EXPOSITIE DAVID CLAERBOUT: FUTURE IN MUSEUM DE PONT

David Claerbout
FUTURE
3 sept 2016 – 29 jan 2017

Zeven jaar geleden exposeerde David Claerbout (Kortrijk, 1969) voor het eerst in De Pont. De tentoonstelling The Shape of Time met een tiental video-installaties liet een onuitwisbare indruk achter. Een magische schemerwereld van oude zwart witfoto’s die op een subtiele manier tot leven worden gewekt en vertraagde filmopnames van een vrouw die koffie inschenkt op het terras van een achttiende-eeuws Frans landhuis en vervolgens bij de ondergaande zon zwaaiend afscheid neemt van de toeschouwer. Het zichtbaar verstrijken van de tijd riep een gevoel van verwondering en vervreemding op. De nieuwe tentoonstelling van Claerbout, de eerste in de nieuwbouw van het museum, is getiteld FUTURE.

FUTURE lijkt bij de feestelijke gelegenheid een toepasselijke titel, maar blijkt bij nader inzien nogal dubbelzinnig. Een van de meest recente videowerken op de tentoonstelling, Olympia (The real time disintegration into ruins of the Berlin Olympic stadium over the course of a thousand years), brengt het verval in beeld van het historisch beladen gebouw waar in 1936 de Olympische Spelen werden gehouden. Het werk verwijst naar een duistere periode, toen Hitler aan de macht was en hij samen met zijn huisarchitect Albert Speer megalomane bouwprojecten ontwikkelde. Bij hun plannen hielden beide heren al rekening met de ‘ruïnewaarde’ van een gebouw over duizend jaar. De overblijfselen van het Derde Rijk moesten dan minstens zo imposant zijn als het Colosseum in Rome nu.

Sinds de laatste tentoonstelling in De Pont heeft Claerbout zijn werkwijze radicaal veranderd. Hij volgde een opleiding 3D animatie en werkt niet langer met acteurs en filmopnames. Alles gebeurt nu in zijn studio waar hij samen met negen medewerkers elk beeld stap voor stap digitaal opbouwt. Zo creëren zij een niet-reëel bestaande werkelijkheid. Een virtuele wereld waarin elk detail moet kloppen anders verliezen de videobeelden direct hun geloofwaardigheid. Bij het maken van een foto liggen keuzes over details zoals plek, seizoen en tijdstip van de dag automatisch vast – bij een digitaal beeld moet de kunstenaar zelf steeds voor ‘god’ spelen.

De bezoeker van de tentoonstelling zal van deze technische vernieuwingen echter nauwelijks iets merken. De hand van de meester blijkt vrijwel onveranderd. Je herkent dezelfde fenomenen als licht, schaduw en wind die het oppervlak van water, bomen en architectuur zachtjes, zonder geluid, in beweging brengen. De transformaties voltrekken zich in slow motion: ‘Ik beeldhouw met duur,’ zegt Claerbout. Duur is volgens hem iets anders dan tijd: ‘duur is geen onafhankelijk verschijnsel zoals tijd, maar bevindt zich altijd ergens tussenin.’

Voor het eerst in Europa toont Claerbout zijn video-installaties in combinatie met de tekeningen die het maanden- of soms zelfs jarenlange proces van de totstandkoming van de videofilms begeleiden en ondersteunen. De Pont bezit naast videowerken ook een mooie serie tekeningen van hem. Hij is een begenadigd tekenaar die zijn gedachten snel op papier kan zetten. Zo houdt hij greep op het ingewikkelde ontstaansproces waarbij talloze medewerkers betrokken zijn. Deze functie van het tekenen verschilt in wezen niet van de schets of voorstudie die een traditionele schilder gebruikt om zijn ideeën vast te leggen. Voor 3D-animatie moet je naast moderne computertechnologie ook traditionele vakken als tekenen, schilderen, beeldhouwen en cinematografie beheersen. Met als resultaat, tot Claerbouts eigen verbazing, een ‘conservatief’ schilderkunstig realisme. Maar de tekeningen vormen voor hem ook een soort uitlaatklep gezien de uitvoerige en soms heftige teksten die hij soms in de marge schrijft. De recent verschenen tekeningencatalogus ontlokte Claerbout de opmerking dat het wel eens tijd werd om zijn recepten en keukengeheimen prijs te geven.

David Claerbout
FUTURE
3 sept 2016 – 29 jan 2017

Op 3 september tevens opening nieuwe vleugel Museum De Pont

Museum De Pont
Wilhelminapark 1
5041 EA Tilburg

# Meer info op website Museum De Pont

fleursdumal.nl magazine

More in: AUDIO, CINEMA, RADIO & TV, Exhibition Archive, Photography