Fleurs du Mal Magazine
Or see the index
.jpg)
Ton van Reen
DE EZELIN
Op haar afgetrapte poten
staat de ezelin voor de kar
haar rug altijd in afweer strak
om de klappen op te vangen
Haar huid vol slordig haar
hangt om haar heen als een halflege zak
bij gebrek aan voedsel eet ze van haar poten
bij gebrek aan water drinkt ze stof
ze wordt veracht om haar moed
geminacht om haar ijver
gehaat voor haar trouw
geslagen voor haar werklust
ze is veroordeeld tot werken
tot de dood erop volgt
Haar jong wordt van haar weggehaald
nog voor het gezoogd is
Ton van Reen: De naam van het mes. Afrikaanse gedichten
kempis.nl poetry magazine
More in: -De naam van het mes, Ton van Reen
.jpg)
Ton van Reen
EEN HOND IS AARDE
Leer de hond geen ketting kennen
als hij huilt kerven messen zijn huid
messen voor trouw
Leer de hond geen stenen kennen
als hij loopt rammelt zijn maag
stenen voor brood
Leer de hond geen zand kennen
als hij ligt stuift het zand uit zijn keel
zand voor water
Een hond is aarde
Ton van Reen: De naam van het mes. Afrikaanse gedichten
kempis.nl poetry magazine
More in: -De naam van het mes, Ton van Reen
.jpg)
Ton van Reen
HAREN VAN HOOGMOED
Een gesel voor de aarde is de wind
zijn haren van hoogmoed
zuigen de lucht uit de bomen
Hij tilt de hutten op uit de grond
wind leeft
Maar de bomen weren zich
ze buigen naar elkaar
en zuigen zich barstensvol moed
hun takken slaan terug
en trekken de tent van de hemel
naar beneden
De wind wordt gekluisterd
aan de wortels van de bomen
Ton van Reen: De naam van het mes. Afrikaanse gedichten
kempis.nl poetry magazine
More in: -De naam van het mes, Ton van Reen
.jpg)
Ton van Reen
BENZINE
Een lucht van benzine hangt over het dorp
de dreiging zit dik in de kelen van de mensen
zomaar een enkele vonk van haat
kan een ontploffing veroorzaken
en het vuur over de daken laten dansen
Oproer stinkt altijd naar benzine
die ontploft, door klappende handen
of door de kreet van een kind
In de haard van de angst
ruikt het altijd naar benzine
die als een giftige slang over straat vloeit
wachtend op die ene vonk van haat
die de vlammen als een leger ratten
over de daken van het dorp laat rennen
Geweld ruikt altijd naar benzine
Ton van Reen: De naam van het mes. Afrikaanse gedichten
kempis.nl poetry magazine
More in: -De naam van het mes, Reen, Ton van
.jpg)
Ton van Reen
HET UUR VAN HET ONHEIL
De middag trilt, moe van de hitte
de hemel ligt als een beslapen laken
over de vuilbestoven bomen
dit is het uur van het onheil
de aarde stoomt als een pan op het vuur
de lucht ruikt naar dood
Gebukt onder het gewicht van de dag
schuilen de mensen bij elkaar
beurs van de warmte
klitten de honden op een hoop
beducht voor hun armzalig lot
dringen de koeien samen in de kraal
In de gloed van het smeulend kookvuur
tekenen de angsten zich af
vaag nog, schaduwen tegen de avond vechtend
de dag wurgend
met de zwarte vlechten van de nacht
Ton van Reen: De naam van het mes. Afrikaanse gedichten
kempis.nl poetry magazine
More in: -De naam van het mes, Ton van Reen
.jpg)
Ton van Reen
DORPSGEK
De goden hebben hem gezegend
en het licht geschonken
al voor zijn geboorte
het diepste inzicht in het leven
heeft hij verworven in de moederschoot
Hij deelt de hutten van allen
en zit aan bij de oudsten
die bier met hem drinken
en naar hem luisteren
want hij bezit kennis van hemel en aarde
Dronken zwerft hij door het dorp
op elk erf deelt hij raadsels uit
de geheime woorden die uit zijn mond komen
worden gekoesterd als kostbare gaven
Ton van Reen: De naam van het mes. Afrikaanse gedichten
kempis.nl poetry magazine
More in: -De naam van het mes, Ton van Reen
.jpg)
Ton van Reen
Palaver
De mannen hurken onder de boom
hun geweren tussen hun benen geklemd
hun messen in de hand
de speren voor het grijpen
In hun midden de grootste krijger
hij heeft de meeste doden op zijn naam
aangetekend in de tatoeages op zijn rug
de boekhouding van zijn krijgersbestaan
Zes Karamojang heeft hij gedood
de dieven die de koeien terug kwamen stelen
die hij van hen had gestolen
Zijn hele leven staat in dienst van zijn eer
het recht is altijd op zijn hand
omdat hij weet dat alles op aarde van hem is
alle vee dat rondloopt heeft God aan hem gegeven
Hij geniet zo veel achting van de anderen
dat hij zijn stem kan uitbrengen door te zwijgen
hij hoeft maar even met het hoofd te knikken
om iedereen van zijn gelijk te overtuigen
hij hoeft maar met zijn ogen te knipperen
om de anderen te laten huiveren
De namen van de zes doden staan op zijn rug
zodat hijzelf hun initialen niet ziet
Ton van Reen: De naam van het mes. Afrikaanse gedichten
kempis.nl poetry magazine
More in: -De naam van het mes, Ton van Reen
Ton van Reen
Hitjes zijn Mercedessen
De sulkyrijders van Oromo hitsen hun hitjes op
ze laten de zwepen knallen, hot hot
de hitjes lopen voor hun leven
de karretjes dansen over de weg
de bellen aan de hoofdstellen rinkelen
hup hup, de hele dag is het een wedstrijd
lopen lopen lopen, harder harder harder
vanaf het begin van het dorp tot aan het eind
is de weg door Oromo een racebaan
Van de ochtend tot de avond
laten de sulkyrijders hun hitjes rennen
ze vuren hen aan met hun knallende zwepen
hot hot, lopen lopen, hop hop
links, rechts, stuiven ze voorbij
keer op keer de weg op en neer
om te laten zien wat hun paardjes kunnen
om de ogen van de meisjes te stelen
– hee meiden, kijk mij eens met mijn wit paard
het is zo wit als een witte mercedes
zie je hoe mooi opgetuigd hij is
kijk, de pluimen op zijn hoofd waaien
hop, hop, kijk eens wat mijn paard kan –
De paarden glimmen van het zweet
hun bekken staan wijd open
vlokken speeksel spatten rond, hot hot
de zwepen knallen, lopen lopen, hop hop
links en rechts stuiven de hitjes voorbij
de hele dag racen de sulkyrijders op en neer
over de kapotgereden weg van Oromo
de oorlog is wit
Kinderen tekenen met wit krijt
op een zwartgeteerde muur
ze tekenen mannen met geweren
waaruit witte kogels wegvliegen
Ze tekenen witte vliegtuigen
met de vleugels van witte vogels
die wit vuur laten vallen
op huizen en hutten van wit stro
Kinderen tekenen witte vrouwen
met hoofden zo groot als kamers
waarin kinderen zich verborgen houden
veilig achter de witte ogen van hun moeders
Ze tekenen dode witte kinderen
die uit hun moeders hoofden vallen
Kinderen tekenen witte soldaten
die de handen afhakken van de moeders
die naar hun witte kinderen reiken
Ze tekenen plassen krijtwit bloed
Ton van Reen: De naam van het mes. Afrikaanse gedichten
kempis.nl poetry magazine
More in: -De naam van het mes, Ton van Reen
.jpg)
Ton van Reen
Ook mannen gaan dood
Mannen wapenen zich tegen de ouderdom
om ziektes en kwalen te weren
drinken ze grote kommen bananenbier
ze roken dag en nacht om hun longen te teren
en om hun maag te harden eten ze stevige maïspap
Om de zon en de droogte te weerstaan
smeren ze hun haar in met boter
en wrijven hun huid in met het sap van aloë
Om de kwade geesten te bezweren
scherpen ze hun lievelingsmessen
pratend over hoe goed ze zijn met het mes
denken ze het eeuwige leven te hebben
De hele dag hurken ze bij elkaar
en spelen domino op een bord van nat zand
Maar toch gaan ook mannen dood
soms valt er zo maar een voorover
met zijn gezicht op het dominobord
zijn benen glijden onder hem weg
in zijn laatste hulpeloze poging
zich voor de dood uit de voeten te maken
maar de vrouwen leggen al doeken over hem
Ton van Reen poetry: De naam van het mes. Afrikaanse gedichten
kempis poetry magazine
More in: -De naam van het mes, Ton van Reen
.jpg)
Ton van Reen
De mannen van Sankaber
Alle mannen van Sankaber zijn ruiters
dag en nacht rijden ze de rotsige hellingen op en af,
rechtop zittend op hun Arabische kleppers,
slanke, hitsige paarden, die als ze met de zweep krijgen
als jeeps optrekken, behendig de rotsen ontwijkend
Hoewel de ruiters altijd haast hebben
lijkt het of ze achteloos door elkaar draven
en altijd van nergens naar nergens rijden
of ze alleen maar rijden om elkaar te ontmoeten
doordat hun hoofddoeken achter hen aan waaien
is het net alsof hun paarden vleugels hebben
‘Salama, salama,’ roepen ze als ze op elkaar inrijden
als ridders in een toernooi, elkaar net ontwijkend
elkaar alleen rakend met hun vleugels, ‘salama’
‘Salama, salama,’ klinkt het de hele dag door
tot het donker wordt en de ruiters in de nacht verdwijnen
alleen het ‘salama, salama’ wordt nog gehoord
boven het geklepper van de paarden en de klappende zwepen
Ton van Reen poetry: De naam van het mes. Afrikaanse gedichten
kempis poetry magazine
More in: -De naam van het mes, Ton van Reen
.jpg)
Ton van Reen
Dominospelers
De droge tijd is een last voor de dominospelers
het stof zit in hun neus, keel en oren
zodat ze niet van zich af kunnen spuwen
steeds weer moeten ze het bord schoon blazen
dat doet pijn, want hun keel is gebarsten
ze hebben dorst en kankeren op de vrouwen
die hen zijn vergeten en geen thee brengen
maar ze kunnen niets doen, ze zitten vast,
elkaars tegenstander voor de duur van het spel
Met hun lichaam beschermen ze het bord
tegen de droge wind; ze leven alleen voor het spel
o, wat verlangen ze naar de koele regentijd
als het speelbord vrij is van stof
en ze krachtig naar buiten kunnen spuwen
en zonder haperen door kunnen spelen
als de regen op het zinken afdak klatert
nu biedt het dak niet eens bescherming
tegen de hitte die hen dwingt als duivels te spelen
en naar elkaar te schreeuwen met hun gebarsten kelen
Soms lopen de emoties hoog op
en vliegen ze elkaar naar de strot
maar er blijft hen niets anders over
dan dag en nacht door te spelen
het domino kluistert hen aan deze plek
dit hok is hun deel van de wereld
o, als de goede regentijd aanbreekt
en de regen hun driften zal koelen
soms, als de strijd luwt, zijn ze even stil
en bidden ze dat ze samen de regentijd halen
Ton van Reen poetry: De naam van het mes. Afrikaanse gedichten
kempis poetry magazine
More in: -De naam van het mes, Ton van Reen
.jpg)
Ton van Reen
De straat is van de mannen
De mannen van Gondar slenteren over straat
want de straat is van de mannen
hand in hand lopen ze op en neer
lachend maken ze grappen over elkaar
soms staan ze stil, om te praten
met de mannen die ze juist hebben ontmoet
toen ze de andere kant op liepen
want elke ontmoeting is weer nieuw
Tientallen keren treffen ze elkaar
en elke keer is er weer wat te verhalen
over wat ze zojuist van andere mannen
over weer andere mannen hebben gehoord
in Gondar is de straat van de mannen
omdat mannen onder elkaar willen zijn
en zoveel over elkaar te zeggen hebben
Ze slenteren door tot ver na middernacht
er komt geen einde aan het praten
want ze hebben elkaar steeds weer opnieuw
zo ontzettend veel over elkaar te vertellen
pas tegen het ochtendgloren, bekaf van het praten
gaan ze naar huis met de tong op de schoenen
hun buik plat van de honger, om te slapen
en de dag lang te dromen over de komende avond
wanneer ze weer alles over elkaar kunnen horen
Ton van Reen: De naam van het mes. Afrikaanse gedichten
kempis poetry magazine
More in: -De naam van het mes, Reen, Ton van
Thank you for reading Fleurs du Mal - magazine for art & literature