Gemeentemuseum Den Haag: Cézanne – Picasso – Mondriaan

Paul Cézanne (1839-1906), La Montagne Sainte-Victoire, 1888, olieverf op doek, 83 x 72 cm,

collectie Stedelijk Museum Amsterdam, verworven met steun van de VVHK

GEMEENTEMUSEUM DEN HAAG

Cézanne – Picasso – Mondriaan

In nieuw perspectief

17 oktober 2009 t/m 24 januari 2010

Cézanne is de ‘vader van de moderne kunst’. Hij werd, hoe ironisch ook, vaak geweigerd op de Parijse salons, maar geldt nu als een van de belangrijkste kunstenaars van zijn periode. Picasso en Mondriaan zijn in zijn voetsporen getreden en gedrieën zijn zij verantwoordelijk voor misschien wel de meest beslissende ontwikkeling in de kunstgeschiedenis: het ontstaan van de abstracte kunst. Deze drie revolutionaire meesters zijn in het najaar van 2009 onderwerp van een grootse, internationale tentoonstelling in het Gemeentemuseum Den Haag. Hier wordt op spectaculaire wijze duidelijk gemaakt hoe de schilderkunst rond 1900 in een stroomversnelling raakte. Het resultaat is een boeiend verhaal waarin de toeschouwer wordt meegenomen van de zinnelijke en kleurrijke doeken van Cézanne via de felgekleurde – soms humoristische – werken van Picasso naar de uiterst subtiele schilderkunst van Mondriaan.

Geen andere laat-negentiende eeuwse kunstenaar had zoveel en zo’n blijvende invloed op zijn opvolgers als Paul Cézanne: met zijn subtiele kleurgevoel en zijn gedurfde composities brak hij een lans voor de generaties na hem. Voor het eerst sinds een halve eeuw is er weer werk van de Franse meester in ons land te zien, waaronder de wereldberoemde, sensuele Baadsters en de landschappen met de Mont Sainte-Victoire, bij het kleine dorpje Vauvenargues in de Franse Provence, als middelpunt.

Vanaf zijn komst naar Parijs, toen hij nauwelijks twintig jaar was, had Pablo Picasso tot aan het eind van zijn leven een grote bewondering voor Cézanne. Hij beschouwde zichzelf graag als diens (artistieke) zoon. Hij wilde zo graag in de voetsporen treden van zijn grote inspiratiebron, dat hij jaren later het kasteel, Château de Vauvenargues, betrok aan de voet van de Mont Sainte-Victoire. Het ging hem hierbij niet zozeer om een kunstzinnige navolging, maar echt om de fysieke plek waar Cézanne zijn werk had vervaardigd. Later, na zijn dood in 1973, zou Picasso er ook begraven worden.

Mondriaan was, vrijwel tegelijk met Picasso, ook bezig met zijn zoektocht naar het ideale kunstwerk. Hoewel hij uit de Nederlandse traditie komt waarin de Haagse School hoogtij vierde, had hij van jongs af aan veel interesse in de internationale schilderkunst. Zo haalde hij zijn opvatting van Kubisme in eerste instantie uit de krant. Een tentoonstelling over het kubisme in het Stedelijk Museum opende hem in 1911 definitief de ogen. Daar zag hij pas wat kubisme écht inhield en ontdekte hij de lijn die door Cézanne was ingezet en door Picasso werd doorgetrokken. Mondriaan besloot naar Parijs te gaan om de ontwikkelingen in de kunst met eigen ogen te zien. Van daaruit kwam hij een stap dichterbij de essentie van kleur en vorm. Het is voor het eerst dat de relatie van Mondriaan tot Picasso en Cézanne zo uitvoerig tegen het licht wordt gehouden.

Deze najaarstentoonstelling van het Gemeentemuseum geeft een uniek inzicht in de ontwikkeling van de moderne Westerse kunst waarin deze drie meesters ieder hun eigen baanbrekende rol hebben gespeeld. Met bijzondere bruiklenen van over de hele wereld, uit Washington (The National Gallery of Art), New York (The Metropolitan Museum of Modern Art) en Parijs (Centre Georges Pompidou) is deze tentoonstelling van grote kwaliteit.

Bij de tentoonstelling verschijnt een Nederlandstalige, rijk geïllustreerde catalogus met bijdragen van Hans Janssen, Franz-W. Kaiser, Brigitte Leal, Sylvie Patin, Anne Roquebert en Benno Tempel

Website Gemeentemuseum Den Haag

 fleursdumal.nl magazine

More in: FDM Art Gallery, Pablo Picasso, Piet Mondriaan