AI WEIWEI IN FOAM: #SAFEPASSAGE

Ai Weiwei – #SafePassage
16 september – 7 december 2016

Dit najaar presenteert Foam #SafePassage, een tentoonstelling van het werk van de Chinese kunstenaar en activist Ai Weiwei (1957, Beijing). Omdat de kunstenaar zelf lange tijd constant in de gaten werd gehouden door de Chinese overheid, ervaart hij een persoonlijke verbondenheid met de groeiende stroom vluchtelingen die Europa probeert binnen te komen.

Sinds zijn eerste bezoek aan het Griekse eiland Lesbos, in december 2015, bezocht Ai Weiwei met zijn team tal van vluchtelingenkampen rond de Middellandse Zee, onder andere in Syrië, Turkije, Israël en Frankrijk. De tentoonstelling gaat over de strijd tussen het individu en de machtsstructuren die de samenleving domineren. Centraal staan zowel de ervaringen die Ai Weiwei ertoe hebben gebracht zijn vaderland te verlaten, als die van honderdduizenden vluchtelingen en migranten die hun leven blijven riskeren om Europa te bereiken, vaak met als enige resultaat dat zij voor gesloten grenzen komen te staan.

Ai Weiwei
Ai Weiwei, die als belangrijkste Chinese kunstenaar, ontwerper en curator van dit moment wordt beschouwd, is een vooraanstaand sociaal en cultureel commentator. Hij is een voorvechter van mensenrechten en democratie en levert onvermoeibaar en ongezouten kritiek op het politieke stelsel in China. Hij heeft herhaaldelijk onderzoek gedaan naar overheidscorruptie en doofpot affaires, waardoor hij een voortdurende doorn in het oog is van de Chinese autoriteiten. Na zijn arrestatie op de internationale luchthaven van Beijing in 2011 werd hij 81 dagen lang in het geheim gevangen gehouden, zonder dat er ooit officieel een aanklacht tegen hem was ingediend. Tijdens zijn gevangenschap werd hij continu verhoord en 24 uur per dag geobserveerd. Hij verkeerde in het gezelschap van twee bewakers die nooit van zijn zijde weken, zelfs niet als hij naar het toilet ging of sliep. Na zijn vrijlating werd zijn paspoort in beslag genomen en werd hij gedwongen om in te China blijven, waar de autoriteiten hem nauwlettend in de gaten bleven houden.
Tijdens de continue bewaking trachtte Ai Weiwei de situatie zoveel mogelijk in eigen hand te houden en zich op allerlei manieren te onttrekken aan de onophoudelijke inbreuken op zijn privacy. Hij startte een reeks experimenten, variërend van een livestream van zijn dagelijks leven via vier webcams in zijn atelier die wereldwijd kon worden bekeken op de website weiweicam.com, tot het bijhouden van een blog – totdat de overheid ingreep en hem beide mogelijkheden ontnam. Foam Magazine #43, dat in december 2015 verscheen, was volledig gewijd aan het thema ‘Freedom of Expression under Surveillance’ (‘vrijheid van expressie onder toezicht’). Ai Weiwei, die zelf als gastredacteur fungeerde en centraal stond in dit nummer, deed daarin uitgebreid verslag van deze belangrijke en donkere periode in zijn leven.

Tentoonstelling
De tentoonstelling begint met werken die een afspiegeling vormen van de persoonlijke ervaringen van de kunstenaar terwijl hij onder voortdurend toezicht stond, zoals is beschreven in Foam Magazine #43. In 2015 kreeg Ai uiteindelijk zijn paspoort terug. Kort daarna vertrok hij naar Europa en vestigde zich in Berlijn, waar hij nu zijn atelier heeft. Nog altijd hanteert hij de strategie van ultieme zelfbewaking, in de vorm van een vrijwel continue stroom beelden die hij op Instagram plaatst. Zo kan iedereen met een internetverbinding hem van dag tot dag volgen. Sinds zijn eerste bezoek aan het Griekse eiland Lesbos, in december 2015, fungeren zijn Instagram-beelden als een soort realtime nieuwsblog van de reizen van zijn team langs de vluchtelingenkampen in het Middellandse Zeegebied. Als tweede deel van de tentoonstelling worden de wanden van Foam vol gehangen met duizenden foto’s die hij met zijn mobieltje heeft gemaakt. Het zijn overwegend spontane kiekjes die een goede indruk geven van de leefomstandigheden in de kampen. Deze immense collage geeft uitdrukking aan de talloze persoonlijke ontmoetingen die de kunstenaar had met mensen in de vluchtelingenkampen, waardoor de omvang van de crisis nog eens pijnlijk wordt benadrukt. Ai Weiwei’s beelden gaan vergezeld van een selectie uit zijn inmiddels legendarische serie marmeren beelden en een aantal van zijn video’s, waaronder: Chang’an Boulevard (2004), dat een beeld schetst van de weg die Beijing langs een oost-west as in tweeën deelt en On the Boat (2016), waarin we de kunstenaar zien op een achtergelaten boot midden op de oceaan.

Ai Weiwei is vooral bekend om zijn sculpturen en omvangrijke installaties, waarmee hij conceptueel een verbinding legt tussen traditionele cultuurgebonden ambachten en hedendaagse politieke boodschappen. Daarbij brengt hij een relatie tot stand tussen historische wortels, materialen en paradigma’s, en actuele vraagstukken in onze moderne maatschappij. Ai heeft overal ter wereld grote tentoonstellingen en paviljoens ingericht, maar daarnaast is hij ook architect, schrijver, cineast, filosoof en politiek activist. Weiwei’s activiteiten zijn onlosmakelijk verbonden met de staat van de hedendaagse Chinese kunst en maatschappij – of het nu gaat om samenwerking met het Zwitserse architectenbureau Herzog & de Meuron, dat hij met artistieke adviezen terzijde stond bij de bouw van het nationale stadion van Beijing voor de Olympische Spelen van 2008, of om zijn onderzoek naar corruptie bij de Chinese overheid.

De tentoonstelling wordt geopend op donderdag 15 september, vanaf half 6, in het bijzijn van de kunstenaar.

Foam
Keizersgracht 609
1017 DS Amsterdam
+31 20 5516500
foam.org

# Meer informatie: www.foam.org

Photo Anton K. (FdM): Protest in Berlin, Linienstrasse, 2011

fleursdumal.nl magazine

More in: Ai Weiwei, Anton K. Photos & Observations, Art & Literature News, Exhibition Archive, MUSEUM OF PUBLIC PROTEST, Photography, REPRESSION OF WRITERS, JOURNALISTS & ARTISTS, Sculpture