Fleurs du Mal Magazine
Or see the index
DE KLEINE JONGEN EN DE RIVIER
Jasper Mikkers en De Dommel
Door Jef van Kempen
“Als een kleine, op hol geslagen machine lag de vis op zijn rug te ademen, zijn buikvinnen opzij van zijn gezwollen buik uitgespreid. Verbijsterd staarde hij naar de vis die anders altijd roerloos op de bodem lag, gratieus, trots en vol ingehouden kracht, de mooiste en grootste modderkruiper die hij ooit gevangen had, en die nu, ten prooi aan een raadselachtig gebeuren, bezig was te sterven.”
Henri Pafort had de vis mee naar huis genomen en in zijn aquarium gezet. Toen de vis ziek werd, deed Henri een wanhopige poging om hem te redden. In het holst van de nacht, sloop hij het huis uit om de vis terug te brengen naar de plaats waar hij hem had gevangen: onder een brug over De Dommel. Het verhaal neemt een onverwachte wending, die ik hier niet wil verklappen, en eindigt in een tragedie.
“En terwijl de dood van de modderkruiper in Henri overging, leek alles zijn schoonheid te verliezen. De tekening van zijn rug, zijn schutkleur die hem op de bodem bijna onzichtbaar maakte, zijn ogen, voelsprieten, tere, isabelkleurige buik, ze hadden geen waarde meer nu het leven eruit verdwenen was.”
In een meeslepend stijl schrijft Jasper Mikkers in het titelverhaal van zijn in 1994 verschenen verhalenbundel: De kleine jongen en de rivier, over zijn alter ego Henri Pafort. Jasper Mikkers (1948) woonde van zijn vierde tot zijn dertiende jaar in Liempde. Toen verliet hij het dorp om naar het seminarie te gaan. Over zijn ervaringen tijdens die priesteropleiding verscheen in 2000 de roman: Het einde van de eeuwigheid.
Zelden schreef een Brabantse schrijver onroerender proza over zijn jeugd en de natuur als Jasper Mikkers in: De kleine jongen en de rivier.
“Een gele vuurbal brak door de dunne nevel in de verte heen, steeg langzaam op boven de horizon van boomtoppen en scheerde met zijn eerste stralen over het blonde haar van een kleine jongen die met een dode vis in zijn hand in de rivier stond.”
(Brabants Dagblad 31 oktober 2002)
fleursdumal.nl magazine
More in: Jasper Mikkers, Jef van Kempen, Literaire sporen
.jpg)
MET HET OOG OP DE KWETSING VAN DE GOEDE ZEDEN
Joris-Karl Huijsmans en een zigeunerkamp in Tilburg
Door Jef van Kempen
Op een mooie augustusavond in 1873 arriveerde, met veel rumoer, een grote groep zigeuners op het Piusplein in Tilburg. Volgens de Tilburgsche Courant: “ boezemden dezelve wegens hunne smeerigheid en havelooze kleederdragt (sommige waren slechts gedeeltelijk met lompen gedekt) een waren afkeer in.” De Parijse schrijver Joris-Karl Huijsmans (1848-1907) logeerde die maand bij zijn oom, de kunstschilder en tekenleraar Constantijn Huijsmans, die aan het Piusplein een woning met atelier had. Joris-Karl Huijsmans stond aan het begin van een glansrijke literaire carrière, als schrijver van geruchtmakende boeken als A Rebours en Là -Bas. Hij was bevriend met Emile Zola en Paul Verlaine. Enkele jaren later legde Huijsmans zijn ervaringen in Tilburg vast in een verhaal: Un campement de Bohémiens (Een zigeunerkamp).
In tegenstelling tot zijn collega van de Tilburgsche Courant had de jonge Franse schrijver genoten van het schouwspel: Vrouwen met flonkerende ogen, met blinkende tanden, gekleed in onbeschrijflijke lompen, in haveloze hemden die door hun scheuren naakt blank vlees lieten doorschemeren. (…) Prachtig was dit schelmenkamp bij het schijnsel van het vuur. De gezichten lichtten plotseling op bij het knetteren van houtblokken, en van allen leek de licht gekleurde huid als van een vloeibaar goud doordrongen.
Enkele dagen later, bij de aftocht van de zigeuners, schreef de krant vol venijn: “Wij wenschen hun een goede reis, in de hoop hen nooit weer terug te zien, niet alleen wegens hunne brutale bedelarij, maar vooral met het oog op de kwetsing van de goede zeden.” Huijsmans had vooral oog voor een mooie zigeunerin: Ik wandelde rond de tenten, toen een jonge vrouw van een aanbiddelijke schoonheid, mijn hand greep en zei: “Mijnheer, geef me tien stuivers!” Ik aarzelde, dat beken ik, toen ze zich een weinig bukkend mijn hand kuste met haar geheel met wondermooie tanden versierde mond, als druppels kwikzilver die dartelen in een rozeblad! Die augustusnacht zou hij van haar dromen. Op de plaats waar de zigeuners destijds bivakkeerden, staat nu een wanstaltige Amerikaanse hamburgertent.
(Gepubliceerd in: Het Brabants Dagblad, 2002)
fleursdumal.nl magazine
More in: Archive K-L, J.-K. Huysmans, Jef van Kempen, Joris-Karl Huysmans, Literaire sporen
Thank you for reading Fleurs du Mal - magazine for art & literature