugo Rondinone, Dana Schutz, Cindy Sherman, Raymond Pettibon, Thomas Schütte en Thomas Zipp.
Elk van deze werken wordt getoond in een context waarbij telkens een beperkt aantal werken van Ensor als uitgangspunt geldt. Op deze manier ontstaat een wisselwerking waarbij verbanden worden gelegd, confrontaties worden aangegaan of nuances worden aangebracht.
Het Museum voor Schone Kunsten Gent en S.M.A.K.
Hareng Saur: Ensor en de hedendaagse kunst t/m 27 februari 2011
fleursdumal.nl magazine
More in: FDM Art Gallery, Historia Belgica
.jpg)
Museum Dr. Guislain Gent
At Museum Dr. Guislain there is the permanent collection on the evolution of psychiatry and the collection of Outsider Art. Since 2002 this Art collection includes the former collection De Stadshof. The temporary exhibition ‘The weighty body – Fat or thin, vanity or insanity’ will be on view through May 8. A visit to this museum is very much worth while and is an excellent exercise in humbleness. Feb. 2011, Anton K.
► Website Museum Dr. Guislain Gent
fleursdumal.nl magazine
More in: Anton K. Photos & Observations, Exhibition Archive, Historia Belgica
3 panorama’s: Kortrijk 1, 2 en 3
Het maken van een 360° VR-panorama met opensource software
door Hans Hermans
Laat je niet afschrikken door de lengte en de vele te doorlopen stappen in deze tutorial. Met wat oefening is een complete flashpanorama in drie kwartier te maken.
Een complete omschrijving hoe je een virtual reality panorama kunt maken kun je vinden op mijn site, klik hiervoor op de link onderaan. Tevens kun je hier ook de werkwijze vinden voor het maken van een little planet.
Een 360° VR-panorama is een panorama samengesteld uit meerdere foto’s welke met een speciale viewer bekeken kan worden. Hierbij wordt het panorama op een zodanige wijze gepresenteerd dat je als kijker met de muis om je heen kunt kijken en waarbij je de indruk krijgt alsof je werkelijk op de locatie aanwezig bent.
De VR-panorama’s zijn opgebouwd uit 16 foto’s. Op deze 16 foto’s wordt de gehele omgeving vastgelegd, dus 360° rond en 180° van onder naar boven. Deze worden vervolgens met het opensourceprogramma Hugin samengevoegd tot één panorama. Meestal maak ik echter de gehele panorama in drie verschillende belichtingen welke later met HDR software samengevoegd worden tot één optimaal belichte panorama. In het laatste geval is deze dus opgebouwd uit 48 foto’s. Het aantal te maken foto’s om de gehele omgeving vast te leggen is afhankelijk van de gebruikte camera en lens. Ik gebruik een 10mm lens (komt overeen met een 15mm lens op een compact of full frame camera).
Fotograferen
Bij het fotograferen kun je de foto’s het beste in het RAW formaat fotograferen, indien dit wordt ondersteund door je camera. Als je de volledige omgeving (dus 360° rond en 180° van onder naar boven) wilt vast leggen in één enkele panorama komt het erg nauw hoe de camera ronddraait bij het maken van de verschillende foto’s. Om de verschillende foto’s naadloos aan elkaar te kunnen plakken dient de camera exact over het brandpunt van de lens te draaien (het nodal point). Hiervoor zul je een speciale statiefkop nodig hebben zoals de Nodal ninja. Indien je echter enkel 360° rond fotografeert (dus niet 180° van onder naar boven) en het onderwerp zich niet te dichtbij bevindt, is het echter goed mogelijk de foto’s uit de hand te nemen. Er zullen dan wel kleine aansluitingsfouten in de panorama zitten, maar deze zullen nauwelijks zichtbaar zijn. Hoe dichterbij het onderwerp zich bevindt, hoe groter deze afwijkingen zullen zijn.
Verder is erg belangrijk dat de instellingen van de camera bij alle foto’s exact hetzelfde zijn, de camera moet dus volledig op handmatig ingesteld worden (isowaarde, sluitertijd, diafragma, scherpstelling en witbalans). Hierbij wordt voor de belichting de gemiddelde belichting van de complete omgeving genomen. Om deze te bepalen richt je de camera op wat je denkt dat een gemiddeld belicht deel in de omgeving is. Hierop stel je de belichting van de camera in. Vervolgens richt je de camera op het lichtste deel van de omgeving en noteer je hoeveel overbelichting de camera aangeeft (meestal is dit ongeveer twee stops). Vervolgens richt je de camera op het donkerste deel van de panorama en bekijk je hoeveel onderbelichting de camera aangeeft. Als de onderbelichting overeenkomt met de overbelichting heb je de camera juist ingesteld. Tevens kun je het diafragma het beste zo klein mogelijk houden omdat dit de scherptediepte van de foto ten goede komt.
Om een volledig goed belichte panorama te krijgen kun je het beste alle foto’s drie maal nemen in drie verschillende belichtingen (-2 stops, 0 stops, +2 stops). Door deze drie belichtingen later samen te voegen kun je een panorama creëren welke zowel in de donkerste als de lichtste delen juist belicht is. Dit is echter enkel mogelijk indien je vanaf statief werkt, omdat elke drie gemaakte foto’s pixelnauwkeurig overeen moeten komen om deze later precies goed samen te kunnen voegen. Deze werkwijze wordt later besproken.
► Lees verder over VR-panorama fotografie op de website: Hans Hermans Fotografie
kempis.nl poetry magazine
More in: Hans Hermans Photos, Historia Belgica
Thank you for reading Fleurs du Mal - magazine for art & literature