Vertaling van ‘Elegy Written in a Country Churchyard’ van Thomas Gray door Cornelis W. Schoneveld

De ‘Elegy Written in a Country Churchyard’ van Thomas Gray (1716-1771), voltooid in 1750, is een van de allerbekendste gedichten uit de Engelse literatuurgeschiedenis.

Typisch voor de 18de eeuw generaliseert en moraliseert de dichter naar hartelust in ‘poëtische’ taal.

Toch illustreert zijn tekst ook op frappante maar voorzichtige wijze trends die tot de ‘allerindividueelste emoties’ van de Romantiek zouden leiden.

‘Far from the madding crowd’ (later geleend door Thomas Hardy als romantitel) stelt de hooggeleerde dichter zich voor eenzaam door het dorpsgebied te zwerven en tenslotte op het dorpskerkhof begraven te liggen.

William Blake (1757-1827), auteur van de beroemde Songs of Innocence and of Experience (1795), sneed in 1797 de tekst van Gray’s Elegy uit een uitgave van Gray’s poëzie uit 1790, bevestigde die in uitsparingen van aquarelbladen en schilderde zo elf bladen met een illustratie rondom de tekst.

Een bekende uitspraak van Blake is ‘wie generaliseert is een idioot’, maar in Gray’s gedicht zag hij blijkbaar vooral de individuele en romantische kant ervan. Zo ontstond een uniek eenmalig product voor een opdrachtgever, dat pas in 1920 in de publiciteit kwam.

Gray’s originele strofen en de naar vorm en inhoud getrouwe Nederlandse vertaling van Cornelis W. Schoneveld staan onder elkaar, naast Blake’s esoterische illustraties.

Far from the madding crowd’s ignoble strife,
Their sober wishes never learned to stray;
Along the cool sequestered vale of life
They kept the noiseless tenour of their way.
Yet e’en these bones from insult to protect
Some frail memorial still erected nigh,
With uncouth rhymes and shapeless sculpture decked,
Implores the passing tribute of a sigh.
x Their name, their years, spelt by the unlettered Muse,
The place of fame and elegy supply:
And many a holy text around she strews,
That teach the rustic moralist to die.
For who, to dumb forgetfulness a prey,
This pleasing anxious being e’er resigned,
Left the warm precincts of the cheerful day,
Nor cast one longing lingering look behind?

Thomas Gray

Ver van het twistend volk, in dwaas verval,
Zwierven hun sobere wensen nooit van huis;
In ’t koele afgescheiden levensdal
Hielden zij koers, zonder het minst geruis.
Ter wering van hun beenderen tegen kwaad
Verzoekt een wrakke zerk, hier opgericht,
In grof reliëf en verzen zwak van maat,
Een zucht van de passant als ereplicht.
x Jaren en naam, door ’n Muze slecht gespeld,
Vervangen lofgezang en rouwgedicht,
En menig heilig woord van Haar vertelt
De vrome landman van zijn dood in zicht.
Want wie zei ooit, vergetelheid ten prooi,
Vaarwel tegen ’t bezorgd maar schoon bestaan,
Verliet het dagdomein, zo warm, zo mooi,
Zonder een draalblik talend terug te slaan?

Vertaling Cornelis W. Schoneveld

Thomas Gray
Treurzang geschreven op een dorpskerkhof
Vertaling en voorwoord Cornelis W. Schoneveld
isbn: 978 90 824288 7 2
Uitg. DWT De Wilde Tomaat
2017, 27 pag.

fleursdumal.nl magazine

More in: - Book News, Archive G-H, Blake, William, POETRY IN TRANSLATION: SCHONEVELD