Fleurs du Mal Magazine
Or see the index
Blauwe hemel
nieuwe dichtbundel van Kreek Daey Ouwens
door Carina van der Walt
Op Nationale Gedichtendag 2014 is de nieuwe dichtbundel van Kreek Daey Ouwens geïntroduceerd in Café De Nieuwe Liefde in Amsterdam. Blauwe hemel is in alle opzichten een goedverzorgde bundel – van de subtiele schakeringen van blauw en de illustratie op de omslag tot bij de laatste poëtische tekst op pagina 79:
Overjarige citroenen zijn bitter.
Je moet ze dezelfde dag nog eten.
Bij de eerste hap trekt je mond
zich samen. Alsof je in ijs bijt.
Maar je tong went eraan.
Met deze laatste tekst eindigt de beschrijving van het “overjarige” huwelijk van de hoofdpersoon, meneer Danie. De beschrijving van citroenen begint op p.9 in het eerste van de vijftien delen, waaruit de bundel is opgebouwd:
Ik koop citroenen, die zwaar zijn als ijzer.
Het perspectief is van meneer Danie. Alle “gedichten” zijn zonder titels. Ze zijn als kralen aan elkaar gesnoerd om samen één verhaal van een beknellend ongelukkig huwelijk te vertellen. Meneer Danie leeft samen met mevrouw Danie en hun magere kat, maar hij is verliefd op de kassière Larissa. Met zijn verliefdheid doet hij niks, behalve voortdurend aan Larissa te denken, in zijn gedachten met haar gesprekken te voeren en acht brieven aan haar te schrijven die allemaal beginnen met “Mijn Larissa”. Voor zijn pragmatische en even vereenzaamde vrouw voelt hij weinig. Zijn gevoelens van zwaarmoedigheid, angst en wanhoop worden overgedragen met alledaagse metaforen. Anemonen, angstdromen, een zilveren lepel en het dwangmatige tellen van strepen zijn pogingen om zijn ongelukkige leven voor zichzelf dragelijker te maken. Om een beetje houvast te krijgen.
Typografisch is de bundel zeer sober. Er zijn veel witte ruimtes op de pagina’s. Deze witte ruimtes compenseren de loodzware emoties die zich verschuilen achter alledaagse objecten of handelingen. Daey Ouwens’ taalgebruik is fijnzinnig. Haar observaties zijn treffend en dikwijls onontkoombaar. Om een indruk te geven van de constructie van Blauwe hemel volgt hier een van de kortste afdelingen.
Liefde
Opnieuw een angstige droom. Ik werd
zwetend wakker. Hoewel het nog nacht
was, tekende zicht achter de ramen een
doods, wit licht af. Ik ging mijn bed
uit. Ik bekeek mezelf in de spiegel.
Met stukjes en beetjes probeerde ik
mijn droom te duiden. Ik herinnerde
mij alleen dat die onbegrijpelijk en
beangstigend was. Ook mijn eigen ge-
zicht kwam mij vreemd en bang voor.
Ik sloot mijn ogen. Mijn gezicht bleef
me aanstaren. In een uiterste poging
het uit mijn hoofd te bannen, probeerde
ik de latten van de luxaflex te tellen.
Dat viel niet mee. Ik moest telkens op-
nieuw beginnen.
Gisteren woonde ik de uitvaart bij van
een verre neef. Iedereen wierp wat aarde
op de kist. De weduwe het eerst. Er ging
een schok door me heen, Larissa, zoveel
als ze op u leek! De buiging van haar
nek. Maar ik schrok ook, omdat ik zag
dat ze niet van hem hield. Dat je niet
van iemand houdt, is begrijpelijk. Niet
meer dan een fout. En zoals bij elke
fout kan ik er niet achter komen of een
mens het misschien zelf zo wil. Als dat
zo is, is je verstand er niet tegen op-
gewassen.
Het is opnieuw zeer koud. Bent u warm genoeg
gekleed? Dat winkelschort stelt toch niet
veel voor. En het tocht behoorlijk in die
hoek bij de kassa. Zorg goed voor u zelf,
Larissa. Ik kan niet voor u zorgen.
De Vlaamse gewoonte om de geliefde met “u” aan te spreken herinnert me aan de even zwaarmoedige debuutbundel van de Vlaming, Charles Ducal. Het huwelijk (1987) is een beklemmend relaas over het huwelijksleven. Ducal en Daey Ouwens delen een bijzondere manier van kijken. In de bundel van Daey Ouwens ligt elke tekst als een parel op precies de juiste plaatst. Je wenst het je ergste vijanden niet toe, maar bij lezing slaat regelmatig de ontluistering toe als de herkenbaarheid je in het gezicht staart.
CARINA VAN DER WALT
Kreek Daey Ouwens (Lindenheuvel, 1942) debuteerde in 1991 met Stokkevingers, een bundel verhalen en gedichten. In 1995 verscheen Tegen de kippen en de haan, in 2004 Kinderbed en in 2009 De achterkant, dat genomineerd werd voor de VSB Poëzieprijs 2009-2010.
Kreek Daey Ouwens: Blauwe hemel – Uitgever: Wereldbibliotheek 2014 – ISBN: 9789028425668 – Prijs: € 19,90 – 80 blz.
fleursdumal.nl magazine for art & literature
More in: - Book News, Archive O-P, Art & Literature News, Ouwens, Kreek Daey, Walt, Carina van der
Genomineerden E. du Perronprijs 2013
Voor de 23e E. du Perronprijs heeft de jury de volgende auteurs genomineerd: Mohammed Benzakour, Marcel van Engelen en Aukelien Weverling.
Mohammed Benzakour voert ons met Yemma (De Geus, 2013) binnen in de verstilde wereld van het verzorgingshuis.
Na een herseninfarct belandt zijn analfabete moeder hier; verward, verlamd en zonder spraakvermogen. Benzakour maakt ons in intieme korte hoofdstukjes deelgenoot van zijn eigen verwarring en verlamming bij het aanzien van de pogingen van zijn moeder om leven en waardigheid te behouden. In rake beelden wordt een zorgwereld geschetst die nog niet op de hoogte lijkt te zijn gebracht van de culturele diversiteit in Nederland. Het zijn aangrijpende miniaturen geworden, vol liefde, melancholie, verontwaardiging en humor. Benzakour richt een monument voor moederliefde op die universeel is, cultuurspecifiek en persoonlijk. Zolang hij blijft schrijven, leeft zijn moeder. Uitgesproken.
Ook Marcel van Engelen schrijft als verweer tegen het zwijgen.
Het kasteel van Elmina (De Bezige Bij, 2013) is een historische reconstructie van de Nederlandse aanwezigheid aan de Afrikaanse westkust en de rol die Nederlanders gespeeld hebben in de slavenhandel. Een verhaal dat in de vaderlandse geschiedenis maar schoorvoetend voor het voetlicht wordt gebracht. Van Engelen weet met zijn soepele pen die wereld tot leven te brengen. Geschiedenis schrijven is een vorm van verantwoording afleggen. Daarom is dit boek ook vandaag van groot belang. Het bevestigt het bestaan van de afstammelingen van de slavernij in Nederland, als landgenoten die gezien willen worden en als appellerende stemmen die gehoord willen worden.
Het land van Aukelien Weverling (Meulenhoff, 2013) is een vreemd soort streekroman waarin meer verzwegen wordt dan gezegd.
Het verhaal beslaat een seizoen in de polder; een seizoen in de Hollandse hel. Een wereld waarin niets gebeurt, zo lijkt het. De wind waait over de akkers, de zon schijnt door het graan, de regen slaat in het gezicht. In deze droefgeestige landelijkheid verschijnt onverwacht een migrantengezin dat een huis betrekt in de dorpskern. De reactie van de plaatselijke bevolking is zwijgzaam en hardvochtig. Onder deze Calvinistische bleke hemel is geen ruimte voor zachtmoedigheid of gastvrijheid. In een onthutsend nuchter verhaal wordt een verontrustende plattelandsidylle uitgetekend, waarin alles wat eigen is moet prevaleren. Ook tegen beter weten in. Aukelien Weverling toont zich een ware meester in de beklemming.
E. du Perronlezing door Sheila Sitalsing & uitreiking van de E. du Perronprijs 2013
De uitreiking van de E. du Perronprijs 2013 vindt plaats op donderdag 27 maart 2014 bij brabants kenniscentrum kunst en cultuur (bkkc) aan de Spoorlaan 21 in Tilburg.
20:00 Welkom door prof. dr. Herman Beck, jurylid
20:10 E. du Perronlezing door Sheila Sitalsing
21:00 Uitreiking van de E. du Perron prijs door Marjo Frenk, wethouder Cultuur
21:15 Dankwoord door de laureaat
fleursdumal.nl magazine
More in: - Book News, Art & Literature News, The talk of the town
Enoh Meyomesse poetry e-Book published by English PEN
To mark this year’s Day of the Imprisoned Writer, English PEN is delighted to be publishing a crowd-sourced translation of Poème Carcéral : Poésie du pénitencier de Kondengui, a powerful collection of poems by Cameroonian writer and activist Enoh Meyomesse
Download Enoh Meyomesse poetry e-Book.
On 27 December 2012, Enoh Meyomesse was sentenced to seven years in prison on charges that are widely believed to be politically motivated. English PEN considers his incarceration to be in violation of his right to free expression and is calling for his immediate and unconditional release.
In April 2013, Meyomesse’s lawyers succeeded in having his case referred to a civil court for appeal. The Court of Appeal was due to call him for the first time on 20 June, but the hearing has since been postponed several times. As a result, Meyomesse has spent a further five months in prison. In spite of this, he remains in good spirits and continues to write prolifically, despite having been denied access to the computer room, and is greatly encouraged by English PEN’s ongoing support.
In order to raise much-needed funds for Enoh Meyomesse and his family and greater awareness of his case, English PEN has been working with some fantastic volunteer translators on a crowd-sourced translation of his prison poetry. The collection, Jail Verse: Poems from Kondengui Prison, is now (febr. 2014) available to download.
You can download the e-book for free, but we’d be hugely grateful if you are able to donate £5, or whatever you can afford. All proceeds will be used to support Enoh Meyomesse and his family, and the ongoing work of our Writers at Risk Programme.
(NB. A print-on-demand version will be available very soon. If you would like to be notified once it is, please email cat@englishpen.org)
Enoh Meyomesse
From the poem: The earth had stopped turning
(…)
Despair
you visited me during that day
and the black night,
without stars without moonbeams
without fireflies without future
you could cut it with a machete
like the night when
my feet
lost their way behind
the village hut
I, who surrendered there beneath the cocoa trees
where the elephant rots
oh God in heaven
inky
darkness
beat down on me
(…)
Translated by Grace Hetherington
#Download here your copy! #Visit website English PEN
fleursdumal.nl magazine
More in: - Book News, Archive M-N, Art & Literature News, REPRESSION OF WRITERS, JOURNALISTS & ARTISTS
VPRO BOEKEN met
Rinus Spruit & Marli Huijer
Van de zesjescultuur tot het toegeven aan verlokkingen: veel problemen van onze tijd kunnen worden verholpen worden met een beetje meer discipline, zo betoogt filosoof Marli Huijer in haar boek Discipline. Overleven in overvloed.
Schrijver Rinus Spruit, die eerder een boek schreef over zijn vader die rietdekker was, portretteert in zijn roman Een dag om aan de balk te spijkeren Maarten Rietgans, de zoon van een keuterboer, die bang is voor vrouwen.
VPRO Boeken wordt aanstaande zondag (2 februari) uitgezonden op Nederland 1, van 11.20 tot 12.00 uur.
fleursdumal.nl magazine
More in: - Book News, Art & Literature News
Amin Maalouf & Rob Riemen in VPRO BOEKEN
Uitzending VPRO Boeken aanstaande zondag 12 januari 2014.
Speciaal voor VPRO Boeken komt Amin Maalouf over uit Parijs. Hij heeft veel nagedacht over hoe verschillende culturen samen moeten leven. Dat is dan ook het onderwerp van zijn nieuwste roman: De ontheemden.
Wat heeft het leven je geleerd? Het is deze simpele vraag, die negentien bijzondere antwoorden heeft opgeleverd in het boek De universiteit van het leven door Rob Riemen.
VPRO Boeken wordt aanstaande zondag 12 januari 2014 uitgezonden op Nederland 1, van 11.20 tot 12.00 uur.
fleursdumal.nl magazine
More in: - Book News, Art & Literature News, The talk of the town
Nieuwe bundel
Leo van der Sterren:
Mythogrammen
Pathetiek die bedriegt. Plechtigheid die misleidt. Frauduleuze verhevenheid. Mythogrammen bestaat uit gedichten die, ingebed in valse romantiek, allemaal kleine, op zichzelf staande mythen vormen. Voer voor de lichtgelovigen. Maar elke mythe in deze verzameling wil slechts een ironisch verzinsel zijn dat niet meer nut heeft dan het genot dat het verschaft. Een ornament. Een bron van amusement. Deze verdichtsels zijn spannend genoeg om te vermaken. En misschien bevat een enkel gedicht zelfs een heuse waarheid als een koe. Tot stand gekomen tussen 1976 en 2002 vond een deel van de gedichten eerder onderdak in gerenommeerde literaire tijdschriften.
Leo van der Sterren: “Geboren in 1959 te Venray waar ik nog altijd woonachtig ben, ving ik op mijn vijftiende aan met schrijven. Sindsdien schrijf ik omdat het moet en wil ik ook weten waar die plicht vandaan komt. Na mijn debuut in 1987 heb ik in talloze Nederlandse en Vlaamse literaire tijdschriften gepubliceerd. In 2008 verscheen mijn verhalenbundel bij uitgeverij Boekscout.nl. Ten slotte ben ik de drijvende kracht achter de weblog “
Gebruiksaanwijzing
Verwijder het beslag en licht de tip.
Beweeg het witte lipje linksom tegen
de schikring in de richting van de stip-
pellijnen en verbreek aldus het zegel.
Ontdoe u van het rode ezelsoor.
Ontsluit het doosje (zie afbeelding veertien)
en neem de fles eruit. Goed schudden voor
gebruik. De dop indrukken om te keren.
Schenk in een droge, voorverwarmde mok
precies negenentwintig komma negen-
entwintig milliliter. Met één slok
en rechtop staand de mok vervolgens legen.
Loop driemaal rond een authentieke bierkaai
en driemaal rond een grafsteen op een draf.
Vertolk nu driemaal drie is negen driemaal
en nog eens en ga dan terug naar af.
Leo van der Sterren : Mythogrammen
ISBN 978-94-022-0464-3
# website uitgeverij Boekenscout
fleursdumal.nl magazine
More in: - Book News, Art & Literature News, Sterren, Leo van der
Bundel bij 50 jaar uitgeverij Opwenteling
Onnaspeurbaar: van Frans Kuipers tot Hans Vlek
“Tijd, Iedereen zegt dat je erg veranderd bent.” dichtte Frans Kuipers in Gottegot & Bubble Up (1977, vers 6). Het was niet de eerste bundel die de Eindhovense uitgeverij Opwenteling van Kuipers uitbracht. ‘Zoals wij’, het debuut van deze dichter, verscheen al in 1965 bij Opwenteling. Niemand kon nog vermoeden dat Gerrit Komrij later negen gedichten van Kuipers zou opnemen in zijn vermaarde bloemlezing.
Het gedicht ‘vers 6’ opent de jubileumbundel ‘Onnaspeurbaar. 50 jaar Opwenteling.’ die Opwenteling op 29 december 2013 presenteerde. De bundel bevat een kleine 50 gedichten. Samen laten ze zien hoeveel talent er in 50 jaar bij Opwenteling is verschenen. De bundel is daarmee overigens geen doorsnede van een periode. Het is eerder een bloemlezing waarmee de huidige Opwentelaars aangeven hoe Opwenteling anno 2013 denkt over poëtische kwaliteit. In die zin markeert de bundel eerder het begin van een nieuwe periode dan de afsluiting van een voorbije.
Opwenteling werd in 1962 geboren. Geestelijk vader was Joop Oversteegen, die het eigen geluid van Brabantse dichters wilde laten horen. Dat hij daarin geslaagd is, daarover bestaat geen twijfel. Opwenteling ontwikkelde zich tot een ideële uitgeverij, gerund door vrijwilligers, die honderden dichters de kans gaf te debuteren. Voor een aantal bleef het bij een debuut. Anderen, onder wie Frans Kuipers, maar ook Maria van der Steen, Frans Babylon, Hans Vlek, Hans van de Waarsenburg groeiden uit tot nationaal bekende poëtische grootheden.
Onnaspeurbaar. 50 Jaar Opwenteling
Uitgever Stichting Opwenteling
ISBN-13 9789063381578 / ISBN-10 9063381573
fleursdumal.nl magazine
More in: - Book News, Art & Literature News, Babylon, Frans, Waarsenburg, Hans van de
Ann Meskens & Dirk van Delft in VPRO BOEKEN
De Vlaamse filosoof Ann Meskens was twee jaar gastschrijfster aan de Gerrit Rietveld Academie in Amsterdam. Ze mocht in en uit lopen wanneer ze maar wou en vrij denken en schrijven over wat ze zag. Het resultaat is een boek in tekst en in beeld: The making of: werkplaats voor mogelijke kunst.
Het natuurkundig laboratorium van Philips is een van de meest gerenommeerde onderzoekscentra ter wereld. Hoe dat tot stand kwam beschrijven Dirk van Delft en Ad Maas in Philips Research, 100 jaar uitvindingen die ertoe doen.
VPRO Boeken is aanstaande zondag (5 januari 2014) te zien op Nederland 1, van 11.20 tot 12.00 uur.
fleursdumal.nl magazine
More in: - Book News, Art & Literature News
VPRO BOEKEN met Deirdre Enthoven & Bert Keizer
Uitzending VPRO BOEKEN op zondag 29 december 2013 N1 11.20-12.00
Deirdre Enthoven schreef Bewogen besluiten: professionals en hun dilemma’s na de moord op de jongetjes Ruben en Julian uit Zeist, dit jaar in het nieuws. Ze raakte gefascineerd door de collectieve verontwaardiging: hoe heeft dit kunnen gebeuren?
Tumult bij de uitgang. Lijden, lachen en denken rond het graf is een nuchter boek van arts, filosoof en schrijver Bert Keizer. Hij werkt in een verpleegtehuis en heeft al meer dan duizend doden gezien. Daarom is hij de man bij uitstek om ons tips te geven voor een mooi sterfbed.
VPRO Boeken is aanstaande zondag 29 december 2013 te zien op Nederland 1, van 11.20 tot 12.00 uur.
fleursdumal.nl magazine
More in: - Book News, Art & Literature News
Margriet Oostveen & Jelle Reumer Zes jaar was Margriet Oostveen weg uit Nederland. Het was genoeg om ons land met nieuwe ogen te bekijken bij terugkomst. In haar columns, gebundeld in Knus: Nederland op zoek naar zichzelf, legt ze de vinger op de Nederlandse identiteit. Jelle Reumer is evolutiebioloog en directeur van het Natuurhistorisch Museum in Rotterdam. Hij schreef het populair-wetenschappelijke De vis die aan land kroop, waarin we leren over de anatomie en evolutie van de mens, en andere dieren. VPRO BOEKEN zaterdag 21 december om 9.50 uur op Ned 1 Walter van den Berg, Machiel Bosch & Rob Bijlsma
Walter van den Berg schreef Van dode mannen win je niet,een persoonlijk
boek over zijn stiefvader: een geraffineerde bullebak.
Maar zo zwart-wit is het nooit.
Toen Machiel Bosch voor het eerst op de mistige hei stond maakte dat veel indruk. Hij is nu dan ook al twintig jaar natuurbeheerder op de Veluwe en samen met o.a. roofvogelkenner Rob Bijlsma schreef hij Planken Wambuis: wild en bijster land als een ode aan de natuur.
VPRO BOEKEN zondag 22 december om 11.20 uur op Ned 1
fleursdumal.nl magazine
More in: - Book News, Art & Literature News
P.C. Hooft-prijs 2014 voor Willem Jan Otten
Het bestuur van de Stichting P.C. Hooft-prijs voor Letterkunde heeft maandag 9 december besloten de P.C. Hooft-prijs 2014 toe te kennen aan Willem Jan Otten (Amsterdam, 1951). Deze oeuvreprijs is dit jaar bestemd voor beschouwend proza en wordt uitgereikt op een feestelijke bijeenkomst in het Letterkundig Museum, op donderdag 22 mei 2014, 1 dag na de sterfdag van de naamgever van de prijs, de dichter P.C. Hooft (1581-1647), onze grootste renaissancedichter.
De P.C. Hooft-prijs 2014 voor het gehele oeuvre van Willem Jan Otten is toegekend op voordracht van een jury bestaande uit Désanne van Brederode, Elma Drayer, Annet Mooij, Jeroen van Kan en Paul Schnabel (voorzitter). Recente eerdere laureaten in het genre essay waren H.J.A. Hofland (2011), Abram de Swaan (2008) en Frédéric Bastet (2005). Aan de prijs is een bedrag verbonden van € 60.000.
Fragment uit het juryrapport: Willem Jan Otten kan gezien worden als een essayist pur sang. Hij is origineel en persoonlijk in de keuzen van zijn onderwerpen. Als lezer merk je hoe hij al schrijvend op zoek is naar een ook voor hem nog onbekende uitkomst van zijn denken.
fleursdumal.nl magazine
More in: - Book News, Art & Literature News, Awards & Prizes, Otten, Willem Jan, The talk of the town
Bernard Hulsman & Miek Zwamborn op zondag 8 december 2013 in VPRO BOEKEN
Architectuurcriticus Bernard Hulsman komt binnen korte tijd met twee boeken over Nederlandse architectuur: Double Dutch en Het rijtjeshuis. Hij schuwt daarin niet om stelling te nemen.
De tweede gast die aanschuift bij Boeken is dichter, schrijver en beeldend kunstenaar Miek Zwamborn. Zwamborn is altijd op zoek naar een bijzonder project en dit keer kwam daar de roman De duimsprong uit.
VPRO Boeken is zondag 8 december 2013 te zien op Nederland 1, van 11.20 tot 12.00 uur.
fleursdumal.nl magazine
More in: - Book News, Art & Literature News
Thank you for reading Fleurs du Mal - magazine for art & literature