LAURAN TOORIANS: Het leven van Muireadhach Albanach Ó Dálaigh

Het leven van Muireadhach Albanach Ó Dálaigh:

Scel 7 arrumainte 7 stair

door Lauran Toorians

Tadhg Ó Cléirigh (O’Clery) werd rond (of kort voor) 1575 geboren in Kinbarron aan de kust van Donegal Bay. Zijn familie leverde traditioneel de historici voor de familie Úa Domnaill (O’Donnell) en ook Tadhg bestudeerde de Ierse geschiedenis en literatur. Nadat hij deze studies had voltooid en toen hij al bekendheid had verworven als geleerde, trad hij als lekenbroeder toe tot de Franciscanen. Hij deed dit in het in 1607 gestichte Colláiste San Antoine (St Anthoniuscollege) in Leuven. Daarmee verbond hij zich aan een belangrijk centrum van Ierse geleerdheid dat sindsdien onverbrekelijk met zijn naam is verbonden. Als franciscaner broeder kreeg hij de naam Micheál en wij kennen hem dan ook vooral als Michaél Ó Cléirigh (Michael O’Clery).
In 1626 keerde Ó Cléirigh terug naar Donegal waar hij materiaal verzamelde en kopieerde voor de Acta Sanctorum veteris et maioris Scotiae seu Hiberniae. Dit werk was gepland en opgestart door Aedh Mac an Bháird (Hugh Ward) en werd voortgezet door John (Mac) Colgan. Beiden waren verbonden aan het Coláiste San Antoine en waren theologieprofessor in Leuven. Na enige tijd verzamelde Ó Cléirigh drie medewerkers om zich heen om zijn werkzaamheden als historicus te kunnen voortzetten. Dit waren zijn familielid Cú-cóigcriche (Cucogry) Ó Cléirigh en twee ordebroeders Ferfeasa Ó Máil-Chonaire en Cú-cóigcriche Ó Duibhgennáin. Hun eerste werk bestond uit het verzamelen en compileren van lijsten en genealogieën van koningen en heiligen: Réimh Ríoghraide na hEireann agus Seanchas na Naomh (‘De opeenvolging van de koningen en de genealogieën van de heiligen van Ierland’). Daarna bezorgden zij een nieuwe editie van het Leabhar Gabhála (‘Het boek van de invasies (van Ierland)’) en als derde en meest omvangrijke werk begonnen zij eind januari 1632 met hun verzameling en compilatie van oudere annalen (‘jaarboeken’) uit Ierland. Dit werk werd afgesloten op 10 augustus 1636 en kreeg de titel Annála Ríoghachta Éireann (‘Annalen van het koninkrijk Ierland’ echter beter onder de titel The Annals of the Four Masters ofwel de ‘Annalen van de Vier Meesters’.
Het werk aan de Annalen van de Vier Meesters gebeurde onder het mecenaat van Fearghal Ó Gadhra (Feral O’Gara) van Cúil Abhainn (Coolavin, Co. Sligo) en het werd uitgevoerd in het Franciscaner convent in Bun Drobhaisi (Bundrowse) in Donegal. Een jaar later, in 1637, keerde Micheál Ó Cléirigh naar Leuven terug, waar hij onder meer nog een Iers glossarium publiceerde: Foclóir nó Sanasán nua (1643). Dit laatste was het enige van zijn vele werken dat nog tijdens zijn leven in druk verscheen. Ó Cléirigh overleed in 1643 en werd in Leuven begraven in de kapel van het Coláiste San Antoine.

Lees de volledige tekst van Lauran Toorians