Dr. Guislain Gent: Dangerously Young
Gent, Dr. Guislainstraat
Psychiatric Centre Dr. Guislain
Psychiatric Centre Dr. Guislain
Dr. Guislain Gent: Dangerously Young
Gevaarlijk jong
Kind in gevaar, kind als gevaar
t/m 20/05/2012
Kinderen krijgen is een bijzondere belevenis: de toekomst plooit zich open. Het kind verdient de liefde, de bescherming en de aandacht waardoor het alle kansen krijgt zich zo volledig mogelijk te ontwikkelen. Ouders en opvoeders zetten zich overtuigend in om dit waar te maken. ‘Wie de jeugd heeft, heeft de toekomst’: een plechtige belofte, een prachtig perspectief.
Maar langs de andere kant is er de dreiging: wat als het zogenaamd fout loopt in de opvoeding? Wat als het kind zijn plaats niet vindt? Wat als het kind ziekt wordt? Wat als de samenleving kind en jongere de ruimte niet geeft om zich te ontwikkelen? Wat als ouders en opvoeders het ‘begeven’? Wat als jongeren bizarre poses aannemen of nog erger: inzet zijn bij criminele feiten? Morele paniek maakt zich niet zelden meester van de media: hoe zien we de toekomst van de jeugd?
Gevaarlijk jong gaat in op de risico’s in de wereld van kind en jongere. Welke risico’s lopen ze in hun ontwikkeling? Of, sterker, welke risico’s vormen ze zelf? Niet alleen de broosheid in het krijgen van ontwikkelingskansen maar ook de dreiging die het mislopen van opvoeding vormt, komen in het vizier. Kinderen, vroeger overtuigend omschreven als dé toekomst, worden nu benaderd in termen van gevaar en risico. Leven we in de tijd van het ‘risicokind’?
Kinderen worden vanaf (en zelfs voor) de geboorte permanent afgewogen tegenover de vraag: is dit kind wel normaal? We zien een toenemende invloed van de geneeskunde: Statistieken tonen bijvoorbeeld aan hoe op vijf jaar tijd het gebruik van rilatine door kinderen en jongeren met 250% toegenomen is. Is het kind zieker of is de dokter actiever? Er wordt beweerd dat kinderen en jongeren worden meer dan vroeger geconfronteerd met psychisch zieke ouders, met de ‘grote volwassen problemen’ als daar zijn depressie, relatieproblemen, armoede, … Was het vroeger dan écht beter? Of is dit oude wijn in nieuwe zakken: er is steeds een vorm van morele paniek voor jeugd nu.
Een batterij aan specialisten, meer dan ooit tevoren, bekommert zich over deze situatie: artsen, psychiaters, psychologen, pedagogen, maatschappelijk werkers stellen zich ter beschikking, maar de vraag is of ze antwoorden kunnen geven, of ze voldoende aanwezig kunnen zijn om de toch dikwijls gemelde risico’s het hoofd te bieden? Of overtuigen ze zich vooral van hun eigen noodzaak? Wat te denken van de nu gesuggereerde tegenstelling: nog nooit werden kinderen zo ‘gemedicaliseerd’ (‘medische hulp en liefst zo snel mogelijk’), nog nooit was het zo lang wachten op psychiatrische hulp voor jongeren (‘psychiatrische hulp zo traag beschikbaar’)? Is dit een paradox, of niet? Wat zegt dat over onze samenleving? Over ons?
Gevaarlijk jong kadert de scherpte van deze actualiteit in een geschiedenis van inspanningen en praktijken voor kinderen in gevaar/als gevaar. Het is een geschiedenis van pedagogische praktijken, van instituten, van psychologische overtuigingen. De hedendaagse jongerenpsychiater meldt problemen: Gevaarlijk jong zet ze in het perspectief van eerste ontwikkelingen van deze medische specialisatie in de negentiende eeuw. De scherp-omlijnde beelden die wij maken van het ‘ideale’ kind, de ‘ideale’ jongere, worden geplaatst in historisch perspectief. De brave Hendrik, de ondeugende De Witte van Zichem, de bizarre poses van punkmeisjes, kinderen in instellingen, het misbruik bij kinderarbeid, de onmogelijke realiteit van kindsoldaten passeren de revue.
Gevaarlijk jong toont de wereld van het kind met zeer verschillende objecten: pedagogische traktaten, affiches voor campagnes ter bescherming van de jeugd, klassieke portretten van kinderen, van adolescenten, verbeeldingen in de hedendaagse kunst, …
Met werk van o.m. Christian Boltanski, Marie-Jo Lafontaine, Oleg Dou, William Klein, Paul Klee, Joan Miro, Ferdinand De Braeckeleer, Eugène Laermans, Dorothea Lange, James Mollison, Willy Kessels, Sofie Muller, Léon Frédéric, Thomas Bogaert, Gery De Smet, Alessandra Sanguinetti, Sergey Bratkov, Diane Arbus, Ruud van Empel, Banksy, Keith Haring, Henri Evenepoel, Rineke Dijkstra, Jacob Smits, Ron Mueck, Ronald Ophuis, Achiel Bentos (De Martelaere), Erró, Wu Yhe, Henri-Joseph Dillens, Elisabeth Payton, Takeshi Makishima, Hans-Jörg Mayer, Richard Wathen, Mattias Nordéus, Storm, Meredith James, Orkeny & White, Firmin Baes, Louis Gallait, Ferdinand Khnopff, Ulu Braun, Edith Maybin, Elke Andreas Boon, William Klein, Jan Yoors, Deanna Templeton, Yu Xiao, Carolein Smit, Jans Muskee, Piet Pollet, Piki & Liesbet Verschueren, Constant Permeke, Geert Goiris, Gerda Dendooven, Ilse Roman, Johan & Boris De Wilde, Karolien Soete, Pierre Jacques Dierckx, Evert Laroch, Lieve Van Stappen, Margot Dieleman, François Thévenot, Emile Thysebaert, Liévin De Winne, Jenny Montigny, Sven ‘t Jolle, Lucebert, Charles Hermans, Jan Verhas, Tom Schamp, Susan Anderson, Mario Giacomelli, Larry Clark, Nan Goldin, David LaChapelle, Mark Cohen, Michaël Matthys, Christine Spengler, Vee Speers, Désirée Dolron, William Scott, Franco Bellucci, Hans-Jörg Georgi, Wouter Coumou, Hendrick Heffinck, Marie-Jeanne Moreau, Laurette Van Fleteren, Antony Neukens, Hubert Grooteclaes, Steve Hart, Alain Kazinierakis, Gert & Dina Dooreman, Auriea Harvey & Michael Samyn (Tale of Tales)
Gevaarlijk jong is naast een tentoonstelling in Museum Dr. Guislain in Gent nog veel meer. Er zijn kinder- en familietheatervoorstellingen, lezingen, publicaties en (kinder-)symposia. Gevaarlijk jong is een samenwerking tussen Vlaams Kinderrechtencommissariaat, Gezinsbond, Kopergieterij en Museum Dr. Guislain. Voor het programma: zie: www.gevaarlijkjong.be
Bij de tentoonstelling verscheen een catalogus (N/E), 192p., Lannoo, Vormgeving Dooreman, quadri, met bijdragen van o.a. Peter Adriaenssens, Bruno Vanobbergen, Gerda Dendooven & Erwin Mortier
foto’s Anton K.
fleursdumal.nl magazine