Groninger Museum: Cuba! Kunst en geschiedenis van 1868 tot heden

Groninger Museum

C u b a !

Kunst en geschiedenis van 1868 tot heden

17 mei tot en met 20 september 2009

Het Groninger Museum presenteert van 17 mei tot en met 20 september 2009 een grote overzichtstentoonstelling over de ontwikkeling in de kunst en de geschiedenis van Cuba van 1868 tot heden. Er worden werken getoond van ruim honderd kunstenaars, die variëren van traditioneel tot posterkunst, installaties, video en een bijzondere selectie van fotografie, zowel documentair als artistiek.

Deze tentoonstelling vertelt het verhaal van een jong land met een eeuwenoude cultuur. Cuba is een eiland waarvan de turbulente geschiedenis doortrokken is van de belangrijkste kwesties van de twintigste eeuw, waaronder de kolonisatie, het zoeken naar een nationale identiteit, onafhankelijkheidsoorlogen en nieuwe politieke onbereikbare idealen.

De eerste Cubaanse landschapsschilderingen dateren uit het begin van de koloniale tijd. In de negentiende eeuw dienden schilderingen van het platteland ter illustratie van de ontwikkeling van de opkomende suikerindustrie. In de tweede helft van de negentiende eeuw waren er veel kunstenaars actief. Vaak vertrokken ze na het afronden van hun studie in Havana naar Europa voor vervolgopleidingen. Bekende kunstenaars waren Wilfredo Lam en Esteban Chartrand, die het schilderen van landschappen tot verdere ontwikkeling brachten.

Voorlopers van de fotojournalistiek trokken rond met een kar om beelden vast te leggen van straathoeken, het platteland en belangrijke gebeurtenissen zoals branden, openluchtmissen en landverschuivingen en brachten zo een nieuwe specialiteit: de documentairefoto. Dergelijke afdrukken werden ‘Engelse kaarten’ genoemd en in Cuba werden ze algemeen bekend als “Tarjetones”; de afdruk werd op een kaartje geplakt met op de achterkant een korte beschrijving van het beeld.

Aan het begin van Cuba’s Onafhankelijkheidsoorlog in 1895, was de fotografie al goed in de kranten vertegenwoordigd. Net als de foto’s uit de Tienjarige Oorlog waren de beelden van de oorlog van 1895 geposeerd en sereen. Het waren voornamelijk portretten van individuen of van militaire groeperingen. Belangrijke fotografen uit die tijd waren de Cubaanse broers José Manuel en José María Mora en Juan Bautista Valdés en Joaquín Blez.

De jaren zeventig uit de twintigste eeuw waren een complexe, tegenstrijdige periode. Volgens het ideologische model had kunst voornamelijk een educatieve functie en jonge kunstenaars werkten in een officiële en voorgeschreven stijl. Met gevarieerde visuele middelen werd uitdrukking gegeven aan de Cubaanse identiteit, de voortgang van avant-garde bewegingen, inheemse en Afro-Cubaanse mythen, plattelandstradities en de stroming van de pop art.

Havana is de stad met legendarische filmpaleizen. Jonge filmmakers keken naar de gevestigde kijkgewoonten van het publiek om tot een strategie te komen, met de ambitie – zowel in artistiek als maatschappelijk opzicht- om een revolutionair onderwerp te behandelen. De eerste politieke poster van de Cubaanse Revolutie werd ontworpen door grafisch ontwerper Eladio Rivadulla Martínez. Hij gebruikte als basis een foto van Fidel Castro die was genomen tijdens een interview van New York Times-journalist Herbert Matthews met de Cubaanse guerrillaleider in de bergen van de Siera Maestra, begin 1957. Dit resulteerde in Cuba in een (dringende) behoefte om door middel van posters, sociale, economische, ideologische en culturele programma’s bekend te maken. De meeste posters van hoge kwaliteit werden tussen de jaren 1965-1975 gemaakt. Deze periode wordt daarom ook gezien als de gouden eeuw van de Cubaanse posterkunst. Kunstenaars uit die tijd waren onder anderen Antonio Fernández Reboiro en Olivio Martínez.

Het Groninger Museum toont met deze unieke overzichtstentoonstelling de ontwikkeling in de kunst en geschiedenis van Cuba. De tentoonstelling Cuba! Kunst en geschiedenis van 1868 tot heden werd georganiseerd door het Museum of Fine Arts, Montreal, in samenwerking met het Museo Nacional de Bellas Artes, Havana.

Speciaal voor deze tentoonstelling verschijnt de uitgebreide, rijk geïllustreerde catalogus Cuba! Kunst en geschiedenis van 1868 tot heden, uitgegeven door Nai Publishers. Auteurs: Nathalie Bondil, Ernesto Cardet Villegas, Roberto Cobas Amate, Gerardo Mosquera, Jeff L. Rosenheim e.a.
Vormgeving: Susan Marsh. ISBN: 978-90-5662-688-4. Prijs: € 45, –
Gebonden en geïllustreerd, 424 pagina’s

fleursdumal.nl magazine – magazine for art & literature

More in: Exhibition Archive