Ed Schilders over Leo Vroman & Jan Lauwereyns

OVER LEO VROMAN & JAN LAUWEREYNS

De Vlaming Jan Lauwereyns (1969) en de Nederlander Leo Vroman (1915) hebben veel met elkaar gemeen, ondanks het leeftijdsverschil. Ze zijn dichter maar ook wetenschapper. De een schreef al over muggen en dierproeven, de ander over bloedstolling en eiwitten. Beiden wonen en werken in het buitenland. Samen publiceerden ze in een bibliofiele uitgave ‘Ik, systeem, de werkelijkheid’, en rond die twee gedichten werd Zwelgen wij denkend rond samengesteld. Met aanvullende gedichten, een dubbelinterview, foto’s, een verhaal van Lauwereyns, en correspondentie waarin ook de wordingsgeschiedenis van het boek te volgen is. Een biograaf had het niet beter kunnen doen.

Zijn er muggen in de hemel? Dat is een boeiende suggestie in Lauwereyns’ versie van ‘Ik, systeem, de werkelijkheid’, maar omtrent het antwoord laat hij de lezer in het ongewisse. Met voelbaar genoegen roept hij vragen op om ze niet te beantwoorden. Zijn muggen dan soms gevallen engelen? Ze worden ‘benijd om hun identiteit’, maar door wie? Door het ‘systeem’ van een Schepper, of door de dichter die zich Ik noemt? Lauwereyns is een beetje, en soms een beetje veel, een treiteraar met taal. En dat is een compliment.

Leo Vroman schreef de andere helft van het duogedicht. Met evenveel genoegen geeft hij in zíjn versie antwoorden: ‘Goed, dan zal ik ditmaal pogen/ die drie begrippen te verweven/ met mijn dagelijkse leven/ voor alle vier vervlogen zijn.’ Vroman voelt zich het best thuis bij ‘de werkelijkheid’. Hij is de weldoener met woorden. In zijn hemel geen muggen. Twee regels verdienen het om tot in lengte der dagen geciteerd te worden: ‘Mijn hemel is het zoet gezicht/ van Tineke die naast mij ligt.’

Ondanks de vele overeenkomsten en de geestverwantschap tussen de auteurs zijn het juist zulke verschillen in poëtische benadering die de combinatie spannend maken, en waarbij de dichters elkaar toch in een wonderlijk evenwicht houden.

Ed Schilders

Zwelgen wij denkend rond – Leo Vroman en Jan Lauwereyns – De Bezige Bij – ISBN 978 90 234 2994 4

Eerder gepubliceerd in De Volkskrant

Ed Schilders over Leo Vroman & Jan Lauwereyns

fleursdumal.nl magazine

More in: Ed Schilders, Vroman, Leo