Ton van Reen: Het diepste blauw (086). Een roman als feuilleton

Een tik op zijn schouder. Hij trekt de plaid van zijn gezicht en opent zijn ogen. Het is Afke.
`Je was tegen iemand aan het praten.’

`Ik praatte met Tijger en Thija.’
`Over school?’
`Goh, dat ik zo duidelijk praat als ik droom.’
Ze helpt hem van het bed in zijn stoel. Ze helpt hem vaak. Tegenover haar voelt hij niet de gêne die hij wel voelt bij zijn vrouw en zijn dochter. Soms is ook Zhia erbij. Dan helpen ze hem als twee jonge verpleegsters.
Zijn vrouw haat het als de meisjes boven zijn, al weet hij niet waarom.

`Je bent nat van het zweet.’
`Dat komt door de medicijnen. Ik zweet nog als het vriest.’
Ze trekt zijn overhemd uit.
`De haren op je rug zijn nog zwart.’ Ze droogt zijn rug en hals. `Had je vroeger zwart haar? Vonden de meisjes je knap?’
`Er waren hier niet zo veel meisjes. Het dorp was nog klein.’
`En die paar dan?’
`Thija vond me knap. Maar ik denk dat ze Tijger knapper vond.’
`En oma?’
`Toen zij een meisje was? Ze wilde me alleen hebben omdat ze jaloers was op Thija. Dat denk ik nu.’
`Vond jij haar knap?’
`Anders.’
`Je was toch wel verliefd op haar? Je bent toch met haar getrouwd?’
`Het liep nu eenmaal zo. Er waren hier maar een paar meisjes, dat zei ik toch. Kemp wilde haar ook.’
`Ben je met haar getrouwd omdat je haar niet aan Kemp gunde?’
`Ja.’ Tegen haar kan hij alleen maar eerlijk zijn.
`Wel vreemd’, zegt ze. `Nu heb ik precies zulke grootvaders zoals jij had.’
`Hoezo?’
`Jij zegt toch altijd dat ze elkaar niet mochten.’
Ze rijdt hem voor de wastafel.
`Moet ik je scheren?’
`Ik doe het zelf.’

Ze pakt het mes uit de la, haalt het uit de houder en pakt kwast en scheerzeep uit de kast.
`Scheerzeep ruikt lekker.’
`Het ruikt naar jongens.’
`Jongens! Was je gelukkig als kind?’
`Alleen toen Tijger en Thija er nog waren.’
`Er waren toch ook anderen die van je hielden.’
`Wie dan?’
`Je moeder.’
`Dat is ook zo.’
`Ik hou ook van je.’

Hij ziet haar oprechte gezicht in de spiegel.
`Het is waar’, zegt hij. `Jij houdt net zo veel van mij als ik van jou. En je opa Kemp?’
`Van hem hou ik ook. Anders. Zal ik je inzepen?’ Ze haalt de kwast door het schuim en zeept hem zorgvuldig in. `Ik kan je ook scheren. Laat mij het maar doen. Jij snijdt je te vaak.’
`Ik heb een zware baard. Een scheerapparaat werkt niet bij mij.’
`Voortaan scheer ik je wel.’ Ze zet het mes aan. Protesteren helpt niet. Hij voelt hoe zacht het mes over zijn huid glijdt. In de spiegel ziet hij de inspanning op haar gezicht. Hij blijft muisstil zitten. Ze wil het beter doen dan hij.
Terwijl ze met hem bezig is, hoort hij een zacht gebrom, door de muur heen. Net alsof in het buurhuis een of ander apparaat aanstaat. Hij spant zich in om het geluid te kunnen traceren. Het kan ook een vliegtuig zijn, ver weg.

`Klaar’, zegt ze triomfantelijk en ze bet zijn gezicht. `Geen bloed. Zie je dat ik het beter kan.’
`Mooi. Je moet verpleegster worden.’
`Later ga ik met dieren werken. In een circus. Of bij een dierenarts. Of in een asiel. Zhia wordt verpleegster. Of dokter. Ze wil naar Afrika. Of in een kindertehuis.’
`Dat jullie al zo goed weten wat je wilt! Toen ik twaalf was, wist ik nog niets.’
Hij hoort de voordeur dichtslaan.

`Kan ik boven komen?’
`Kom maar’, roept Afke.
Zhia holt de trap op en komt de kamer binnen.
`Bij de silo is een ongeluk gebeurd’, hijgt Zhia.
`Ernstig?’ schrikt Mels.
`Een witte muis is van het dak gevallen. Recht in de bek van een buizerd.’
`Dat is dubbele pech’, zegt Mels.
`Of dubbel geluk’, zegt Zhia. `Misschien was de muis blij dat ze werd opgevreten en dat ze niet te pletter viel.’
`Van dat laatste had ze niets gevoeld’, zegt Mels. `Maar zo’n roofvogel die je verslindt, dat is wel erg.’
`Het is niet waar’, zegt Zhia. `Het was geen witte muis, het was een zwarte.’
Afke trekt hem een overhemd aan en maakt de knoopjes dicht.
`We moeten naar school. Na het avondeten kom ik weer, als je zin hebt in vertellen.’
`Daar heb ik altijd zin in.’
Hij hoort hen de trap af lopen. De deur valt dicht.

Ze hollen weg. Hij luistert tot hij niets meer hoort in de straat. Hij weet weer voor wie hij leeft.
Hij rolt naar de kast en pakt het boek. Elke dag kijkt hij er even in. Het boek dat Thija aan Tijger heeft gegeven toen hij twaalf werd, maar dat hij niet wilde. `Chine, pays inconnu.’ `Les couleurs pastel de la Chine’, leest hij onder een foto van een rivier van blauw krijt. De oevers zijn van pastelkleurig paars, de lucht is blauw en vet van de regen en gepokt met zwarte ganzen die zich op het water laten vallen. Boten met rieten daken, met naakte jongens voorop die met een stok de diepte peilen, drijven op het water.

De foto van een riviertje van blauw porselein, en een man in een bootje van bamboe, omringd door groenten met de kleur van gras. `Un homme transporte des légumes’.

Hij zet het boek terug, rolt naar het bureau en opent het album met de levenslopen van de directeuren van de fabriek. Hun levensbeschrijvingen, hun foto’s en doodsprentjes. Hij is bezig ze te ordenen, er een lijn in te krijgen.
Een grote leugen is het doodsprentje van Frans-Joseph Hubben, waarop te lezen staat dat hij zijn leven lang gehoorzaam aan God is geweest en een goed en trouw echtgenoot en vader was. Mels weet beter. Meneer Frans-Joseph kwam zelden in de kerk. Vlak na de verkoop van de fabriek is hij in Zwitserland gestorven aan een hartaanval, naar men zegt nadat ze hem uit een café hadden gezet waar hij vrouwen lastigviel.

Ton van Reen: Het diepste blauw (086)
wordt vervolgd

• fleursdumal.nl magazine

More in: - Book News, - Het diepste blauw, Archive Q-R, Reen, Ton van