Ton van Reen: Het diepste blauw (042). Een roman als feuilleton

Hij heeft Jacob maar kort gekend. Geen enkele foto is er van hem. Ook in het archief van de gemeente heeft hij niets over de zigeuners teruggevonden, net of ze niet bestaan hebben.

Het archief vertoont meer hiaten. Over de buitenlandse arbeiders die hier tijdelijk woonden, is er niets. Ze zijn gewoon nooit in de burgerlijke stand opgenomen geweest. Van mensen die hier jaren hebben gewoond, is geen spoor te vinden.
Ook de fabriek heeft weinig bewaard over de medewerkers. En zeker niet over hun familieleden.

De fabriek hield trouwens het nauwkeurigst verslag bij van de jaren die goed waren geweest, over de slechte jaren is weinig bekend. De administratie uit die tijd is niet compleet. Niets over de jaren waarin de Wijer droog stond en er niet kon worden gemalen. Niets over de jaren waarin de nieuwe maalderij maar op halve kracht draaide, omdat de oogsten waren mislukt en de gele velden groen uitsloegen voordat ze in goud konden veranderen. Dan had de duivel de korrels laten kiemen in de bijna rijpe aren. Niemand kon toen voorzien dat de fabriek zo geweldig zou gaan groeien  “meel had de wind mee”  dat ze zelfs arbeiders uit Spanje moesten halen. En later uit Marokko. Na een eeuw uitsluitend met mensen uit het dorp te hebben gewerkt, maakte het niet meer uit waar een arbeider vandaan kwam. Niemand had toen nog een streepje voor omdat zijn vader of zijn grootvader in dienst was geweest van de weduwe Hubben-Houba of de latere Firma J.J. Hubben en Zonen.

Hij stopt de mappen, de aantekenschriften en de vier korte films, die tijdens speciale gelegenheden en jubilea zijn gemaakt, in zijn kantoortas en zet die klem tussen zijn benen.

De presentatie begint om half elf. Het benieuwt hem hoeveel mensen er komen. Twintig? Dertig? Meer toch? Er leven nog heel wat mensen die op de filmpjes voorkomen. Die willen zichzelf graag terugzien, dat is zeker. Het café zal te klein zijn. Hij moet de kastelein vragen om vijftig stoelen klaar te zetten in het zaaltje achter het café.
Hij rijdt naar de trap, zakt met de lift naar beneden en rolt naar de keuken.
De tafel is leeg.

`Waar is mijn koffie?’
`Die heb ik weggedaan. Je was klaar met eten.’
`Ik heb maar één slok koffie gehad.’
`Had dat dan gezegd!’
`Marjan joeg me naar boven. Ze had haast.’
`Je maakte ruzie met haar.’

Hij rolt de keuken uit. Als ze kwaad is, ziet hij de harde trekken van haar meisjesgezicht terug. En als ze niet kwaad is, ziet hij het berekenende gezicht van toen ze op de brug stond en haar been op een sport van het hekwerk zette zodat hij onverwachts onder haar rok keek. Op die manier had ze hem later ingepalmd. Op een feestje. Ze bukte zich om iets op te rapen, precies zo dat hij haar borsten in haar openhangende blouse zag. Zo had ze hem opgehitst. Die avond was geëindigd op de zolder van de watermolen, waar ze hadden liggen vrijen op een stapel lege meelzakken. Hij herinnert zich die indringende geur van meel en jute nog. Dat was later nooit meer zo geweest. Het kwam door die gistende lucht. Gewone geilheid.
In de gang trekt hij zijn jas aan, gooit de plaid over zijn benen en rolt naar buiten.

Niemand op straat.

Beter zo. Hoeft hij zich niet rot te voelen als hij iemand groet en de ander niet teruggroet. Vaak doen mensen, gewoon door over hem heen te kijken, alsof ze hem niet zien.
Om de bulten in het trottoir te vermijden, rijdt hij over de straat naar de brug.
Het is al negen uur op de kerkklok. Waar is iedereen? Het is toch geen zondag? Het komt vaker voor dat hij niet meer weet welke dag het is. Alle dagen gaan in dezelfde monotone volgorde voorbij. Zijn tijd is afgepast, vanaf het moment dat hij uit bed komt en voor de eerste keer naar het toilet gaat, tot aan het moment dat hij voor het laatst naar de pot gaat en weer naar bed moet.

Hij komt voorbij de school, kan net in de klaslokalen binnen kijken. Afke zit midden in een rij. Ze kijkt aandachtig naar de meester en merkt hem buiten niet op. Zhia, haar vriendinnetje, ziet hem wel en heft even haar hand op. Hij groet terug. Ze lacht. Zelfs van zo ver ziet hij hoe aanstekelijk haar lach is.

Ton van Reen: Het diepste blauw (042)
wordt vervolgd

fleursdumal.nl magazine

More in: - Book Stories, - Het diepste blauw, Archive Q-R, Reen, Ton van