De vrouwen van Kamp Vught
“HOREN JULLIE DAT? DE VROUWEN ZINGEN”
de vrouwen van Kamp Vught
Door Jef van Kempen
Op Dolle Dinsdag (5 september 1944) werden de gevangenen van Kamp Vught door de Duitsers halsoverkop naar andere concentratiekampen afgevoerd. Onder hen componist en schrijver Marius Flothuis (1914-2001): “Op de ochtend van de derde dag werd een deel van de trein afgekoppeld: de vrouwen gingen naar Ravensbrück, de mannen naar Oranienburg. Op dat ogenblik zei ik tegen mijn uitgeputte en moedeloze kameraden: ‘Horen jullie dat? De vrouwen zingen!’ Het gaf me een geweldige schok.”
De vrouwen van Kamp Vught bleven zingen, ondanks alle ontberingen en vernederingen. Ze schreven zelfs liedjes.
Ja naar Vught toe, Vught toe, Vught toe
Kiele kiele Vught toe, kiele kiele hopsasa
Je krijgt dan dra een streepjes jurk
en klepperklompen aan
Corset en bustehouder zijn al spoedig naar de maan.’
Enkele namen van de liedjesschrijfsters zijn overgeleverd: Hetty Voûte, Gisela Söhnlein en Atie Le Mair.
‘Daar bij die kolen, die zwarte kolen
daar staat de Kapo waar ik zoveel van hou
Ik sta te sjanzen, heb reuze kansen
Want ja, zo’n Kapo die blijft je eeuwig trouw
Hij zorgt voor suiker, brood en koek
en iedere dag een brief
daarin schrijft hij wel honderd keer
‘Ich habe dich reuze lief’
Het hart van iedere hekkemeid
breng ik subiet op hol
maar met jou mijn prikkeldraadheldin
heb ik de meeste lol.
Ironie als wapen tegen terreur.
Ter gelegenheid van de verjaardag van zijn vriend de fluitist Everard had Flothuis een aubade gecomponeerd. T. Wibaut-Guilonard noteerde in haar dagboek: "Een première in Kamp Vught! Na het avondappèl speelt Everard de Aubade opnieuw. Ditmaal staande achter het hek van het mannenkamp, in de hoek die slechts een tiental meters van het hek van het vrouwenkamp verwijderd is.
Ademloos staan de vrouwen te luisteren, dicht bij elkaar met Guusje, Everards vrouw, in hun midden. Na de laatste fluittonen is het stil, heel erg stil. Dan klinkt vanuit het vrouwenkamp het ‘Ave Maria’, gezongen door de heldere meisjesstem van Louise van de Montel. Het is één van die momenten waarop wij, gevangenen van Kamp Vught, de werkelijkheid vergeten."
(Brabants Dagblad, 19 april 2005)
More in: Jef van Kempen, WAR & PEACE