In this category:

Or see the index

All categories

  1. AFRICAN AMERICAN LITERATURE
  2. AUDIO, CINEMA, RADIO & TV
  3. DANCE & PERFORMANCE
  4. DICTIONARY OF IDEAS
  5. EXHIBITION – art, art history, photos, paintings, drawings, sculpture, ready-mades, video, performing arts, collages, gallery, etc.
  6. FICTION & NON-FICTION – books, booklovers, lit. history, biography, essays, translations, short stories, columns, literature: celtic, beat, travesty, war, dada & de stijl, drugs, dead poets
  7. FLEURSDUMAL POETRY LIBRARY – classic, modern, experimental & visual & sound poetry, poetry in translation, city poets, poetry archive, pre-raphaelites, editor's choice, etc.
  8. LITERARY NEWS & EVENTS – art & literature news, in memoriam, festivals, city-poets, writers in Residence
  9. MONTAIGNE
  10. MUSEUM OF LOST CONCEPTS – invisible poetry, conceptual writing, spurensicherung
  11. MUSEUM OF NATURAL HISTORY – department of ravens & crows, birds of prey, riding a zebra, spring, summer, autumn, winter
  12. MUSEUM OF PUBLIC PROTEST
  13. MUSIC
  14. PRESS & PUBLISHING
  15. REPRESSION OF WRITERS, JOURNALISTS & ARTISTS
  16. STORY ARCHIVE – olv van de veestraat, reading room, tales for fellow citizens
  17. STREET POETRY
  18. THEATRE
  19. TOMBEAU DE LA JEUNESSE – early death: writers, poets & artists who died young
  20. ULTIMATE LIBRARY – danse macabre, ex libris, grimm & co, fairy tales, art of reading, tales of mystery & imagination, sherlock holmes theatre, erotic poetry, ideal women
  21. WAR & PEACE
  22. ·




  1. Subscribe to new material: RSS

Carina van der Walt

· African Dream · “Desmond Tutu se laaste vlug” a farewell poem by Carina van der Walt · Carina van der Walt: LocHal (gedicht) · Gedicht ‘Theater’ van Jef van KEMPEN vertaald door Bernard ODENDAAL · Hollands Maandblad – Januari 2017 – met o.a. Marieke Rijneveld en Carina van der Walt · CARINA VAN DER WALT ESSAY: JEROEN BOSCH SE SKILDERYE · AMALGAAM EEN BUNDEL VAN WILLY MARTIN EN CARINA VAN DER WALT · LITERAIR PROGRAMMA AMALGAAM TIJDENS POËZIEWEEK 2016 IN TILBURG · CARINA VAN DER WALT & WILLY MARTIN: AMALGAAM, BUNDEL MET NEDERLANDSE EN AFRIKAANSE GEDICHTEN · BERT BEVERS: OVERVLOED (TRANSLATION 1) · CARINA VAN DER WALT: DE WETENSCHAP VAN AFVALSCHEIDING · CARINA VAN DER WALT: BOOTRAMP BY LAMPEDUSA

»» there is more...

African Dream

Poem

African Dream

(meeting Alf Khumalo:
“call me Alf” he said with a wink)

take of in Cape Town at dawn
the horizon is an oyster
the mountain table
is ready for breakfast

next to me an elderly man
sits with his camera
adjusting different lenses
– he looks happy

I open my lab top
to type a few words trying
to catch the peacefulness
of this early morning flight

above Kimberley we fly
through various cumuli
he lifts his camera – I ask
“What are you doing sir?”

he explains the softness & asks
“What are you doing lady?”
I put what you see
through your lens in words

like the mushrooms on our plates
he looks surprised asks when & where
he can buy my first collection
there is none so far & he has left me

leaving his work in my heart

c.w.

 

• fleursdumal.nl magazine

More in: # Archive S.A. literature, #Editors Choice Archiv, Archive K-L, Archive W-X, Carina van der Walt, FDM in Africa, Photography


“Desmond Tutu se laaste vlug” a farewell poem by Carina van der Walt

 

Desmond Tutu se laaste vlug

in sy laaste tyd sweef hy geluidloos oor die water

die wind hou asem op oor die stroomversnellings

geen Woord meer ontsnap uit sy snawel nie

hy is visarend aartsbiskop vader man

sy oë speur stroomop & stroomaf

na dubbele reënboë soos poorte op die horison

salf wierook mirre was woorde vir sy kinders        ook vuur

nou verswart & skeur sy kleed as sy roep die stilte breek

met uitgestrekte kloue in ’n laaste seëngroet duik hy verloor

sy kruis & vang hy ’n vir sy vlug onder deur ’n reënboog

 

Carina van der Walt
Desmond Tutu se laaste vlug*
Farewell poem

 

* In Greek and Roman times, the Eagle was referred to as a God or “The King of Birds”. In many cultures the Eagle is known as a symbol of power and resurrection,

Desmond Tutu was a South African Anglican bishop and theologian, known for his work as an anti-apartheid and human rights activist. In 1984 Tutu won the Nobel Peace Prize.
Tutu died from cancer at the Oasis Frail Care Centre in Cape Town on 26 December 2021, at the age of 90. The funeral took place on 1 January 2022 at St. George’s Cathedral, Cape Town.

Carina van der Walt moved from Klerksdorp in South Africa to the Netherlands in 2007. In Klerksdorp she was a high school teacher during apartheid. After the death of her first husband she took up her studies in literature. She came to Tilburg University for an exchange and met her future husband. The same city (Klerksdorp recently renamed to Matlosana) was the birthplace of archbishop Desmond Tutu. He qualified as a teacher and taught there for the first years of his professional life until a law on Bantu education made it impossible for him to fulfil his work. He resigned and moved to London to get educated to become a priest. They share the same backdrop, the dry half desert part of the North West province with the beautiful acacia trees. Parenthood was an important part of both their lives.

Van der Walt met Tutu once in 2012. He came to The Hague to unveil the statue Long Walk to Freedom in celebration of Nelson Mandela. He made a massive impression on her. Carina van der Walt now lives in Tilburg in The Netherlands. She works as a writer, poet and editor.

• fleursdumal.nl magazine

More in: # Archive S.A. literature, Apartheid, Archive W-X, Carina van der Walt, In Memoriam, Walt, Carina van der


Carina van der Walt: LocHal (gedicht)

 

LocHal
(naar Majakovski)

planten druipen
gordijnen vallen
gewoven in vislijn
zilveren ringen
zilveren haken

vissen mensen van het beton
vangen ze op uit het café à la kroeg
schrapen ze van de dansvloer af
hijsen ze langs de trappen op

mens! ga toch lezen
zoek een woord op
luister naar een lezing
door een oververhit brein
blaas een kubus van glas

kennis is zacht als hout
kennis is hard als staal
BARST
door je eigen glazen plafond

 

Carina van der Walt
Gedicht: LocHal (naar Majakovski)

# new poetry
Carina van der Walt is a South-African born
poet and writer. Since many years she
lives and works in Tilburg NL.
LocHal is a historical Locomotive Shelter in Tilburg
that has been rebuild into a public library.
photo: cvdw2019

• fleursdumal.nl magazine

More in: Archive W-X, Archive W-X, Art & Literature News, Carina van der Walt, Majakovsky, Vladimir, Photography, Walt, Carina van der


Gedicht ‘Theater’ van Jef van KEMPEN vertaald door Bernard ODENDAAL

Vertaling van het gedicht Theater van Jef van Kempen in het Zuid-Afrikaans door Bernard Odendaal.
Eerder gepubliceerd door Carina van der Walt in: Versindaba – ‘n Kollektiewe weblog vir die Afrikaanse digkuns –
http://versindaba.co.za/2016/03/31/carina-van-der-walt-jeroen-bosch-se-skilderye/

Theater

Stel je voor: een toneel van dolende nachtvogels
boven een doorweekte woestijn, in een duister

hospitaal voor koortsige landlopers.
Stel je voor: een opera van rondborstige gedrochten,

verwekt in een glazen stolp, amechtig lispelend,
op kromme stelten strompelend, in een vuile

sneeuwjacht van de diepe winter.
Eind goed al goed vonden de trage doden hun draai

en bestegen, tegen de keer, het paard van Troje
en maakten hun dromen waar.

Jef van Kempen
(Uit de bundel ‘Laatste Bedrijf’ 2012)

Teater

Stel jou voor: ’n toneel van dolende nagvoëls
bokant ’n deurweekte woestyn, in ’n donker

hospitaal vir koorsige boemelaars.
Stel jou voor: ’n opera van rondborstige gedrogte

verwek onder ’n glasstolp, uitasem lispelend,
op krom stelte strompelend, morsig aan die

jag in die diepwintersneeuw.
Einde goed alles goed kry die trae dooies hul draai

en bestyg, dwarstrekkerig, die perd van Troje
en maak hulle drome waar.

Vertaling Bernard Odendaal (2016)

FOTO: v.l.n.r. Martin Beversluis, Desmond Painter, Bernard Odendaal, Carina van der Walt, Annelie David, Bert Bevers en Jef van Kempen (foto Nel van Kempen 2015)

fleursdumal.nl magazine

More in: Archive K-L, Archive O-P, Bernard Odendaal, Bevers, Bert, Beversluis, Martin, Carina van der Walt, Jef van Kempen, Kempen, Jef van, Literaire Salon in 't Wevershuisje, TRANSLATION ARCHIVE


Hollands Maandblad – Januari 2017 – met o.a. Marieke Rijneveld en Carina van der Walt

Hollands
Maandblad
januari #1 – 2017
Inhoud

Redactioneel ‐ Deze maand
H.L. Wesseling ‐ Cultuur en beschaving
Eva Gerlach ‐ Gedichten
F. Starik ‐ BOFB
Mark Boog ‐ Gedichten
Marieke Rijneveld ‐ God, de haan en mezelf
Ivo Bonthuis ‐ Zo gaat de molen
Jack Druppers ‐ Undercover
Kitty Pouwels ‐ Dit moeten we vaker doen
Frederik Philip Kuethe ‐ De NAVO-baas en de roze invasie
Carina van der Walt ‐ Gedichten
Pieter Kranenborg ‐ In Lieverlingelande komt de dood uit China

Tekeningen Babette Wagenvoort

# Meer info op website hollands maandblad

fleursdumal.nl magazine

More in: Archive W-X, Archive W-X, Art & Literature News, Carina van der Walt, DICTIONARY OF IDEAS, LITERARY MAGAZINES, Rijneveld, Marieke Lucas, Walt, Carina van der


CARINA VAN DER WALT ESSAY: JEROEN BOSCH SE SKILDERYE

 carina_jbosch-101b

Op 9 Augustus sal dit presies vyfhonderd jaar wees dat die middeleeuse skilder Hieronymus Bosch oorlede is. Sy nalatenskap tel vierentwintig skilderye, twintig tekeninge en om nou maar ’n wilde sprong te maak: enkele Afrikaanse gedigte. Kenners kloof nogal hare oor die aantal skilderye en sketse. Versamelaars en museums se aansien en geld styg en val erger as op die aandelebeurs. Kontroversie en roem sorg daarvoor dat die 75 000 kaartjies wat gedruk is vir die tentoonstelling “Jheronimus Bosch – Visioenen van een genie” in ’s Hertogenbosch (Den Bosch) reeds uitverkoop is. Dié tentoonstelling duur tot 8 Mei. Op 31 Mei open die Nasionale Museum Prado in Madrid, met “Bosch – The Centenary Exhibition”.

As onderdeel van die vyfhonderd jaar vierings van Bosch se kunstenaarskap het sy Nederlandse geboortestad en die Noord-Brabants Museum saamgewerk om die Bosch Research and Conservation Project (BRCP) op te rig. Dit is hier waar wetenskap en kuns saamkom. En dít sorg vir beroering. Die BRCP is vyf jaar terug uit nood gestig om as ruilmiddel te dien vir soveel moontlik van Jeroen Bosch se oorspronklike werk met die oog op “ – Visioenen van een genie”. Daarvoor moes minstens museums soos die Prado, die Louvre in Parys en die National Art Gallery in London benader word. Dit was van die begin af duidelik dat Prado nie “De tuin der Lusten” – Bosch se meesterwerk – sou afstaan vir ´n tentoonstelling in Nederland of op enige ander plek nie. Te kwesbaar, was hulle verskoning. Bosch is eintlik ´n Spaanse skilder in hulle oë. Hulle noem hom El Bosco.

D.J. Opperman het gelukkig al in die bundel “Engel uit die klip” (1950) oor “De tuin der Lusten” geskryf en dit toeganklik gemaak vir Afrikaanse poësielesers, al het JEROEN BOSCH nooit so bekend geword soos “Draaikewers” en “Sproeireën” nie. Hy het die skildery as ’n onontkombaar bekoorlike nagmerrie beskryf. Vandag kan die detail van “De tuin der Lusten” op internet bestudeer word. Dan verstaan mens sommer baie beter Opperman se verwysings na “stekelige plante, voëls en mens” en “laat ons vlug uit die gebras / en skuil in mossel” en na “sweef in belle glas”. Hierdie aanhalings uit Opperman se gedig is almal bo-aan die artikel in ’n uitsnede van “Die tuin der Lusten” afgebeeld. Dis moeilik om ´n mens se oë daarvan los te skeur wanneer Bosch duiwelsadvokaat speel. Hy vra as kluisenaar en absolute eenling aandag vir die verval van morele waardes in sy tyd.

 

JEROEN BOSCH

Ydel is die wêreld, maar ydeler my gees,
wat om die dertig nagte in nagmerries
van stekelige plante, voëls en mens genees.

Uit ou en nuwe streke van die aarde kies
die duiwel al hoe lustiger vir my, vir jou,
vir die derduisende kostuum en mombakkies.

Dit trek stoete, kermis om die Kruis, wissel
van gedaante deur die eeue; maar die spel
bly steeds dieselfde in monnike, masjiene of dissel.

En ewig in die kringloop van die lus gevang
ry ons en kap die lieste van die hingste
om en om die kraaie op kaal vrouens in die dam.

Ag, Liefste! Kom dan, laat ons vlug uit die gebras
en skuil in mossel, horingpeul – en ver bokant
die kermis van die bose sweef in belle glas.

Want in my is die swaap, die visgelipte sot
wat elke toertjie van ’n towenaar befluit …
maar wonderwerke en Sy kruisiging bespot;

en, as ek God saam met Antonius aanroep,
is hy reeds daar wat van ’n nuwe geilte
roekeloos die eerste swaeltjies deur ’n tregter poep.

 

 carina_jbosch-102b

In strofe 4 fokus Opperman op die deel regs, skuins bokant die eerste gedetailleerde afbeelding. Dit word die Moredans genoem. Die dans vind plaas om die dam met die kaal vrouens en kraaie.

Bogenoemde twee afbeeldings is onderdele van die middelste paneel van “De tuin der Lusten”, wat eintlik ´n drieluik is. Die linkerkantste luik beeld die skepping van Adam en Eva uit. Die middelste luik beeld die aardse lewe as ´n tuin vol verleidings met eksotiese plante en diere, kaal mense, fabelagtige wesens en pienk fonteine uit. Dis hierdie luik wat die oorkoepelende naam “De tuin der Lusten” dra en waardeur Opperman verlei is om sy gedig JEROEN BOSCH te skryf. Die regterkantste luik beeld die hel uit. Die slotreël van die gedig verwys na ´n onderdeel uit die hel en word in die volgende afbeelding uitgebeeld.

 carina_jbosch-103b

Opperman se verwysing na Antonius roep die skildery “De verzoeking van de heilige Antonius” op. Dit is één van die werke wat ´n opskudding veroorsaak het. Die BRCP het ´n nuwe sisteem ontwikkel waarmee hulle die egtheid van al die Bosch-skilderye getoets het. Daarvolgens is “De verzoeking van de heilige Antonius” in Prado ´n vervalsing. Tegelykertyd het die BRCP het ook ´n egte skilderytjie uit 1500 – 1510 met dieselfde naam ontdek. Dit het in die Nelson-Atkins Museum of Art in Kansas City, Missouri, gehang, maar is nou op bruikleen in Den Bosch. Die BRCP het onder andere skildertegnieke vergelyk. Jeroen Bosch se handtekening is sigbaar gemaak met behulp van infrafrooi fotografie. Die Spanjaarde is woedend. Hulle het geweier om die bruikleenkontrak met die Noord-Brabantse Museum volledig uit te voer en twee skilderye teruggehou: “De verzoeking van de heilige Antonius” en “De Keisnijding”. Die twee weergawes van “De verzoeking van de heilige Antonius” verskil nogal. Hieronder is ´n afbeelding van die ontdekking in Missouri: net 38,6 by 25,1 sentimeter groot.

 carina_jbosch-104b

Gelukkig het Prado “De hooiwagen” (’n ander drieluik van Bosch) wél in bruikleen aan die Nederlandse museum toegestaan, maar ook hier was daar ´n slang in die gras. In plaas van om dit direk na die Noord-Brabantse Museum in Den Bosch toe te stuur, gaan maak “De hooiwagen” eers vir drie maande ´n draai in Museum Boijmans van Beuningen in Rotterdam! Dit het weer vir groot teleurstelling gesorg by die Noord-Brabants Museum, maar hulle hande was afgekap. Boijmans van Beuningen besit kosbaarder ruilware vir so ´n tipe transaksie as die BRCP.

Johan van Wyk se gedig oor “De hooiwagen” is in sy bundel “Deur die oog van die luiperd” (1976) gepubliseer. In hieronymus bosch se koringwa word die linkerkantste paneel in die eerste vyf strofes beskryf. Wat Van Wyk herkenbaar verwoord, is “die rebelse insekte swem in ’n boeg af” en ook “’n markvrou / tussen vrugtebome, God trou / adam en eva”.

Van Wyk gebruik aan die einde van strofe 2 ’n aanhaling van die relatief onbekende digter Gert Strydom. Dit is ’n intertekstuele standpunt in kontras met Breytenbach se beginreël “Dat pyn bestaan is onnodig Heer” uit breyten bid vir homself. Betrek Van Wyk ook in strofes 3 en 4 in die langer aanhaling vir Strydom? Of skryf hy eintlik die standpunt van Bosch neer wat die verdorwenheid van sy eie tyd uitbeeld in ewe verleidelike as bedreigende beelde? Wie is “God se raadgewer”? Waar die lang aanhaling met die eietydse opmerking “dis demokraties heer” vandaan kom, is onduidelik.

Net soos by “De tuin der Lusten” dra die middelste paneel die naam van die hele drieluik “De hooiwagen”. Op hierdie paneel begin Van Wyk se beskrywing regs onder by “die vet monnik” wat met ’n wynbeker in die hand sit en kyk na “die nonne wat die sakke… / vol koring maak”. Sentraal voor die koringwa in dié deel is ’n “broer wat sy broer keel- / af sny”. Eietyds interpreteer Van Wyk die karakters aan die linkerkant as “ministers met politieke kommentators” wat intertekstueel kan verwys na TT Cloete se gedig Behoefte aan ongunstige weers- en ander omstandighede. Ook die “vraatsugtiges wat onder die wiel omkom” en die “skare ongediertes” wat die koringwa in die hel in trek, is sigbaar op die middelste paneel.

 

hieronymus bosch se koringwa

die rebelse insekte swem in ’n boeg af
na die maagdrots, ’n markvrou
tussen vrugtebome, God trou
adam en eva, oproeriges word verban

na die aarde die paradys
terwyl hulle daal
kyk hulle met blitsende oë na die vrou, kaal
en dom, “dat pyn bestaan is nodig heer”

byt God se raadgewer hom in die oor,
“mag ons hulle kennis gee
dis demokraties heer, mag hulle naak
mekaar se vrugte aanraak

en vinnig die drif probeer toemaak met bak
hande, blare en lap, mag hulle pyn
hê, heer, en mag hulle inmekaar saak
in die stof, straf ons so, heer”

die hartseer engel met die swaard
jaag hulle uit, nog met skrik en slaap
in die oë, so het dit gekom dat almal loop
agter die koringwa: die nonne wat die sakke van die vet monnik

vol koring maak, ’n broer wat sy broer keel-
af sny, ministers met politieke kommentators
wat betaamlik volg en vraatsugtiges wat onder die wiele omkom
’n skare ongediertes leitrek die mensdom na die hel

dit is elke mens vir homself, met homself
selfs seks is net vir self, die wederhelf
word in die liefdestransaksie ingedans
en “ena gee raad” psigosofeer oor wat

ons moet maak met probleme
elke heerser is ’n antichris wat omsien
na sy mense se belange en sorg dat die wa van onenigheid
nie uit sig raak nie, en niemand

behalwe ’n engel kyk op na God
op ’n wolk bo al die gewoel, in die hel
is elkeen bang hy word nie meer verkrag of gemartel nie

want, dat pyn bestaan is nodig

 carina_jbosch-105b

Ook ander Afrikaanse digters soos W.E.G. Louw het oor Jeroen Bosch se werk geskryf.

Dat digters vandag nog in die ban van Bosch se skilderye nuwe gedigte skryf, is te verstane as mens na al hierdie afbeeldings kyk. Digters laat hulle bewustelik of onbewustelik verlei. ’n Gedig van ’n stadsgenoot wat verlede jaar op die tafel beland het by die “Literaire Salon in’t Wevershuisje”, is nié geskryf na aanleiding van ’n skildery van Bosch nie, maar verwoord baie tipiese Jeroen Bosch-beelde. Net soos Opperman beskryf  Jef van Kempen ’n droomwêreld aan die nagmerrie-agtige kant in sy volgende gedig:

 

Theater

Stel je voor: een toneel van dolende nachtvogels
boven een doorweekte woestijn, in een duister

hospitaal voor koortsige landlopers.
Stel je voor: een opera van rondborstige gedrochten,

verwekt in een glazen stolp, amechtig lispelend,
op kromme stelten strompelend, in een vuile

sneeuwjacht van de diepe winter.
Eind goed al goed vonden de trage doden hun draai

en bestegen, tegen de keer, het paard van Troje
en maakten hun dromen waar.

 carina_jbosch-106b

In die uitsnede van “De tuin der Lusten” hierbo is duidelik in strofe 1 ’n “dolende nachtvogel-” in die gedaante van ’n vet uil te sien (met alle simboliek verbonde aan uile soos erotiek en dwaasheid in die Middeleeue). Is hierdie mense op die afbeelding nie belustig – koorsig van lus en wellus, hoop en wanhoop nie? Strofe 3 begin met “verwekt in een glazen stolp”. Inderdaad. In die middel is drie mense onder ’n soort deurskynende klokkie met mekaar besig. Selfs die Moredans wat Opperman ook beskryf het, kry ’n plekkie in Van Kempen se gedig met “Eind goed al goed vonden de trage doden hun draai / en bestegen, tegen de keer, het paard van Troje” (Strofe 4-5).

Bernard Odendaal het die gedig van Van Kempen in Afrikaans vertaal. Vertalings is vir digters soos toonlere vir komponiste. Oefenlopies. Woorde soos “landlopers” en “amechtig” moes vir Odendaal nogal moeite gekos het. Deur vertalings soos hierdie word die Afrikaanse poësie verryk.

 

Teater

Stel jou voor: ’n toneel van dolende nagvoëls
bokant ’n deurweekte woestyn, in ’n donker

hospitaal vir koorsige boemelaars.
Stel jou voor: ’n opera van rondborstige gedrogte

verwek onder ’n glasstolp, uitasem lispelend,
op krom stelte strompelend, morsig aan die

jag in die diepwintersneeuw.
Einde goed alles goed kry die trae dooies hul draai

en bestyg, dwarstrekkerig, die perd van Troje
en maak hulle drome waar.

 

Laat digters na Afrikaans toe vertaal en verhinder hulle kinderlike verwondering en bemoeienis nié. Speel ek duiwelsadvokaat?

CARINA VAN DER WALT

 

Carina van der Walt over Jeroen Bosch
Thursday, March 31st, 2016
Eerder gepubliceerd in: Versindaba – ‘n Kollektiewe weblog vir die Afrikaanse digkuns –
http://versindaba.co.za/2016/03/31/carina-van-der-walt-jeroen-bosch-se-skilderye/
Carina van der Walt – Jeroen Bosch – D.J. Opperman – Johan van Wyk – Gert Strydom – Breyten Breytenbach – W.E.G. Louw – TT Cloete – Jef van Kempen – Bernard Odendaal

fleursdumal.nl magazine for art & literature

More in: # Archive S.A. literature, Bernard Odendaal, Breyten Breytenbach, Carina van der Walt, DICTIONARY OF IDEAS, Jef van Kempen, Jheronimus Bosch, Kempen, Jef van, Literaire Salon in 't Wevershuisje, T .T. Cloete, VERTAALVRUCHT, Walt, Carina van der


AMALGAAM EEN BUNDEL VAN WILLY MARTIN EN CARINA VAN DER WALT

Amalgaam101

 

Amalgaam is een duobundel van twee dichters, Willy Martin en Carina van der Walt. Martin was in een vorig leven een avontuurlijke hoogleraar lexicologie die zich vooral richtte op nieuwe technologie en systematiek om taal te kunnen voorzien van het juiste frame. Van der Walt begon in het reguliere onderwijs als docente Afrikaans, Nederlands en Setswana en legde zich later toe op het academisch onderzoek naar kinder- en jeugdliteratuur. In het grootste deel van de bundel worden Zuid-Afrikaans en Nederlands afgewisseld, waarbij ieder zijn eigen moedertaal voor zijn rekening neemt: Martin het Nederlands (en Vlaams), Van der Walt het Afrikaans.

De bundel heet Amalgaam, en dat woord wordt – zoals het een uitgave van een lexicograaf betaamt – netjes in een voetnoot toegelicht. In de figuurlijke zin betekent ‘amalgaam’ in zowel het Afrikaans als in het Nederlands hetzelfde: een mengsel, mengelmoes. Die beschrijving is behoorlijk van toepassing op dit gezamenlijke werk: het gaat om twee verschillende dichters uit verschillende generaties die niet alleen duidelijk hun eigen thematiek en stijl hebben, maar die ook nog eens in een aparte taal schrijven. Het probleem daarbij is wel dat die talen ‘valse vrienden’ zijn – ze hebben een gezamenlijk verleden, maar de schijnbare overlap bestaat voor een deel uit goed afgedekte valkuilen. Al in het voorwoord wordt de wordingsgeschiedenis vanuit het Groot Woordenboek Afrikaans en Nederlands (de culminatie van Martin’s werk als hoogleraar) uit de doeken gedaan, en daarmee is al meteen duidelijk dat de lezer het nodige te wachten staat.

De normale lezer moge het op dit moment misschien duizelen, maar het valt wel mee. Amalgaam is een eerste voorzichtig experiment, en blijft volledig in het nette. Het is geen verraderlijke of dubbelzinnige smeltkroes geworden van talen en dichters, die de lezer de hele tijd op het verkeerde been zet – dat hebben de dichters overgelaten voor een volgend deel. De bundel is in zijn huidige vorm een gedegen bloemlezing waarin gedichten op elkaar gestapeld zijn die samen een mooi beeld geven van twee nogal verschillende dichters. Twee voor de prijs van een, zogezegd. Beiden hebben een prettige stijl die de ander niet in de weg zit. Martin is wat serieuzer en plechtstatiger, en Van der Walt wat levendiger en politieker – bijvoorbeeld over de betekenis van Lampedusa voor het zelfbeeld van Europa. Met name de gedichten van Van der Walt geven de indruk dat ze geschreven zijn voor een bezielende voordracht.

De bundel bevat naast oorspronkelijke gedichten ook een aantal vertalingen van gedichten van anderen, van uiteenlopende dichters zoals Paul van Ostaijen, Adam Small, Tsjebbe Hettinga, Hans du Plessis en Peter Snyders. Die buitenboordmotor had de bundel niet nodig: met name in hun eigen woorden is het eigen geluid al duidelijk genoeg te horen.

Vraag is natuurlijk hoe het vervolg van dit experiment eruit zal zien. Het is duidelijk dat er nog veel meer potentiële poëtische energie zit in het grensgebied tussen de twee zustertalen en tussen andere verwante talen. Door hun unieke professionele en persoonlijke achtergrond zijn Van der Walt en Martin ideale mentale experimentele opstellingen om als woordjesversneller tussen deze talen te fungeren. Het samenwerkingsproces zal om de energiedichtheid omhoog te krijgen waarschijnlijk nog intensiever moeten zijn. Door de dichters niet enkel per heel gedicht om en om te laten werken in of de ene taal of de andere, maar per regel aan zet te laten – of zelfs nog vaker, desnoods per woord of zelfs lettergreep, en in een taal naar keuze – kunnen de talen tegen elkaar in gaan draaien en met zeer hoge snelheid tegen elkaar aanbotsen. Het gedroomde resultaat is dan niet meer te duiden als het een of het ander, maar zou in het ideale geval leiden tot een spannende fusie van kernen uit beide talen en culturen. Dat is misschien minder toegankelijk dan Amalgaam – hoe intensiever de opeenstapeling van frames uit beide talen, hoe dieper de benodigde kennis – maar zelfs als dat benodigde dubbele taalgevoel maar voor een zeer klein deel van de mensheid zal zijn weggelegd, is er voor de rest vast al veel plezier te beleven door het spectaculaire uiteenspatten van elementaire talige deeltjes. Amalgaam is de eerste speelse stap op een veelbelovende pad, en hopelijk zetten Van der Walt en Martin aangemoedigd door het succes van hun geslaagde dubbelbundel door met dit experiment – alleen of met hulp van anderen.

Michiel Leenaars

____________________________________

Willy Martin & Carina van der Walt
Amalgaam
Prijs € 15,-
95 pag.
ISBN 978 90 8684 117 2

Uitgeverij IJzer
Postbus 628
3500 AP Utrecht
Tel: 030 – 2521798
http://www.uitgeverij-ijzer.nl/

fleursdumal.nl magazine

More in: - Book News, Archive K-L, Art & Literature News, Carina van der Walt, Walt, Carina van der, Willy Martin


LITERAIR PROGRAMMA AMALGAAM TIJDENS POËZIEWEEK 2016 IN TILBURG

Amalgaam15AMALGAAM programma in De Poorten, Tilburg
op 2 februari 2016 in wijkcentrum De Poorten, Tilburg om 20:00 in het kader van Week van de Poëzie 2016 met het THEMA HERINNERING met bekende en nieuwe stemmen van Tilburgse dichters

1. Jef van Kempen leest eigen gedichten en een gedicht van Henry Dolmans uit 1898 ter gelegenheid van de inwijding van de splinternieuwe kerk OLV van de Rozenkrans (Hasselt / De Poorten).
2. Cees van Raak licht de geschiedenis toe van het huidige wijkcentrum De Poorten. Zijn historisch perspectief is gepubliceerd in Van Godshuis tot De Poorten: Geschiedenis van de Hasseltse kerk (2005).
3. Jasper Mikkers leest drie ongepubliceerde gedichten uit zijn kindertijd met het kopje “de God van het kind” als tegenpool met de devotie en negentiende eeuw se taalgebruik van Henri Dolmans.

Nieuwe dichterstemmen uit Tilburg en Leuven
4. Carina van der Walt (woonachtig in Tilburg, maar geboren in ZA)
en Willy Martin (een professionele jet setter onder de Vlaamse academici)
Zij schrijven naar elkaar toe en uit elkaar uit in de tweetalige dichtbundel AMALGAAM.
Het programma wordt onderbouwd door digitale projecties van teksten en beelden.

Bundels:
Carina van der Walt en Willy Martin: AMALGAAM
Jasper Mikkers: De Gespiegelde Stad, gedichten
Cees van Raak: Van Godshuis tot De Poorten. Geschiedenis van de Hasseltse kerk
Jef van Kempen: Laatste Bedrijf, gedichten
Jef van Kempen: Henri Dolmans, dichter van jubel en smart

AMALGAAM programma
op 2 februari 2016 in wijkcentrum De Poorten, Tilburg om 20:00 in het kader van Week van de Poëzie 2016 met het thema HERINNERING

fleursdumal.nl magazine

More in: Art & Literature News, Carina van der Walt, Henri Dolmans, Kempen, Jef van, Literary Events, Mikkers, Jasper, Raak, Cees van, Willy Martin


CARINA VAN DER WALT & WILLY MARTIN: AMALGAAM, BUNDEL MET NEDERLANDSE EN AFRIKAANSE GEDICHTEN

Amalgaam15AMALGAAM een nieuwe Afrikaans/Nederlandse Dichtbundel
AMALGAAM is een duobundel met gedichten geschreven in het Nederlands (door Willy Martin) en in het Afrikaans (door Carina van der Walt).
AMALGAAM verschijnt in oktober bij Uitgeverij IJzer in Utrecht.
AMALGAAM bevat Afrikaans- en Nederlandstalige gedichten die niet per taal gescheiden, maar alfabetisch op titel gerangschikt staan.

Net zoals in ANNA (2011, Groot Woordenboek Afrikaans en Nederlands) zijn de gedichten uit de twee talen ‘geamalgameerd’, samen behandeld, als waren zij van één en dezelfde taal. Amalgamatie heeft voor de auteurs het voordeel dat zowel taalkundig als letterkundig grenzen kunnen worden afgetast en overschreden. De talen krijgen hun natuurlijke plaats in een vlechtwerk van verschuivende betekenissen. De nevenschikking van de talen zorgt ervoor dat latente krachten in beide talen helder in zicht komen. Niet alleen de verklarende kracht van woorden, maar ook de poëtische glans kan erdoor uitgelicht worden.

De Afrikaanstalige gedichten zijn van de hand van de Zuid-Afrikaanse dichteres en essayist Carina van der Walt, de Nederlandstalige van de Vlaming Willy Martin, emeritus hoogleraar aan de Vrije Universiteit te Amsterdam en hoofdredacteur van ANNA.

De officiële bundelpresentatie is op zondag 13 september 2015 om 11:00 uur Abdij Roosendael te Sint-Katelijne-Waver (bij Mechelen)
Gedichten en muzikale omlijsting zullen in het mooie kader van het abdijdomein aan het geheel een feestelijk karakter geven. Katelijne Boon (Vlaamse Radio en Televisieomroep, bekend van “De Ambassadeurs” op Klara) zal de auteurs interviewen en het programma coördineren.

Willy Martin & Carina van der Walt
Amalgaam
Prijs € 15,-
95 pag.
ISBN 978 90 8684 117 2
Verschijnt oktober 2015
Uitgeverij Ijzer, Utrecht
website: http://www.uitgeverij-ijzer.nl/

fleursdumal.nl magazine

More in: Archive M-N, Archive W-X, Art & Literature News, Carina van der Walt, TRANSLATION ARCHIVE, Walt, Carina van der, Willy Martin


BERT BEVERS: OVERVLOED (TRANSLATION 1)

Bert_Bevers53Bert Bevers (1954) is dichter en beeldend kunstenaar. Hij werd geboren in Bergen op Zoom maar woont al sedert de vorige eeuw aan de andere kant van de landsgrens, in hartje Antwerpen.

Bij Uitgeverij WEL verschenen twee uitgebreide bloemlezingen uit zijn werk: Afglans (Gedichten 1972-1997) en Eigen terrein (Gedichten 1998-2013). Werk van zijn hand werd opgenomen in diverse bloemlezingen en literaire tijdschriften. Bert Bevers is medewerker aan de Nederlandse Poëzie Encyclopedie, lector van Uitgeverij Kleinood & Grootzeer en lid van de raad van bestuur van de Vereniging van Vlaamse Letterkundigen. Voor meer informatie: www.bertbevers.com
In deze bijdrage een reeks vertalingen van het gedicht ‘Overvloed’ van Bert Bevers.

 

Overvloed

In de naslaap waad ik langzaam water
in. Dat doe ik nooit. Als ik me druipend
afvraag wat ik hier te doen sta verrijs jij.

Met het jonge slanke lichaam dat ik ken
van oude foto’s, gekartelrand en al, maar
met het hoofd dat ik zo zachtjes streelde

toen je bijna aan je laatste adem. Weet je
nog? Je glimlacht. “Wat krijgen we nou?
Jij gaf toch helemaal niets om zwemmen,

jongen?” zeg je. En je drukt me nat tegen
je borst die zo op de mijne lijkt. “Dag pa,”
zeg ik. “Dag papa. Waar ben je al die tijd?”

Bert Bevers

 

Oorvloed

In die naslaap waad ek stadig die water
in. Dit doen ek nooit nie. As ek myself druipend
afvra wat ek hier staan en doen, verrys jy.

Met die jong slanke liggaam wat ek ken
uit ou foto’s, met kartelrandjes en al, maar
met die kop wat ek so saggies gestreel

het toe jy byna op jou laaste asem was. Onthou jy
nog? Jy glimlag. “Wat gaan nou hier aan?”
Jý hou tog glad nie van swem nie,

jongman?” sê jy. En jy druk my nat teen
jou bors wat soos my eie bors lyk. “Dag pa,”
sê ek. “Dag pappa. Waar is jy die hele tyd?”

Gedicht Bert Bevers
Vertaald naar het Afrikaans door Carina van der Walt

fleursdumal.nl magazine

More in: Archive A-B, Carina van der Walt, Overvloed, TRANSLATION ARCHIVE


CARINA VAN DER WALT: DE WETENSCHAP VAN AFVALSCHEIDING

waltcarinavander-02

Carina van der Walt

de wetenschap van afvalscheiding

we gaan elke dag zorgzamer om met
chemisch afval dat dampt
bedorven organisch afval
brillen glazen flessen
kranten kartonnen dozen
kleef- & bubbeltjesplastic
& het systeemprobleem restafval

maar we weten niet wat we moeten doen
met de mensen die van ver af aanspoelen
gebarsten als blauw porselein op het strand
een systeemfout: mensen zonder papier
die van ver af aanwaaien & als lege plastic-
zakjes blijven hangen aan het prikkeldraad
de rest moet bij zichzelf te rade gaan

op het zwerfvuil
met het etiket mens
plakken we graag een mengverbod
want uit gevaarlijk afval
kunnen gassen lekken
die imploderen of exploderen
maar composteren is toch kerngezond

Carina van der Walt poetry
fleursdumal.nl magazine

More in: Archive W-X, Carina van der Walt, Walt, Carina van der


CARINA VAN DER WALT: BOOTRAMP BY LAMPEDUSA

waltcarinavander-02

Carina van der Walt

bootramp by Lampedusa

die see offer 300 swart anemone
op die strande van Lampedusa
ontmenslik is hulle ledemate spons
wat in die vlak branders roer & roep
vryheid gelykheid broederskap suster Europa

aangespoel damp hulle lywe soutlug
droog hulle sagte oë gryswit & styf
verdamp verlangens verstil uitroepe
Europa kroon Lampedusa op sy strande
met segekranse van verwelkte anemone

Carina van der Walt poetry
fleursdumal.nl magazine

More in: Archive W-X, Carina van der Walt, Walt, Carina van der


Older Entries »

Thank you for reading Fleurs du Mal - magazine for art & literature