Ed Schilders over poëziebloemlezing Henny Vrienten

Ed Schilders over 

poëziebloemlezing Henny Vrienten

Een jonge vrouw verdrinkt zich circa 1880 in de Seine. Bij gebrek aan een naam wordt ze ‘De onbekende van de Seine’ genoemd. De glimlach op haar dode gelaat zal tientallen schrijvers fascineren. In Zwaan kleef aan vermeldt samensteller Henny Vrienten dat er minstens acht Nederlandse dichters verzen aan haar gewijd hebben. Vier daarvan zijn in het boek opgenomen. Daarmee is ‘De onbekende van de Seine’ een voorbeeld van Vrientens indrukwekkende belezenheid, maar niet – hoe mooi de gedichten ook aan elkaar kleven – typisch voor de opzet van de bundel.

Het grootste deel van Zwaan kleef aan bestaat uit gedichten die ‘onbedoeld’ naar elkaar verwijzen. Dat levert verrassende en meestal spannende combinaties op. Pierre Kemp en Emily Dickinson. Wie had dat gedacht? Hij over zijn ‘Nachtverlangen’, zij over haar ‘Wild night!’ Of de bijna boosaardige combinatie van Felix Timmermans’ zoetgevooisde lentegedicht ‘Uitkoom’ met de cynische ‘Lilalente’ van Ilja Leonard Pfeijffer. De opzet beperkt zich niet tot zulke duo’s. ‘Poëzie lezen is voor mij een reis van gedicht naar gedicht’, schrijft Vrienten in de inleiding. Zo gaan onderwerpen en motieven reeksen vormen. Leerlingen in een schoolklas, de schooljuf, het kind, vaderschap. Je hebt nog maar net met M. Nijhoff langs de waterkant gezeten, of Anthonie Donker haalt een glimlach uit de Seine op.

Behalve keuzeheer is Henny Vrienten ook de reisleider die de monumenten en curiosa van commentaar voorziet. Nauwelijks analyserend maar met des te meer ruimte voor bewondering en koestering. Dat werkt zeer aanstekelijk. De lezer zal soms even een excursietje willen maken naar de eigen boekenkast. Na het gedicht waarin Ingmar Heytze een spijkerbroek wil zijn, kon ik het niet laten Gerrit Krols ‘Over het uittrekken van een broek’ nog eens te bezoeken. Waarna ik probleemloos weer kon instappen bij het kontje ‘in een hele strakke broek’ dat Martin Bril in ‘Groningen’ zag.

Zwaan kleef aan – Een kettingreactie

Henny Vrienten

De Harmonie; 95 pagina’s; 16 euro

ISBN 978 90 6169 880 7

Ed Schilders over poëziebloemlezing Henny Vrienten

Eerder gepubliceerd in de boekenbijlage Cicero van de Volkskrant

© Ed Schilders

fleursdumal.nl magazine

More in: Archive U-V, Ed Schilders