Ton van Reen: Het diepste blauw (026). Een roman als feuilleton

Angst beheerst zijn nachten. Nachtmerries. Vreemde dromen die voortduren als hij wakker is. Waarom komen er steeds van die krankzinnige verhalen in hem op? Het plafond als een allesverzwelgende zee. Maar ook al is hij helemaal wakker, toch kan hij het rare verhaal over verdrinkende steden en dorpen en de later opnieuw verdampende zee niet van zich afzetten.

Als kind al beleefde hij van die wonderlijke verhalen. Vaak was hij een reus. De sterkste. Om zichzelf te bewijzen. Omdat hij groter en sterker wilde zijn dan Tijger, die meestal vlugger en gehaaider was. Sterker willen zijn was lijfsbehoud.
Het is iets in zijn hoofd. Zijn hele leven al komen er de vreemdste dingen in hem op. Zijn fantasieën brengen hem overal, maar zelden naar hier, naar dit vertrek, waar hij altijd alleen is.

Hij vouwt zijn kussen dubbel, probeert overeind te komen om de kamer te overzien.
Het irriteert hem dat de deur van de slaapkamer openstaat. Hij slaapt altijd met de deur open, niet omdat hij dat wil, maar omdat Lizet te beroerd is om de deur dicht te doen. Ze zegt dat ze hem dan beter kan horen als er ‘s nachts iets mis is. Met die deur open is hij nooit helemaal alleen. In huis hoort hij alles, ‘s nachts zelfs het druppelen van de kraan in de keuken. Tot hij er gek van wordt.

Het is pas half acht. Hij moet nodig plassen, maar hij moet nog een half uur geduld hebben, voordat Lizet hem uit bed haalt en hem naar het toilet brengt: het aangepaste toilet met hoge pot en handgrepen, ingebouwd in de kleine badcel die in een hoek van zijn slaapkamer is gemaakt. In geval van hoge nood kan hij in de fles plassen, maar dat doet hij liever niet. Lizet vindt het niet prettig om de fles schoon te maken. Dat ziet hij aan haar gezicht, die enkele keer dat het niet anders kan. Het gebeurt soms, als hij voor het slapen gaan bier heeft gedronken. Hij heeft geen zin in toestanden. Ruzie moet hij voorkomen. Dan maar geen bier.

Eindelijk rinkelt de wekker. Acht uur. Hij zet hem af. Direct daarna klinkt het hoge rammelen van de wekker op Lizets kamer. Haar dansende wekker staat in een soepbord vol muntjes. Even later hoort hij haar uit haar kamer komen. Haar sloffende stappen op de overloop. Hij sluit zijn ogen.

`Waarom word je altijd schreeuwend wakker?’ zegt ze, de kamer binnenkomend.
Hij kan nu niet meer doen of hij slaapt en opent zijn ogen opnieuw. In haar kamerjas staat ze naast zijn bed.
`Ik heb vreselijk gedroomd.’
`Je hebt een slecht geweten.’

Hij zegt er maar niets op. Hij zou gaan schreeuwen. Nooit vertelt hij haar iets over zijn dromen. Lizet ergert zich nog steeds aan Thija. Hij weet het. Eén keer, een paar jaar geleden, heeft hij verteld van het vliegtuig dat tegen de silo vloog. Hij vertelde het toen aan zijn kleindochter. Afke was een jaar of tien. Hij was pas een paar maanden thuis uit het revalidatiecentrum. Lizet had het toevallig gehoord. Ze had hem uitgelachen. Ze vond zijn droom belachelijk, de droom van een kind. Misschien, maar dat had ze waarschijnlijk niet durven zeggen, had ze gedacht dat hij na dat ongeluk weer een kind was geworden. Dat ze hem als een kind thuis had gekregen. Een lastig kind, dat kort gehouden moest worden en dat zelf niet mocht bepalen wanneer het uit bed werd gehaald en verzorgd.

Lizet loopt naar het toilet. Zoals gewoonlijk vergeet ze de deur achter zich te sluiten. Sinds de badcel met toilet op zijn kamer is, gebruikt zij het ook, en daarom haat hij het. Hij hoort de straal tegen de pot. Het maakt hem razend. `Waarom sluit je de deur niet!’ wil hij roepen, maar hij roept niet. Ze is hem de baas.

Haar ochtendjas goed trekkend, komt ze naar buiten. Ze drukt op de knop om het hoofdeinde van zijn bed recht te zetten, slaat de deken terug, tilt zijn benen uit bed en schuift hem in één beweging in de rolstoel.
`Tandenpoetsen.’
`Eerst naar het toilet. Ik moet nodig.’
`Vandaag wil je eerst dit, morgen wil je eerst dat.’ Haar stem is hoog van ergernis.

Ze rolt hem naar het toilet. Hij kan zelf uit de rolstoel op de pot schuiven. Omdat hij zijn armen sterk houdt. Het zou een te grote vernedering voor hem zijn om ook nog door haar op de pot te worden gezet. Of zal hij als het zover komt, om te overleven, weer opnieuw zijn grens verleggen? Eerder had hij het plan er een eind aan te maken als hij zichzelf niet meer kon aankleden. Maar toen het zover was, had hij uitvluchten gezocht om toch te blijven leven. Om voor iemand te leven. Gelukkig was Afke er. Voor haar verlegt hij zijn grens steeds verder naar beneden.

Afke herinnert hem aan Marjan als kind. Toen ze samen alles deden. Roeien op de Wijer. Door de bossen hollen en verstoppertje spelen. Jammer dat hij dat met Afke niet kan. Hij kan geen meter lopen. Hij kan nooit meer door de modder spatten. Nooit meer het zachte mos onder zijn blote voeten voelen. De spitse dennennaalden, het was fijn om bij het lopen pijn aan zijn voeten te voelen. Zijn lichaam wilde weten dat het op voeten gedragen werd. Dat hij juist zijn voeten moest verliezen! Als hij denkt aan de wandelingen door de bossen, voelt hij de pijn nog. Fantoompijn. De tinteling die door zijn hele lijf trok als de naalden in zijn voeten staken. Het deed hem goed.

Hij wacht op Lizet, die voor de spiegel wat aan haar haar doet. Eindelijk verlaat ze de badcel. Voorzichtig glijdt hij, de armen geklemd rond de dragers, op de pot en schuift de pyjamabroek over zijn benen.
Altijd draagt hij blauwe pyjama’s. Blauwe hemden. Blauwe broeken. Blauwe pakken. Als kind wilde hij het niet. Later wist hij niet beter meer. Aan hem bleef alles blauw. De kleur van water. Van de Wijer. Hij kan niet meer leven zonder blauw.

Ton van Reen: Het diepste blauw (026)
wordt vervolgd

fleursdumal.nl magazine

More in: - Book Stories, - Het diepste blauw, Archive Q-R, Reen, Ton van