Ton van Reen: Het diepste blauw (080). Een roman als feuilleton

Nu Mels zelf grootvader is, lijkt het soms of hij zijn leven heeft gedroomd. Net als zijn moeder. Hij weet nog hoe ze zong terwijl ze frambozen plukte. Hij twijfelt aan de waarheid van de dingen die hij zich herinnert. Soms bleken ze achteraf heel anders. Hij herinnerde zich zijn vader als een groot man tegen wie hij opkeek, maar toen hij later in de kast de overjas van zijn vader vond en hem paste, bleek die hem te klein.

En zijn moeder? Was ze echt zo meisjesachtig? Jammer dat hij geen foto’s van haar heeft zoals hij zich haar herinnert, haar mond rood van frambozensap. Alle foto’s die hij van haar heeft zijn in zwart-wit.

Daardoor missen ze ook de geuren die bij haar hoorden. Rijp fruit. Gras. Appelgebak. Hij bewaart een paar foto’s van haar in zijn portefeuille, samen met die van Tijger en Thija. Hij haalt ze te voorschijn, zoals hij bijna elke dag even doet. Zijn moeder, lachend, op het weitje achter het huis waar ze de was te bleken legt, een beetje verrast door de fotograaf. Was dat zijn vader geweest? Of haar eigen vader, grootvader Bernhard?

Een andere foto toont haar op haar paasbest, samen met zijn vader, in het zwart, de voordeur achter zich dichttrekkend. Op weg naar de kerk. In dat grijs is ze veel te deftig voor de moeder uit zijn herinnering. De zondagse kleren zitten haar zelfs op de foto onwennig. Na de mis gooide ze die altijd direct uit, om wat luchtigs aan te trekken, om de bossen in te gaan, samen met Mels en vaak ook met Tijger en Thija. Maar altijd zonder vader. Die zat op zondag in zijn zwarte kleren deftig zondags te wezen in het café.

Of gewoon in de kamer, slapend in zijn stoel. Niet voor niets was hij een zoon van grootvader Rudolf. Hij stond stijf van de regels.
Een foto waar ze allemaal op staan: grootvader Bernhard, moeder, Thija, Tijger en hijzelf. Geen vader. Allemaal tot de knieën in een zee van gras aan de oever van de Wijer. Toen was zijn vader er nog. De foto moet door hem genomen zijn. Hij moet nog hebben geprobeerd de compositie van de foto te redden, maar daarbij heeft hij het hele groepje een beetje scheef gefotografeerd.

Of misschien was hij gewoon dronken, zoals vaak op zondag. De Wijer stroomt in de richting van de brug een beetje omhoog, net alsof ze allemaal wankel staan. Thija staat vooraan, met opgeschorte jurk, bang dat haar onderrok onder het stuifmeel van de oeverlelies komt te zitten. Haar benen dun, maar sterk. Alles aan haar is sterk. Haar lach, haar houding. Hoe klein en spichtig ze ook is, niemand is altijd en overal zo nadrukkelijk aanwezig als zij. Tijger staat naast haar, een arm om haar hals. Hij trekt haar een beetje naar zich toe. Zelf staat Mels vlak bij zijn moeder, die troostend een hand op zijn schouder legt.

Een foto van Tijger alleen, stoer, in starthouding op zijn fiets, als op een motor.

En de adembenemend mooie foto van Thija op de dag van haar plechtige communie. Voor de bloementuin van de kerk. In haar roze jurk, die zelfs op de zwartwitfoto, in de speciale tint grijs, laat zien hoe roze die is. In haar hand draagt ze een boeket van margrieten en Gipskruid, in haar andere hand het nieuwe missaal. Haar ogen staan groot, maar voor haar doen wat verlegen. Ze vertolkt de hoofdrol in een toneelstuk. Het hele dorp was erbij toen alle communicanten, een voor een, door de fotograaf werden gekiekt, allemaal in dezelfde houding, voor de bloementuin tussen de kerk en de pastorie.

Nog altijd herinnert Mels zich dat moment. Hoe stil het werd; het was al stil toen ze naar de plek liep. De ogen waarmee ze naar de fotograaf keek, haar grote wat verbaasde ogen. Het bleef maar duren. Ze trok het toneelstuk helemaal naar zich toe. Maar de fotograaf moest verder. Andere meisjes stonden te dringen.

Mels weet nog precies hoe het was; hoe ze hem heel even aankeek. Maar later zei Tijger dat ze naar hem had gekeken en zo had iedereen gedacht dat ze naar hem of naar haar keek, zelfs zijn moeder.

Hij stopt de foto’s terug in de portefeuille en kijkt uit over de Wijer die er, vanaf dit punt gezien, nog net zo bij ligt als een halve eeuw geleden.

Ton van Reen: Het diepste blauw (080)
wordt vervolgd

fleursdumal.nl magazine

More in: - Book News, - Het diepste blauw, Archive Q-R, Reen, Ton van