Fleurs du Mal Magazine
Or see the index
In Memoriam
Louis Th. Lehmann
(19-08-1920 – 23-12-2012)
Als ‘k dood ben
Als ‘k dood ben zijn mijn kleren rare dingen.
De overhemden, nieuw of dragensbroos,
de pakken hangend waar ze altijd hingen,
steeds wijzend naar omlaag, besluiteloos.
Ik was ze, ik alleen droeg ze altoos.
En omdat ze mij vaak vervingen,
of omdat ik hen uit hun winkel koos;
zij tonen iets van mijn herinneringen.
Oh vrienden, enigszins van mijn formaat,
ik roep U als de dood te wachten staat,
(maak ik het sterven bij bewustzijn mee)
‘k Geef U of leen, ‘t zou niet de eerste keer zijn
mijn pakken, vormt met hen die mij niet meer zijn
dan langs mijn kist een onzwart defilé.
L. Th. Lehmann (1920-2012) was dichter en schrijver, jurist, scheepsarcheoloog en muzikant. Hij schreef een oeuvre dat naast poëzie uit een tweetal romans, verhalen, reportages, essays, vertalingen, wetenschappelijke studies en een ‘surrealistische kameropera’ bestaat. Zijn dichterlijke werk is verzameld in de door T. van Deel bezorgde uitgave Gedichten 1939-1998 (2000). Met zijn lichte toon en virtuoos woordgebruik maakte Lehmann bij zijn debuut in 1940 diepe indruk op critici als Vestdijk en Ter Braak. In 1996, na meer dan dertig jaar als dichter te hebben gezwegen, keerde hij terug met de bundel Vluchtige steden, gevolgd door Gedichten 1939-1998. Dat Lehmanns kruit daarmee nog niet verschoten was, bewees hij met de lovend ontvangen bundels Toeschouw (2003), Wat boven kwam (2006) en Laden ledigen (keuze uit ongepubliceerd werk, 2008). Bron: De Bezige Bij
Louis Lehmann poetry
fleursdumal.nl magazine
More in: Archive K-L, In Memoriam, Lehmann, Louis Th.
foto: Erik van der Burgt
Rollenspel
‘Om niet te zeggen: we zijn genaaid.’
U weet, ik gebruik niet graag ruige bewoording, maar nu was er geen ontkomen aan. Ik was in gesprek geraakt met een van de redactieleden van Brabant Cultureel (BC), het tijdschrift waarvan vorige week, na 61 jaar van culturele verdienste, het laatste nummer verscheen. En misschien had ik mijn woorden inderdaad te mild gekozen toen ik zei: ‘Volgens mij is jullie een loer gedraaid.’ Waarop dus die reactie volgde die daarop rijmt.
Henri van der Steen heeft afgelopen zaterdag de kwestie helder en in detail in deze krant uiteengezet, dus ik beperk me tot een samenvatting van genoemde loer. De provincie Noord-Brabant, in het bijzonder de gedeputeerde voor Cultuur, mevrouw Van Haaften, vindt dat BC te veel huishoudgeld kost. Van Haaften heeft al eerder geprobeerd stiefdochter BC het huis uit te zetten, maar dat is mislukt. Nu ontpopt ze zich als koppelaarster. Ze kent een goeie partij: ‘Hij heet Brabants Kenniscentrum Kunst en Cultuur‘. Hij heeft in Tilburg een fraai optrekje aan de Spoorlaan. Man in bonis. Hij krijgt namelijk wel geld van suikertante Van Haaften, en wat dacht je, hij zoekt al een tijdje een knap tijdschrift. De ‘speed date’ verloopt plezierig, men komt nader tot elkaar, maar dan blijkt er een aap op de zolder van de Spoorlaan te zitten. ‘Schat, ik moet je iets bekennen.’ BKKC wil zelf een hoofdredacteur benoemen en wenst geen onafhankelijke redactie met een redactiestatuut. Hij is de kostwinner en dus wenst hij gehoorzaamheid van zijn redactie die ‘s avonds stipt op tijd het eten op tafel heeft dat door het gezinshoofd des ochtends is uitgezocht. Een redactietje op hoge hakken dat nooit hoofdpijn heeft. Toen begreep BC het. Ik hou niet van ruige bewoording, maar zeg het toch: BC werd in de boot genomen. U mag zelf de klemtoon leggen.
BKKC heeft een heel ander provinciaal cultureel tijdschrift voor ogen. Over Brabantse cultuur, dat wel, maar niet gemaakt voor u en mij, terwijl wij het per saldo toch betalen. Het wordt, zei BKKC tegen Van der Steen, een blad ‘voor belangrijke beleidsmannen en -vrouwen’. Als je niet belangrijk bent voor BKKC mag je het niet eens lezen.
Het toeval wilde dat naast het artikel van Van der Steen een column stond van Ron Lodewijks over de rol van de Provincie bij de handhaving van de regels voor milieu, ruimtelijke ordening en bouwen. De conclusie: ‘Nog even en de Provincie maakt zichzelf overbodig.’ Twee dagen later las ik een scherp opiniestuk in de Volkskrant van Peter Lammerts, voormalig topambtenaar, over het geldverslindende systeem van cultuursubsidies in Nederland. Zijn oordeel over de Provincies is vernietigend. Die hebben ‘geen toegevoegde waarde’ maar wel ‘een gedeputeerde met staf en een afdeling cultuur en de nodige commissies, waar vele miljoenen omgaan, die zonder meer kunnen verdwijnen.’
En mevrouw Van Haaften? Die speelt met verve haar nieuwe rol: de Vermoorde Onschuld.
Ed Schilders
Deze column verscheen oorspronkelijk in het Brabants dagblad – Tilburg Plus van 20 december 2012
fleursdumal.nl magazine
More in: Ed Schilders, The talk of the town
Kunstenaar Moniek Toebosch
(1948-2012) overleden
Zaterdag 24 november 2012 overleed Moniek Toebosch, een belangrijk Nederlands kunstenaar. Moniek Toebosch genoot in de Nederlandse kunstwereld sinds eind jaren zestig grote erkenning voor haar performances, acties, beelden en televisie-optredens.
Ondanks het feit dat ze een overtuigd niet-rookster was, werd in 2008 longkanker vastgesteld. De artsen hadden haar nog drie maanden gegeven, maar het werden vier jaar. Tenslotte was het toch de dood die won, die ‘achterbakse zwartwerker zonder vergunning’ zoals ze hem in het gedicht ‘applaus’ omschreef.
Moniek Toebosch, dochter van componist Louis Toebosch, werd in 1948 in Breda geboren. Ze studeerde zang en gitaar aan het Brabants conservatorium in Tilburg maar stapte halverwege over naar de opleiding mode aan Sint Joost Akademie in Breda. Daar ontmoette ze de experimentele filmmaker Frans Zwartjes die met haar verschillende films maakte.
Eind jaren zeventig en begin jaren tachtig volgde grotere bekendheid door verschillende radioprogramma’s en televisie-optredens. Later startte ze als kunstdocent aan de Gerrit Rietveld Academie in Amsterdam en de AKI in Enschede. Bij een breed publiek werd Toebosch vooral bekend door haar ‘Engelenzender’, een radiostation waar de automobilist op de dijk tussen Enkhuizen-Lelystad van 1994 tot en met 2000 op af kon stemmen.
In 2008 werd Toebosch directeur van de postacademische theateropleiding Dasarts in Amsterdam totdat ze door haar ziekte gedwongen werd te stoppen. Moniek Toebosch maakte de afgelopen jaren nog een film (de Strijkrol, 2010) en acteerde in een werk van Fiona Tan.
fleursdumal.nl magazine
More in: Exhibition Archive, In Memoriam
foto: harrie janssens
Sara Bidaoui
TIENERMOEDERS
ik heb lopen dreinen
als nooit tevoren
verbergend met een koude blik
de schaamte
weggeslikt
zonder haar rustig te consumeren
het ziet het daglicht toch nog niet
voor ik haar onder ogen moet komen
zolang ik zwijg horen we haar niet
maar dan zal ze nooit bestaan
Onze route staat nergens aangegeven, en de dagen zullen
als uren over elkaar heen vallen, het besef zal me bedelven
me de adem doen ontnemen, het zweet me doen uitbreken
de omgeving die ik in slaap had gesust zal wakker worden
achter mij zal alles worden opgeheven
zullen ze haar welkom heten?
en ik vergeet steeds dat ik de toekomst weer opnieuw bedenken moet
de oude nog in mijn hoofd -denk ik-
dat alles nog zal moeten beginnen zoals ik het had opgeschreven
maar de wereld is al een tijdje niet alleen de mijne meer
en zal snel de onze zijn
kunnen we dit samen aan?
maar voor dat zo ver is
en ik haar aan een cluster van vonnissen moet uitleveren
weet ik dat ik mijn pantser moet opgeven
mijn zwaktes moet toegeven
mijn ontzetting moet verteren
en haar misschien eerst zelf moet zien
te leren accepteren
Sara Bidaoui, 2012
kinderstadsdichter Tilburg in 2010
fleursdumal.nl magazine
More in: Archive A-B, Bidaoui, Sara, Kinderstadsdichters / Children City Poets
In Memoriam Nanne Tepper (1962-2012)
In 1995 kwam Nanne Tepper (1962) stormachtig de Nederlandse literatuur binnen met zijn roman De eeuwige jachtvelden, over de liefde tussen een broer en zus. Teppers stilistische bravoure werd ogenblikkelijk opgemerkt in de literaire kritiek, die hem bejubelde als een Groningse Nabokov. Zijn boek werd bekroond met de Anton Wachterprijs. Daarop volgden de roman De vaders van de gedachte (1998), de novelle De avonturen van Hillebillie Veen (2002) en de bundel met losse stukken De Lijfbard van Knut de verschrikkelijke (2008).
Tepper publiceerde in NRC Handelsblad, Algemeen Dagblad, Dagblad van het Noorden en Het Parool, en hij schreef cd-recensies voor muziekkrant Oor.
De laatste jaren van zijn leven werd Tepper geplaagd door ernstige depressies. Vorige week besloot hij niet langer te willen leven. Tepper is afgelopen woensdag in kleine kring, conform zijn eigen wens, gecremeerd. Hij is 50 jaar geworden.
Bron: Uitgever Bezige Bij
fleursdumal.nl magazine
More in: Archive S-T, In Memoriam
Guido Gezelle deskundige
prof. dr. Jozef Boets †
overleden
(11-7-1922 – 27-10-2012)
In Antwerpen is op zaterdag 27 oktober pater Jozef Boets op 90-jarige leeftijd overleden. Hij wijdde het grootste deel van zijn wetenschappelijke loopbaan aan het leven en het werk van priester-dichter Guido Gezelle.
Jozef Boets behaalde in 1960 een doctoraat Germaanse filologie aan de K.U.-Leuven. Zijn promotor, de dichter en professor Albert Westerlinck, moedigde hem aan werk te maken van de Gezellestudie. In 1966 werd Boets professor aan de UFSIA (Universiteit van Antwerpen), waar hij in datzelfde jaar samen met zijn collega Lissens het Centrum voor Gezellestudie oprichtte. Jozef Boets zou van de studie en de uitgave van de werken van Guido Gezelle zijn levenswerk maken. Belangrijk daarbij is zijn publicatie van het verzameld dichtwerk van Gezelle. Dat verscheen tussen 1980 en 1991 in acht delen. Verder publiceerde Jozef Boets vele wetenschappelijke artikelen en boeken over de Vlaamse literatuurgeschiedenis. Boets was oprichter van de Guido Gezellekring en daarnaast lid van het Guido Gezellegenootschap.
In het archief van Jozef Boets is Gezelle nooit ver weg. Zijn correspondentie geeft inzicht in het onderzoeksmilieu en de contacten van de Gezellevorser. Een intensieve briefwisseling met andere literatuuronderzoekers, drukkers, uitgevers, lezers, recensenten, media, leden van de Gezellekring en -genootschap bleef bewaard.
De uitvaartdienst van pater Boets vond op zaterdag 3 november plaats in de kapel van de paters assumptionisten in Leuven. Jozef Boets werd begraven op het kerkhof van de Abdij van ’t Park in Heverlee.
fleursdumal.nl magazine
More in: Gezelle, Guido, In Memoriam
In Memoriam Bernlef
(pseudoniem van: Hendrik Jan Marsman)
In zijn woonplaats Amsterdam is op 29 oktober 2012 na een kortstondig ziekbed de schrijver Bernlef overleden. Hij werd vijfenzeventig jaar. Bernlef publiceerde diverse romans, verhalenbundels, essays en dichtbundels.
MEER IN DINGEN DAN IN MENSEN
Omdat de dood in mensen huist
de buitenkant van dingen is
kan ik alleen in dingen leven zien
Hun stug en tegendraads bestaan
hun onverminderd staren in het zicht
van de mij toegemeten jaren
Daarom zie ik meer in dingen dan in mensen
die een mens die in mij groeit
in richting en in zwijgen naar hen toe.
Uitgeverij Querido treurt om de dood van Bernlef, die meer dan vijftig jaar aan de uitgeverij verbonden was. Uitgever Annette Portegies: “We verliezen niet alleen een geweldige schrijver maar vooral ook een lieve vriend. Iemand bovendien die, vanuit de traditie van ons huis, meedacht over de toekomst van de uitgeverij, en die jonge schrijvers hielp en adviseerde. We zullen hem verschrikkelijk missen.
In 1959 stuurde Bernlef enkele niet eerder gepubliceerde verhalen en gedichten in voor de Reina Prinsen Geerligsprijs, die aan hem werd toegekend. De winnende gedichten verschenen in 1960 in Kokkels en de verhalen in datzelfde jaar in Stenen spoelen. De twee boeken vormen samen zijn debuut.
In de jaren zestig vertaalde Bernlef het werk van diverse Zweedse dichters en schrijvers en recenseerde hij voor onder andere De Groene Amsterdammer, Het Parool, De Gids en Haagse Post. Met G. Brands en K. Schippers begon hij in 1958 het roemruchte tijdschrift Barbarber.
Met de roman Hersenschimmen (1984) brak Bernlef door naar het grote publiek: van het boek zijn in Nederland en Vlaanderen inmiddels bijna een miljoen exemplaren verkocht en het werd in tien talen vertaald. Meer dan een verhaal over dementie is Hersenschimmen een liefdesgeschiedenis, met een onvermijdelijk tragisch einde. In 1988 werd de roman verfilmd door Heddy Honigmann, met Joop Admiraal in de hoofdrol.
De jazz heeft altijd Bernlefs warme belangstelling gehad. Niet alleen dichtte hij over jazz, hij schreef er ook een aantal essays over die in 1993 gebundeld werden in Schiet niet op de pianist en in 1999 in Haalt de jazz de eenentwintigste eeuw? In 2006 publiceerde hij bovendien zijn jazzverhalen in Hoe van de trap te vallen.
Het werk van Bernlef is vaak bekroond. In 1962 kreeg hij de Poëzieprijs van de gemeente Amsterdam voor zijn dichtbundel Morene (1961) en in 1964 de Lucy B. en C.W. van der Hoogtprijs voor Dit verheugd verval (1963). In 1984 werd zijn hele oeuvre bekroond met de Constantijn Huygensprijs. Voor de roman Publiek geheim (1987) kreeg hij de AKO Literatuurprijs en in 1994 werd hem de P.C. Hooftprijs toegekend voor zijn poëzie.
In 2008 schreef Bernlef het Boekenweekgeschenk, onder de titel De pianoman. Nog onlangs verschenen een nieuwe verhalenbundel, Help me herinneren, en zijn verzamelde poëzie, Voorgoed.
Bron: Uitgeverij Querido
fleursdumal.nl magazine
More in: Archive A-B, Archive A-B, In Memoriam
Wereld van letters en leven
Soms zit het mee,
Dan heb je geluk,
Soms zit het tegen,
Dan heb ik een boek,
Als het even,
Niet meer leuk is,
Lees ik de letters,
Eén voor één,
Dat maakt me rustig,
Dan geniet ik even,
Maar als dat niet helpt,
Is het fijn,
Om dichtbij jou te zijn
Pleun Andriessen
Pleun Andriessen is kinderstadsdichter van Tilburg
kempis.nl poetry magazine
More in: Archive A-B, Kinderstadsdichters / Children City Poets
In Memoriam Sylvia Kristel
(28 september 1952 – 17 oktober 2012)
Sylvia Kristel (Utrecht, 28 september 1952 – Amsterdam, 17 oktober 2012)
Actrice Sylvia Kristel is woensdagavond op 60-jarige leeftijd overleden aan de gevolgen van keelkanker. De actrice werd in juni 2012 ook al getroffen door een herseninfarct. De actrice had o.a. een relatie met de schrijver Hugo Claus, van wie ze in 1975 een zoon kreeg.
Sylvia Kristel werd in 1974 beroemd door de titelrol in de erotische film Emmanuelle. Daarna maakte ze nog acht Emmanuelle-films. Kristel genoot ook in het buitenland grote bekendheid. Ze maakte naast de Emmanuellefilms, ook nog films met bekende regisseurs als Claude Chabrol en Roger Vadim.
Kristel speelde ook in Nederlandse films: o.a. Pastorale 1943 van Wim Verstappen (1978) en Lijmen/Het been (2000) en in verschillende internationale films, zoals The nude bomb (1980), Lady Chatterley’s Lover (1981), Mata Hari (1985) en Dracula’s Widow (1988).
De actrice was ook een verdienstelijk schilder. Haar autobiografie Naakt (Nue) verscheen in september 2006 in Frankrijk en in februari 2007 in Nederland. Regisseur Michiel van Erp volgde Sylvia Kristel in 2006 voor het TV-programma Het uur van de wolf.
Sylvia Kristel wordt in besloten kring begraven.
fleursdumal.nl magazine
More in: Archive K-L, In Memoriam
In Memoriam Gerard Brands
(Gerard Bron)
22 november 1934 – 12 oktober 2012
Gerard Brands was samen met J. Bernlef en K. Schippers een van de oprichters van het literaire tijdschrift Barbarber.
Van Gerard Brands zijn diverse kinderboeken verschenen. Brands was verder o.a. medewerker van Hollands Diep en hoofdredacteur van het populair-wetenschappelijke tijdschrift Kijk.
Werken van Gerard Brands zijn o.a.
Padden verhuizen niet graag. Avonturen met dieren (1978)
Een krekel voor de keizer (1980)
Het schaap in de luie stoel (1980)
Meneer Beck gaat even een krant kopen (1983)
Charlotte, de kleinste vrouw van de wereld (1986)
Bolletje (1988)
Allemaal bedrog (1992)
Sara en Lijsje: twee honden en ik (1999)
De groentekoppen (2000)
De sprinkhanentemmer (2001)
fleursdumal.nl magazine
More in: Archive A-B, In Memoriam
Cultureel Tilburg pakt uit voor een rondje Cityring zoals niet eerder ervaren
Cultuurnacht Tilburg: bomvol programma
TILBURG – Op zaterdag 27 oktober vindt de tweede editie van de Cultuurnacht Tilburg plaats. Vanaf 19.00 uur presenteren Tilburgse instellingen, kunstenaars en makers zich met 70 acts, verdeeld over 55 locaties rondom en binnen de countouren van de Cityring.
Het volledige programma en informatie: www.cultuurnachttilburg.nl
De Tilburgse Cultuurnacht is een samenwerking van verschillende culturele partijen en start om 19.00 uur op de Spoorzone. Op de skatebaan van de Hall of Fame speelt dansgezelschap T.r.a.s.h. een speciaal voor de Cultuurnacht gecreerde performance in samenwerking met jonge skaters.
Veelzijdig programma
Na de opening barst het programma van de Cultuurnacht los binnen de contouren van de Cityring tot aan de Spoorzone. Loodsen, theaterzalen, muziekpodia, galeries, cafés, pleinen en zelfs woonkamers worden ingezet voor een programma vol bijzondere ontmoetingen en belevingen.
Theaterspektakel Willemsplein
Om 23.30 uur vindt met Close-Act het afsluitend spektakel plaats. Close-Act is een Tilburgs gezelschap dat over de gehele wereld optreed op theaterfestivals. Op de Cultuurnacht spelen zij de voorstelling Invasion waarin een mythische wereld tot leven komt op het Willemsplein. Vijf ogen ontdekken de omgeving. Ze zijn vreemd, grappig, of misschien juist angstaanjagend?
Programma online, voorverkoop van start.
Het totaal programma van de Cultuurnacht is online in te zien via www.cultuurnachttilburg.nl
De programmaboekjes liggen vanaf 12 oktober bij de deelnemende locaties.De passe-partouts voor de Cultuurnacht zijn nu al verkrijbaar via de kassa’s van Theaters Tilburg, Paradox, Theater De NWE Vorst en 013 Poppodium. Een passepartout kost 5 euro en geeft toegang tot het complete programma.
fleursdumal.nl magazine
More in: Art & Literature News
‘Meeslepend en tot het einde toe spannend!’
Jonge Jury 2013
Wie wint de Prijs van de Jonge Jury 2013? In september gingen duizenden jongeren tussen 12 en 15 jaar in Nederland van start met het lezen voor de Jonge Jury. Tot 1 maart hebben zij de kans een stem uit te brengen op hun favoriete boek.
Hoewel alle jeugdboeken die verschenen in 2011 kans maken op de prijs, koos een onafhankelijke selectiecommissie – Jasper Leibbrand (docent), Geertje Plug (docent), John Schrijnemakers (Speelboek Amersfoort, oprichter De Leesfabriek), Ellen Stinis (docent) en Richard de Wal (jeugdbibliothecaris) – twintig kerntitels. Verfrissende en uitdagende uitgaven die bijdragen aan het leesenthousiasme van jongeren.
Kerntitels Jonge Jury 2013
Danielle Bakhuis – Wraak
Caja Cazemier – Iets van mij
Caja Cazemier & Martine Letterie – Familiegeheim
Marian De Smet – Geen bereik
Theo & Marianne Hoogstraaten – (ff) Out!
Enne Koens – Vogel
Gill Lewis – Kulanjango, mijn vogelvriend
Endre Lund Eriksen – Super
Andy Mulligan – Trash
Tamsyn Murray – Het geestige leven van Lucy Shaw
Annabel Pitcher – Mijn zus woont op de schoorsteenmantel
Ursula Poznanski – Erebos
Anna van Praag – Vossenjacht
Cees van Roosmalen – Kracht
Rob Ruggenberg – IJsbarbaar
Aline Sax en Caryl Strzelecki – De kleuren van het getto
Simon Scarrow – Gladiator, vechten voor vrijheid
Ruta Sepetys – Schaduwliefde
Mel Wallis de Vries – Verstrikt
Anna Woltz & Vicky Janssen – Meisje van Mars
De Jonge Jury is het grootste landelijke leesbevorderingsproject voor jongeren in klas 1 t/m 3 van het voortgezet onderwijs. In totaal bereikte de Jonge Jury vorig jaar 65.000 jongeren. De vijf boeken die de meeste stemmen ontvangen, worden genomineerd voor de Prijs van de Jonge Jury. Tijdens de Dag van de Jonge Jury – een uniek eendaags literair festival op 17 april 2013 in het AFAS Circustheater te Scheveningen – wordt de winnaar bekendgemaakt.
Ook op school, in de bibliotheek en boekhandel is deelname aan dit grootste landelijke leesbevorderingsproject mogelijk. Een Jonge Jurypakket bestaat uit posters, magazines met leestips en een handboek om de Jonge Jury te integreren in de lessen Nederlands.
≡ Informatie website: www.jongejury.nl
fleursdumal.nl magazine
More in: Art & Literature News, FICTION & NON-FICTION - books, booklovers, lit. history, biography, essays, translations, short stories, columns, literature: celtic, beat, travesty, war, dada & de stijl, drugs, dead poets
Thank you for reading Fleurs du Mal - magazine for art & literature