Lauran Toorians: Brabant Cultureel – niet mooi. Over Brabant Cultureel en Brabant Literair

Brabant Cultureel – niet mooi

Door Lauran Toorians

Brabant Cultureel en Brabant Literair

Januari 2013 – Nu het laatste uur van het tijdschrift Brabant Cultureel / Brabant Literair lijkt te hebben geslagen, is het tijd om de balans op te maken van dit blad en de feiten op een rij te zetten.

Het tijdschrift Brabant Cultureel ontstond in 1952 onder de titel Brabantia. Nog steeds wordt vaak aangenomen dat dit een voortzetting was van het oudere Brabantia Nostra, dat verscheen sinds 1935, maar dat is niet zonder meer het geval. Brabantia Nostra was het blad van een onafhankelijke stichting met diezelfde naam. Die stichting was niet al te sterk uit de Tweede Wereldoorlog gekomen en besloot in 1951 met het uitgeven van dit blad te stoppen. Op voorspraak van de toenmalige Commissaris van de Koningin kwam het tot een samenwerking met het Provinciaal Genootschap van Kunsten en Wetenschappen in Noord-Brabant (het latere Noordbrabants Genootschap, NBG) en vanaf 1952 gaven beide organisaties samen het blad Brabantia uit. De titel ontstond dus door een ‘halvering’ van de oudere titel Brabantia Nostra, maar het resultaat van deze samenwerking was een nieuw blad dat begon met jaargang 1. In 1972 trok Brabantia Nostra zich terug als co-uitgever en werd Brabantia volledig het ledenblad van het NBG.

Het NBG bestond zelf al sinds 1837 en startte toen meteen met het uitgeven van Handelingen van het Provinciaal Genootschap van Kunsten en Wetenschappen in Noord-Brabant. Daarnaast en daarna publiceerde het NBG nog andere reeksen, maar geen daarvan was echt succesvol. Na de Tweede Wereldoorlog trad het NBG met nieuw elan naar buiten, waarbij het zich steeds meer ook op kunst en cultuur ging richten. In de jaren ’50 en ’60 fungeerde het zelfs als culturele raad voor de Noord-Brabant en ontstond dus een nauwe, formele relatie met de Provincie. Om naar buiten te kunnen treden werd een nieuwe reeks opgezet, het Brabants Jaarboek, waarvan slechts twee afleveringen verschenen in 1949 en 1950. Het was dit gebrek aan levensvatbaarheid enerzijds en anderzijds de behoefte aan een communicatiemiddel met de leden en met de buitenwacht die in 1951 toe leidde tot het ‘huwelijk’ met Brabantia Nostra dat dus in 1952 werd bekroond met het nieuwe tijdschrift Brabantia.

Vooral in de eerste decennia verschenen in het blad ook met enige regelmaat wetenschappelijke bijdragen op het gebied van de (kunst)geschiedenis en speelde het ook een belangrijke rol in de kunstkritiek in Noord-Brabant. In de jaren ’70 en ’80 gingen het NBG en het blad een steeds belangrijker rol spelen in het literaire leven in de provincie. In de jaren ’80 en ’90 was het NBG zelfs leidinggevend op ter terrein van de letteren in de provincie en vervulde het min of meer de rol van het latere LiBra (nu opgegaan in het Brabants Kenniscentrum voor Kunst en Cultuur, bkkc).

Brabantia bleef bij deze ontwikkeling achter. Het blad dutte als het ware in en de zittende redactie toonde nauwelijks nog enige betrokkenheid bij zowel het blad als bij de ontwikkelingen binnen het NBG (en in de provincie). In 1995 greep het NBG in: de zittende redactie werd van haar taken ontheven. Het blad kreeg een nieuwe vormgeving, een totaal nieuw – nu expliciet journalistiek – concept en (vergissing) een nieuwe titel: Brabant Cultureel. Vanaf september 1995 verscheen dit herboren blad, gemaakt door een geheel nieuwe redactie en nog steeds als het blad van het NBG.

Lees verder op de site van ≡ Lauran Toorians (DE FAKKEL) de rest van dit verhaal over de ondergang van Brabant Cultureel en Brabant Literair en de incompetentie, inhaligheid en het culturele onbenul bij het provinciebestuur, ambtenaren en het BKKC.

fleursdumal.nl magazine

More in: Lauran Toorians, The talk of the town