Fleurs du Mal Magazine
Or see the index
Guido Gezelle deskundige
prof. dr. Jozef Boets †
overleden
(11-7-1922 – 27-10-2012)
In Antwerpen is op zaterdag 27 oktober pater Jozef Boets op 90-jarige leeftijd overleden. Hij wijdde het grootste deel van zijn wetenschappelijke loopbaan aan het leven en het werk van priester-dichter Guido Gezelle.
Jozef Boets behaalde in 1960 een doctoraat Germaanse filologie aan de K.U.-Leuven. Zijn promotor, de dichter en professor Albert Westerlinck, moedigde hem aan werk te maken van de Gezellestudie. In 1966 werd Boets professor aan de UFSIA (Universiteit van Antwerpen), waar hij in datzelfde jaar samen met zijn collega Lissens het Centrum voor Gezellestudie oprichtte. Jozef Boets zou van de studie en de uitgave van de werken van Guido Gezelle zijn levenswerk maken. Belangrijk daarbij is zijn publicatie van het verzameld dichtwerk van Gezelle. Dat verscheen tussen 1980 en 1991 in acht delen. Verder publiceerde Jozef Boets vele wetenschappelijke artikelen en boeken over de Vlaamse literatuurgeschiedenis. Boets was oprichter van de Guido Gezellekring en daarnaast lid van het Guido Gezellegenootschap.
In het archief van Jozef Boets is Gezelle nooit ver weg. Zijn correspondentie geeft inzicht in het onderzoeksmilieu en de contacten van de Gezellevorser. Een intensieve briefwisseling met andere literatuuronderzoekers, drukkers, uitgevers, lezers, recensenten, media, leden van de Gezellekring en -genootschap bleef bewaard.
De uitvaartdienst van pater Boets vond op zaterdag 3 november plaats in de kapel van de paters assumptionisten in Leuven. Jozef Boets werd begraven op het kerkhof van de Abdij van ’t Park in Heverlee.
fleursdumal.nl magazine
More in: Gezelle, Guido, In Memoriam
In Memoriam Bernlef
(pseudoniem van: Hendrik Jan Marsman)
In zijn woonplaats Amsterdam is op 29 oktober 2012 na een kortstondig ziekbed de schrijver Bernlef overleden. Hij werd vijfenzeventig jaar. Bernlef publiceerde diverse romans, verhalenbundels, essays en dichtbundels.
MEER IN DINGEN DAN IN MENSEN
Omdat de dood in mensen huist
de buitenkant van dingen is
kan ik alleen in dingen leven zien
Hun stug en tegendraads bestaan
hun onverminderd staren in het zicht
van de mij toegemeten jaren
Daarom zie ik meer in dingen dan in mensen
die een mens die in mij groeit
in richting en in zwijgen naar hen toe.
Uitgeverij Querido treurt om de dood van Bernlef, die meer dan vijftig jaar aan de uitgeverij verbonden was. Uitgever Annette Portegies: “We verliezen niet alleen een geweldige schrijver maar vooral ook een lieve vriend. Iemand bovendien die, vanuit de traditie van ons huis, meedacht over de toekomst van de uitgeverij, en die jonge schrijvers hielp en adviseerde. We zullen hem verschrikkelijk missen.
In 1959 stuurde Bernlef enkele niet eerder gepubliceerde verhalen en gedichten in voor de Reina Prinsen Geerligsprijs, die aan hem werd toegekend. De winnende gedichten verschenen in 1960 in Kokkels en de verhalen in datzelfde jaar in Stenen spoelen. De twee boeken vormen samen zijn debuut.
In de jaren zestig vertaalde Bernlef het werk van diverse Zweedse dichters en schrijvers en recenseerde hij voor onder andere De Groene Amsterdammer, Het Parool, De Gids en Haagse Post. Met G. Brands en K. Schippers begon hij in 1958 het roemruchte tijdschrift Barbarber.
Met de roman Hersenschimmen (1984) brak Bernlef door naar het grote publiek: van het boek zijn in Nederland en Vlaanderen inmiddels bijna een miljoen exemplaren verkocht en het werd in tien talen vertaald. Meer dan een verhaal over dementie is Hersenschimmen een liefdesgeschiedenis, met een onvermijdelijk tragisch einde. In 1988 werd de roman verfilmd door Heddy Honigmann, met Joop Admiraal in de hoofdrol.
De jazz heeft altijd Bernlefs warme belangstelling gehad. Niet alleen dichtte hij over jazz, hij schreef er ook een aantal essays over die in 1993 gebundeld werden in Schiet niet op de pianist en in 1999 in Haalt de jazz de eenentwintigste eeuw? In 2006 publiceerde hij bovendien zijn jazzverhalen in Hoe van de trap te vallen.
Het werk van Bernlef is vaak bekroond. In 1962 kreeg hij de Poëzieprijs van de gemeente Amsterdam voor zijn dichtbundel Morene (1961) en in 1964 de Lucy B. en C.W. van der Hoogtprijs voor Dit verheugd verval (1963). In 1984 werd zijn hele oeuvre bekroond met de Constantijn Huygensprijs. Voor de roman Publiek geheim (1987) kreeg hij de AKO Literatuurprijs en in 1994 werd hem de P.C. Hooftprijs toegekend voor zijn poëzie.
In 2008 schreef Bernlef het Boekenweekgeschenk, onder de titel De pianoman. Nog onlangs verschenen een nieuwe verhalenbundel, Help me herinneren, en zijn verzamelde poëzie, Voorgoed.
Bron: Uitgeverij Querido
fleursdumal.nl magazine
More in: Archive A-B, Archive A-B, In Memoriam
In Memoriam Sylvia Kristel
(28 september 1952 – 17 oktober 2012)
Sylvia Kristel (Utrecht, 28 september 1952 – Amsterdam, 17 oktober 2012)
Actrice Sylvia Kristel is woensdagavond op 60-jarige leeftijd overleden aan de gevolgen van keelkanker. De actrice werd in juni 2012 ook al getroffen door een herseninfarct. De actrice had o.a. een relatie met de schrijver Hugo Claus, van wie ze in 1975 een zoon kreeg.
Sylvia Kristel werd in 1974 beroemd door de titelrol in de erotische film Emmanuelle. Daarna maakte ze nog acht Emmanuelle-films. Kristel genoot ook in het buitenland grote bekendheid. Ze maakte naast de Emmanuellefilms, ook nog films met bekende regisseurs als Claude Chabrol en Roger Vadim.
Kristel speelde ook in Nederlandse films: o.a. Pastorale 1943 van Wim Verstappen (1978) en Lijmen/Het been (2000) en in verschillende internationale films, zoals The nude bomb (1980), Lady Chatterley’s Lover (1981), Mata Hari (1985) en Dracula’s Widow (1988).
De actrice was ook een verdienstelijk schilder. Haar autobiografie Naakt (Nue) verscheen in september 2006 in Frankrijk en in februari 2007 in Nederland. Regisseur Michiel van Erp volgde Sylvia Kristel in 2006 voor het TV-programma Het uur van de wolf.
Sylvia Kristel wordt in besloten kring begraven.
fleursdumal.nl magazine
More in: Archive K-L, In Memoriam
In Memoriam Gerard Brands
(Gerard Bron)
22 november 1934 – 12 oktober 2012
Gerard Brands was samen met J. Bernlef en K. Schippers een van de oprichters van het literaire tijdschrift Barbarber.
Van Gerard Brands zijn diverse kinderboeken verschenen. Brands was verder o.a. medewerker van Hollands Diep en hoofdredacteur van het populair-wetenschappelijke tijdschrift Kijk.
Werken van Gerard Brands zijn o.a.
Padden verhuizen niet graag. Avonturen met dieren (1978)
Een krekel voor de keizer (1980)
Het schaap in de luie stoel (1980)
Meneer Beck gaat even een krant kopen (1983)
Charlotte, de kleinste vrouw van de wereld (1986)
Bolletje (1988)
Allemaal bedrog (1992)
Sara en Lijsje: twee honden en ik (1999)
De groentekoppen (2000)
De sprinkhanentemmer (2001)
fleursdumal.nl magazine
More in: Archive A-B, In Memoriam
In Memoriam Raoul De Keyser (1930 – 2012)
Op 6 oktober is in Deinze Raoul De Keyser, een van de belangrijkste Belgische abstracte schilders, overleden. Hij was 82 jaar. De Keyser werkte sinds de jaren 60 aan een persoonlijk en subtiel oeuvre dat niet in een vaste categorie kan worden ondergebracht.
In het begin van zijn carrière was De Keyser een belangrijk vertegenwoordiger van de Nieuwe Visie, waarbij herkenbare motieven uit het dagelijks leven worden herleid tot kleurvlakken en lijnen. Samen met o.a. Roger Raveel beschilderde hij in die periode de kelders van het kasteel van Beervelde in de buurt van Gent.
Vanaf de jaren 70 wordt zijn werk steeds abstracter, al bleef het gebaseerd op motieven uit zijn omgeving. Hij raakte bekend met schilderijen die stukjes voetbalveld tonen: groene vlakken met krijtlijnen. Over de man die de krijtlijnen kalkte, zei hij: “Dat is mijn collega. Hij schildert, net als ik.”
Voetbalvelden, maar ook andere sporttaferelen inspireerden De Keyser: hij volgde jarenlang sportwedstrijden als correspondent voor de schrijvende pers. “Ik ben aandachtig voor wat het toeval mij brengt”, zei hij over zijn thema’s.
Later koos hij voor levendige en erg kleurrijke doeken. “Een collega zei ooit tegen mij: gij zijt een verver, ik ben een schilder”, vertelde hij een paar jaar geleden in een portret in het programma “Goudvis”. “Ken je het verschil? Verven is een kleur geven. Schilderen is meer doordacht.”
Raoul De Keyser had vorig jaar nog een tentoonstelling in de Lokettenzaal van het Vlaams Parlement. Zijn werk is te zien in binnen- en buitenlandse musea. De Keyser nam ook deel aan Documenta in Kassel en de Biënnale van Venetië.
fleursdumal.nl magazine
More in: Exhibition Archive, In Memoriam
In memoriam Ivo Michiels
(8 januari 1923 – 7 oktober 2012)
Ivo Michiels werd in 1923 als Henri Ceuppens geboren in Mortsel bij Antwerpen. Na de oorlog ontwikkelde hij zich als romancier en essayist, daarnaast was hij actief als journalist, richtte diverse literaire tijdschriften op en doceerde aan kunst- en toneelacademies. Ook werkte hij mee aan programma’s voor radio en televisie en schreef scenario’s voor speelfilms en documentaires. Hij geldt als één van de grote modernistische, experimentele schrijvers van de twintigste eeuw.
In 1977 kreeg Michiels de Staatsprijs voor Verhalend Proza voor Een tuin tussen hond en wolf, in 1990 de Emiele Bernheim-prijs voor zijn hele oeuvre en in 1993 de driejaarlijkse Prijs van de Vlaamse Gemeenschap. Zijn werk is onder meer vertaald in het Frans, Engels, Duits, Hongaars, Pools, Spaans en Noors.
Michiels voltooide twee grote romancyclussen: het vijfdelige Het boek Alfa (een integrale herdruk verscheen in 2007 met een inleiding door Peter Verhelst) en het tiendelige Journal brut. De laatste reeks is voltooid met de roman De Mirakelen, Elizabeth, De Mirakelen (2001).
In 2011 werkte Ivo Michiels nog aan een reconstructie van Journal Brut. Die verscheen onder de titel Mag ik spreken? Bovendien verscheen er in 2011 ook een op interviews gebaseerde biografie, Meer dan ik mij herinner. Gesprekken met Ivo Michiels, van de hand van Sigrid Bousset.
Op 8 september jl. voltooide hij zijn laatste werk Maya Maya, dat geheel volgens plan op 8 januari 2013 zal verschijnen.
(Bron: De Bezige Bij)
Uit: Het boek Alfa
‘Soldaat, soldaat,’ zachter en zachter, uitstervend in het rumoer van de stad. Hij hoorde het wel, alles hoorde hij nu hij voort An-An stapte door de straat (hij hoorde het neerzijgen van de sneeuw. Ze hadden hem bespot en er luidkeels om gelachen toen hij had gezegd dat hij de sneeuw hoorde vallen en hij had gedacht: dit durf ik nooit meer zeggen, zei toch: Als je heel stil bent kan ik het vallen van de sneeuw horen. Ze lachte niet, zei: Als jij heel stil bent hoor ik het ook.
Wat hoor je dan?
De sneeuw, hoe hij naar beneden komt.
Waar lijkt het op wat je hoort?
Het lijkt op dansen.
Hoe kan het geluid van de sneeuw lijken op dansen?
Omdat niemand hem hoort.
Kan niemand het horen wanneer je danst?
Niemand.
Ik ook niet?
Jij wel, denk ik. Als je heel lang en heel aandachtig luistert.
Ja, misschien dans je wel als de sneeuw. Wat doe je nog meer als de sneeuw?
Dromen ook.
Droom je dikwijls?
Soms, wanneer ik niet dans.
Dans je nu?
Nu niet.
Kijk, er vallen miljoenen vlokken, is elke vlok die naar beneden komt een droom?
Als ik droom zijn het miljoenen vlokjes droom die naar beneden komen.
Droom je nu?
Neen, nu niet.
Dansen doe je ook niet?
Dansen ook niet.
Wat doe je dan?
Ik luister naar de sneeuw, hoe hij naar beneden komt.
Wat doe je nog als de sneeuw?
Lachen soms.
Als je lacht is dan elke vlok die naar beneden komt een lach?
Elke vlok.
Lach je nu?
Neen.
Wat doe je nog als de sneeuw?
Zingen ook.
Zing je wanneer niemand het hoort?
Alleen wanneer niemand het hoort.
Ja, dan zing je als de sneeuw. Wat doe je nog als de sneeuw?
Bidden soms.
Wat nog meer?
Zuchten soms.
Wat nog meer?
Huilen soms.
Huil je alleen wanneer niemand het hoort?
Alleen wanneer niemand het hoort.
Dan huil je als de sneeuw.
Wanneer ik huil is elke vlok die naar beneden komt een traan.
Miljoenen tranen?
Miljoenen en miljoenen.
Huil je?
Neen, nu niet.
Misschien is de ene vlok die naar beneden komt een traan en de andere vlok een zucht en de andere vlok een gebed en de andere vlok een lach en de andere vlok een droom en de andere vlok nog iets anders. Of opnieuw een traan.
Wanneer ik alleen maar luister en niet dans en niet zucht en niet lach en niet droom en niet bid en niet huil, dan is de ene vlok die naar beneden komt een traan en de andere vlok een zucht en de andere vlok een gebed en de andere vlok een lach en de andere vlok een droom en de andere vlok nog iets anders.
Dan hoor je de sneeuw net als ik.
We horen wat niemand hoort.
Als we heel stil blijven en ons niet bewegen. Of ons bewegen als de sneeuw.
Hoe kunnen we ons bewegen als de sneeuw?
Vallen terwijl toch niemand het hoort.
Of dansen.
Dansen ook.
Hoelang sneeuwt het nog?
Niet lang meer, tot we groot zijn.
Ga je me nu een kus geven?
Ik geef je een kus.
Als de sneeuw.
Stil nu.
Ja.
Je huilt.
Ik huil niet.
Dans je?
Dansen ook niet.
Bid je?
Bidden ook niet.
Zucht je?
Zuchten ook niet.
Lach je?
Lachen ook niet.
Droom je?
Dromen ook niet.
Luister je?
Hoor je niet aan de sneeuw hoe ik luister? Hoor je ‘t niet?): het getrappel van de paarden met de gendarmes, het schreeuwen van de manschappen aan het geschut ginds op het dak van de bioscoop, het gekrijs van de papegaai in de achtergelaten kooi twee hoog op een vensterbank, de emmer die kletterend van een handkar viel, de Rode-Kruiswagen die zich gillend een weg boorde door de opstopping, hij hoorde het allemaal wel, dwars door het An-An van de laarzen binnen de muren achter zijn rug, An-An An-An, net als hij. Nu liep er een oud vrouwtje aan zijn zijde. Ze slofte op haar pantoffels dapper naast hem voort en ze mompelde voortdurend onverstaanbare woorden, ze knikte maar met haar dikke oude hoofd terwijl ze sprak en af en toe schudde ze heftig neen tot zichzelf, tot ze al meteen begon te zingen, een zacht zeurend zingen dat sloffend naast hem voortbewoog, hem meetroonde door de straten, tussen het tollen en rennen van de stad door, tussen het huilen en roepen en het toeteren door, tussen de huizen en de verse puinhopen door, en dan was ze plots niet meer naast hem. Ze stond aan het kruispunt van de laan en scheen te aarzelen of ze nu rechts zou of links of gewoon rechtdoor, minutenlang hield ze zich zo, roerloos en zingend, terwijl onophoudend de stroom van mensen en voertuigen aan haar voorbijtrok, aan het zacht zeurend zingen dat dieper en dieper in hem binnendrong en bijna het stampen overstemde van de laarzen over het plein.
Bron: Ivo Michiels, Het boek alfa. In: Ivo Michiels, Het afscheid, Het boek alfa, Orchis Militaris. De bezige bij, Amsterdam 2003 (fragment)
fleursdumal.nl magazine
More in: Archive M-N, In Memoriam
Rees Diepen: Kijkend door een vimdekseltje. Tilburg, 1961
In Memoriam Rees Diepen, fotografe
Ze zeggen wel eens dat fotografen zelf liever niet op de foto gaan. Je moet die uitspraak met een korreltje zout nemen maar voor Rees Diepen ging ze wel op. Op 14 september overleed de Tilburgse fotografe, 87 jaar oud, en 19 september vond ze haar laatste rustplaats op ‘Vredehof’, niet ver van de plek waar ze het grootste deel van haar leven gewoond heeft. Op de voorkant van het bidprentje stond een door haar zelf gemaakte zwart-wit foto van een klimop en op de achterkant de tekst:
Rees Diepen 1925-2012
Eigenzinnig en integer mens
Begenadigd fotografe
Rees Diepen, dochter van een Tilburgse textielfabrikant, is vooral bekend geworden door haar foto’s van jonge kinderen. Een belangrijk deel van haar oeuvre werd gepubliceerd in bladen als Opvoeding en Ouders van nu en in de boeken Argeloos begin (1961) en Dit kind… een confrontatie met ernstige zwakzinnigheid (1966).
Op het omslag van laatstgenoemd boek staat een van haar mooiste foto’s, van een klein voorovergebogen, als in zichzelf verzonken meisje van wie we het gezicht niet zien. Het was ook voor de met Martien Coppens bevriende fotografe zelf een van haar meest dierbare foto’s. Ze stond prominent op het altaar tijdens de uitvaartmis.
Er waren daar nog meer favoriete foto’s als een soort erehaag uitgestald, waaronder die ene prachtige foto van het jongetje dat trots achter een harmonie meeloopt. Ja, de altijd ongetrouwd en kinderloos gebleven fotografe kon zich ongelooflijk goed verplaatsen in kinderen. Ze ging bij het fotograferen ook letterlijk door de knieën om op gelijk niveau met hen te komen. In zeker opzicht bleef ze ook op hoge leeftijd iets van een kind houden. En toen ik die foto’s daar zag staan, overviel me de gedachte dat het haar eigen kinderen waren.
Ik heb Rees Diepen een paar keer geïnterviewd voor het Brabants Dagblad. Ook op andere manieren leerden we elkaar kennen. Ze vroeg me ooit eens mee te helpen bij de verkoop van een deel van haar bibliotheek en gaf me als dank het prachtige fotoboekje ‘Mother and Child’ van de Amerikaanse fotografe Nell Dorr. We hadden het vaak over fotografie, soms over haar jeugd en familie en zelden over de Spirituele Sociëteit Tilburg, waarvan ze de medeoprichtster was. Ze scheen ook te pendelen.
Af en toe ontmoette ik bij haar Ria, een hartelijke vrouw die, op jonge leeftijd bij Rees begonnen als doka-assistente, in de loop van een halve eeuw uitgegroeid was tot haar grote steun en toeverlaat. Helaas, een interview met beide vrouwen zat er niet in, laat staan een foto. Ria was het overigens ook die bij de begrafenis de kist met de dierbare overledene in de aarde mocht laten zakken.
Rees Diepen: Op het vlot. Tilburg, 1955
In 2004 verscheen het boek Spelenderwijs waarvoor de toen 79-jarige fotografe honderd foto’s uit haar archief koos, opnieuw uitsluitend foto’s van kleine kinderen. Dat ze ook oude mensen fotografeerde en de natuur, met name strand en zee, is minder bekend. Hopelijk krijgt de beoogde publicatie van een goed overzichtswerk haar beslag. Rees Diepen verdient het.
Joep Eijkens
fleursdumal.nl magazine
More in: In Memoriam, Joep Eijkens Photos
Robert Hughes In Memoriam
(28 July 1938 – 6 August 2012)
´In art there is no progress, only fluctuations of intensity .´
Robert Hughes, art critic of Time magazine and twice winner of the American College Art Association’s F. J. Mather Award for distinguished criticism, is author of The Shock of the New, and of Heaven and Hell in Western Art. He is also author of the acclaimed Nothing if Not Critical, a work on Frank Auerbach; Barcelona, and Culture of Complaint, essays on the fraying of America. Robert Hughes died in August 2012.
´I have never been against new art as such; some of it is good, much is crap, most is somewhere in between.´
Robert Hughes, available titles
The Shock of the New
The Fatal Shore: The Epic of Australia’s Founding
Rome: A Cultural, Visual, and Personal History
Nothing If Not Critical: Selected Essays on Art and Artists
American Visions: The Epic History of Art in America
Barcelona
Lucian Freud Paintings
Goya
Culture of Complaint: The Fraying of America (Oxford American Lectures)
Things I Didn’t Know: A Memoir
A Jerk on One End: Reflections of a Mediocre Fisherman (Library of Contemporary Thought)
Frank Auerbach
Amish: The Art of the Quilt
Nothing If Not Critical
Robert Hughes (1938 – 2012)
´The greater the artist, the greater the doubt. Perfect confidence is granted to the less talented as a consolation prize.´
fleursdumal.nl magazine
More in: Art Criticism, FDM Art Gallery, In Memoriam
Willem G. van Maanen is afgelopen vrijdag 17 augustus 2012 op 91-jarige leeftijd is overleden
Willem G. van Maanen (1920 – 2012) is de auteur van een gevarieerd oeuvre waarin muziek, toneel, beeldende kunst en architectuur en de oorlog een belangrijke rol spelen. Van Maanen zat tijdens de Tweede Wereldoorlog in het verzet waarover hij spaarzaam schreef en sprak. In 1955 ontving hij de Van der Hoogtprijs voor zijn roman De onrustzaaier, in 1961 de Romanprijs van de Gemeente Amsterdam voor De dierenhater, in 1983 de F. Bordewijkprijs voor Het nichtje van Mozart. In 2004 werd hem voor zijn gehele oeuvre de Constantijn Huygensprijs toegekend. In 2007 verscheen bij De Bezige Bij zijn roman Heb lief en zie niet om, die zich afspeelt in de Tweede Wereldoorlog. Het boek werd zeer lovend ontvangen en haalde de Longlist Libris Literatuur Prijs 2007 en de Toplijst AKO Literatuur Prijs 2007. In 2008 werden zijn drie mooiste novellen gebundeld onder de titel Een onderscheiding en andere novellen en in 2010 verscheen Bagatellen, waarmee Willem G. van Maanen terugkeerde naar zijn favoriete vorm: het korte verhaal.
(Bron: De Bezige Bij)
Willem G. van Maanen (30 september 1920 – 17 augustus 2012)
fleursdumal.nl magazine
More in: Archive M-N, In Memoriam
Ontmoeting
Van ver
klinkt vaag uw
orgeltje van yesterday
het vloog u spelend
tegemoet vandaag en
zal nu altijd hoorbaar zijn.
Freda Kamphuis
Gedicht bij het overlijden van Rutger Kopland
fleursdumal.nl magazine
More in: In Memoriam, Kamphuis, Freda, Kopland, Rutger
In memoriam Rutger Kopland (1934-2012)
Dichter en schrijver Rutger Kopland is woensdag 11 juli 2012 overleden. Hij is 77 jaar geworden.
Rutger Kopland is de schrijversnaam van de psychiater R.H. van den Hoofdakker (1934). Van den Hoofdakker was hoogleraar aan de Rijksuniversiteit Groningen. Als onderzoeker en behandelaar hield hij zich persoonlijk vooral bezig met de betekenis van de slaap en de biologische klok voor het emotionele leven van zowel gezonde als psychisch gestoorde mensen. Daarbij werkte hij ook als psychotherapeut. Behalve artikelen en hoofdstukken in wetenschappelijke tijdschriften en leerboeken schreef hij ook essays over psychiatrie in de algemene maatschappelijke context. Een aantal van deze stukken werd opgenomen in De mens als speelgoed (1995) en in Twee ambachten (2003).
Als Rutger Kopland publiceerde Van den Hoofdakker veertien gedichtenbundels. Hij debuteerde in 1966 met Onder het vee, zijn meest recente bundel is Toen ik dit zag, die verscheen in het najaar van 2008. Kopland schreef daarnaast literaire essays: Het mechaniek van de ontroering (1995) en Mooi, maar dat is het woord niet (1998). Al jaren behoort Kopland tot de meest gelezen dichters in ons land. Bloemlezingen uit zijn werk verschenen in onder meer in Engeland, Finland, Frankrijk, Ierland, Israel, Italië, Noorwegen, Polen en de Verenigde Staten; bundels in het Duits en Italiaans zijn in voorbereiding.
In 1999 en in 2001 ontving Van den Hoofdakker / Kopland eredoctoraten van respectievelijk de Universiteit voor Humanistiek en de Rijksuniversiteit Utrecht, in beide gevallen voor de combinatie van zijn verdiensten op wetenschappelijk en literair gebied. In 1988 ontving de dichter de P.C. Hooftprijs voor zijn oeuvre en de VSB Poëzieprijs 1998 voor zijn bundel Tot het ons loslaat.
In 2006 verschenen zijn Verzamelde gedichten ter markering van zijn veertigjarig dichterschap. Ter gelegenheid van zijn vijfenzeventigste verjaardag verscheen het boekje met cd Aan het grensland. Geluiden uit het Noorden 2. In 2008 verscheen zijn recentste bundel Toen ik dit zag. Een nieuwe druk van zijn Verzamelde gedichten waarin ook deze laatste bundel opgenomen werd, verscheen in 2010.
Bron: Uitgeverij Van Oorschot
Rutger Kopland (Goor, 4 augustus 1934 – Glimmen, 11 juli 2012)
Ars moriendi
Als het zover is – laat me dan eindelijk
weten hoe je dat kan, sterven
hoe je kan weggaan, weg
zou het iets hebben van wat er in mij
gebeurt wanneer een choraal van Bach klinkt:
er welt een gevoel op, een besef van onontkoombaar
verlies maar het geeft niet, nu even niet
het heeft misschien ook iets van het zien van
een uitzicht over de bergen, die lucht en leegte
en de huiver voor de eenzaamheid die in die verte
op mij wacht, maar het geeft niet, nu even niet
af en toe is er zo’n avond dat er over de wereld
het mooiste licht valt dat er is, laat laag licht
en dat ik denk: dit was het dus
als het zover is – laat me dan eindelijk
weten hoe het is om te zeggen: ik kom
Rutger Kopland overleden
fleursdumal.nl magazine
More in: Archive K-L, In Memoriam, Kopland, Rutger
Gerrit Komrij overleden
Mede namens de familie laat Uitgeverij De Bezige Bij weten dat gisteravond, na een kort ziekbed, Gerrit Komrij in Amsterdam is overleden.
We verliezen in hem een belangrijk dichter, een veelzijdig schrijver en vertaler, een groot stilist, een scherp polemist en bovenal een lieve vriend. Hij was een inspirator voor generaties dichters, schrijvers en jonge hemelbestormers, en zal dat blijven.
Gerrit Komrij (Winterswijk, 30 maart 1944) debuteerde in 1968 met de poëziebundel Maagdenburgse halve bollen en andere gedichten, die meteen de aandacht trok door de oneigentijdse vaste vorm en de grillige humor. Hij zou zijn dichterschap altijd trouw blijven. In totaal publiceerde hij zo’n vijftien bundels, verzameld onder de titel Alle gedichten tot gisteren (2004). De bundel Boemerang had hij op zijn bureau in Portugal klaargelegd om te voltooien en zal dit najaar postuum verschijnen.
Hij was een gedreven criticus en televisierecensent, stelde een aantal spraakmakende Nederlandse en Zuid-Afrikaanse bloemlezingen samen, vertaalde veel literair werk (waaronder toneelstukken van Shakespeare) en schreef toneel, essays en romans.
In 1976 was Gerrit Komrij een jaar lang een scherp televisierecensent voor NRC Handelsblad; deze spraakmakende televisiekritieken werden in 1977 gebundeld in Horen, zien en zwijgen. Als literair recensent voelde hij zich verwant aan de tijdgeest van waarheidsvinding en sarcasme. In de jaren zeventig en tachtig maakte hij vooral naam als essayist, en schuwde in dat genre geen enkel onderwerp, van het feminisme tot aan de architectuur. Zijn venijnige stijl bleek ook hier zijn belangrijkste wapen. De essays werden gebundeld in onder meer Heremijntijd (1978), Papieren tijgers (1978), Averechts (1980), Het boze oog (1983), Humeuren en temperamenten (1989), Met het bloed dat drukinkt heet (1991), Morgen heten we allemaal Ali (2010) en Kunstwonderen (2011).
In 1980 verscheen zijn eerste (autobiografische) roman, Verwoest Arcadië. Later schreef hij de romans Over de bergen (1990), Dubbelster (1993), De klopgeest (2001), Hercules (2004) en De loopjongen (2012).
Bijzonder succesvol en invloedrijk waren zijn bloemlezingen poëzie, met name De Nederlandse poëzie van de 19de en 20ste eeuw in duizend en enige gedichten (1979) en De 21ste eeuw in 185 gedichten (2010). Eigenzinnig en hilarisch is zijn bloemlezing Kakafonie. Encyclopedie van de stront (2006).
Komrij won vele prijzen, waaronder de P.C. Hooftprijs 1993 voor zijn beschouwend proza en De Gouden Uyl 1999 voor In Liefde Bloeyende. In 2000 werd hij geëerd als doctor honoris causa aan de Universiteit van Leiden.
Van 2000 tot 2004 was hij de eerste Dichter des Vaderlands, een rol die hij met grote verve vervulde.
Gerrit Komrij woonde tot 1984 in Amsterdam. Hij verhuisde in dat jaar naar Portugal, waarover hij indrukwekkend verslag deed in Vila Pouca (2008). Het boek werd genomineerd voor de Gouden Uil 2009.
Het literaire landschap is door het tomeloze plezier en de scherpzinnigheid van Gerrit Komrij decennialang in beweging gebracht. Hij heeft het mee veranderd en hij heeft het nu verlaten. ‘Van papier zijt ge en tot papier zult ge wederkeren.’ (Uit: Da Capo, Morgen heten we allemaal Ali).
ALLES BLIJFT
Daar stond een muur die ik heb aangeraakt.
De muur werd afgebroken. Van het puin
Werd verderop een fundament gemaakt.
Ik plantte een fruitboom in mijn oude tuin.
Die werd geasfalteerd. Vijf meter diep
Houdt zich een wortelstronk nog grommend koest.
Vijf eeuwen lang desnoods. De Spaanse griep
Landt ooit op Mars omdat ik heb gehoest.
Er was een vriend aan wie ik heb geschreven,
Een rots waar ik mijn naam in heb gekerfd.
Je bent een deel van alles bij je leven
En alles blijft bestaan wanneer je sterft.
(uit: Luchtspiegelingen, 2001)
Amsterdam, 6 juli 2012
Persbericht Uitgeverij De Bezige Bij
Gerrit Komrij (1944-2012)
More in: Archive K-L, In Memoriam
Thank you for reading Fleurs du Mal - magazine for art & literature