KAREL APPEL: RETROSPECTIEF

Karel Appel
Retrospectief
Nu t/m 16-mei-2016

Wie denkt aan het werk van Karel Appel (1921-2006) ziet felle kleuren, sterke contourlijnen en ogenschijnlijke simpele vormen. Toch kent de ontwikkeling van de beroemde en kleurrijke Nederlandse kunstenaar ook een andere kant dan de jaren 50 en CoBrA waar hij vaak mee wordt geassocieerd. Appel experimenteerde, zocht de grenzen op en bleef tot op hoge leeftijd zijn werk vernieuwen. Van vroege speelse en kinderlijke voorstellingen, tot aan de latere sculpturen, waarin hij schilderkunst met gevonden voorwerpen combineerde, zijn stijl en materiaal wisselde vaak. Typerend voor Karel Appel is ook dat hij al vroeg samenwerkte met kunstenaars uit andere disciplines, zoals, dichters, muzikanten en choreografen.

In de bekende documentaire van Jan Vrijman uit 1961 wordt Karel Appel neergezet als een woest schildersbeest dat zwetend en grommend in gevecht lijkt met het schildersdoek. Spontaan en puur vanuit zijn instincten veegt en smijt Appel de verf op het doek. Hij lijkt het publiek te manipuleren door bewust een cliché van de wilde, romantische kunstenaar neer te zetten. Zijn beroemde uitspraak ‘Ik rotzooi maar wat an’ wordt te letterlijk opgevat en veroorzaakt veel ophef in Nederland. Appel schildert expressief en spontaan, maar gaat nauwkeuriger te werk dan hij doet voorkomen. Hij kiest zijn gereedschap en verf met zorg, maakt vooraf schetsen en haalt zijn inspiratie uit de kunstgeschiedenis. Hij bestudeert het werk van Rembrandt, Van Gogh, Picasso en Mondriaan grondig. Zijn kunstwerken blijken doordachte composities.

Vanaf het moment dat Appel in 1950 naar Parijs verhuist, ontvangt hij grote prijzen, wordt naar Biënnales afgevaardigd en krijgt eervolle opdrachten. Ondanks zijn wereldfaam, blijft hij zijn hele leven lang een gecompliceerde verhouding met Nederland houden. De elite hier wil niets van hem weten, terwijl het volk, vanwege zijn spontaniteit en ongekunsteldheid, met hem weg loopt. Door een kleine groep in de kunstwereld wordt zijn werk gewaardeerd en gepromoot. Vandaag de dag is zijn werk internationaal verspreid over vele belangrijke museale- en particuliere collecties.

In 2016 is het tien jaar geleden dat Karel Appel is overleden. Een mooi moment om een frisse blik te werpen op zijn veelzijdige oeuvre dat zich over meer dan zes decennia uitstrekt. Gemeentemuseum Den Haag belicht met dit grootse retrospectief, bestaande uit 67 schilderijen, 12 beelden en meer dan 60 tekeningen, Appel vanuit verschillende gezichtspunten. Zo komen zijn vroege interesse in Outsider Art aan bod, zijn experimenten met uiteenlopende stijlen en de zeer eigen – soms bijna abstracte – interpretatie van klassieke thema’s zoals het naakt, het portret, het landschap en het stadsgezicht.

Gemeentemuseum Den Haag heeft een lange traditie met Karel Appel. Eerder vonden er belangrijke tentoonstellingen plaats en de kunstenaar schonk in 1983 en 2002 een groot aantal tekeningen aan het museum. Dit retrospectief markeert opnieuw de bijzondere band. De tentoonstelling vormt een spil van een brede internationale herontdekking van Appels werk. Ook in steden als Parijs, München en Washington zijn tentoonstellingen georganiseerd.

Catalogus en kinderkunstboek
Bij de tentoonstelling verschijnt een indrukwekkend naslagwerk over Karel Appel dat te koop is in de winkel van het museum. Het boek verschijnt in het Engels en Nederlands en wordt uitgegeven door Uitgeverij Walther König in Keulen. Naast teksten van Rudi Fuchs, Klaus Ottmann en dr. Franz-W. Kaiser is er een interview in opgetekend met kunstcriticus Michel Ragon, een van de laatste tijdsgetuigen uit de CoBrA-tijd in Parijs. Dankzij nieuw onderzoek is, behalve een uitgebreide chronologie, ook het beroemde contramanifest van Karel Appel, compleet geactualiseerd opgenomen.

Het nieuwe kinderkunstboek Karel Appel uit de kapperszaak in de Dapperstraat van Imme Dros en Harrie Geelen vertelt het verhaal van de jonge Karel die in plaats van kapper, zoals zijn vader, een droom heeft om een beroemd kunstenaar te worden. Het kleurrijke prentenboek is alweer het vijftiende deel uit de serie kinderkunstboeken die het Gemeentemuseum Den Haag uitgeeft in samenwerking met Uitgeverij Leopold.

De tentoonstelling is mede mogelijk gemaakt dankzij de Karel Appel Foundation.

Gemeentemuseum Den Haag
Stadhouderslaan 41
2517 HV Den Haag

# Meer info website Gemeentemuseum Den Haag

fleursdumal.nl magazine

More in: Art & Literature News, Art Criticism, Exhibition Archive, Karel Appel